به گزارش گروه بینالملل باشگاه خبرنگاران جوان، محمد بن سلمان بن عبدالعزیز آل سعود، ولیعهد عربستان سعودی و نزدیکترین شخصیت به تاج و تخت عربستان بعد از مرگ پدرش، طی هفتههای گذشته دست به اقداماتی زده تا از قدرت خود محافظت کند. محمد بن سلمان در راستای ضمانت پادشاهی خود در آینده خاندان آل سعود اقدام به دستگیریهای گستردهای کرده است. وی در ادامه سیاست سرکوب مداوم مخالفان، ظرف دو روز گذشته ۲۹۸ مقام دولتی از جمله افسران نظامی و امنیتی را به بهانه سوء استفاده از قدرت بازداشت کرده است.
دستگیری گسترده در عربستان چند روز پس از بازداشت دو چهره سرشناس خاندان آل سعود صورت گرفت. دو شاهزاده ارشد عربستانی یعنی احمد بن عبدالعزیز برادر کوچکتر ملک سلمان و همینطور محمد بن نایف، برادرزاده ملک سلمان که پیشتر مخالفت خود را با ولیعهدی محمد بن سلمان ابراز کرده بودند، بازداشت شدند. علاوه بر اینکه محمد بن سلمان توانست پس از بازداشت این دو چهره شاخص، خطرات بالقوه پادشاهی خود را حذف کند، یک اخطار روشنی نیز به تمامی اعضای خاندان بزرگ آل سعود داد؛ فرقی ندارد چه کسی در برابر او بایستد از برادر کوچکتر و محبوب پادشاه گرفته تا یک چهره امنیتی نزدیک به آمریکا، او برای رسیدن به تخت پادشاهی هر مانعی را از سر راه بر میدارد.
چندی پیش گزارشی مفصل درباره یک تیم اطلاعاتی و عملیاتی منتشر شد که تحت نظارت کامل محمد بن سلمان قرار دارد، وظیفه این تیم شناسایی منتقدان و مخالفان ولیعهد عربستان در داخل و خارج از کشور است. در تازهترین افشاگریها، یک منبع عربستانی که از اطلاعات محرمانه سرویسهای امنیتی عربستان باخبر است، به یک خبرنگار اروپایی گفته که این تیم تحت راهنمایی و نظارت بن سلمان برای سرکوب مخالفان و منتقدان کار میکند. این گروه بیش از یک سال است که نزد سرویسهای اطلاعاتی آمریکا شناخته شده و با حضور ۵۰ عضو از قاتلان حرفهای برای عملیات نظامی و اطلاعاتی رژیم سعودی فعالیت میکند.
محمد بن سلمان با حمایت کامل پدرش توانست دو ولیعهد عربستان را از قدرت کنار بزند. درست از همان زمان، بن سلمان به تدریج دستگیری، تبعید و قتل مخالفان خود را در طیفهای مختلف جامعه عربستان آغاز کرد؛ که در ادامه برخی از مهمترین آنها را بررسی میکنیم.
بازداشت موقت چهرههای شاخص عربستانی
• شاهزاده محمد بن سعد بن عبدالعزیز آل سعود که حدود ۷۵ سال سن هم دارد، به دستور محمد بنسلمان دستگیر شد. این برادرزاده ملک سلمان یکی از اعضای پرنفوذ در «شورای بیعت» عربستان است و در عین حال اقبالی به محمد بنسلمان برای پادشاهی آینده عربستان نشان نداده است.
• شاهزاده محمد بن نایفِ ۶۰ ساله، ولیعهد پیشین و طی دورهای وزیر کشور عربستان بوده است. بنابر گزارشها وی یک چهره امنیتی در عربستان به شمار میرود و اینکه رابطه خوبی هم با سران آمریکایی داشته است. نایف پس از سال ۲۰۱۷ و پس از برکناری از مقام ولیعهدی عربستان در بازداشت خانگی به سر میبرده است.
• شاهزاده احمد بن عبدالعزیزِ ۷۷ ساله، برادر کوچکتر ملک سلمان است. او که تا سال ۲۰۱۸ در لندن زندگی میکرد با هدف متوقف کردن محمد به سلمان به عربستان آمد تا با نفوذ در «شورای بیعت»، مانع از پادشاهی محمد بن سلمان در آینده شود. به گفته برخی منابع، وی حتی پیش از آغاز ماموریت خود در عربستان جزئیات فعالیتش را با سازمان سیا و امای ۶ هماهنگ کرده بود، اما نهایتا به دست ولیعهد عربستان بازداشت شد.
• نایف بن احمد، پسر شاهزاده احمد بن عبدالعزیز هم به بهانه تلاش برای کودتا علیه محمد بنسلمان دستگیر شد. وی یکی از چهرههای کلیدی نظامی و امنیتی در عربستان به شمار میرفت.
• منصور الشلهوب، رئیس دفتر شاهزاده احمد بن عبدالعزیز نیز از دیگر چهرههای شاخصی بود که در پی موج جدید بازداشتها در عربستان، به دست بن سلمان دستگیری شد.
