به گزارش خبرنگار حوزه دفاعی امنیتی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، جمهوری اسلامی ایران علاوه بر مرز‌های فراوان دریایی، در شرق، غرب و شمال مرز‌های خشکی طولانی نیز دارد که برای حراست از آن‌ها لازم است تا نیروی زمینی بسیار قوی وجود داشته باشد، نیرویی که بتواند در هر لحظه و نقطه وارد عمل شود.

نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران مانند سایر نیرو‌ها که هر کدام لقبی برای خود دارند، ملقب به نیروی محوری است که در اکثر نقاط کشور حضوری موثر و فعال دارد، نزاجا در حال حاضر بی‌نیاز به تجهیزات وارداتی است و حتی توانسته نیاز‌های خود را با تکیه بر توان داخل رفع کند و مرز‌ها را ایمن نگه دارد.

با وجود این پیشرفت اما نیروی زمینی را می‌توان به دو دوره پیش و پس از انقلاب تقسیم کرد که در دوره‌ای وابسته و در دوره دیگری قدرتمندترین نیرو شکل گرفت، اما هسته اولیه آن به دوره ماد‌ها بازمی‌گردد.

نیروی زمینی ارتش از زمان هخامنشیان تا پهلوی

هسته اولیه نیروی زمینی دردوران حکومت ماد‌ها با دو گروه پیاده نظام و سواره نظام گذاشته شد، اما در دوره هخامنشیان تغییرات فراوانی رخ داد و این نیرو تحت فرماندهی یک نفر درآمد و رسته‌های پیاده، سواره، ارابه‌سواران، مهندسان، نفت‌اندازان، کارگزاران و گارد جاویدان به وجود آمد.

در دوره اشکانیان و ساسانیان نیروی زمینی قدرت خوبی داشت، تنها فرقِ این دوران این بود که در دوره ساسانیان امرای سرباز‌ها عرب بودند تا این که نیرو‌ها در این دوره علم استقلال بلند کردند و حکومت و ارتش منطقه‌ای ایجاد شد، این روند باقی بود تا در زمان حکومت صفویان دوباره ارتش ایران شکل منسجم گرفت و به چهار دسته سواران، پیادگان، توپچیلر (توپخانه) و نسقچیلر (راهدار و راهبان سپاهیان) تقسیم شدند.

این قدرت تا زمان نادرشاه وجود داشت، اما پس از مرگ او شیرازه ارتش از هم پاشید تا در دوره قاجاریه که به همت امیرکبیر و سپس عباس میرزا نظم مجددی پیدا کرد، اما با این وجود بخاطر وابستگی بیش از حد، در جنگ با روسیه ارتش ایران شکست خورد و با تشکیل دیویزیون قزاق نیروها به قشون جنوب ایران، دیویزیون قزاق، بریگاد مرکزی، نظام ایالات و ولایات، قوای داوطلب شرقی، ژاندارمری، امنیه و قوای مشابه، پلیس منظم و پلیس ایالات و ولایات تقسیم شدند.

نیروی زمینی ارتش پس از روی کار آمدن رضاخان دچار تحولاتی، چون ترکیب مدارس آموزشی شد، به نحوی که مدرسه دیویزیون، مدرسه نظام مشیرالدوله و مدارس افسیه و سوزافسیه ترکیب و مدارس ابتدایی، متوسطه و عالی نظام ایجاد شد که بعد‌ها مدرسه عالی به دانشگاه افسری تغییر پیدا کرد.

در دوران رضاخان تجهیزات مدرن آن دوران خریده شد، اما به نحوی که نیرو‌های ایرانی نتوانند از آن‌ها علیه غربی‌ها استفاده کنند و این روند در زمان محمدرضا هم ادامه پیدا کرد و حتی نیرو‌های غربی برای کار تعمیر و نگه‌داری تجهیزات وارد کشور شدند، تنها نتیجه این کار بدبختی بیش از پیش ارتش ایران بود، اما پس از انقلاب ورق برگشت.

تفاوت نیرو‌های ایرانی قبل و بعد انقلاب

در سال ۱۳۶۲ فرمان تشکیل جهاد خودکفایی در سطح نیرو‌های سه‌گانه ارتش و سایر نهاد‌های نیرو‌های مسلح از سوی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رئیس‌جمهور وقت صادر شد.  بر این اساس در زمینه‌های فناوری نظامی و قطع وابستگی از بیگانگان اقداماتی صورت گرفت تا به جمهوری اسلامی ایران به خودکفایی دست پیدا کند.

اما در سال ۱۳۷۰ و بر اساس فرمایشات فرمانده معظم کل قوا که روی ساخت تجهیزات نظامی اعم از تانک، نفربر و هلیکوپتر در ارتش جمهوری اسلامی ایران تأکید کردند، جهاد خودکفایی نیروی زمینی ارتش موفق شد با تبعیت از فرامین رهبر معظم انقلاب، در سال ۱۳۷۳ نخستین نمونه تانک ذوالفقار را در دانشگاه افسری امام علی (ع) طراحی و تولید کند.

متخصصان نیروی زمینی که پیش از انقلاب زمین‌گیر بودند، پس از انقلاب و با شروع جنگ تحمیلی به سرعت پا به میدان گذاشته و تمامی تجهیزات، چون تانک‌ها و نفربر‌ها را آماده حضور در میدان نبرد کردند، به نحوی که خواب فتح یک هفته‌ای تهران توسط دشمن بعثی به رویایی تبدیل شد که بعد از ۸ سال محقق نشد.

