به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، پیمان عشقی مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران در نشست خبری ویدیو کنفرانسی با خبرنگاران اظهار کرد: اهدای خون نوعی جانبازی است و همه اهداکنندگان می‌دانند که این نوعی جانبازی بدون دغدغه و کم درد است، ما اهدای خون داوطلبانه داریم و ۴۰۰ هزار اهداکننده را به دلیل شرایطی نمی‌پذیریم و سخت گیرانه‌ترین استاندارد‌ها را برای اهدای خون داریم.

او ادامه داد: ما در بحران کرونا استاندارد اهدای خون را پایین نیاوردیم، مردم باید توجه داشته باشند که اهدای خون در کرونا با قبل فرقی ندارد و همه مسائل بهداشتی برای اهدا خون و پلاسما رعایت شده است و حتی پیش بینی کرده ایم تا برای اهداکنندگان خدمات ویژه در نظر بگیریم و با طراحی اپلیکیشن اطلاعات خاص در اختیار اهداکنندگان مستمر قرار دهیم و کمک‌های ویژه‌ای به آنها بدهیم.

عشقی بیان کرد: از همه بهبودیافتگان برای اهدای پلاسما درخواست می‌کنیم به شکرانه بهبود، برای اهدای پلاسما و نجات جان بیماران کرونایی اقدام کنند، سازمان انتقال خون آمادگی دارد در ۲۲ پایگاه اهدای خون پلاسمای بهبودیافتگان کرونا را دریافت و در اختیار بیماران کرونایی قرار دهد و کسانی که نذر خون کرده اند به این پایگاه‌ها مراجعه و پلاسما اهدا کنند.

مدیرعامل سازمان انتقال خون ما در سازمان انتقال خون محیط‌های امنی برای اهداکنندگان ایجاد کرده ایم و از بهبهودیافتگانی که پلاسما را اهدا کردند تشکر می‌کنم، خوشبختانه ما افتخار پل زدن بین اهداکنندگان پلاسما و بیماران کرونایی را داریم.

نتایج مثبت پلاسما درمانی در درمان کرونا

عشقی درباره آخرین نتایج پلاسما درمانی در درمان کرونا در پاسخ به باشگاه خبرنگاران جوان اظهار کرد: کارآزمایی نخست پلاسمادرمانی به پایان رسید که نتایج خوبی هم داشت و باید بگویم نتایج بهتر از آن چیزی بود که حدس می‌زدیم و امروز گزارش پلاسما درمانی در کمیته علمی مقابله با کرونا مطرح می‌شود و بر اساس آخرین نتایج، در بیماران کرونایی که پلاسما گرفته بودند مرگ و میر ۵۰ درصد و مدت بستری در بیمارستان ۳۰ درصد کاهش پیدا کرده بود.

او ادامه داد: بیماران بسیار بد حال که در آی سی یو شرایط ویژه پیدا کرده بودند میزان مرگ و میر وقتی پلاسما به موقع رسیده بود تا ۵۰ درصد کاهش داشت.

 کارآزمایی بالینی دوم پلاسما درمانی در استان های قرمز کرونایی

عشقی گفت: ما پس از اینکه نتایج موفقیت آمیز کارآزمایی بالینی نخست پلاسما درمانی را مشاهده کردیم، کارآزمایی دوم بالینی مبتنی بر تزریق پلاسما در ۲۴ ساعت اول به بیماران بدحال مبتلا به کرونا را شروع کردیم و در استان‌های قرمز از نظر وضعیت کرونا شامل خوزستان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان این کارآزمایی بالینی دنبال می‌شود و حدود ۶۰ بیمار نیز وارد کارآزمایی شدند و برخلاف کارآزمایی بالینی نخست اکنون پلاسمای کافی در اختیار داریم.

وی همچنین افزود: بیماران بسیار بدحال نیز که دسته دیگری از بیماران بودند و در آی سی یو شرایط ویژه‌ای داشتند، زمانی که پلاسما به موقع و سریع به آنها رسیده بود، میزان مرگ و میرشان حداقل ۵۰ درصد کاهش یافت.

