به گزارش خبرنگار حوزه کلینیک  گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، سرطان بیماری است که طی آن رشد یک یا مجموعه‌ای از سلول‌های بدن از کنترل بدن خارج شده و توده یاخته (سلول‌های سرطانی) یا تومور شکل می‌گیرد، سرطان خون، به مجموعه بیماری‌هایی گفته می‌شود که سلول‌های نافرمان، جزو مجموعه دستگاه گردش خون بدن انسان هستند.

چندین مدل سرطان به سلول‌های سازنده خون هجوم می‌آورند. علائم آن‌ها معمولاً به آرامی بروز می‌کند و در برخی افراد هیچ‌گونه علامتی از خود نشان نمی‌دهند، بنابراین حتی ممکن است متوجه ورود آن‌ها به بدن‌تان نشوید.

اما چند نشانه برای شناسایی انواع متداول سرطان خون وجود دارد، در ادامه چند نوع سرطان خونِ شایع و علائم و نشانه‌های آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

سرطان بافت خون‌ساز بدن یا لوسمی

سلول‌های خونی در مغز استخوان ساخته می‌شوند و این همان جایی است که ابتدای شروع سرطان خون یا لوسمی است، لوسمی سرطان بافت خون‌ساز بدن، یعنی مغز استخوان و دستگاه لنفاوی است. واژه لوسمی یا لوکمیا (leukemia) واژه‌ای یونانی به معنای "خون سفید" است. منشا آغاز این بیماری عموماً در گلبول‌های سفید خون است.

در شرایط عادی، گلبول‌های سفید خون به مصاف عوامل بیماری‌زا می‌روند، این سلول‌ها به طور عادی رشد می‌کنند و به طور منظم و برنامه‌ریزی شده و به مقدار نیاز بدن، تقسیم می‌شوند، در لوسمی این فرایند به هم می‌ریزد.

در لوسمی، مغز استخوان مقدار زیادی گلبول سفید غیرعادی تولید می‌کند، آن‌ها از گلبول‌های سفید عادی متفاوت به نظر می‌رسند و وظیفه‌شان را به درستی انجام نمی‌دهند. سرانجام، این سلول‌های نارس از تولید گلبول‌های سفید عادی جلوگیری می‌کنند و در نتیجه توانایی بدن در رویارویی با عوامل بیماری‌زا کاهش می‌یابد.

چند نوع سرطان خون وجود دارد؟

انواع مختلفی از سرطان خون یا لوسمی وجود دارد. برخی به سرعت و خیلی ناگهانی وخیم می‌شوند که آن‌ها را لوسمی حاد می‌گویند و برخی دیگر ممکن است سال‌ها طول بکشد تا علائمی از خود نشان دهند که لوسمی مزمن نامیده می‌شوند، اولین هشدار هم می‌تواند نتایج غیر معمول آزمایشی باشد. بیشتر علائم سرطان خون به این دلیل اتفاق می‌افتد که سلول‌های سرطانی سلول‌های خونی سالم شما را از رشد و کار طبیعی خود باز می‌دارند.

نشانه‌های سرطان خون چیست؟

برخی از مشکلات ناشی از سرطان خون یا لوسمی و نشانه‌های آن عبارتند از:

کم خونی: هنگامی که بدن به مقدار کافی گلبول قرمز تولید نمی‌کند و یا گلبول‌های قرمز وظیفه‌شان را به خوبی انجام نمی‌دهند. برخی نشانه‌ها شامل موارد زیر است:

• احساس خستگی و ضعف
• تنگی نفس
• سرگیجه
• پوست رنگ پریده
• درد قفسه سینه

اختلال در لخته شدن خون، نشانه سرطان است؟

پلاکت‌ها سلول‌هایی هستند که سبب لخته شدن خون می‌شوند. هنگامی که بدن از آن‌ها به طور مناسب استفاده نکند، بریدگی‌های کوچک ممکن است بیشتر از حد معمول خونریزی کنند و یا ممکن است در بیشتر اوقات دچار خونریزی بینی شوید؛ همچنین ممکن است علائمی مانند   کبودی غیرمعمول، خونریزی مکرر لثه‌ها، نقاط کوچک قرمز رنگ بر روی پوست و عادت‌های ماهیانه شدید را داشته باشید.

از آنجا که گلبول‌های سفید به خوبی با عفونت‌ها مبارزه نمی‌کنند، افراد مبتلا به لوسمی، بیشتر بیمار شده و مدت زمان بهبودی طولانی‌تری دارند. همچنین ممکن است تب زیاد همراه تعریق شبانه داشته باشند.

سلول‌های سرطانی می‌توانند در غدد لنفاوی، لوزه‌ها، کبد و طحال به‌وجود بیایند و باعث متورم شدن آن‌ها گردند. احتمالا توده‌هایی را در گردن یا زیر بغل مبتلایان نیز دیده می‌شود و یا ممکن است بعد از خوردن مقدار کمی غذا، احساس سیری کنند.

