لیلا شقاقی، روانشناس و مشاور در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان  گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره رفتارهای عجولانه افراد هنگام وقوع حوادث طبیعی اظهار کرد: زمانی که زلزله رخ می‌دهد، عمدتا رفتار‌هایی نادرستی از مردم سر می‌زند. رفتار‌هایی که در ارتباط با هنگام وقوع زلزله معقول نیست.

او افزود: علل اصلی رفتار‌های عجولانه افراد در این مواقع ندیدن آموزش‌های لازم در این زمینه است. همانند قضیه ویروس کرونا که وارد کشور ما شد و عوارضی را به همراه داشت. 

شقاقی بیان کرد: در مورد زلزله هم همین طور است. بزرگ‌ترین اشتباه در زمان وقوع زلزله، فرار و رفتار‌های عجولانه است، رفتار‌هایی که منجر به آسیب‌های خطرناکی خواهد شد که حتی خود زلزله هم ممکن است به ما نزند. مانند پرت شدن افراد از بلندی یا برخورد کردن با اشیا، رفتار‌های اجتماعی مثل هجوم بردن به پمپ بنزین ها، رفتن به خیابان‌ها تمام مواردی هستند که می‌توانند به ما آسیب‌های روانی زیادی وارد کنند.

او گفت: واقعیت این است که اگر ترس و استرس ناشی از زلزله را به خوبی بشناسیم، می‌توانیم به موقع با آن مقابله کنیم. ترس ناشی از زلزله کاملا با استرس و اضطراب نسبت به تاریکی تنهایی یا از دست دادن عزیزان بسیارمتفاوت است.

این روانشناس تصریح کرد: ترس‌های ناشی از استرس و اضطراب در واقع ذهنی و فکری بوده، اما دلهره نسبت به وقوع زلزله کاملا واقعی و طبیعی است. معمولا واکنش انسان در مقابل مواردی که به فرد آسیب می‌زند، کاملا طبیعی است اما می‌تواند تهدید بزرگی برای روح و جسم او باشد.

او تصریح کرد: فرد برای این که بخواهد با این موارد مقابله کند. ازخصوصیت جنگ گریزی استفاده می‌کند تا خود را از این وضعیت کنونی نجات دهد. این احساس زمانی طبیعی خواهد بود که ما استرس را به عنوان ابزاری هشدار دهنده برای بقای خودمان در نظر بگیریم. اما این ترس باید باعث شود رفتار‌های عاقلانه‌ای از ما در این مواقع سر بزند. یعنی در مواقع ترس و اضطراب به دنبال حل مسئله باشیم.

بیشتر بخوانید: زلزله تهران را لرزاند

شقاقی ادامه داد: وقتی که ترس ناشی از زلزله به ما هجوم می‌آورد قاعدتا این طبیعی خواهد بود که ما برای نجات خودمان کار‌هایی انجام دهیم تا ایمن بمانیم. همه ما با توجه به موقعیتی که داریم باید از قبل بدانیم "محل امن خانه" کجا است. پس افراد باید مکان‌های امن خانه را شناسایی کرده و علامت گذاری کنند. هنگام وقوع زلزله باید پی در پی نفس‌های عمیق کشیده شده و آرامش فرد حفظ شود.

این روانشناس افزود: احساس ترس از وقوع زلزله در تمام افراد به یک اندازه است، بنابراین طبیعی است که تمام افراد بترسند. ترسیدن افراد گاهی آن‌ها را مجاب می‌کند تا به منزل خود باز نگردند و مدت‌ها بیرون از خانه بمانند. همین امر باعث می‌شود افراد زندگیشان دچار خلل شده و ثبات نداشته باشند.

بیشتر بخوانید: هنگام وقوع زلزله چه وسایلی همراه خود داشته باشیم؟

او گفت: معمولا این نگرانی‌ها آستانه تحمل و خواب افراد را دچار خلل خواهد کرد. نگرانی‌های ناشی از زلزله تاثیر بسزایی بر تغذیه و روحیه فرد خواهد گذاشت و نسبت به هرصدایی و حرکتی واکنش نشان خواهد داد. فرد مورد نظر دیگر تمرکزی نخواهد داشت و دچار ندانم کاری خواهد شد. این اتفاق فراتر از ترس طبیعی بدن خواهد بود و تا زمانی که کنترل نشود، حتما می‌تواند عواقبی را به دنبال داشته باشد.

راهکاری برای مقابله با ترس ناشی از حوادث طبیعی 

شقاقی تصریح کرد: اولین و موثرترین راه این است که تا جایی که امکانش است افراد استرس و ترس را از خود دور کنند و حتما نکاتی را درباره موارد کمک‌های اولیه و امدادی یاد گرفته باشند. 

این روانشناس تاکید کرد: حتما کیف مراقبت‌های کمک‌های اولیه باید جلو چشم گذاشته شود تا در صورت نیاز به موقع استفاده شود.  صحبت نکردن درباره آن و به فراموشی زدن خود راه درستی نخواهد بود.  صحبت کردن درباره وقوع زلزله می‌تواند به افراد کمک کند تا بار سنگین روحی که بر آن‌ها وارد شده است کمی سبک‌تر شود.

او در پایان بیان کرد: طبق آمار‌، افراد بسیاری به دلیل ترس از وقوع زلزله جان خود از دست داده اند. زلزله باعث آسیب‌های روانی، اجتماعی هم می‌شود و سطح سلامت عمومی جامعه را مختل می‌کند. وقتی زلزله اتفاق می‌افتد مدیریت بحران در جامعه باید مداخله اجتماعی داشته و تا می‌توانند از مردم حمایت روانی کنند. بهتر است از قبل به جامعه اطلاع رسانی شود تا افراد آمادگی با بحران و مقابله با آن را داشته باشند، زیرا توانایی افراد در مقابله با زلزله و سیل بسیار کم است.

انتهای پیام/