مدیرعامل سازمان انتقال خون درباره ایجاد پالایشگاه پلاسما برای تولید دارو‌های مشتق از پلاسما در پاسخ به باشگاه خبرنگاران جوان اظهار کرد: پالایشگاه‌های پلاسما ادعا کرده اند که امسال دارو مشتق از پلاسما به صورت انبوه تولید خواهد شد.

پلاسما فروشی بهبودیافتگان کرونا صحت دارد؟

او درباره ماجرای خرید و فروش پلاسمای بهبودیافتگان کرونا، اظهار کرد: در فضای مجازی اصطلاحاتی مطرح می‌شود که درست نیست. بادی توجه کرد که ما در قبال پلاسمای خون و پلاکت بیماران‌مان نه پولی می‌دهیم و نه پولی می‌گیریم. پلاسمایی را که از خون بیماران‌ کرونایی زیاد می‌آید، به جای اینکه دور بریزیم، آن را برای تبدیل دارو به کمپانی‌های معتبر ارسال می‌کنیم. سالانه ۲۰۰ هزار لیتر پلاسمای مازاد داریم و افتخار می‌کنیم که پلاسمای ما آنقدر استاندارد است که کمپانی‌های معتبر جهانی آن را دریافت می کنند و به ما دارو تحویل می‌دهند و دارو ارزان‌تر به ما می‌رسد. دور ریختن این پلاسما خیانت به سرمایه ملی است و کسی هم تاکنون برای انجام این کار به ما ایراد نگرفته است.

مدیرعامل سازمان انتقال خون گفت: هرچه فکر می‌کنم که پلاسما فروشی چه معنای دیگری می‌دهد، به نتیجه نمی‌رسیم. زیرا در اهدای خون هیچ پولی نه به مردم می‌دهیم و نه می‌گیریم. شاید منظور پلاسمایی باشد که از افراد پرپادتن می‌گیریم که یا به بیماری خاصی مبتلا شدند و آنتی‌ژن خاصی دارند یا مداخله پزشکی خاصی مانند تزریق واکسن در آنها انجام شده که جمعیت خاص و ویژه‌ای هستند و تعدادشان کم است و جایگزینی ندارند. در همه جای دنیا از این افراد درخواست می‌کنند که برای تولید دارو پلاسما اهدا کنند. دارو‌هایی مانند سرم ضدهاری یا ضد هپاتیت بی از همین طریق تولید می‌شود. در این حوزه هم ما هزینه رفت و آمد این اهداکنندگان را می‌پردازیم. زیرا باید سالی چندین بار مراجعه کنند و چندین ساعت وقت بگذارند. گاهی هم مداخله پزشکی در آن‌ها انجام می‌دهیم.

عشقی تاکید کرد: ما ۵۰ سال است که از زمان تاسیس سازمان، مبلغ رفت و آمد این اهداکنندگان را می‌پردازیم و چیزی است که در ایران و جهان هست و خواهد بود. البته اگر کسی نذر کرده باشد و هزینه‌ای را نخواهد، به زور به او پول نمی‌دهیم، اما معمولا اینطور است که افراد می‌گویند و وقت و هزینه رفت و آمد ما جبران شود و ما هم در همین حد هزینه‌ها را جبران می‌کنیم. هیچ کجای دنیا به این اقدام پلاسمافروشی نمی‌گویند.

او با بیان اینکه در کشور برای تولید دارو‌های مشتق از پلاسما نیاز کشورمان حدود یک میلیون لیتر پلاسماست، گفت: تاکنون مجموعا با پلاسمای مازادی که از خون مردم دریافت می‌کنیم و پلاسمایی که بخش خصوصی از مردم می‌گیرد، مانند سایر مناطق دنیا اقدام می‌کنند و مانند همه دنیا در قبال اهدای پلاسما مبلغی را به مردم می‌پردازند ما تا نیازمان ۵۵۰ هزار لیتر پلاسما کمبود داریم که این مشکل جهانی است و در حال حاضر سازمان جهانی بهداشت در زمینه کمبود منابع پلاسمایی یک دستورالعمل تدوین می‌کند که سازمان انتقال خون ایران هم درگیر آن است.

