‌به گزارش خبرنگار  حوزه  دفاعی امنیتی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، خلیج فارس منطقه‌ای بسیار مهم و با اهمیت است که این اهمیت در ابعاد ژئوپولتیک، ژئواستراتژیک و ژئوکالچر مورد توجه دنیا قرار دارد.

خلیج فارس در واقع محور ارتباط بین اروپا، آفریقا، آسیای جنوبی و جنوب شرقی است. از نظر راهبردی منطقه خاورمیانه، به عنوان بزرگ‌ترین و مهم‌ترین مرکز ارتباطی بین این سه قاره است و بخشی از یک سیستم ارتباطی شامل اقیانوس اطلس، دریای مدیترانه، دریای سرخ و اقیانوس هند است. به همین دلیل از گذشته مورد توجه قدرت‌های جهانی و هم چنین بازرگانان و تجار دنیا بوده است.

خلیج فارس؛ منطقه‌ای ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک با مزیت‌های اقتصادی فراوان

این منطقه یکی از منابع مهم انرژی در جهان است. خلیج فارس از نظر جغرافیای سیاسی، استراتژیک، انرژی، تاریخ و تمدن یک پهنه آبی مهم و حساس در دنیاست. از بُعد اقتصادی نیز بزرگ‌ترین عامل اهمیت خلیج فارس، وجود معادن سرشار نفت و گاز در کف بستر و سواحل آن است، به‌طوری‌که این منطقه را «مخزن نفت جهان» می‌دانند.

خلیج فارس همچنین، مسیر انتقال نفت کشور‌های ایران، عراق، کویت، عربستان و امارات متحده عربی است و به همین علت، منطقه‌ای مهم و راهبردی به شمار می‌آید. در حدود ۳۰ درصد نفت جهان از منطقه خلیج فارس تامین می‌شود.

از بُعد نظامی، وجود پایگاه‌های نظامی متعدد اعم از دریایی، هوایی و زمینی در منطقه خلیج فارس که عمدتاً متعلق به کشور‌های آمریکا و انگلستان هستند و هم چنین حضور ناو‌های جنگی کشور‌های غربی به ویژه آمریکا در آب‌های خلیج فارس، اهمیت نظامی و راهبردی خلیج فارس را نمایان می‌کند.

یکی دیگر از موارد مهم در خلیج فارس وجود طیف گسترده و متنوعی از آبزیان دریایی است که در تامین معاش مردم جنوب کشور و اقتصاد دریا نقشی تعیین کننده دارد.

اقتصاد دریا و لجستیک؛ عامل تحرک اقتصاد ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی

ایران از نظر ژئوپلتیک و جغرافیایی بین دو آبراه بزرگ قرار دارد، به همین دلیل از سالیان دور تجارت دریایی یکی از بنیان‌های اصلی اقتصاد خود را بر اقتصاد دریایی و اقتصاد لجستیک استوار کرده است. اما این محور‌ها از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) نقش حیاتی و مهم تری پیداکرده است. در همان سال‌های ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی، ایران طبق آمار‌ها در همه ابعاد مقتدرترین کشور منطقه بود و برخی کشور‌های منطقه مانند عراق که از دیدن اقتدار ایران اسلامی عاجز و متحیر بودند به طمع غارت و چپاول منابع مالی ایران اواخر تابستان ۵۹ با حمایت‌های گوناگون استعمار و استکبار جهانی به مرز‌های کشورمان حمله کند.  

ارتش جمهوری اسلامی ایران به عنوان تنها نیروی دفاعی کشورمان با اقتدار بالا و تجهیزات به روز و همچنین نیرو‌های با تجربه و جوان آماده دفاع از کشور در مقابل هرگونه تهاجم احتمالی بود. اما نیروی دریایی عراق و صدام یاغی که با تحریک و حمایت مالی و تسلیحاتی کشور‌هایی مانند آمریکا و برخی دیگر از شیخ نشین‌های عربی حاشیه خلیج فارس به ایران حمله کرد.

اینجاست که حفاظت از اقتصاد دریا و لجستیک برای ایران اهمیت پیدا می‌کند.

حمله صدام به ایران، آخرین میخ به تابوت رژیم بعث 

رژیم بعثی عراق ابتدا تهاجم  خود را از مرز‌های خاکی به ایران آغاز کرد، با این خیال که ایران مشغول دفاع از حدود خاکی خود است و از دیگر عرصه‌ها غافل شده؛ اینجا بود که عراق با نیروی دریایی نه چندان قدرتمند خود دست به حمله علیه ناوگان‌هایی زد که یا حامل کالا‌های حیاتی و اساسی کشورمان بودند و یا نفتکش‌های حامل نفت تولیدی ایران تا به این وسیله اقتصاد ایران را تخریب کند.

بیشتر مردم فکر می‌کنند که ارتش جمهوری اسلامی ایران با حمله صدام غافلگیر شده است؛ اما طبق گفته عالی‌ترین فرماندهان نظامی ارتش در آن موقع؛ ارتش برای هر کدام از نیرو‌های سه گانه یک سال قبل از حمله عراق به ایران با رصد تحرکات عراق، طرح‌های عملیاتی خاص خود را طراحی و آماده اجرا کرده بود. البته باید به این نکته هم اشاره کرد که ارتش ایران به طور غیر رسمی از ۷ یا ۸ ماه پیش از آغاز جنگ با عراق درگیر بود.

نیروی دریایی ارتش از نخستین روز‌های آغاز دفاع مقدس در عرصه دریا در همان ۶۷ روز نخست با انجام عملیات سه گانه اشکان، شهید صفری و مروارید به کمک هوادریا و تکاوران دریایی خود، نیروی دریایی عراق و شاهراه‌های اقتصاد نفتی عراق را با انهدام سکو‌های البکر و الامیه نابود کرد.

