به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، جمعه عصر را با تمام دلگیری اش می‌سپاریم به چرخ‌های ماشین و حالا جلوی در کافه‌ای هستیم. کمی آن سو‌تر در فضای پارک، دو خانواده نشسته اند و چند قدم آن طرف تر، چهار نفر روی نیمکت پارک سر موضوعی، به گمانم فیلمی، بحث داغی دارند. دوستانمان رسیده اند و با شادی از دور دست تکان می‌دهند و... حالا پشت میز نشسته ایم و سر‌ها را داخل منو برده ایم تا خوراکی انتخاب کنیم و برسیم به حرف‌های مان... سه ماهی است این تصویر‌ها را گم کرده ایم. دلمان برای بعضی کار‌ها لک زده و اگر همین ارتباط‌های تصویری و صوتی هم نبود، کاملا زندانی شده بودیم!

با این که پس از عید سعید فطر بسیاری از مشاغل و رستوران‌ها فعالیت خود را از سر گرفته اند، اما با ادامه شیوع کووید-۱۹ کماکان حفظ فاصله گذاری اجتماعی الزامی است. شکی نیست که این وضعیت روی روان و حتی جسم همه ما اثر گذاشته است. از این رو با دکتر هدی خطیبی، روانپزشک گپی زده ایم تا راهکار‌های موثر حفظ ارتباط و مراقبت‌های عاطفی- ارتباطی از بچه‌ها و سالمندان را در این دوران ویژه برای ما توضیح دهد.

فاصله گذاری اجتماعی و محدودیت‌های ارتباطی، گرچه یکی از بهترین راهکار‌ها برای جلوگیری از انتشار ویروس کرونا است، اما باعث محدود شدن دسترسی ما به یکی از منابع تامین امنیت و احساس آرامش یعنی ارتباط با خانواده، دوستان و نزدیکان شده است. دکتر هدی خطیبی معتقد است: «این محدودیت و کاهش تعاملات اجتماعی می‌تواند باعث تشدید تنش‌های ناشی از بحران کرونا و احساس‌های ناخوشایندی مانند تنهایی، درماندگی، اضطراب و تشویش و... شود.»

او ادامه می‌دهد: «باید سعی کنیم تا حد ممکن، از روش‌های درست و جایگزین استفاده کرده و مانع تشدید پیامد‌های جدایی ارتباط‌های فیزیکی شویم. در واقع باید روش‌هایی را اتخاذ کنیم که فاصله گذاری اجتماعی، زمینه ساز انزوای روانی و تخریب ارتباط‌های عاطفی و اجتماعی نشود.»

«فناوری» پیوستگی می‌آورد

چند بار از دوست و آشنا و خانواده گله کرده ایم که دید و بازدید واقعی و فیزیکی را با تلفن و تماس تصویری از هم دریغ کرده ایم؟ اما حالا همین فناوری، دوای درد ما شده است! دکتر هدی خطیبی در این باره می‌گوید: «اگر تا پیش از این گله‌مند ارتباط‌های مجازی بودیم، اما حالا همین فناوری و ارتباط‌های مجازی، به یکی از بهترین راهکار‌های رفع دلتنگی تبدیل شده است.» او می‌افزاید: «ارتباط‌های تلفنی و تصویری زمینه را برای به اشتراک گذاشتن حرف ها، درد و دل ها، ترس ها، نگرانی ها، خشم و عصبانیت‌ها و همه احساس‌های عموما ناخوشایند فراهم کرده است؛ بنابراین برخلاف قبل، نباید این ارتباط‌ها را از زندگی روزانه خود حذف کنیم. گپ و گردهمایی‌های فیزیکی، می‌تواند تاثیر مثبت بر روان ما داشته باشد.»

به دو گروه حساس فکر کنیم

سالمندان و کودکان، دو گروه آسیب پذیری هستند که اتفاقا نمی‌توانند به راحتی از این روش‌های ارتباطی استفاده کرده و روابط اجتماعی- خانوادگی را به این روش حفظ کنند.» دکتر خطیبی ادامه می‌دهد: «بنابراین باید به آن‌ها آموزش داده و کمک کنیم تا چگونگی استفاده از این فناوری‌ها را یاد بگیرند. حتی در صورتی که این امکانات در دسترس آن‌ها نیست، باید این امکانات را برایشان فراهم کنیم. این نکته به ویژه درباره سالمندان بسیار مهم است».

تصویر به جای بازی

چند بار فرزند شما از این که دوستانش را نمی‌بیند و امکان بازی و تفریح با آن‌ها را ندارد، گله کرده و عصبی و دلخور شده است؟ در برخورد با این خواسته او چه واکنشی داشته اید؟ دکتر هدی خطیبی توضیح می‌دهد: «تعطیلی مدارس موجب محروم شدن کودکان و نوجوانان از یکی از مهم‌ترین محرک‌های هیجانی یعنی ارتباط‌های دوستانه شده است. طبیعی است که در این شرایط رفتار و خلق وخوی بچه‌ها تغییر می‌کند.»

این روانپزشک معتقد است: «باید بچه‌ها در ساعت‌هایی از روز که در مدرسه بوده و ساعت‌هایی را به عنوان زنگ تفریح به بازی و تفریح اختصاص می‌داده اند، از طریق تماس تلفنی یا تصویری با دوستان، این نیاز را برطرف کنند. البته زمان و نحوه برقراری این ارتباط‌های تلفنی یا تصویری باید از سوی والدین نظارت و کنترل شود».

