به گزارش خبرنگار گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از اردبیل، ۳۱ اردیبهشت ماه به پاس گرامیداشت روح بلند انسان‌های ایثارگری که پایان زندگی‌شان، آغازی شده برای هموطنانی که مدت هاست به دلیل نارسایی یکی از اعضای بدنشان در چنگال بیماری اسیر بوده اند، روز ملی اهدای عضو نامگذاری شده است.

در ضرورت اشاعه فرهنگ اهداء عضو همین بس که در حال حاضر ۳۵ هزار نفر در کشور در لیست انتظار پیوند عضو قرار دارند و روزانه ۸ تا ۱۰ نفر از این افراد، به دلیل نرسیدن عضو پیوندی، جان خود را از دست می‌هند.

براساس آمارها، در ایران سالانه حدود ۸ هزار نفر جان خود را بر اثر مرگ مغزی از دست می‌دهند، اما تنها هزار نفر از خانواده‌های این افراد راضی به اهدای عضو می‌شوند؛ در حالی که هر ۱۲ ساعت تنها یک بیمار موفق به دریافت عضو می‌شود. متاسفانه اعضای قابل استفاده بیش از ۷ هزار نفر از افراد مرگ مغزی شده که می‌توانست جان این ۳۵ هزار نفر را نجات دهد، در زیر خاک مدفون می‌شود.

ناآشنا بودن عموم مردم با این مفهوم که "امکان زنده شدن و برگشت دوباره فرد مرگ مغزی شده وجود ندارد" و تمیز آن با "کما" و فرهنگ‌سازی نادرست و پایین این امر در جامعه، باعث شده تا خانواده‌های این افراد به اهدای عضو رضایت ندهند.

در استان اردبیل علی‌رغم تلاش‌های صورت گرفته طی ۲۱ سالی که از اولین اهدای عضو در استان صورت گرفته است، اما آنگونه که باید این فرهنگ در بین مردم نهادینه نشده و هنوز خانواده‌های افراد مرگ مغزی شده به دفن این اعضا در زیر خاک راضی‌تر هستند تا اهداء آن و نجات جان انسان‌های نیازمند.

به اعتقاد کارشناسان نوع ساختار فرهنگی و خانوادگی حاکم بر جامعه شهری و روستایی در استان اردبیل و اعتقادات و باور‌های خاص قومی و مذهبی خاص رایج در بین خانواده‌ها نظیر تکه تکه شدن جسم فرد مرگ مغزی برای بیرون آوردن اعضا و عدم پذیرش این موضوع از طرف خانواده و نزدیکان افراد متوفی، گسترش این فرهنگ خداپسندانه و خیر را مشکل کرده است.

در حالی که باید باور داشت زندگی انسان پس از مرگ در قالب روح ادامه می‌یابد و جسم انسان فانی بوده و به خاک پیوسته و از بین خواهد رفت.

اهدای عضو، افتخار خانواده ماست

علی وارسته شهروند اردبیلی است که اعضای بدن خواهرش مرحوم "مریم وارسته" جانی دوباره به چندین بیمار نیازمند عضو داده است، در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار ما، درباره علت مرگ مغزی و نحوه اهدا گفت: خواهرم به دلیل عارضه گرفتگی عروق پا در آبان ماه سال گذشته در بیمارستان امام خمینی اردبیل بستری و تحت عمل جراحی قرار گرفت که به دنبال خونریزی ناشی از توده‌های مغزی، هوشیاری وی کاهش یافته و با تایید تیم پزشکی بیمارستان، مرگ مغزی وی اعلام گردید.

وارسته ادامه داد: بلافاصله بعد از شنیدن این خبر و با صحبت‌های تیم فراهم‌آوری اعضای پیوندی دانشگاه و پزشکان بیمارستان، به همراه پدرم و دیگر اعضای خانواده رضایت خود را نسبت به اهدای اعضای بدن خواهرم اعلام کردیم.