امکان اهدای سالانه ۲۴ بار  پلاسما

عشقی با بیان اینکه هر اهداکننده می‌تواند ۲۴ بار در سال می‌تواند پلاسما اهدا کند، گفت: بخش خصوصی هزینه پلاسماگیری را می‌پردازد که به ما ارتباطی ندارد. یک مدتی سازمان انتقال خون از اهداکنندگان پلاسما می‌گرفت و برخلاف بخش خصوصی آن را ذیل سایر خدمات انتقال خون قرار داد که مردم می‌آمدند و بدون دریافت پول پلاسما اهدا می‌کردند، اما وقتی مردم می‌دیدند که بخش خصوصی پول می‌پردازد، مراجعه کمتری به سازمان اهدای خون داشتند و سازمان انتقال خون را به پلاسما فروشی متهم کردند. در حالی که ۱۷ مرکز انتقال خون به سیستم اهدای پلاسما تجهیز شده بود تا سالی ۲۰۰ هزار پلاسما دریافت کند، اما به طور میانگین سالی ۱۰ هزار لیتر دریافت کردند. این اقدام از نظر اقتصادی شکست خورد و اهداکنندگان هم دیگر بازنمی‌گشتند و ما این اقدام را متوقف کرده‌ایم.

او تاکید کرد: سازمان انتقال خون اهدای بدون چشم‌داشت در حوزه خون و پلاکت دارد. پلاسمای پرپادتن را از بیماران دریافت می کند و فقط هزینه رفت و آمد اهداکنندگان را می‌دهد و افتخار می‌کند که در بحران کرونا توانست ماده اولیه مصرف برای بیماران بستری در بیمارستان تامین و دریافت پلاسمای بهبودیافتگان کرونایی را انجام دهد. در فضایی که باید برای جمع‌آوری پلاسما همدلی داشت، چنین موضوعاتی را مطرح نکنند. به‌ویژه کسانی که در گذشته قبلا مسئولیت داشته‌اند. این حرف‌ها سبب دلسرد شدن مردم می‌شود. تعجب می‌کنم کسانی که می‌دانند پلاسمای هایپر ایمیون چیست، این حرف ها را می زنند و ۵۰ سال است که سازمان هزینه جبرانی برای این نوع پلاسما به اهداکننده می‌پردازد و برخی در فضای مجازی این صحبت‌ها را مطرح می‌کنند.

عشقی تاکید کرد: ما پلاسما را کیسه‌های مخصوص مصرف جمع‌آوری می‌کنیم تا برای بیماران استفاده کنیم و در قبال این اقدام از کسی پولی نگرفتیم و نه می‌گیریم. تعیین هزینه‌های آن روندی دارد که شورای عالی بیمه باید تصمیم بگیرد که چگونه هزینه را جبران کنیم. هزینه‌ای که در حال حاضر وجود دارد.

عشقی تفاوت شیوع بیماری کووید-۱۹ در گروه‌های خونی مختلف، گفت: نه آمار نشان داده و نه مقالات معتبر نشان داده است که شیوع در گروه‌های خونی خاص بیشتر باشد. 

دوران سیاه تاریخ آمریکا با تحریم دارو و تجهیزات پزشکی

او درباره تاثیر تحریم‌ها در تامین تجهیزات سازمان انتقال خون، افزود: ساده‌انگارانه است که بگوییم تحریم‌ها بر تامین تجهیزات مورد نیاز ما تاثیر نداشته است. با تحریم‌ها تمام سیستم بهداشت و درمانی ما را تحت فشار قرار دادند، اما ما از پس این موضوع برآمدیم. مردم نگران تامین خون و فرآورده‌های خونی مورد نیازشان نباشند، اما این دوره  به عنوان لکه سیاهی در تاریخ سیاست گذاری آمریکا و دُوَل اروپایی که به ما اجازه نمی‌دهند حتی بتوانیم هزینه داروهایمان را رد و بدل کنیم، خواهد ماند. این دوره سیاه می‌گذرد. مردم ما هم نگران تامین خون و فرآورده‌های خونی‌شان نباشند. ما سعی می‌کنیم که استانداردهایمان را هم اصلا پایین نیاوریم.

