به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، یزد، دیار قنات، قنوت و قناعت، شهر «ترین»‌های ایران، دومین شهر تاریخی جهان، افتخار تاریخ و فرهنگ سرزمین پارسیان و یکی از مناطق باستانی کشور است که در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد و سالانه میزبان میلیون‌ها گردشگر از سراسر ایران و جهان می‌شود. یزد یکی از دیدنی‌ترین نقاط کشور به شمار می‌رود که متاسفانه آنطور که شایسته و بایسته این استان تاریخی و دیدنی بوده، در روزگار آنتالیا گردی وتفلیس گردی و دوبی گردی و شمال گردی، مورد غفلت قرار گرفته است.

نوروز یزد یدنی است. ویژه برنامه‌ها و جشنواره‌های فرهنگی در مناطق نمونه گردشگری با رویکرد معرفی مناطق کمتر شناخته شده، تشکیل بازارچه سفر و اجرای تور‌های یزد گردی به صورت نیم روز و تمام روز با محوریت انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری استان، اجرای برنامه‌های مفرح کویر نوردی در مناطق نمونه گردشگری و کمپینگ‌های گردشگری استان، راه اندازی بازارچه‌های سوغات و صنایع دستی، جشنواره هفت سین یزدی ها، جشنواره بادبادک‌ها و برگزاری جشنواره‌های سیار موسیقی نوروزی یزدی‌ها از جمله تدارکات ۲۰۰ گانه‌ای است که یزدی‌ها برای استقبال از میلیون‌ها گردشگر نوروز ۹۷ این استان ترتیب داده اند.

یکی از کهن‌ترین نقاط ایران و جهان همین یزد است که بافت تاریخی آن، رویای معماران و پژوهشگران هنر است تا راز‌های سر به مهر آن را همچون شهر سوخته زابلی‌ها کشف کنند. خلاقیت، معماری، طراحی شهری و تکنولوژی و تعامل زمین با طبیعت در یزد این شهر را به سمت جهانی شدن بُرد تا ایران بیست و دومین اثر جهانی خود را با نام “شهر تاریخی یزد” ثبت کند.

یکی از بزرگ‌ترین سفره‌های هفت سین ایران را در میدان امیر چخماق یزد در نوروز ۹۷ شاهد باشید

استان یزد یکی از وسیع‌ترین شهر‌های خشتی وآجری «گِلین» دنیا به شمار میرود که شاهکار‌های مهمی مانند مسجد جامع یزد، مجموعه امیر چخماق، قنات‌ها، آسیاب‌ها، خانه‌ها و میادین تاریخی و حسینیه‌های آن همگی در کنار بافت با ارزشِ آن، یک مجموعه به هم پیوسته را ایجاد کرده‌اند. جایی که‌ترین‌های ایران مثل: بزرگ‌ترین قنات ایران، بلند‌ترین درخت ایران، قدیمی‌ترین نخل چوبی ایران در آنجا قرار دارد و یکی از گزینه‌های فوق العاده برای نوروز ۹۷ است.

مطالب پیشنهادی
به هر مقصدی که می‌خوای از علی بابا بلیط بخر!

فلش ۶۴ گیگ معروف سیلیکون پاور را با قیمت باورنکردنی بخرید!

بلیط هواپیما رو با تخفیف بخر.

نوروز در یزد: از فال کوزه تا آش رشته

معمولا هیچ طایفه و قوم و کیشیی در ایران یافت نمی‌شود که آیین خاصی در ایام نوروز نداشته باشد و به طبع استان یزد نیز از این قاعده مستثنی نیست. مردم یزد به ویژه در روستاها، رسوم جالبی دارند که در پنجه سال (پنج روز آخر سال) برگزار می‌کنند و هنوز هم در بین برخی مردم به شکل و سیاق گذشته رایج است.

مراسم فال کوزه که در گذشته بسیار بیشتر از امروز رواج داشته است نیز از رسوم مردم در ایام پایانی سال است که به نوعی نیکی و بدی را برای آن‌ها بازگو می‌کند. فال کوزه، ویژه جشن و ایام خاصی نیست، بلکه در روزگاران گذشته در میهمانی‌های عادی و جشن‌های عمومی و خانوادگی یا جشن‌های ملی نیز توسط زنان اجرا می‌شده است.

البته به نظر می‌رسد که امروزه این رسم کمتر در بین مردم دیده می‌شود، اما هنوز هم در مناطقی، چون رحمت آباد، مریم‌آباد، مناطقی از شهرستان مهریز، تفت، میبد و اردکان از اعتبار خاصی برخوردار است. دختر نابالغی باید کوزه را پر از آب کند و در مجلسی که زنان نشسته اند آن را بگرداند و زنان حاضر در مجلس شانه و یا گیره سر را به نیتی که دارند درون کوزه بیاندازند.

