حمله کرونایی به کسب و کار‌های صفر و یکی
گزارشی از وضعیت فعالیت فروشگاه‌های اینترنتی و استارتاپ‌ها در روزگار کرونا را در این مطلب بخوانید.
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، با وجود اینکه در ایام شیوع کرونا، استارت‌آپ‌ها و کسبوکارهای آنلاین فرصت خوبی برای جذب مخاطب داشتند، اما بسیاری دیگر از آن‌ها به‌دلیل نوع خدمتی که ارائه دادند در آستانه ورشکستگی قرار گرفته‌اند، به‌طوری که روز گذشته آذری‌جهرمی اعلام کرد: «شیوع ویروس کرونا به ۷۲درصد کسبوکارهای اینترنتی ضرر زده است» حال باید دید دولت برای رفع این چالش‌ها چه تمهیداتی اندیشیده است.
شیوع ویروس کرونا در سراسر دنیا باعث تغییر و تحولات بسیاری شده است به‌طوری‌که وضعیت اقتصادی، سیاسی و اجتماعی کل جهان به چالش درآمده و اقتصاد جهان در شوک فرو رفته است. تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها، کاهش ساعت کاری ادارات و بانک‌ها، کاهش عبور و مرور و حمل‌ونقل، کم شدن پرواز‌های بین‌الملل و تحت تأثیر قرارگرفتن صنعت توریسم، اعمال قرنطینه اجباری در برخی کشورها، تعطیلی بسیاری از مشاغل، بیکار شدن عده‌ای از مردم، کاهش قدرت خرید مردم، رکود صنایع و خدمات به‌دلیل نبود تقاضا و ... از تبعات ویروس کرونا در سراسر جهان است.
با شیوع بیماری کووید۱۹ بسیاری از مشاغل آسیب‌دیده و متضرر شده و تعداد زیادی از نیروی کار در کشور بیکار شده‌اند. اما آمار‌ها و اخبار نشان می‌دهد که مشاغل مجازی و آنلاین که قبل از این روز‌های کرونایی از رونق چندانی برخوردار نبودند طی سه ماه گذشته فروش خوبی داشته‌اند.
در این بین انتظار می‌رفت کسبوکارهای آنلاین با استقبال بیشتری مواجه شوند، چراکه در شرایط مختلف امکان خدمات‌رسانی به مردم برای آن‌ها فراهم است و با تردد‌های کمتر در سطح شهر خرید‌ها و استفاده از ابزار اینترنتی بیشتر می‌شود. از آنجایی که اقتصاد و سبک زندگی به سمت دیجیتالی شدن پیش می‌رود، هوش مصنوعی بیشتر موردتوجه و توسعه قرار می‌گیرد تا با استفاده از ظرفیت‌های این حوزه، بتوان نیاز به ارتباط فیزیکی افراد برای دریافت خدمات را کاهش داد.
اما آذری‌جهرمی، وزیر ارتباطات روز گذشته در مراسم روز جهانی ارتباطات که با همراهی معاون اول ریاست جمهوری برگزار شد آمار دقیق‌تری از وضعیت کسبوکارهای اینترنتی به‌خصوص کسبه کوچک آنلاین ارائه داد. به گفته آذری‌جهرمی، شیوع ویروس کرونا روی ۷۲درصد کسبوکارهای اینترنتی اثر منفی گذاشته است.
او می‌گوید آمار‌ها نشان می‌دهد اگر این شرایط ادامه پیدا کند، ۶۲درصد شرکت‌ها تنها تا سه ماه دیگر توان ادامه فعالیت خواهند داشت. وزیر ارتباطات معتقد است: «اولین چالش کسبوکارهای کوچک تأمین حقوق کارکنان‌شان است و پس از آن چالش‌هایی، چون پرداخت هزینه‌های بیمه، اجاره‌بها، پرداخت مالیات، بازپرداخت وام‌ها، هزینه بازطراحی ساختار خود در ایام شیوع کرونا و اتمام قراردادهایشان است.»
در بحران کرونا بخش عرضه و تقاضا هر دو آسیب دیده‌اند؛ کاهش فروش محصولاتی که در سبد مصرفی خانواده به‌عنوان کالا‌های اساسی به شمار نمی‌آید و افزایش فروش برخی محصولات به صورت همزمان اتفاق افتاده است. بخش عرضه با کاهش توان زنجیره تأمین، تعطیلی واحدها، کاهش فروش، کاهش بهره‌وری مواجه است و بخش تقاضا با تغییر رفتار خرید مشتریان مواجه شده؛ در واقع به نظر می‌رسد علت اصلی این رخدادها، تغییر آنی در سبک زندگی مردم و رفتار دولت است.
