به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، دندان قروچه یا بروکیسم (Bruxism) حالتی است که فرد دندانهای خود را بدون اینکه چیزی برای جویدن وجود داشته باشد به هم میساید. این اتفاق هم بصورت ارادی و هم غیرارادی ممکن است رخ بدهد. اما در اکثر موارد فرد از این اتفاق آگاه نیست چرا که در طول خواب رخ میدهد.
به هم ساییدن یا فشردن دندانها به هم در طول روز و یا شب هنگام در خواب میتواند رخ دهد. این حالت در طبقه بندی اختلالات عصبی عضلانی قرار میگیرد. دندان قروچه یکی از شایعترین اختلالات مرتبط با خواب است.
این اختلال ممکن است به دردهای عضلانی صورت، اختلال در عملکرد مفصل گیجگاهی فکی، سردرد و در موارد شدیدتر به آرتروز مفاصل صورت و فک منهی شود.
در این مقاله با علل ایجاد، عوارض و راه کارهای درمانی دندان قروچه آشنا میشویم.
علل ایجاد دندان قروچه چیست؟
بروکیسم در کودکان بیشتر شایع است و کمترین نرخ بروز را در افراد بالای ۶۵ سال دارد. فاکتورهای متعددی میتواند باعث ایجاد دندان قروچه شود؛ که بسیاری از آنها هنوز به درستی مشخص نشده اند.
در کودکان این حالت معمولا پس از پیدایش اولین دندانهای شیری آغاز میشود. با افتادن دندانهای شیری و رویش دندانهای دائمی نیز مکن است برخی افراد دندان قروچه را تجربه کنند، اما معمولا با افزایش تعداد دندانهای دائمی این حالت از بین میرود.
فشردن و ساییدن دندانها معمولا در شرایط استرس زا رخ میدهد در موارد دیگر مانند مواقع عصبانیت، اضطراب و تمرکز حالتهایی شبیه دندان قروچه را شاهد هستیم.
پژوهشها نشان میدهند که قبل از شروع دندان قروچه، فعالیت مغز و همچنین ضربان قلب افزایش میباید که همین امر نشان میدهد که سیستم اعصاب مرکزی (CNS) نقش کلیدی در این بیماری ایفا میکند.
بروکیسم در افرادی که دندانهای آنها به درستی بر روی هم قرار نمیگیرند نیز ممکن است رخ دهد. با این حال، آکادمی پزشکی دهان و دندان آمریکا اظهار داشته است که تحقیقات علمی این موضوع را اثبات نکرده است.
در برخی افراد اسپاسم عضلات صورت در هنگام خواب دلیلی بر ایجاد بروکیسم یا دندان قروچه میتواند باشد. از دست دادن دندانها و یا کج بودن یا رشد غیرطبیعی آنها نیز میتواند دلیل ایجاد این اختلال باشد.
علاوه براین، ساییدن دندانها میتواند عارضهی جانبی برخی داروها نیز باشد. بعنوان مثال برخی داروهای ضد افسردگی و یا داروهای با ترکیبات آمفتامینی میتوانند دندان قروچه ایجاد کنند.
برخی بیماریهای عصبی مانند بیماری هانتینگتونیا بیماری پارکینسون نیز میتواند باعث بروز آن شود. عوامل دیگری که ممکن است مرتبط باشد شامل خستگی، مصرف الکل، سیگار کشیدن، آپنه خواب و خروپف است.
ارقام ذکر شده توسط بنیاد ملی خواب نشان میدهد که ۸ درصد از بزرگسالان و بین ۱۴ تا ۲۰ درصد از کودکان زیر ۱۱ سال دندانهای خود را هنگام خواب به هم میسایند.
در یک مطالعه دیگر، ۳۸ درصد والدین گزارش داده اند که فرزندان زیر ۱۷ سال آنها دندان قروچه دارند.
