‌به گزارش  خبرنگار دفاعی امنیتی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، روز گذشته بود که جشنواره مالک اشتر هوانیروز ارتش با محوریت تجلیل از کارکنان فنی، ستادی و پروازی این یگان با حضور امیر سرتیپ قربانی فرمانده هوانیروز برگزار و از برترین های این حوزه تقدیر شد.

در این جشنواره از برترین های هوانیروز که در حوزه های فنی و مهندسی و همچنین تحقیقاتی تلاش هایی را انجام داده بودند، قدردانی شد. این تلاش ها نشان از آن دارد که هوانیروز امروز با هوانیروز پیش از انقلاب تفاوت هایی دارد و همه این تفاوت ها با استفاده از علم و تحقیقات کارکنان و محققان این نیرو به انجام رسیده است. 

هوانیروز پیش از پیروزی انقلاب اسلامی

هواپیمایی نیروی زمینی ارتش (هوانیروز) به عنوان بزرگ ترین ناوگان بالگردی غرب آسیا وظیفه جابجایی نیرو و تجهیزات و همچنین پشتیبانی از نیرو‌های زمینی را بر عهده دارد. این یگان در سال ۱۳۴۱ با ۱۰ افسر تشکیل شد. یک سال بعد این افراد برای  طی آموزش‌های لازم به آمریکا اعزام شدند. نخستین پایگاه این یگان در شهر اصفهان قرار دارد که هم اکنون به نام شهید وطن پور نامیده می‌شود. نخستین پرنده‌های این یگان از نوع سسنا یک موتوره با استعداد ۶ خلبان کار خود را شروع کرد.  

در سال‌های بعد تعداد افسران این یگان افزایش یافت و به طور همزمان تجهیزات هوانیروز نیز با خرید بالگرد‌های پیشرفته توسعه پیداکرد. در نخستین سال‌های دهه ۵۰ بالگرد‌های گوناگون ترابری رزمی در مدل‌های بِل ۲۰۶ ، بِل ۲۰۵، کبرا، یو اچ ۱، شینوک، بِل ۲۱۲ و بِل ۴۱۲  برای این یگان سفارش داده شدند تا کار این یگان رنگ و بوی عملیاتی به خود بگیرد.

نکته مهم هوانیروز در این سال‌ها این بود که تمام تجهیزات آن توسط نیرو‌های خارجی به خصوص مستشاران آمریکایی تامین می‌شد. این یعنی وابستگی کامل؛ چرا که آن‌ها به نیرو‌های ایرانی اجازه نمی‌دادند تا کوچک ترین نکات درباره قسمت‌های مختلف بالگرد‌های هوانیروز که کاملا  آمریکایی بودند را فرا بگیرند.  

انقلاب اسلامی که پیروز شد، مستشاران آمریکایی ایران را ترک کردند و به کشور‌های خود بازگشتند. اما هیچ گاه فکر نمی‌کردند که نیرو‌های هوانیروز، خود با اتکا به دانش فنی و آزمون و خطا این بالگرد‌ها را عملیاتی کنند تا این توانِ مهم و قوی کشورمان از بین نرود. انقلاب اسلامی که پیروز شد اوضاع فرق کرد.

انقلاب اسلامی نقطه شکوفایی ارتش 

همافران نیروی هوایی ارتش نخستین گروهی بود که با امام خمینی ( ره) بیعت کردند و نشان دادند که پشتیبان انقلاب اسلامی هستند. سپس این افسران نیروی زمینی ارتش بودند که به انقلاب پیوستند. نخستین رژه هوانیروز ارتش ۱۹ تیرماه ۵۸ در حالی در شهر قم برگزار شد که این بالگرد‌ها همگی مسلح بودند و این نشان از اعتماد بالای امام راحل به کارکنان ارتش بود که ایشان پس از اتمام رژه دستور دادند تا بالگرد‌ها مجددا در مقابل ایشان رژه بروند.

همان موقع بود که ضد انقلاب با شورش در مناطق شمال شرق، غرب و شمال غرب کشور می‌خواستند تا با حضور و اقدام به عنوان پیاده نظام دشمن انقلاب را تضعیف و سپس آن را نابود کنند. این موقع بود که بالگرد‌های هوانیروز وارد عرصه پیکار با ضد انقلاب شده و آن‌ها را تار و مار کردند. شهید کشوری ستاره نبرد با ضد انقلاب در این نبرد‌ها بود. این عملیات‌ها مانند آزادسازی شهر پاوه برای مقابله با ضد انقلاب به قدری اهمیت داشت که شهید کشوری برای انجام عملیات حتی شب‌ها هم پرواز می‌کرد تا آن‌ها را نابود کند.

