به گزارش  حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، نشست شورای راهبری پایگاه استنادی علوم جهان اسلام ISC با حضور معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم، رئیس و معاون پژوهش و فناوری پایگاه استنادی علوم جهان اسلام و مدیر سیاستگذاری پژوهشی وزارت عتف و سایر اعضای این شورا از جمله رئیس دفتر منطقه‌ای آیسسکو در ایران در دفتر وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به صورت مجازی برگزار شد.

ایجاد کمیته اجرایی ISC، تفاهم نامه همکاری و قرارداد با سازمان همکاری اقتصادی D ۸، تفاهم نامه همکاری و قرارداد با سازمان همکاری اقتصادی D ۸، توسعه همکاری ISC با اتحادیه موسسات آموزش عالی و دانشگاه‌های جنوب شرق آسیا (آسایهل)، گزارش کیفی سازی نشریات نمایه شده در ISC، گزارش تغییر معماری پایگاه داده ISC، و بررسی رتبه بندی‌ها از جمله مباحث این نشست بود.

 محمدجواد دهقانی سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام با اشاره به انجام رتبه بندی‌های متفاوت در ISC گفت: گزارش اقدامات انجام شده برای ارزیابی و رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی کشور توسط پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در سال ۹۹ در این جلسه ارائه شد.

او افزود: مواردی از قبیل تشکیل کارگروه ویژه با مسئولیت معاون آموزشی وزیر و نیز تدوین معیار‌ها و شاخص‌های ارزیابی با توجه به مطالبات در سطح ملی بر اساس برنامه‌های مصوب بالادستی از قبیل سند چشم انداز، سیاست‌های کلان علم و فناوری و نقشه جامع علمی کشور و نیز توجه به عملکرد دانشگاه‌ها در سطح بین المللی و البته آن هم در چارچوب برنامه‌های بالادستی مد نظر قرار گرفت.

سرپرست ISC گفت: پس از بررسی‌های انجام شده، برخی شاخص‌ها و معیار‌ها به همراه وزن‌های مربوطه تهیه و با اعمال تغییرات اساسی در کارگروه مربوطه به تصویب رسید. معیار‌های کلی پیشنهادی در ارزیابی و رتبه بندی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی در ۶ حوزه آموزش (با وزن ۳۰ درصد)، پژوهش (با وزن ۲۵ درصد)، فناوری و نوآوری (با وزن ۲۰ درصد)، بین المللی سازی (با وزن ۱۰ درصد)، اثر گذاری اقتصادی (با وزن ۱۰ درصد) و خدمات اجتماعی، زیر ساخت و تسهیلات (با وزن ۵ درصد) است.

او گفت: معیار‌های کلی پیشنهادی جهت ارزیابی و پژوهشگاه‌ها و موسسات پژوهشی در ۵ حوزه پژوهش (با وزن ۲۵ درصد)، فناوری و نوآوری (با وزن ۳۵درصد)، بین المللی سازی (با وزن ۱۰ درصد)، اثر گذاری اقتصادی (با وزن ۲۰ درصد) و خدمات اجتماعی، زیر ساخت و تسهیلات (با وزن ۱۰ درصد) است. در حال حاضر این رتبه بندی به صورت آزمایشی برروی تعدادی دانشگاه‌های منتخب در حال انجام و پس از بررسی و تایید نتایج به کل دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی کشور تعمیم یافته و نتایج آن در انتهای سال ۹۹ اعلام خواهد شد.

دهقانی با اشاره به کیفی سازی نمایه نشریات گفت: از آنجا که نشریات رکن اصلی نظام علمی یک پایگاه استنادی است توجه به کیفی کردن نشریات نمایه شده بسیار ضروری است. در حال حاضر حدود ۳۶۰۰ نشریه معتبر علمی به زبان‌های فارسی، انگلیسی، فرانسه و عربی در پایگاه نمایه می‌شوند و بر طبق برنامه‌های میان مدت در راستای تحقق جهش تولید و پوشش حداکثری منابع علمی، با توسعه فرآیند شناسایی و ارزیابی و نمایه‌سازی نشریات معتبر علمی به همه کشور‌های دنیا این تعداد در آینده نزدیک به بیش از ۶۰۰۰ عنوان خواهد رسید.