۱۸۸ پایگاه ثابت اهدای خون ثابت و سیار در کشور

عشقی درباره وضعیت دسترسی به پایگاه‌های اهدای خون در کشور گفت: ما برای اینکه پایگاه ثابت اهدای خون داشته باشیم و جایی باشد که پذیرش، پزشک اهدا، کارشناس خون‌گیری و آزمایشگاه داشته باشیم، بر اساس منابع موجود سازمان تعریف شده که یک منطقه روزی چند واحد اهدا باید داشته باشد که بتوان در آنجا یک پایگاه زد؛ بنابراین باید یکسری زیرساخت‌ها برای ایجاد پایگاه اهدای خون وجود داشته باشد، اما قول می‌دهم که در هر کجای کشور که با شاخص‌های ما در این حوزه منطبق هستند، در آنجا پایگاه می‌زنیم. اکنون ۳۱ اداره کل استانی داریم و ۱۸۸ پایگاه ثابت اهدای خون و تعداد زیادی هم پایگاه سیار داریم که بسته به نیاز آن‌ها را به مناطق مختلف می‌فرستیم.

او درباره جایگاه اهدای خون ایران در مقایسه با سایر کشورها، گفت: وقتی از شاخص اهدای خون ۱۰۰ درصد داوطلبانه و بدون چشمداشت، حرف می‌زنیم، ایران جزو این شاخص است. در حالی که معدود کشور‌هایی در آسیا این شرایط را دارد. اگر از ایمنی خون صحبت کنیم، ایران یکی از کشور‌های برتر دنیا از نظر ایمنی خون در دنیا محسوب می‌شود. زیرا هم استاندارد‌های سختگیرانه‌ای داریم و هم غربالگری کاملی انجام می‌دهیم.

عشقی گفت: در بسیاری از استان‌های کشور به شاخص خطر صفر اهدای خون رسیدیم. به طوری که ممکن است در کل یک در ۱۰۰ هزار یا در ۴۰۰ هزار ممکن است اهداکننده‌ای از نظر ایمنی خون، مثبت شود، اما در برخی استان‌ها همین میزان مثبت هم نداشتیم. در منطقه امرو از نظر شاخص اهدا میانگین اهدای کشور‌ها حدود ۱۵ در ۱۰۰۰ نفر است، برای ما که متاسفانه به دلیل آغاز سیاست جمع‌آوری پلاسما از سل ۱۳۹۵ شاخص اهدای خون از ۲۷ در ۱۰۰۰ به ۲۵ در ۱۰۰۰ کاهش یافت، باز هم نسبت به کشور‌های منطقه امرو وضعیت بهتری داریم.

 اهدای خون منجر به کم‌خونی بانوان نمی شود

او تاکید کرد: در شاخص اهدای خون بانوان حرفی برای گفتن نداریم.در اروپا ۵۰ درصد اهدای خون مختص بانوان است. در برخی کشور‌های حوزه خلیج فارس ۱۵ درصد اهداکنندگان زنان هستند، اما در کشور ما این میزان حدود چهار یا پنج درصد است. این ناشی از باور‌های غلط است که باید آن‌ها را بشکنیم. بانوان ما باید بدانند که اهدای خون منجر به کم‌خونی آن‌ها نمی‌شود. کسانی هم که نگرانند پلاسما یا پلاکت اهدا کنند و بیماران سرطانی یا شیمی‌درمانی را نجات دهند. اهدای خون بانوان به این معنی است که هر خانه یک پایگاه اهدای خون می‌شود.

عشقی ادامه داد: از نظر شاخص اهدای مستمر باید توجه کرد که حدود ۶۰ درصد اهداکنندگان‌مان اهداکننده مستمر هستند و ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار نفر را تشکیل می‌دهند. در برخی استان‌ها ۸۰ درصد اهداکنندگان مستمر هستندکه افتخار است. انتقال خون ایران یکی از افتخارات جمهوری اسلامی ایران است. باید توجه کرد که ما مرکز آموزشی سازمان بهداشت جهانی در منطقه مدیترانه شرقی هستیم و کشور‌هایی که رابطه سیاسی خوبی با ما ندارد، در حوزه آموزشی به انتقال خون ایران وابسته‌اند.