رکورد ۵۰۰ هزار ساعت پرواز هوانیروز در دفاع مقدس

بالگرد‌های ایرانی در دوران جنگ تحمیلی و دفاع مقدس در مجموع رکورد‌های باورنکردنی را بر جای گذاشتند که در هیچ جای جهان سابقه ندارد. هوانیروز در عملیات‌های بیت المقدس با ۱۰۰ فروند بالگرد و در عملیات والفجر ۸، با ۸۰ فروند شرکت داشت. یکی از این نمونه‌ها در روز‌های نخست دفاع مقدس و در عملیاتی که منجر به حفظ و عدم اشغال سرپل ذهاب و پادگان ابوذر ارتش شد بود که در آن شهید شیرودی به همراه دو فروند بالگرد دیگر با رشادت مثال زدنی و پرواز بی وقفه مانع از سقوط سرپل ذهاب به عنوان نقطه‌ای راهبردی در غرب کشور شدند.

سرهنگ خلبان حسین فرید علیپور یکی از خلبانان همراه با شهید شیرودی درباره این عملیات می‌گوید که در این عملیات در حالی که ما دستور داشتیم تا عقب نشینی کنیم، اما شهید شیرودی به عنوان سرپرست و مدیر تصمیم به مقاومت گرفت. در این مقاومت، ما با سه فروند هلیکوپتر کبرا به طور مداوم پرواز کردیم و حتی برای سوخت گیری موتور‌ها را خاموش نمی‌کردیم و HOT REFUELING یا سوخت گیری با موتور روشن انجام می‌دادیم تا به طور مداوم و پیوسته نیرو‌های عراقی را زیر آتش خود داشته باشیم.

براساس آماری که امیر سرتیپ خلبان دوم یوسف قربانی فرمانده هوانیروز ارتش در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان می دهد؛ این یگان در طول دفاع مقدس چیزی در حدود ۵۰۰ هزار ساعت پرواز را در کارنامه خود دارد که آماری بی سابقه و تکرار نشدنی در سراسر جهان است.

حضور در عملیات مرصاد را شاید بتوان شاهکار دیگر هوانیروز دانست که خلبانان این یگان با رشادت‌های خود مانع از پیشروی منافقین شدند؛ به نحوی که اگر بالگرد‌های هوانیروز نبودند، ستون نظامی منافقین که تا نزدیکی کرمانشاه پیشروی کرده بود این احتمال وجود داشت که تا تهران و یا دیگر شهر‌های اصلی کشورمان پیشروی کنند. در این عملیات به طور حدودی ۴۰ فروند بالگرد تهاجمی کبرا به طور مداوم و چندین بار ستون نظامی منافقین را بمباران کردند تا هنگامی که آن‌ها دیگر توان حرکت نداشته باشند. بالگردهای هوانیروز ارتش در این عملیات بیش از  ٢ هزار نفر را به هلاکت رساندند که این کار با حدود ٤٢٥ ساعت پرواز انجام شد.

پرویز فتاح که از نیرو‌های سپاه پاسداران در دوران دفاع مقدس بود درباره حضور هوانیروز در عملیات مرصاد می‌گوید که اگر هوانیروز ارتش در این عملیات نبود شاید شکست منافقین کمی سخت تر انجام می شد و این حضور هوانیروز ارتش بود که کار منافقین را به نحوی تمام کرد که تا امروز هم نتوانستند دیگر کمر راست کنند. حتی با وجود اصرار همه فرماندهان، خود شهید صیاد شیرازی در یکی از این بالگرد‌ها حاضر بود و بر عملیات نظارت داشت. من  به خاطر دارم که در این عملیات چندین گروه پروازی از هوانیروز تبریز هم حاضر بودند و پیوسته عملیات انجام می‌دادند.

پیشرفت‌های هوانیروز ارتش در سال های اخیر

ایران که به سلامت از گردنه حساس جنگ تحمیلی گذر کرد، مشغول شد به اورهال و بهسازی بالگرد‌های خود. این اقدامات، اما از سال ۹۶ نمود بیشتری داشته و به صورت جدی‌تر پیگری شده است.

مرزهای کشورمان به دلیل وسعت بالا  و داشتن مرز‌های دریایی و زمینی باید به طور بیست‌و‌چهار ساعته رصد شود که حضور بالگرد‌ها در این نقاط، این مهم را به خوبی به ثمر رسانده است. به نحوی که این کار در هنگام حضور داعش در نزدیکی مرز‌های کشورمان هم انجام شد و بالگرد‌های هوانیروز ارتش فعالیت آن‌ها را به طور کامل رصد می‌کردند.  