تصاویر فوق عمدتا شاهزادگانی هستند که به نحوی مورد گزند محمد بنسلمان قرار گرفته اند. (ردیف اول از چپ به راست): میتب بنعبدالله، عزیر الیوسف، اواد القرنی، محمد حسین العمودی. (ردیف دوم از چپ به راست): ولید فاتایحی، ولید بن طلال، ایمان النفجان، محمد بننایف
حصر شاهزادگان مخالف در هتل ریتز کارلتون
بزرگترین قلع و قمع مخالفان بن سلمان مربوط به نوامبر سال ۲۰۱۷ میشود. در آن زمان تعدادی از شاهزادگان و مقامات عربستانی در هتل ریتز کارلتون در ریاض تحت بازداشت موقت قرار گرفتند. شاخصترین افراد در این بین عبارت بودند از:
• شاهزاده میتب بن عبدالله بن عبدالعزیز که ۶۷ سال سن دارد و رئیس سابق گارد ملی عربستان بوده است. او بعد از آن که به اختلاس محکوم شده بود، بیش از یک میلیارد دلار به خزانه پادشاهی عربستان بازگرداند و سپس آزاد شد، محل اقامت فعلی وی مشخص نیست.
• شاهزاده ولید بن طلال بن عبدالعزیز، ۶۵ سال سن دارد و یکی از ثروتمندترین مردان جهان و رئیس شرکت هلدینگ پادشاهی عربستان است. وی پس از رسیدن به یک توافق مالی با دادستانی کل پادشاهی سعودی، آزاد شد.
• به همراه دستگیری شاهزادگان، دهها تن از مقامات پیشین و تاجران عربستانی نیز دستگیر و پس از حصول توافق مالی آزاد شدند. رئیس پیشین دربار سلطنتی عربستان، رئیس اجرایی گروه الدباغ، رئیس سابق اداره سرمایهگذاری عمومی عربستان، یک سرمایهگذار مطرح با تابعیت دوگانه عربستان از جمله افراد دستگیر شده بودند. دستگیری تعداد زیادی از افراد شاخص در عربستان آن هم به جرم فساد مالی در حالی است بن سلمان خود با انواع و اقسام ابهامات مالی روبهرو است و تا بحال به آنها پاسخ مناسبی نداده است؛ بنابراین این دریافتهای مالی بیشتر حالت یک حقحساب را داشته تا اجرای کامل عدالت در عربستان!
تصاویر فوق عمدتا شاهزادگانی هستند که به نحوی مورد گزند محمد بنسلمان قرار گرفته اند. (ردیف اول از چپ به راست): لوجاین الحثلول، علی العمری، سعد الجبری، جمال خاشقجی. (ردیف دوم از چپ به راست): احمد بنعبدالعزیز، عمر الدباغ، هانی خوجا، نسیم الصداح
محمد بنسلمان و ترور مخالفان
• جمال خاشقجی، روزنامهنگار سعودی و مشاور سابق رسانهای شاهزاده ترکی بن فیصل، در کنسولگری عربستان در استانبول به طرز مشکوکی ناپدید شد. بعدها مشخص شد که یک تیم ۱۵ نفره از افسران «جوخه ببر» که مستقیما تحت نظارت محمد بنسلمان بودهاند، خاشقجی را به قتل رساندهاند. این ترور موجب بی اعتباری گسترده محمد بنسلمان شد و تبعات ناگواری را برای وی در برداشت.
• شاهزاده منصور بن مقرن به عبدالعزیز معاون استاندار استان عسیر و فرزند ولیعهد پیشین عربستان، طی عملیاتی به دست «جوخه ببر» در نوامبر سال ۲۰۱۷ به قتل رسید. به گفته میدلایست آی، وی در حالی که به کمک بالگرد قصد فرار از عربستان را داشته، در نواحی مرزی عربستان و یمن در پی سانحه هوایی جان خود را از دست میدهد. میدل ایست آی تاکید میکند که «جوخه ببر» در این ترور دست داشته است.
• شیخ سلیمان عبدالرحمان الثونیان، رئیس و قاضی دادگاه عمومی مکه، در اکتبر سال ۲۰۱۸ به طرز مشکوکی در یک بیمارستان در ریاض کشته شد. وی پیش از بستری شدن طی نامهای با لحنی تند خطاب به محمد بنسلمان از دورنمای اقتصادی عربستان برای ۲۰۳۰ شدیدا انتقاد میکند.
تمام اقدامات مختلف محمد بنسلمان از دستگیری تا ترور مخالفان و منتقدان را باید در راستای ایجاد یک ضریب اطمینان بالا برای حفاظت از تاج و تخت تحلیل کرد. تلاش محمد بن سلمان و پدرش برای حفظ سلطنت در خاندان ملک سلمان بسیار روشن است. گزارشهای منتشر شده از عربستان حاکی از برنامهریزی کامل محمد بنسلمان برای دوران سلطنت است. او حتی برادر کوچکتر خود یعنی خالد بنسلمان را برای ولیعهدی خود در نظر گرفته است. طبق وصیت عبدالعزیز سلطنت باید در بین فرزندان پرشمار او به نوبت میگشت، اما محمد بننایف که خود این قاعده را شکست و راه نوههای عبدالعزیز را به قدرت باز کرد، اکنون ضربه مهلکی از این عهدشکنی متحمل شده است. محمد بن نایف طعم سلطنت را نچشید، اما در عوض مسیر را برای فرزند بن سلمان هموار کرد تا اولین نوه عبدالعزیز باشد که به قدرت دست پیدا میکند. هرچند که شرایط برای تاجگذاری محمد بنسلمان فرزند همسر سوم ملک سلمان آماده است و او همزمان با وخامت حال پدرش بیش از هر زمان دیگری به قدرت نزدیک شده، اما باید دید که جبهه معارض بنسلمان که هر روز نیز بر قدرت آن افزوده میشود چه برنامهای برای متوقف کردن او دارد.
نویسنده: محمدحسن نیکبین
انتهای پیام/