وی می‌افزاید: «حتی می‌توانید شرایطی را برای ورزش گروهی، همراه با دوستان فرزندتان با کمک تماس تصویری، در منزل فراهم کنید.»

از مدار خارج شده است

شب‌ها چه ساعتی می‌خوابید؟ صبح چه ساعتی از خواب بیدار می‌شوید؟ زندگی همه ما، با وجود کرونا، دچار تحول و دگرگونی عجیبی شده است. گویی همه چیز از نظم خارج شده و زندگی روی مدار دیگری قرار گرفته است! دکتر خطیبی درباره تغییر در روند عادی زندگی می‌گوید: «شرایط پیش آمده باعث شده تا رفتار‌های عادی زندگی از نظم و آهنگ طبیعی خود خارج شده و فرصت برای انجام بعضی از کار‌ها کمتر یا بیشتر شده است. این اختلال ایجادشده در ساختار یا نظم زندگی، خود عاملی برای تشدید سردرگمی، آشفتگی و اضطراب است.»

دکتر خطیبی ادامه می‌دهد: «باید در همین شرایط هم زندگی را روی نظم و ترتیب مناسب پیش برد؛ برای مثال تنظیم زمان خواب و بیداری، خوردن وعده‌های غذایی، مطالعه، ورزش و... به این ترتیب می‌توان تاحد زیادی از میزان استرس و اضطراب اضافی، کاست.» این روانپزشک تصریح می‌کند: «نباید مدت زمان زیادی را در فضای مجازی یا چت و ارتباط تلفنی یا تصویری گذراند، به این دلیل که خود این رفتار‌ها اضطراب زا هستند؛ بنابراین باید زمان مشخصی در روز را به معاشرت‌های تلفنی یا تصویری فردی یا گروهی اختصاص دارد. این معاشرت‌ها باید با سالمندان خانواده و برای کودکان نیز درنظر گرفته شود.»

دورچین‌ها را فراموش نکنید

بسیاری از ما به دلیل شرایط پیش آمده تا روز‌های اخیر دورکاری کرده ایم و با اوج گیری احتمالی و مجدد کووید-۱۹ ممکن است این شرایط ادامه یابد. از سوی دیگر فرزندان ما نیز هنوز از منزل، آموزش و تحصیل را به شکل برخط (آنلاین) ادامه می‌دهند. این کار‌ها قطعا باید در زمان مشخص انجام شوند. اما درکنار آنها، نیازمند معاشرت نیز هستیم.

دکتر خطیبی اشاره می‌کند: «معاشرت تلفنی، خوردن میان وعده، ورزش، تفریح‌هایی مثل بازی‌های رایانه‌ای و... باید در بین کار‌های اصلی قرار گیرد. به این ترتیب هم زندگی روال مشخصی خواهد داشت و هم این که یکنواخت و خسته کننده نخواهد بود.»
از شرایط فاصله گذاری اجتماعی استفاده کنید

اگر درست زمان بندی کرده باشیم، حتما فرصت‌های خالی بیشتری در این دوران به دست آورده ایم. دکتر خطیبی درباره این زمان‌ها می‌گوید: «فرصت بیشتر در نتیجه انجام نشدن یک سری فعالیت‌ها را فقط به استراحت و خواب اختصاص ندهید.

مطالعه، ورزش انفرادی یا گروهی در منزل، فراگیری هنر‌های جدید، گلکاری و باغبانی و... از کار‌هایی است که می‌تواند اوقاتی که به دلیل فاصله گذاری اجتماعی نصیب هر یک از ما شده است را به خوبی پر کند.» دکتر خطیبی در پایان یادآور می‌شود: «انجام این کار‌ها باعث نظم در روال زندگی، دوری از استرس و اضطراب و احساس هدفمندی در زندگی منجر شده و گذر از این بحران و دوران خاص را آسان‌تر کند.»

ارتباط، زمان دارد

اشاره شد که برقراری تماس‌های مکرر تصویری یا صوتی یا گشت زدن در فضای مجازی خود می‌تواند عاملی برای احساس بطالت و استرس باشد. پس در این راستا باید چه کار کرد؟ دکتر خطیبی در این باره می‌گوید: «برای ارتباط تصویری یا صوتی زمان مشخصی درنظر بگیرید. از سوی دیگر اگر در روز مشخصی به سالمندان خانواده سر می‌زدید، در همان روز‌ها و ساعت ها، تماس تصویری با آن‌ها برقرار کنید. سعی کنید در مکالمات، صحبت‌های خوب و شاد داشته باشید. از تکرار خبر‌ها یا توصیه‌های استرس زا پرهیز و سعی کنید در مدت مکالمه تصویری، از این حضور مجازی، لذت ببرید و شاد شوید».

تنها‌تر از تنها

به دلیل تاکید بر مراقبت ها، فاصله گذاری اجتماعی باعث شده تا تنهایی سالمندان تشدید شده و این تنهایی تبدیل به خطر جدی برای سلامت روان آن‌ها شود. دکتر خطیبی تاکید می‌کند: «فاصله گذاری اجتماعی نباید باعث قطع ارتباط یا کاهش ارتباط با سالمندان شود؛ بلکه باید با راهکار‌های درست، در این شرایط خاص، مانع از ایجاد و تشدید حس تنهایی در سالمندان شویم.»

منبع: جام جم

انتهای پیام/