دوربین دید در شب بومی

پرواز در شب یکی از نیاز‌های اصلی خلبانان هوانیروز ارتش برای انجام پرواز‌های شناسایی و عملیاتی است. این دوربین‌ها به خلبانان کمک می‌کنند تا در صورت لزوم برای پرواز در شب با استفاده از وسیله تاکتیکی، اهداف مورد نظر را نابود کرده و یا مناطق مشخص شده را پایش کنند. تکنولوژی ساخت این دوربین‌ها تا پیش از این در اختیار چند کشور محدود بود و امروز ایران نیز به این قابلیت دست پیداکرده و آن را به صورت بومی طراحی کرده و می‌سازد.

اهمیت این فناوری در آنجاست که بالگرد‌های هوانیروز ارتش تا پیش از این فقط در فاصله طلوع تا غروب آفتاب قابلیت استفاده داشتند که با این فناوری، بالگرد‌ها به صورت ۲۴ ساعته توان پروازی دارند. این دوربین‌ها بر روی بالگرد‌های ترابری و شناسایی هوانیروز نصب و عملیاتی شده است.

پرواز در شب و انجام رزمایش شبانه بالگردی

پرواز در شب و انجام رزمایش یکی دیگر از قابلیت‌های خوب هوانیروز ارتش است که از سال ۹۶ طراحی و انجام شده است. در واقع این ساخت دوربین‌های دید در شب بود که به هوانیروز این قدرت را بخشید که بتواند علاوه بر پرواز در شب توانایی انجام رزمایش شبانه بالگردی را داشته باشد.

امیر سرتیپ قربانی فرمانده هوانیروز ارتش درباره رزمایش شبانه این یگان در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان می‌گوید که ما در این رزمایش شش ساعته، تمام ماموریت های محوله در طول روز مانند تیراندازی و تخلیه مجروح را به خوبی انجام دادیم. 

موشک‌های بومی هوانیروز ارتش

هوانیروز ارتش در حوزه ساخت تسلیحات نیز به خودکفایی رسیده و علاوه بر بومی سازی تسلیحات قبلی، تجهیزات و تسلیحات جدیدی هم به این یگان افزوده شده است. یکی از این تسلیحات موشک‌های دهلاویه هواپایه است که بعد از عملیاتی شدن نمونه زمینی آن و به دلیل عملکرد بسیار خوب بر روی بالگرد‌ها نیز نصب شد تا بتواند جایگزین خوبی برای موشک‌های آمریکایی تاو باشد.

موشک‌های دوربرد، دیگر توانایی هوانیروز ارتش است که دست این یگان را برای انجام عملیات‌های گوناگون بیشتر باز می‌کند. این موشک‌ها  علاوه بر قدرت انهدام بالا از توان نقطه زنی هم برخوردار هستند. بُرد این موشک‌ها از حدود ۶ کیلومتر آغاز و تا ۲۰ کیلومتر نیز رسیده است البته متخصصان هوانیروز در تلاش برای رسیدن به بُرد‌های بالاتر در محدوده  ۱۰۰ کیلومتری هستند.

نهضت قطعه‌سازی هوانیروز ارتش

مواردی که در بالا اشاره شد همه در قالب نهضت قطعه سازی آغاز و اجرایی شده‌اند. این نهضت که با دستور امام خمینی (ره) آغاز شده بود با تاکید رهبر انقلاب و فرمانده کل قوا ادامه پیداکرده و بدین معناست که باید تمامی تجهیزات نیرو‌های مسلح به صورت بومی اورهال و بازآماده شوند و در نقاطی که نیازمندی وجود دارد در داخل تامین شود.

هوانیروز تا امروز ۴۳۵ قطعه را در تیراژ ۶۰۰ هزار عددی طراحی کرده و ساخته است که علاوه بر نیاز این یگان نیاز‌های بالگردی کشور را هم تامین می‌کند.

آموزش خلبانان هوانیروز ارتش در ایران

آموزش خلبانان هوانیروز نیز همانند آموزش سایر نیروها در داخل کشور و به طور خاص در مرکز آموزشی شهید وطن پور اصفهان انجام می‌شود. این قابلیت در کشورمان وجود دارد که خلبانان سایر کشورها را نیز آموزش دهد. حتی در سال‌های قبل هم از سایر کشورها برای آموزش به ایران سفر می‌کردند.

کلام آخر...

هوانیروز ارتش در کنار سایر نیرو‌های مسلح کشورمان نشان داده است که همواره آمادگی دفاع از کشور و مردم ایران اسلامی را دارد. این از خودگذشتگی هوانیروز در حوزه مردم یاری در سیل و زلزله‌ و بلایای طبیعی گوناگون همواره دیده شده و تاریخ گواه است هر جا که نیاز باشد این یگان به فوریت در آنجا حاضر خواهد شد.

انتهای پیام/