متخصصان ایرانی حتی در زمان جنگ با استفاده از غنیمت‌هایی که در جبهه‌ها گرفته می‌شد توانستند به سمتی حرکت کنند که به جرات می‌توان آن را آغاز مسیر طراحی تجهیزات بومی دانست، تجهیزاتی که امروز رقیب اصلی تجهیزات غربی در میدان نبرد هستند.

این نیرو بیش از ۲ هزار دستگاه تانک، بیش از ۴ هزار دستگاه نفربر، نزدیک به ۲ هزار و ۶۰۰ قبضه انواع توپ و حدود ۲ هزار فروند راکت را دراختیار دارد که بیش از ۸۰ درصد آن‌ها داخلی هستند و توسط متخصصان نخبه و آموزش دیده کشور ساخته شده‌اند.

جهاد خودکفایی ارتش در مقاطع مختلف نوآوری‌ها و موفقیت‌های بسیاری را تجربه کرده است که «نصب جنگ­‌افزار کاتیوشا بر روی بدنه ادوات زرهی»، «طراحی و ساخت برج دیده­‌بانی متحرک»، «دستگاه تسویه آب سیار سه هزار گالنی»، «دستگاه رفع آلودگی شیمیایی» و «دستگاه انهدام اسناد» نمونه‌هایی از نوآوری‌های جهاد خودکفایی محسوب می‌شوند و از نخستین طرح‌‌های اجراشده در جهاد خودکفایی نیروی زمینی به شمار می‌روند.

جوانان ایران اسلامی پس از جنگ تحمیلی برای شروع فعالیت در نیروی زمینی وارد دانشگاه افسری امام علی (ع) می‌شوند و پس یادگیری دروس علمی روز و فنون نظامی به دوره‌هایی نظیر رنجر و کماندو و رزم در کوهستان و اردوگاه‌های تابستانی و زمستانی اعزام می‌شوند که برخی از آن‌ها در تهران و برخی نیز در شهرستان انجام می‌شود.

نیروی زمینی ارتش به دلیل ماموریت نیاز دارد تا همیشه به روز شود و از تجهیزات روز دنیا استفاده کند و به همین خاطر در ستاد این نیرو واحدی با نام جهاد خودکفایی ایجاد شده که در آن، فرآیند طراحی و تولید انواع ادوات چون تانک و نفربر انجام می‌شود تا متناسب با هر تهدید پاسخ لازم داده شود.

جهاد خودکفایی نزاجا با گام‌های موثری در ساخت تجهیزات برداشته، این واحد در ابتدا توانست خانواده تانک ذوالفقار را به چرخه دفاعی کشور وارد کند، این خانواده تانک ایرانی در نوع خود بسیار پیشرفته بوده و می‌تواند اهداف مختلف را منهدم کند، این تانک با ۷ متر طول، ۳ و نیم متر عرض و ۲ و نیم متر ارتفاع توانایی حمل انواع ادوات نظامی و اسلحه‌های ۷/۶۲ و ۱۲/۷ میلی متری را دارد و می‌تواند بردی معادل ۴۵۰ کیلومتر داشته باشد.

اما به جرات می‌توان پیشرفت نزاجا در میدان نبرد را در تانک کرار دید، کرار ایرانی دارای وزن ۵۱ تن، طول ۱۰ متر (با احتساب لوله توپ)، عرض ۵.۳ متر و ارتفاع ۳.۲ متر است و با ویژگی‌هایی، چون قدرت و دقت آتش، تحرک، حفاظت و ماندگاری در صحنه نبرد و استفاده از سامانه کنترل آتش الکترواپتیکی، سامانه فاصله‌یاب لیزری و همچنین رایانه بالستیک می‌تواند هر هدفی را در شب یا روز منهدم کند.

در حوزه تسلیحات این نیرو توانست علاوه بر مهمات مورد نیاز تانک‌ها، موشک‌های ضدزره هم تولید کند که آخرین مورد آن دهلاویه است که بین ۵ تا ۶ کیلومتر برد و قدرت نفوذ بیش از ۱۰۰۰ میلیمتر در زره را دارد و به صورت نیمه خودکار هدایت می‌شود.

نزاجا در حوزه پهپادی هم اقدامات فراوانی داشته و پهپادهایی چون خانواده مهاجر و فرپاد را تولید کند که هر کدام به تنهایی قادر هستند در مقابل هجوم دشمن ایستادگی کنند و یا در حوزه موشکی توانسته از راکت نازعات تا فاتح را تولید و به نیرو‌های عمل کننده تحویل دهد.

اما یکی از مهم‌ترین اقدامات نیروی زمینی ارتش در زمینه تولید انواع سلاح سبک و سنگین است که تا امروز اسلحه‌هایی چون خیبر، تندر، شاهر، تک‌تاب و آرش را تولید کردند، این توانمندی فقط در اختیار چند کشور قرار دارد که هیچ کدام حاضر نشدند آن را به جمهوری اسلامی ایران بدهند.

این نیرو حتی در زمانی که گروه تروریستی داعش در عراق و سوریه دست به جنایت می‌زد با این ادوات بومی خود نگذاشت تا به مرز‌های ایران اسلامی نزدیک شود و به امنیت کشور خدشه وارد کند که این خود کاری بزرگ است.

این تجهیزات نشان می‌دهد جوانان ایرانی چه راه طولانی را از ابتدای انقلاب طی کردند، اما این فقط بخش کوچکی از توانمندی نزاجا است که در سال‌های اخیر به دست آمده، راهی که بازدارندگی در کشور را ایجاد کرده و هر روز در حال افزایش است.

انتهای پیام/