با اين بيان روشن مى شود كه عالم هستى از دنيا تا آخرت نظامى واحد دارد، تمامى اجزای اين عالم با اجزای ‍ آن عالم مرتبط است.

پس آنچه در عالم هست چه عينش و چه اثرش از نعمت های خداى تعالى است و به همين جـهـت پـشـت سـر هـم از خـلايق مى پرسد و با عتاب هم مى پرسد كه (فباى الاء ربكما تـكذبان ) و اين خطاب عتاب آميز در اين سوره سى و يك مرتبه تكرار شده است.

و بـاز بـه هـمـين مناسبت است كه اين سوره با نام رحمن آغاز شده است، صفت رحمت عمومى و هـمـگـانـى خـداسـت، رحـمـتى كه مؤمن و كافر و دنيا و آخرت را در بر دارد، و در آخر نيز، سوره با آيه (تبارك اسم ربك ذى الجلال و الاكرام ) ختم مى شود.

ايـن سـوره از نـظـر مـكـى بـودن و مـدنـى بـودن دو احـتمال دارد، هر چند كه سياق آن به مكى بودن شبيه تر است و در قرآن كريم اين تنها سـوره اسـت كـه بـعـد از بـسـم اللّه بـا يـكـى از اسـمـاى خـداى عزوجل آغاز شده است.