به گزارش خبرنگار گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، انگشت شمار هستند. هم مغفول مانده هم مغضوب. موضوع مورد علاقه همه است، اما پای کار که می‌رسد همه کنار می‌کشند. دفاع مقدس و وقایع آن، سوژه جذاب برای همه هنرمندان است، اما آثار شکوهمند با زبان مقاومت، بسیار اندک هستند. موضوعی که رهبر معظم انقلاب نیز صراحتا به آن اشاره کرده است.

بیشتر بخوانید

جای خالی موزه تخصصی «هنر‌های آیینی» بسیار احساس می‌شود

ظاهرا هنرمندان پای عمل که رسیده کم آوردند. البته ساخت یک اثر هنری با مضمون دفاع مقدس کار بسیار دشواری است. رسیدن به یک شخصیت قهرمان، پرورش یک داستان در قالب تئاتر، فیلم، سریال و ...، دیالوگ نویسی متناسب با شرایط آن زمان، صحنه سازی استاندارد، بودجه‌های بالای مورد نیاز برای ساخت یک فیلم جنگی و ... از مولفه‌هایی است که ساخت یک اثر دفاع مقدسی را دشوار می‌کند؛ اما نباید فراموش کنیم که در تمام دنیا یکی از مهمترین سوژه ها، جنگ و نزاع‌های تاریخی کشورهاست.

آلمان از جنگی که آغاز کرد و سبب شکل گیری جنگ جهانی شد و تمام دنیا را با زیاده خواهی هایش به هم ریخت، رمان‌هایی جذاب و پرمخاطبی تولید کرده که واقعیت‌ها را در آن تغییر داده است. به این ترتیب که خیانتش به جامعه انسانی را با قهرمانانی که به وجود آورده، به گونه‌ای جلوه داده که انگار لشکر نازی با مظلومیت جنگیده است و طرف مقابل ظالم بوده. البته درخواست از هنرمندان، تغییر واقعیت نیست؛ بلکه نشان دادن دقیق و درست واقعیت با زبان هنر است.

مشکل هنر مقاومت، نه فقط در تعداد آثار تولید شده در حوزه دفاع مقدس، بلکه کیفیت پایین این هنر است. داستان، مضمون یا فرم آثار معمولا با ایرادات فاحشی مواجه است.

دکتر قطب الدین صادقی پیشکسوت و استاد عرصه تئاتر درباره مشکلات تولید یک نمایش در حوزه مقاومت گفت: نمایش‌های حوزه دفاع مقدس ایرادات فراوانی دارد. اکثر این نمایش‌ها اغراق آمیز هستند. به این معنا که برای بیان احساسات، بزرگ نمایی می‌کنند.

وی افزود: بدترین آسیب در درام جنگ این است که به جای برقراری دیالوگ، مباحثه می‌کنند. بسیاری از آثار جنگ به جای حالت جنگ، روایتگر اتفاقات ظاهری جنگ هستند. برخی از آثار فاقد جذابیت هستند و هیجان را جایگزین عقلانیت می‌کنند. درام در تئاتر مقاومت فراموش شده و صرفا هیجان جایگزین آن شده است.

در این خصوص با محمدرضا باقری منتقد گفتگو کردیم. او ضمن تاکید بر اینکه کمیت و کیفیت آثار دفاع مقدس فاجعه بار است، اظهار کرد: «به طور کلی و فارغ از موضوع هنر مقاومت، درک بسیاری  از دفاع مقدس یک درک گلخانه ایست و متاسفانه درک عمیقی از جنگ نداریم. به این معنا که وجوه مختلف جنگ را نتوانستیم بفهمیم؛ عدم درک جنگ به این دلیل است که شناخت مناسب از دفاع مقدس حاصل نشده است. علاوه بر این، کمتر به تاریخ شفاهی این برهه حساس تاریخی توجه شده است. نگاه گلخانه‌ای و توجه به روایت‌های مشهور در زمینه جنگ تحمیلی، آسیب‌های فراوانی زده و خلا‌ء های فراوانی به وجود آورده است.

وی ادامه داد: در زمینه هنر هم ماجرا خارج از شرایط مذکور نیست. باید توجه داشته باشیم، بسیاری از آثار هنری که درباره دفاع مقدس خلق شده اند دچار کلیشه هستند. به طور مثال با آغاز یک نمایش یا فیلم دفاع مقدسی، مخاطب بلافاصله می‌فهمد نویسنده و کارگردان از کدام زاویه به داستان پرداخته و نتیجه کار چه خواهد شد.

این منتقد سینما در پایان اضافه کرد: در فیلم، سریال، آثار تجسمی و کتاب مشکلات از این رو هستند. البته در حوزه کتاب اوضاع به دلیل زحمات و تلاش‌هایی که کشیده شده است، بهتر است؛ اما در سایر حوزه‌های هنری جای خالی نگرش‌های عمیق و دیدگاه‌های متمرکز، دیده می‌شود.

گفتنی است بیش از چهار دهه از جنگ تحمیلی سپری شده است و به نظر می‌رسد، باید تا الان طوماری از افتخارات هنری در این زمینه وجود داشته باشد، اما متاسفانه اینگونه نیست. حال چشم امیدمان به آینده است که تاریخ  هنرِ مقاومت، روز‌های خوب خود را هم تجربه کند.

انتهای پیام/