در کودکان، دندان قروچه ممکن است واکنشى به درد دندان درآوردن باشد، یا هنگامی که آنها دچار استرس شوند. براساس یک پژوهش کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی ممکن است دچار بروکیسم یا دندان قروچه باشند.
عوارض دندان قروچه چیست؟
دندان قروچه میتواند به صاف شدن دندان ها، شکستگی و یا خرد شدن آنها منتهی شود. موارد زیر نیز شایع است:
• درد فک و سفتی آن
• زخم شدن لثهها
• دندانهای حساس، سست و شکننده
• سردردهای مزمن
• گوش درد نیز ممکن است رخ دهد، تا حدودی به این دلیل که ساختارهای مفصل گیجگاهی فکی نزدیک به کانال گوش هستند. در این موارد درد در ناحیه دیگری از منبع اصلی خود قرار دارد و تشخیص آن دشوار است.
تشخیص دندان قروچه
پزشک یا دندان پزشک ممکن است با گرفتن شرح حال و سابقهی بیمار پی به این عارضه ببرد. علاوه بر این، به بررسی دندانها خواهد پرداخت و نحوهی قرار گیری دندانهای بالایی و پایی شما را مورد ارزیابی قرار می-دهد. دندانپزشک دندانها و لثهها را برای آسیبهای ناشی از بروکسیم یا دندان قروچه بررسی میکند و همچنین ممکن است از دندانها و فک شما عکس اشعه X. را تجویز کند.
در مواردی هم نشانههای زیر میتواند علامتی از دندان قروچه باشد:
• ناراحتی و درد فک
• ساییده شدن دندانها
• بزرگ شدن مفاصل فک
سایش دندانها میتواند ناشی از مسواک زدن بیش از حد شدید، خاصیت خورندگی خمیر دندان، نوشابههای اسیدی و غذاهای سخت باشد، اما یک متخصص آموزش دیده میتواند تفاوت بین الگوهای سایش هر علت را بیانتشخیص دهد.
مطمئنترین روش برای تشخیص بروکسیم از طریق اندازه گیریهای الکترومیوگرافی (EMG) است. این روش برای ارزیابی سلامت عضلات و سلولهای عصبی که آنها را کنترل میکنند (نورونهای حرکتی) به کار میرود.
نورونهای حرکتی، پیامهای الکتریکی که سبب انقباض ماهیچهها میشوند را انتقالمیدهند. بهعبارتدیگرالکترومیوگرافیتکنیکی برای ارزیابی و ضبط خصوصیات فیزیولوژیک عضلات در هنگام استراحت و همچنین در حال انقباض است.
دندان قروچه چیست؟ علت ایجاد و بهترین درمانهای خانگی برای آن کدام است؟
درمان و راههای پیشگیری از دندان قروچه چیست؟
درمان این اختلال بستگی به علت آن دارد. هیچ درمان قطعی برایبروکیسم وجود ندارد، اما گزینههایی برای تسکین علائم موجود است که میتوان از آنها بهره جست.
استفاده از محافظهای دهانی یکی از راههای تسکین علائم است، اما راه حل دائمی نیست و پس از مدتی این وسیله خاصیت خود را از دست داده و علائم بازمی گردد.
در بسیاری از موارد مشاهده شده است که درمان سایر اختلالات خواب مانند آپنه تنفسی میتواند به کاهش ساییده شدن دندانها نیز یاری رسان باشد. علاوه براین در مواردی که فرد به دلیل قرار گرفتن در شرایط استرس زا دچار این اختلال میشود؛ با انجام بسیاری از تکنیکهای کاهندهی استرس میتوان دندان قروچه را نیز کنترل کرد.
اجتناب از خوردن غذاها و نوشیدنیهای حاوی مقادیر زیاد الکل و کافئین میتواند بسیار سودمند باشد. جویدن آدامس نیز میتواند بروکیسم را تشدید کند.