این شهروند اردبیلی با تاکید بر اینکه بعد از این اقدام ما، بسیاری از آشنایان و همکاران نسبت به این کار خیر و خداپسندانه تمایل بیشتری از خود نشان داده و کارت اهدای عضو دریافت کرده‌اند، اظهار داشت: من و دیگر اعضای خانواده بسیار خوشحال هستیم که این کار خیر را انجام داده‌ایم و این کار را افتخاری برای خانواده خود می‌دانیم.

وارسته اهدای عضو را کاری ارزشمند و ماندگار توصیف کرد و بیان داشت: مرگ سرنوشتی محتوم برای تمامی بندگان خداوند است و هیچ کس را گریزی از این سرنوشت نخواهد بود و چه خوب است که انسان با مرگ خود، حیاتی دوباره به انسان‌های دیگر که نیازمند عضوی پیوندی هستند، هدیه دهد.

او گفت: به عقیده من اهدای عضو قسمت هر انسانی نمی‌شود و این بندگان محبوب خدا هستند که چنین سرنوشتی برای پایان زندگی دنیوی آن‌ها رقم می‌خورد.

وارسته تصریح کرد: مرگ یکی از اعضای خانواده به یقین مصیبتی بزرگ برای بازماندگان است و اگر این مرگ به دلیل مرگ مغزی باشد اهدای عضو از جمله اقداماتی است که اجر دنیوی و اخروی برای متوفی و تسکین و آرامش را برای بازماندگان به دنبال داشته و تحمل فقدان عزیزشان را آسان خواهد کرد چرا که یقین دارد قلب و اعضای عزیزشان در جان فرد دیگری زنده است و به حیات خود در این دنیا ادامه خواهد داد.

او از خانواده‌هایی که عزیزشان به هر علتی دچار مرگ مغزی شده است خواست نسبت به این امر خیر، خداپسندانه و انسان‌دوستانه پیشقدم باشند تا ضمن جلب رضای خداوند، جان چندین بیمار نیازمند عضو پیوندی که ماه‌ها و سال‌هاست در پی عضو پیوندی گرفتار بیماری بوده و مجبور به پرداخت هزینه‌های گزاف درمان هستند را نیز نجات دهند.

وجود ۵۰۰ بیمار نیازمند کلیه در استان

مجید محمدغریبانی مسئول واحد فراهم‌آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی استان اردبیل و رئیس انجمن اهدای عضو ایرانیان شعبه اردبیل، در گفت و گو با خبرنگار ما، با اشاره به شروع به کار این واحد از سال ۸۴ و آغاز رسمی فعالیت‌های این مرکز در راستای فراهم‌آوری اعضای پیوندی برای بیماران نیازمند از سال ۹۷ گفت: از آغاز فعالیت این واحد تاکنون، ۱۴۵ مورد اهدای عضو در استان صورت گرفته است.

غریبانی با بیان اینکه به دلیل مراجعه افراد نیازمند عضو پیوندی به مرکز کشور و سایر استان‌های مرجع برای دریافت عضو پیوندی، آمار دقیقی از افراد نیازمند پیوند عضو در استان اردبیل وجود ندارد، افزود: در حال حاضر ۵۰۰ بیمار دیالیزی در استان اردبیل وجود دارند که در صف دریافت کلیه قرار دارند.

او با اشاره به اینکه تمامی هزینه‌های درمان، پیوند و تدفین فرد مرگ مغزی شده را دانشگاه علوم پزشکی و شهرداری اردبیل تقبل کرده است تصریح کرد: تمامی اعضای پیوندی افراد مرگ مغزی بعد از رضایت گیری و طی مراحل قانونی به منظور انجام پیوند به مرکز کشور فرستاده می‌شود.

رئیس انجمن اهدای عضو ایرانیان شعبه اردبیل بر ارتقاء هرچه بیشتر فرهنگ اهدای عضو در بین خانواده‌ها تاکید کرد: انجمن اهدای عضو ایران شعبه اردبیل با هدف فراهم‌آوری اعضای پیوندی از افراد مرگ مغزی شده و گسترش این فرهنگ خداپسندانه در جامعه، در سال ۹۴ تاسیس شد که در راستای این هدف انجمن اهدای عضو ایرانیان شعبه اردبیل نیز متشکل از افراد خیر و نیرو‌های متخصص پزشکی و دانشگاهی در سال ۹۸ تشکیل گردید.