او ادامه داد: تغییراتی که در موضوع دهی نشریات نمایه موجود در پایگاه داده ISC در قالب سطوح موضوعی کلان، میانی و خرد و نیز تحلیل استنادی آن‌ها بر مبنای ضریب تاثیر و سطح نشریات برمبنای سیستم چارک بندی Q ۱ تا Q ۴ انجام شده بود، معرفی شد.

او ادامه داد: ISC در راستای کیفی سازی و پوشش بهینه نشریات معتبر علمی و به منظور استفاده از شاخص‌های کیفی و جایگزین ضریب تاثیر، شیوه جدیدی برای سطح بندی و نمایه سازی نشریات طراحی کرده است.

سرپرست ISC افزود: در این شیوه نمایه سازی و سطح بندی، نشریات نمایه شده در ISC بر اساس معیار‌های ارزیابی ساختاری، محتوایی و مبتنی بر داده‌های علم‌سنجی در سه مجموعه متفاوت شامل «فهرست نشریات اولیه»، «فهرست انتظار» و «نشریات هسته» نمایه خواهند شد. تاکنون ۲۵ درصد نشریات نمایه شده در گروه نشریات هسته، ۳۱ درصد در گروه نشریات فهرست انتظار و ۴۲ درصد در گروه نشریات اولیه قرار گرفته اند.

وی گفت: این شیوه سطح بندی روشی کیفی برای ارزشگذاری علمی نشریات معرفی می‌کند و به عنوان شاخصی قدرتمند در آگاهی رسانی به جامعه علمی و کتابخانه‌ها در انتخاب منابع ارزشمند و کیفی عمل می‌کند. ضمنا در سال ۹۸ حدود ۳۴۶ نشریه فاقد شرایط لازم از لیست نشریات موجود در ISC خارج شدند.

دهقانی افزود: با توجه به چالش‌های ناشی از ضریب تاثیر در سنجش اعتبار نشریات، پایگاه استنادی علوم جهان اسلام تصمیم بر سنجش کیفیت نشریات با شاخص‌های جایگزین کرده است و لذا طرح جدید ارزیابی نشریات بر مبنای وابستگی سازمانی نویسندگان در جلسه معرفی و مقرر شد پس از بررسی میدانی و ارائه نتایج عملی این طرح برای تصویب نهایی در دستور کار شورای راهبری آینده قرار گیرد.

او همچنین عنوان کرد: نشریات نامعتبر و جعلی یکی از چالش‌های ارتباط علمی در دنیای امروز هستند. انتشار مقاله در این نشریات نه تنها امتیازی برای نویسندگان به همراه نمی‌آورد بلکه به اعتبار علمی آنان نیز آسیب می‌رساند. تاکنون وزارت علوم، تحقیقات و فناوری؛ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه آزاد اسلامی و همچنین برخی دانشگاه‌ها به صورت مجزا اقدام به معرفی نشریات نامعتبر و جعلی در قالب لیست‌های جداگانه کرده اند.

سرپرست ISC گفت: طبق هماهنگی با حوزه معاونت پژوهش و فناوری وزارت عتف، پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) به منظور صرفه جویی در وقت و افزایش دقت پژوهشگران و جلوگیری از پراکندگی اطلاعات موجود در لیست‌های اعلام شده، علاوه بر مشخص کردن شاخص‌های علمی شناسایی ناشران و نشریات کم اعتبار و نامعتبر، اقدام به ادغام و یکپارچه کردن لیست‌های موجود در قالب لیستی واحد می‌کند.

وی گفت: پس از حذف موارد تکراری در لیست‌های موجود حدود ۳۱۶۰ نشریه در فهرست نشریات کم اعتبار، جعلی و نامعتبر قرار گرفتند (https://jcr.isc.gov.ir/Blacklist.aspx) تلاش شده است اطلاعات موجود در لیست‌های ارائه شده بازنگری و اطلاعات آن‌ها از جمله آدرس الکترونیکی و شماره شاپای نشریات تصحیح شده و به فهرست اضافه شود. در این راستا با شناسایی نشریات نامعتبر، ناشران نامعتبر نیز مشخص شدند و در قالب فهرستی جداگانه بیش از ۱۳۰۰ ناشر ارائه شد.