سپس این کوزه به خانه‌ای که درخت مورد در آن باشد می‌برند و به همراه یک آیینه کوچک و پارچه سبز در زیر درخت می‌گذارند تا یک روز از آن بگذرد. روز بعد همان دختر با لباسی آراسته و پاک کوزه را برداشته و در همان خانه در یکی از اتاق‌ها زنان به دور کوزه جمع می‌شوند و فال گرفتن را آغاز می‌کنند.

نکته جالب آن است که این مراسم فال کوزه با شعرخوانی همراه می‌شود و هر کسی شعری که مرتبط با این رسم است و حالتی فالگونه دارد را می‌خواند و آن دختر دست در کوزه می‌کند و چیزی را از داخل کوزه بیرون می‌آورد.

هر شیئی که از کوزه بیرون بیاید صاحب آن با شعری که خوانده می‌شود، نیت خود را تعبیر می‌کند و نیک و بد را برای خود معلوم خواهد کرد. این عمل آنقدر تکرار می‌شود تا تمامی گیره و شانه‌ها از کوزه بیرون بیاید و اگر مفهوم و معنای شعر خوانده شده، خوب باشد، نیکی عمل و رسیدن به مقصود است و اگر معنای شعر مناسب نباشد، یعنی نیت صاحب فال خوب نیست و به مراد خود نمی‌رسد. البته اجرای این رسم بیشتر در بین ایرانیان باستان رایج بوده و اکنون نیز زرتشتیان عقیده بسیاری بر اجرای فال کوزه دارند.

از دیگر برنامه‌های پیشواز از سال نو در یزد، پختن آش رشته است. زنان هر کوی و برزن با تهیه ملزومات آش رشته گردهم می‌آمدند و سبزی آش را پاک می‌کردند و با تقسیم وظایف هرکسی کاری را برای پختن آش انجام می‌داد تا عصر که این اش پخته می‌شد و در بین همسایگان توزیع می‌کردند. پختن این آش نیز به منظور طلب حاجت است و هرکسی که نذر داشته باشد آن را میپزد. البته پختن آش رشته نیز در جشن چهارشنبه سوری سابقه‌ای کهن دارد، اما در گذشته این آش در جشن تیرگان هم پخته می‌شد.

از دیگر آیین‌های پیشواز نوروز‌ی یزدی‌ها را میتوان برگزاری جشن چهارشنبه سوری اعلام کرد که در سراسر ایران با تغییراتی برگزار می‌شود و در هر شهر و قومی رسوم خاصی برای این روز دارند. از آیین‌های ۴ شنبه سوری یزدی‌ها میتوان به: کوزه شکستن، توزیع آجیل مشکل گشا به نام لرک (هفت مغز) و جمع شدن دور آتش و خواندن شهر “زردی من از تو، سرخی تو از من” یا “سرخی تو به روی من، زردی من به جون دشمنانم” که به معنی دوری از ناخوشی‌ها و استقبال از سلامتی است، اشاره کرد.

مراسم پنجه بزرگ یزدی‌ها

در نزد یزدی ها، ۱۰ روز مانده به نوروز، پنجه کوچک و ۱۰ روز بعد از نوروز به پنجه بزرگ مشهور بود که در این ۱۰ روز مراسم‌های چهارشنبه سوری، کوزه شکستن، پختن آش رشته، پختن نان به خصوص نان‌های شیرین، آماده کردن سفره هفت سین، خانه تکانی و خریدن لباس نو انجام می‌شد. سفره‌هایی که در یزد برای انداختن سفره هفت سین استفاده می‌شد سفید رنگ بود و یا سفره‌های یزدی راه راه پهن می‌کردند و آن را نشانه خوشبختی می‌دانستند.

داخل سفره هم به غیر از هفت سین رایج و وجه تمثیلی آنها، در بین خانواده‌های یزدی، نقل بید مشک یزدی، فالوده یزدی و نان شیر را خانم‌های یزدی خودشان می‌پختند، داخل سفره قرار می‌دادند. همچنین گل بیدمشک را بر سر سفره هفت سین می‌گذاشتند چراکه معتقد بودند هر ماهی از سال متعلق به یک گل است و گل بیدمشک را متعلق به ماه نوروز می‌دانستند.

داخل ظرف بزرگ مسی چند عدد سیب، سکه، برگ‌های سبز به خصوص برگ مورد، یک عدد نارنج که برایشان ارزش زیادی داشت و مقدس بود قرار داده و سر سفره هفت سین می‌گذاشتند. البته زنان و مادران، لباس خاص یزدی‌ها یعنی مخمل و زری، شلواری از جنس ترمه یا جین که بافته یزد بود می‌پوشیدند و چارقد توری به سر می‌کردند. مشاهده زنان و مردان یزدی‌ها با لباس‌های سنتی در ایام نوروز به خصوص در ویژه برنامه‌های باستانی این شهر در فروردین ۹۷ میتواند گردشگران نوروزی را با مد و لباس سنتی این خطه تاریخی کشور آشنا کند.

منبع: روزیاتو

انتها یپام/