غریبانی تصریح کرد: با تلاش‌های صورت گرفته آمار رضایت‌گیری از خانواده‌ها در چند سال اخیر روند افزایشی داشته است، اما همچنان شکاف بین افراد نیازمند عضو پیوندی با افراد اهدا کننده بسیار زیاد بوده و نیازمند فرهنگ‌سازی بیشتر در این زمینه هستیم که این امر به تنهایی از عهده دانشگاه علوم پزشکی خارج بوده و تلاش و بسیج همگانی را در این امر می‌طلبد.

جایگاه نخست استان اردبیل در رضایت‌گیری از خانواده‌ها

مسئول واحد فراهم‌آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، با اعلام اینکه استان اردبیل در سال ۹۸ رتبه اول کشور در زمینه رضایت‌گیری از خانواده‌های افراد مرگ مغزی را کسب کرده است، اظهار داشت: متاسفانه بسیاری از خانواده‌ها هنوز در تشخیص کما و مرگ مغزی عزیزان خود در شک بوده و مانع از اهدای اعضای بدن فرد مرگ مغزی شده می‌شوند.

این مسئول گفت: طبق آمار‌ها در حدود ۴۰ درصد خانواده‌های افراد مرگ مغزی شده نسبت به اهدای عضو رضایت می‌هند و هنوز ۵۰ تا ۶۰ درصد خانواده ها با عدم رضایت خود این اعضای حیاتی را که می‌تواند جان انسان‌های بسیاری را نجات دهد، در زیر خاک دفن می‌کنند.

غریبانی از افزایش افراد دارای کارت اهدای عضو در استان خبر داد و بیان کرد: در استان اردبیل نزدیک به ۲۵ هزار نفر دارای کارت اهدای عضو هستند که تلاش می‌کنیم در ایام و مناسب‌های خاص نسبت به گسترش و اشاعه این امر خداپسندانه فعالیت داشته باشیم، که به عنوان مثال در تاسوعای سال ۹۸ در غرفه انجمن اهدای عضو برای هزار و ۵۰۰ نفر کارت اهدای عضو صادر گردید.

او با تکذیب نقش دلالان و واسطه‌گران در خرید یا اهدای عضو از افراد مغزی، گفت: اهداء و پیوند عضو پیوندی افراد مرگ مغزی، بعد از تائید تیم پزشکی و رضایت خانواده فرد متوفی در بیمارستان‌های دولتی و دانشگاهی زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی انجام می‌یابد و دلالان به هیچ عنوان نمی‌توانند با خانواده‌ها در ارتباط بوده و در این امر نقشی داشته باشند.

مسئول فراهم‌آوری عضو پیوندی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل تاکید کرد: اعضای پیوندی افراد مرگ مغزی به منظور پیوند به بیماران باید در شرایط خاص نگهداری شوند که این امکانات فقط در بیمارستان‌های زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی موجود بوده و در بیمارستان‌های خصوصی امکان چنین عمل‌هایی وجود ندارد.

غریبانی با اعلام اینکه ۳۰ هزار بیمار نیازمند عضو پیوندی در صف پیوند عضو قرار دارند افزود: داشتن کارت اهدای عضو افراد مرگ مغزی شرط لازم برای اهدای عضو نبوده و اهدای عضو در نهایت با رضایت خانواده فرد متوفی امکان‌پذیر است.

رضایت ۵۰ درصدی خانواده‌ها در سال ۹۷

معصومه نجفی مسئول شناسایی بیماران مرگ مغزی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل در مصاحبه با خبرنگار ما، با اعلام اینکه سالیانه حدود ۶ تا ۸ هزار نفر در کشور دچار مرگ مغزی می‌شوند، گفت: از این تعداد، اعضای دو هزار و ۵۰۰ تا ۴ هزار نفر از این افراد قابل اهدا می‌باشد.