وضعیت ذخایر خونی در کشور

او درباره وضعیت ذخایر خونی در کشور، گفت: باید توجه کرد که مصرف روزانه یعنی میزانی که خون در مدت مشابه در سال گذشته درخواست شده است. اگر ذخایر خونی برای پنج تا هفت روز کافی باشند، قابل قبول است. اگر سه تا پنج روز باشد، دچار کمبود می‌شویم و اگر زیر سه روز باشد، وضعیت هشدار است و اگر بالای هفت روز باشد، مازاد است. با توجه به وجود خون‌رسانی در کشور به محض کمبود خون در یک استان، خون از استان‌های دیگر تامین می‌شود. در حال حاضر ذخایر خونی کشور ۵ روز است.

مدیرعامل سازمان انتقال خون گفت: همیشه به هموطنان‌مان می‌گوییم که اهدای خون را فراموش نکنید. مردم همانطور که در سیل زلزله ب فکر تامین خون مردم هستند، باید در روز‌های عادی یا در روز‌های کرونا هم به فکر باشند. کشور ما جزو کشور‌هایی است که خوب از پس کرونا برآمدیم. در حال حاضر اهدای خون ما نسبت به مدت مشابه در سال گذشته ۱۰ تا ۱۵ درصد کمتر است، اما مصرف خون افزایش یافته است. زیرا دو الی سه ماه جراحی‌ها به دلیل کرونا تعطیل بود. از طرفی تابستان زمان انجام جراحی‌های غیر اورژانس است. این‌ها باهم تلاقی پیدا کرده و مقداری مصرف خون را افزایش داده است که انشالله با مراجعه مردم برای اهدای خون این درخواست‌ها تامین می‌شود.

عشقی افزود: مردم برای اینکه بدانند که در چه مناطقی کمبود داریم و چه گروه‌های خونی را نیاز داریم، از روابط عمومی خواسته‌ام که در سایت پایگاه‌های استانی ما میزان ذخایر و میزان مورد نیاز خون درج شود. ضمنا اپلیکیشنی را به نام قطره طراحی کرده و در اختیار اهداکنندگان قرار می‌دهیم که اهداکنندگان، به‌ویژه اهداکنندکان مستمر در جریان ارتباط دائمی با سازمان انتقال خون باشند و بتوانیم خدمات ویژه‌ای هم به آن‌ها ارائه دهیم.

اهدای پلاسما و پلاکت به روش آفرزیس در همه استان ها

عشقی درباره اهدای پلاسما و پلاکت به روش آفرزیس اظهار کرد: ۶ سال پیش به عنوان متخصص خون و آنکولوژی از سازمان انتقال خون در خواست کردم که شرایط اهدای پلاکت کم لیپوسیت که به روش آفرزیس دریافت می شود، فراهم کنند و اصرار من برای دریافت پلاکت کم لیپوسیت به دلیل کیفیت بهتر بود و این را افتحار می دانم که خوشبختانه ما توانستیم فرهنگ مطالبه گری را در بهبود شاخص خون وفراورده‌های خون مصرفی در جامعه به وجود بیاوریم و همه ۳۱ پایگاه ما به دستگاه‌های پلاکت فرزیس دسترسی دارند اما این کافی نیست.

او ادامه داد: ما از پلاکت های بازیافتی از خون کامل استفاده می کنیم و باید توجه داشت خون از سه جزو گلبول قرمز، پلاینا و پلاکت تشکیل شده و پلاکت بازیافتی از خون ویژگی‌های پلاکت فرزیس را ندارد و برای استفاده از پلاکت بازیافت باید امکانات و تجهیزاتی فراهم کنیم تا این پلاکت دور ریخته نشود استفاده شود.

مدیرعامل سازمان انتقال خون گفت: باید توجه داشت امکان رساندن پلاکت آفرزیس به برخی شهرها وجود ندارد چرا که طول عمر پلاکت سه روز است و از طرفی هزینه پلاکت آفرزیس به دلیل مصرف کیت و کیسه مخصوص همیشه چالش بوده و بیمه‌ها ها هم گاهی موانعی برای دریافت آن ایجاد می کردند و برخی عنوان می کردند باید در قبال این پلاکت پول بدهیم در حالی که بیمه‌ها پول را به بیمارستان‌ها می دهند و ما بدون اینکه پول نقد از بیمارستان گرفته باشیم و این در حالی است که بیمارستان‌ها به سازمان انتقال خون ۲۰۰ میلیارد تومان به کار هستند، اما با این حال هیچ گاه خدماتمان را معلق نکردیم. او اظهار کرد: به هر حال دریافت پلاکت آفرزیس هزینه دارد و هزینه ها را دولت یا بیمه باید بدهند چرا که و برنامه داریم روشی مشابه به فرزیس را ایجاد کنیم تا پلاکت مشابه آفرزیس دریافت کنیم و باید توجه داشت تمام بیماران ما که پلاکت نیاز دارند پلاکت استاندارد دریافت می‌کنند و تمام پایگاه‌های اصلی ما امکان پلاکت فرزیس را دارند.