بزرگترین چالش کسبه آنلاین
آقای رضا الفت‌نسب، عضو هیات مدیره اتحادیه کشوری کسبوکارهای مجازی، مؤسس و عضو هیات مدیره انجمن صنفی کسب‌و‌کار اینترنتی در گفتگو با خبرنگار روزنامه «صبح‌نو» درباره چالش‌های پیش‌روی کسبوکارهای آنلاین گفت: «سرمایه در گردش و کوچک بودن سایز بازار آنلاین از مهم‌ترین چالش‌های استارتاپ‌ها و سایر کسبوکارهای آنلاین است؛ مارکت با توجه به وضعیت اقتصادی به شدت کوچک شده و بیشتر فروش‌ها موارد خاصی مثل اقلام بهداشتی و سوپرمارکت هستند.»
وی ادامه داد: «نگاه اولویت‌داری به خرید اینترنتی وجود ندارد و بازار با توجه به محدودیت‌هایی که در ابتدای شیوع کرونا داشته‌ایم با مشکلات بیشتری دست و پنجه نرم می‌کند.» الفت‌نسب معتقد است: «بحث‌هایی مانند مالیات، بیمه و افزایش حقوق کارمندان برای این کسب‌و‌کار‌ها و آن‌هایی که نتوانستند سرمایه جذب کنند چالش‌برانگیز است.» مسأله سرمایه‌گذاری هم خیلی ضعیف جلو می‌رود.
ما در قبل از وضعیت کرونا با قطعی اینترنت مواجه بودیم و سرمایه‌گذار سنتی و آفلاین خیلی صلاح نمی‌بیند که در این فضا ورود کند و همه کنار نشستند تا ببیند چه سرنوشتی برای کسبوکارهای آنلاین و استارتاپ‌ها رخ می‌دهد. عضو انجمن صنفی کسب‌و‌کار اینترنتی گفت: «در نهایت اگر کسب‌و‌کار‌ها و استارتاپ‌های کوچک بتوانند با کاهش هزینه‌ها و تعدیل نیرو چراغ خود را تا پایان سال روشن نگه دارند بسیار کار مهمی کرده‌اند مخصوصاً در شهرستان‌ها؛ علاوه بر این هزینه‌ها هم افزایش پیدا کرده است که این خود نیز تأثیر خواهد گذاشت.
همچنین تصریح کرد: «دولت در ابتدا گفته بود که می‌خواهد از این کسب‌و‌کار‌ها حمایت کند. تسهیلاتی از سوی سازمان فناوری اطلاعات برای برخی کسب‌و‌کار‌ها تا سقف ۲ میلیارد تومان هم در نظر گرفته شد که بسیاری از کسب‌و‌کار‌ها درخواست دریافت آن را داشتند، ولی این اتفاق نیفتاد. سازمان معاونت علمی نیز پویشی راه‌اندازی کرد که البته خیلی تاثیرگذار نبود، همچنین وزارت صنعت و معدن نیز به این موضوع ورود کرد.
در زمینه حمایت کمک‌هایی جسته و گریخته به این شکل رخ داده است، اما این چیزی نیست که این استارتاپ‌ها را نجات بدهد.» الفت‌نسب افزود: «در کشور‌های توسعه‌یافته برای برون رفت از این چالش‌ها، تسهیلاتی مانند وام‌های بلند مدت، معافیت‌های مالیاتی و تخفیت پرداخت بیمه‌ها ارائه دادند، اما در ایران تصورم این است که حاکمیت و دولت نگاه اولویت‌داری به این کسب‌و‌کار‌ها ندارد و بازار هم این را نشان می‌دهد؛ چراکه حجم خرده فروشی ما ۱/۵درصد به صورت آنلاین و ۹۸/۵ به صورت آفلاین است.» وی در آخر گفت: «تصور من این است که حاکمیت به همین دلیل به کسبوکارهای مجازی توجه نمی‌کند و اصناف آفلاین برای آن‌ها مهم‌تر است، مثل پوشاک‌فروشی که نتوانسته بفروشد یا رستورانی که چند‌ماه است بسته است و اگر مشکل این‌ها حل شد به کسبوکارهای اینترنتی برسند.»
حال با توجه به نقش مؤثر استارتاپ‌ها در رشد اقتصادی و حل مشکلات و محدودیت‌های موجود در تردد ناشی از شیوع ویروس کرونا، به نظر می‌رسد دولت برای جلوگیری از ورشکستگی یا از کارافتادگی هر‌یک از این مجموعه‌ها باید تدبیر ویژه‌ای بیندیشد، چراکه در شرایط کنونی اقتصاد ثابت نگه داشتن در یک وضعیت و سپس به سود‌رسانی یک کسب‌و‌کار بسیار ساده‌تر از راه‌اندازی مجدد یک استارتاپ جدید است.
منبع: صبح نو
انتهای پیام/