نجفی زارع تاکید کرد: در حالی که هر فرد مرگ مغزی شده می‌تواند جان ۸ بیمار دیگر را نجات دهد، اما متاسفانه کمتر از هزار نفر از خانواده‌های این افراد به اهدای اعضای عزیزان خود رضایت می‌دهند و بیش از ۸۰ درصد خانواده‌ها، اعضای قابل پیوند به ۳۵ هزار بیمار که در صف پیوند قرار دارند را در زیر خاک مدفون می‌کنند.

او با اشاره به اینکه ایران از نظر تعداد اهدای عضو رتبه ۲۶ جهان و اول آسیا را دارد بیان کرد: استان اردبیل از نظر تعداد اعضای پیوندی رتبه ۷ و از نظر شاخص اهدای عضو در جایگاه ۱۸ در بین ۳۱ استان کشور قرار دارد.

مسئول شناسایی بیماران مرگ مغزی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل تصریح کرد: هر فرد مرگ مغزی ۸ عضو اصلی (دو ریه، دو کلیه، کبد، پانکراس، قلب و روده) و ۵۳ نسوج قابل برداشت شامل مغز استخوان، تاندون‌ها، استخوان‌های بزرگ و دریچه‌های قلب، برای فراهم‌آوری پیوند به بیماران نیازمند عضو برای برگرداندن آن‌ها به زندگی دارد.

نجفی زارع با اشاره به اینکه سال گذشته ۵۰ مورد مرگ مغزی تائید شده در استان وجود داشت افزود: از این تعداد فقط ۲۳ خانواده رضایت خود را جهت اهدای عضو اعلام کردند که از مجموع ۵۰ مورد پیوند انجام شده، ۸ قلب، ۲۱ کلیه و یک پانکراس برداشت و پیوند شده است.

او بیان داشت: در سال ۹۷ نیز از مجموع ۴۶ مورد مرگ مغزی تائید شده ۲۳ مورد یعنی ۵۰ درصد رضایت‌گیری اهدای عضو صورت گرفت.

امروز روز اهدای عضو است. بدون شک اختصاص یک روز در سال به نام "روز ملی اهداء عضو" فرصت مغتنمی برای اشاعه و ترویج این فرهنگ در جامعه و نجات جان انسان‌هایی است که روز‌ها را در انتظار عضو پیوندی به سال‌ها گره می‌زنند و شاید بسیاری از آن‌ها بدون دریافت عضو، جان خود را از دست می‌دهند.

اگرچه در سال‌های اخیر شاهد توسعه و گسترش فرهنگ اهداء عضو در جامعه هستیم، اما باید پذیرفت که هنوز هم رضایت‌گیری از خانواده‌های افراد مرگ مغزی، یکی از مشکل‌ترین مراحل اهدای عضو است.

بی تردید اشاعه و ترویج این فرهنگ خداپسندانه و انسان‌دوستانه تنها وظیفه نهاد‌های دانشگاهی نبوده و همچنان همکاری و تعامل بیشتر دستگاه‌های فرهنگی، نهاد‌های مذهبی و مراکز پزشکی و بهداشتی، ضروری و لازم به نظر می‌رسد تا افراد جامعه، اهداء عضو را به عنوان فریضه‌ای حسنه باور داشته باشند که پاداش و اجر دنیوی و اخروی به دنبال داشته و خانواده‌هایی که عزیزشان دچار مرگ مغزی شده است بدون هیچ دغدغه‌ای نسبت به اهداء عضو مبادرت نمایند.

ایجاد بستر‌های لازم و ارائه اطلاعات مناسب به مردم در خصوص فرآیند اهداء عضو و لزوم اهمیت دادن به این مهم از سوی مسئولان در اشاعه بیشتر این فرهنگ در بین مردم بی تاثیر نخواهد بود که امید می‌رود با برنامه‌ریزی مناسب مسئولان، شاهد نجات جان انسان‌هایی باشیم که تداوم حیات‌شان وابسته به رضایت خانواده‌های افراد مرگ مغزی است.

انتهای پیام/د