عشقی درباره دریافت پلاسما به روش فرزیس گفت: ما امکانات پلاسما فرزیس را داریم و به همین دلیل توانستیم پلاسمای بهبود یافتگان کرونا را دریافت کنیم و اکنون پلاسمای بهبود یافتگان کرونا را از این روش دریافت می کنیم و از این روش پلاسما فرزیس فقط برای دریافت پلاسمای پر پادتن استفاده می‌کنیم.

او در این باره افزود: ما وارد عرصه پلاسما فرزیس برای ارسال به پالایشگاه‌ها و محاسبه ارزش افزوده و اعلام آن به سازمان غذا و دارو ورود نمی‌کنیم چرا که برخی تهمت‌ها به سازمان انتقال خون می زنند. در مجموع پلاسما فرزیس برای شرایط ویژه مثل درمان بیماران کرونایی و تولید سرم ضد هاری، کزاز و هپاتیت بی استفاده می کنیم.

شرایط اعزام واحدای سیار انتقال خون

مدیرعامل سازمان انتقال درباره پایگاه‌های سیار انتقال خون و تجمع در این پایگاه‌ها گفت هر اداره و منطقه ای که اعلام کند ۳۰ تا ۵۰ اهداکننده خون دارند ما پایگاه سیار اعزام می کنیم و باید توجه داشت که پایگاه‌های سیار استانداردهای بالایی ندارند اما به هر حال ما پایگاه‌های سیار را تعطیل نکرده ایم و ۳ سامانه متحرک با استاندارهای بالا هم هستیم و به دنبال گسترش این پایگا‌ه ها هستیم.

او تاکید کرد: هر اداره ای از ما درخواست اعزام پایگاه سیار انتقال خون باشد و ۳۰ تا ۵۰ اهداکننده خون داشته باشند ما پایگاه سیار اهدای خون اعزام می کنیم.

عشقی یادآوری کرد: شکل کیسه های دریافت پلاسما بهبود یافتگان کرونا به گونه ای است که فقط قابلیت مصرف در بیماران کرونایی را وارد و باید توجه داشت که در همه دنیا به اهداکنندگان پلاسما جایزه می دهند و رسانه‌ها باید جلوی شایعاتی که مردم را دلسرد می‌کنند بگیرند، اگر ما میخواستیم پلاسما را برای تولید دارو استفاده کنیم و به پالایشگاه بفرستیم از کیه هیا مصرف پلاسما استفاده نمی کردیم و باید توجه داشت در همه دنیا به جمع آوری پلاسما جایزه می دهند ما اگر این کار را هم می کردیم، جرم نکرده بودیم.

او افزود: ما اگر می خواستیم پلاسما را برای تولید دارو استفاده کنیم چرا که پلاسمای خانم های با سابقه بارداری را نمی توان به بیمار مستقیم تزریق کرد و ۱۱ بیمار در آمریکا با تزریق پلاسمای خانم با سابقه بارداری نزولی شدند و کسانی که به اتهام فروش پلاسما می زنند باید در قبال بیماری که پلاسما به او نرسیده پاسخگو باشند چرا که یک بهبودیافته دلسرد شده و پلاسما اهدا نکرده است، پزشکان میناب و سوسنگرد و خرمشهر با ما تماس گرفتند و اعلام کردند به ما پلاسما برسانید و باید بدانید که ارسال پلاسما سخت است چرا که باید پلاسما را در کانتینرهای زیر ۲۵ درجه پلاسما منتقل شود و نمی توانیم برای ارسال ۵۰ پلاسما یک کانتینر ارسال کنیم‌ و نمی دانیم پشت پرده این ماجرای پلاسما فروشی چیست و درخواست داریم رسانه ها از این فضا خارج شوند.

انتهای پیام/