دزدی دریایی در خلیج فارس، عامل ناامنی اقتصاد بین‌الملل

یکی از مهم‌ترین وظایف نیروی دریایی ارتش از ابتدای آغاز تهاجم عراق به کشورمان؛ حفاظت و اسکورت نفتکش‌ها و کشتی‌های تجاری ایران بود. امیر دریادار حبیب الله سیاری رئیس ستاد ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز در این باره می‌گوید که نیروی دریایی ارتش با انجام ۱۵۰ عملیات، بیش از ۱۰ هزار کشتی را اسکورت کرده است.

این عملیات‌ها آنجا اهمیت خود را نشان می‌دهد که کشتی‌های تجاری و نفتکش‌ها بیشترین تبادلات ایران در عرصه اقتصاد را برعهده داشتند. آمریکا نیز در اواخر دفاع مقدس جنگ و حمایت از عراق را علنی کرد و به طور مستقیم تهاجم علیه ایران را آغاز کرد.

این حملات که از سال ۶۰ آغاز شده بود به نام جنگ نفتکش‌ها معروف شد. این حملات ابتدا به کشتی‌های تجاری ایرانی آغاز شد و دامنه این حملات سپس به نفتکش‌های حامل نفت ایران نیز گسترش پیدا کرد. نخستین حمله هوایی به نفتکش اطلس ترکیه‌ای حامل نفت ایران انجام شد. چند ماه بعد بود که دومین نفتکش حامل نفت ایران با نام اسپکمانت یونانی مورد حمله گرفت.

عراق در ابعاد اقتصادی می‌خواست تا با سه دلیل اصلیِ کاهش درآمد نفتی ایران با محدودیت صادرات نفت، افزایش هزینه‌های تولید و صدور نفت به دلیل انهدام منابع و پایانه‌های نفتی و افزایش حق بیمه نفت‌کش‌های خارجی و همچنین دسیسه کشور‌های صادرکننده نفت به ویژه عربستان سعودی و کویت در افزایش صدور نفت و کاهش قیمت آن ایران را زمین‌گیر کند. 

جنگ تحمیلی که تمام شد، نیروی دریایی ارتش همچنان به وظیفه خود یعنی دفاع و حراست از مرز‌های آبی کشورمان و اسکورت کشتی‌ها ادامه می‌داد. از آن روز تا پایان دفاع مقدس طبق گفته امیر دریادار حبیب الله سیاری بیش از ۱۰ هزار کشتی توسط نیروی دریایی اسکورت و به مقاصد خود رسیده اند.

دزدی دریایی در خلیج عدن، نقشه نیرو‌های فرامنظقه‌ای برای حضور در خلیج فارس

اوایل سال ۸۸ بود که برخی از کشورهای فرامنطقه ای با تحریک و سوء استفاده از ضعف اقتصادی مردم برخی کشورها مانند سومالی آنها را اجیر کرده و به دزدی دریایی تحریک کردند. البته این تحریک کردن با پشتیبانی تسلیحاتی همراه بود و آن ها را به مجهزترین سلاح ها مجهز کردند.

اینجا بود که نیروی دریایی ارتش به میدان مبارزه با دزدان دریایی وارد شد. تکاوران دریایی نیروی دریایی ارتش (S.B.S) به دستور امیر دریادار حبیب الله سیاری فرمانده وقت نیروی دریایی ارتش وارد عمل شدند تا نخستین کشتی که مورد دزدی دریایی قرار گرفت را آزاد کنند.

این اقتدار به قدری تعیین‌کننده و دشمن‌‌شکن است که از آن روز دیگر نه تنها کسی دیگر جرات دزدی دریایی ندارد، بلکه کشورهای فرامنطقه ای نیز مقهور قدرت نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی شده‌اند. 

نیروی دریایی ارتش البته در اسکورت کشتی های سایر کشورها نیز موفق حاضر شده و گواه این موضوع دریافت چندین لوح تقدیر از (IMO) سازمان بین المللی دریانوردی است. این موفقیت ها نه تنها از سوی مقامات عالی کشورمان تقدیر شده بلکه این قدرت توسط سایر کشورها نیز مورد تقدیر قرار گرفت.

اسکورت ۱۵۰۰ کشتی از سال ۸۸ تا ۹۱ برای مقابله با دزدی دریایی

امیر دریادار سیاری می‌گوید که از آغاز دزدی دریایی در سال ۸۸ تا سال ۹۱ بیش از ۱۰۰ مورد مقابله با دزدی دریایی را در کارنامه خود دارد. حدود ۱۶ هزار نفر نیرو و ۱۵۰۰ نفر تیم‌های عملیات ویژه نیز برای این عملیات‌ها اعزام شدند.

رزمایش مرکب دریایی ایران، روسیه و چین در خلیج فارس

سال گذشته بود که نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به همراه دو کشور روسیه و چین با طراحی و اجرای یک رزمایش مرکب دریایی نشان دادند که به عنوان کشور‌های قدرتمند منطقه نه تنها توان بالایی در تامین امنیت دریایی در منطقه را دارند، بلکه به هیچ کشور فرامنطقه‌ای نیز اجازه حضور در منطقه را نخواهند داد.

کلام آخر

نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با دارابودن ناوگان‌های شناور بومی متعدد و همچنین ناوگان بالگردی، نه تنها نگهبان و حافظ امنیت کشورمان است، بلکه یار و مددکار کشور‌های دوست و همسایه برای هرگونه کمک به آنهاست.

انتهای پیام/