کاهش وزن زیاد آن هم به‌صورت غیر ارادی از دیگر علائم سرطان خون یا لوسمی است، گاهی اوقات نیز رشد سلول‌های سرطانی در مغز استخوان سبب درد‌های استخوانی می‌شود.

سرطان سیستم لنفاوی یا لنفوم

سیستم لنفاوی دارای نوعی از گلبول‌های سفید خون به نام لنفوسیت‌ها است که با یکدیگر همکاری می‌کنند تا بتوانند از بدن در برابر عوامل مهاجم، همچون باکتری‌ها، ویروس‌ها و سلول‌های سرطانی که همگی تهدید کننده سلامت بدن هستند، دفاع کنند.

لنفوم باعث تولید لنفوسیت‌هایی می‌شود که خارج از کنترل بدن رشد می‌کنند و مقابله با عفونت را سخت‌تر می‌کند، گره‌های لنفاوی متورم نشانه اصلی لنفوم است.

در اکثر موارد اولین علامت لنفوم بزرگی و تورم یک یا چند غده‌ی لنفاوی است. این غدد متورم ممکن است از زیر پوست قابل لمس باشند و اغلب بدون درد هستند؛ این علامت بیشتر در غدد لنفاوی گردن، کشاله‌ی ران، زیر بغل یا معده دیده می‌شود.

غدد لنفاوی عمقی‌تر بدن نیز ممکن است متورم شده و سبب ایجاد علائمی شوند برای مثال: تورم غدد لنفاوی اطراف ریه‌ها می‌تواند سبب سرفه یا اختلالات تنفسی شود.

برخی از علائم شایع دیگر لنفوم عبارتند از  تب،  تعریق شبانه، احساس خستگی، کاهش وزن ناگهانی و خارش پوست.

سرطان سلول‌های پلاسما یا مولتیپل میلوما چیست؟

سلول‌های پلاسما نوعی سلول سفید خون در مغز استخوان هستند، در این بیماری، گروهی از سلول‌های پلاسما سرطانی شده و سپس تکثیر می‌شوند.

این بیماری می‌تواند به استخوان‌ها، سیستم ایمنی بدن، کلیه‌ها و تعداد گلبول‌های قرمز خون آسیب برساند همچنین مواد شیمیایی موجود در خون را آزاد می‌کند که می‌تواند به اندام‌ها و بافت‌های بدن آسیب برساند.

 نشانه‌های سرطان سلول‌های پلاسما

درد استخوان: شایع‌ترین علامت بیماری مولتیپل میلوما، درد جدی و طولانی مدت است که معمولاً در ناحیه پشت یا دنده وجود دارد، سلول‌های سرطانی ماده‌ای شیمیایی آزاد می‌کنند که روند رشد و بهبود طبیعی استخوان‌ها را متوقف می‌کند. آن‌ها نازک و ضعیف می‌شوند و به راحتی می‌شکنند.

آسیب دیدگی استخوان‌های ستون فقرات می‌تواند بر اعصاب بدن فشار آورده و باعث ایجاد درد یا ضعف در پاها، سوزن سوزن شدن دست‌ها و از دست رفتن کنترل روده یا مثانه شود.

هایپرکلسمی: مولتیپل میلوما باعث بالا رفتن کلسیم در خون می‌شود که این می‌تواند منجر به حالت تهوع و درد معده، تشنگی و ادرار بیش از حد، یبوست، از دست دادن اشتها، ضعف و گیجی شود. وجود کلسیم اضافی در خون و نیز پروتئین‌های خاصی که توسط سلول‌های سرطانی تولید می‌شوند هم می‌توانند سبب آسیب رسیدن به کلیه‌ها شوند؛ علائم هایپر کلسمی شامل ورم مچ پا، تنگی نفس و خارش پوست است.

سایر علائم سرطان سلول‌های پلاسما

پروتئین‌هایی که سلول‌های سرطانی آزاد می‌کنند می‌توانند به اعصاب آسیب وارد کنند که می‌تواند باعث ضعف، بی حسی و درد در دست‌ها و پا‌ها شود.

سلول‌های مولتیپل میلوما همچنین سلول‌های سالم موجود در خون شما را جمع می‌کنند که می‌تواند باعث مشکلات خونریزی شود و باعث کم خونی و احتمال ابتلا به عفونت شود.

بیشتر بخوانید:

تأثیر آسپرین در کاهش ابتلا به سرطان‌های دستگاه گوارش

همه آنچه درباره انواع سرطان باید بدانید/ سرطان با بافت‌های بدن چه می‌کند؟

علائم ساده هشدار دهنده سرطان را بشناسید

حسگر تشخیص سریع سرطان طراحی و ساخته شد

شایع‌ترین سرطان در کودکان چیست؟

انتهای پیام/