دهقانی گفت: برخی معیار‌ها و شاخص‌های کلی برای شناسایی نشریات کم اعتبار، جعلی و نامعتبر مورد استفاده قرار گرفته است؛ ملاک‌های مورد نظرکلی در چهار معیارکلی،ناشر، هیئت تحریریه و سردبیر نشریه،فرآیند داوری و وجهه علمی نشریه، رعایت اخلاق علمی و حرفه‌ای، شهرت و اعتبار ناشر و یا نشریه منظور شده است.

 او در خصوص تغییر معماری پایگاه داده ISC اظهار داشت: با توجه به اینکه معماری پایگاه‌داده فعلی ISC، متناسب با اهداف تعریف شده و نیاز‌های جدید جامعه هدف نیست پس از انجام پژوهش و بررسی بازطراحی پایگاه‌داده فعلی به عنوان بهترین راه حل انتخاب شد. به این منظور، با برگزاری جلسات کارشناسی و استخراج مستندات خودکار از پایگاه‌داده موجود، وضعیت جدول‌ها، داده‌ها، و روال‌ها مورد بررسی اولیه قرار گرفت.

سرپرست ISC خاطرنشان کرد: لازم است ایراد‌های پایگاه‌داده فعلی برطرف شود. بازطراحی کلی پایگاه‌داده با هدف دسترس پذیری بیشتر برای کاربران درخصوص تحلیل‌های علم سنجی در حال انجام است.

دهقانی با اشاره به رتبه بندی جهانی ISC گفت: دو نوع رتبه بندی جدید در سطح بین المللی با عنوان «رتبه بندی جهانی ISC با نام (ISC World University Rankings)» انجام شده است که رتبه بندی جهانی ISC در سال ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ با حضور بیش از ۲۰۰۵ دانشگاه از سراسر دنیا انجام و در سال ۲۰۲۰ نیز بزودی نتایج آن اعلام خواهد شد.

سرپرست ISC در خصوص رتبه بندی دانشگاه‌های کشور‌های گروه دی ۸ گفت: با در نظر گرفتن حدود یک دهه تجربه پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) در رتبه بندی دانشگاه‌های ایران و نیز تجربه رتبه بندی دانشگاه‌های کشور‌های اسلامی (ISC Islamic world university rankings) و رتبه بندی دانشگاه‌های جهان (ISC World university rankings) از سال ۲۰۱۸، بر اساس تفاهم نامه‌ای که میان سازمان D ۸ و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام منعقد شد، رتبه بندی دانشگاه‌های عضو این سازمان نیز انجام شد.

او افزود: به منظور رتبه بندی دانشگاه‌های کشور‌های گروه دی ۸، اطلاعات پژوهشی ۱۳۰۳۴ سازمان از کشور‌های مختلف عضو گروه دی ۸ در پایگاه اطلاعاتی INCITES در فاصله سال‌های ۲۰۱۵-۲۰۱۷ بررسی شد. تعداد دانشگاه‌هایی که این شرایط را داشتند ۳۷۸ دانشگاه بود که در رتبه بندی D-۸ UNIVERSITIES’ RANKING ۲۰۱۹ حضور یافتند. کشور‌های ترکیه، ایران و پاکستان بیشترین تعداد دانشگاه‌های حاضر در این رتبه بندی را داشته اند.

سرپرست ISC با اشاره به گزارش پایگاه استنادی درخصوص نظارت برگزاری همایش‌های علمی در کشور از سال ۹۸ که بر اساس مصوبه مربوط به آیین نامه و شیوه نامه جدید ثبت همایش در ISC گفت: تعداد همایش‌های برگزار شده برای دانشگاه ها، انجمن‌های علمی و پژوهشگاه‌ها در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷ کاهش یافته است.

بیشتر بخوانید

• هشدار پایگاه استنادی علوم جهان اسلام به برگزار کنندگان همایش های معتبر

او گفت: همایش‌های برگزار شده موسسات آموزش عالی (مراکز آموزشی کوچک) با اجرای شیوه نامه جدید در سال ۹۸ از ۶۴ همایش در سال ۹۷ به ۲۶ همایش در سال ۹۸ کاهش یافته است و تعداد همایش‌های نهاد‌های دولتی و خصوصی از ۲۹ همایش در سال ۹۷ به ۲ همایش در سال ۹۸ رسیده است.
انتهای پیام/