در ادامه ۶ راه کار خانگی که میتواند دندان قروچه را کاهش دهد را باهم بررسی خواهیم کرد:
۱) روغن اسطوخودوس
گیاه اسطوخودوس فواید بسیاری دارد از جمله آن میتوان به خاصیت تسکین دهندگی آن برای سیستم عصبی اشاره کرد. یک ترفند عالی برای افرادی که از دندان قروچه رنج میبرند اضافه کردن چند قطره از روغن این گیاه جادویی و اسپری کردن آن به بالش است. این روغن باعث شل شدن عضلات صورت و فک شما میشود و دندان قروچه را کاهش میدهد. همانند تمام درمانهای گیاهی، استفادهی مرتب و مکرر آن برای دستیابی به خواص درمانی نیاز است.
۲) محافظ دندان یا نایت گارد
محافظهای دندانی ابزارهای انعطاف پذیری هستند که بر روی دندانها قرار میگیرند و معمولا به منظور حفاظت از دندانها در هنگام فعالیتهای ورزشی استفاده میشوند. کاربرد دیگر آنها برای افراد مبتلا به دندان قروچه شبانه است.
شاید اولین بار هنگام استفاده از این وسیله، احساس خوبی نداشته باشید. اما باید بدانید که میتواند کمک شایانی به کاهش علائم و تسکین دردهای فک ناشی از دندان قروچه داشته باشد. این محافظ تمام دندانهای شما را میپوشاند و اجازهی سایش بر روی یکدیگر را به آنها نمیدهد.
۳) کمپرس گرم
گرم کردن فکها نیز میتواند یک راهکار کاربردی برای تسکین درد و کاهش دندان قروچه باشد. یک حوله و یا پد مخصوص را گرم کنید و یک طرف صورت خود را به مدت ۱۵ دقیقه بر روی آن قرار دهید و سپس اینکار را برای سمت دیگر صورت خود انجام دهید. انجام دادن این روش قبل از خواب شبانه میتواند به استراحت عضلات فک و صورت کمک کننده باشد.
۴) ریشهی گیاه سنبل الطیب
ریشه سنبل الطیب به بهبود کیفیت خواب کمک میکند. والرین نام لاتین این گیاه است و ریشه آن دارای خواص دارویی استکه برای درمان اضطراب و عصبانیت و به عنوان کمک خواب در پیری استفاده میشود. عصاره ریشه سنبل الطیب میتواند به بهبود خواب به دلیل ۱۵۰ ترکیب موثر بر اعصاب کمک نماید.
طبق پژوهشها دمنوش این گیاه، میتواند مدت زمان به خواب رفتن را تا حد زیادی کاهش دهد و اثرات آن را هم تراز با قرصهای شیمیایی خواب دانسته اند، با این تفاوت که عوارض کمآن با داروهای شیمیایی قابل مقایسه نیست. در یک مطالعه نشان داده شد که ۸۹ درصد افراد پس از استفاده از ریشهی این گیاه کیفیت بهتری از خواب را تجربه کرده اند. همه این موارد به کاهش تنش و استراحت عضلات فک و صورت شما منتهی خواهد شد.
علاوه بر این، مصرف به طور منظم چای ریشه سنبل الطیب مقدار یک ماده شیمیایی در مغز به نام گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) را افزایش میدهد که به نوبه خود به تولید یک اثر آرام بخش بر روی سیستم عصبی کمک میکند.
۵) منیزیم
رژیم غذایی شما بر دندان قروچه نیز موثر است. خواص منیزیم در جهت کمک به ماهیچهها به اثبات رسیده است. علاوه براین منیزیم برای آرامش بافت عضلانی و رگهای خونی ضروری است. طبق مطالعات استفاده از لوسیونهای حاوی مینزیم و همچنین مصرف غذاهای دارای منیزیم میتواند به کاهش ساییدن و فشردن دندانها کمک کننده باشد.
۶) ترکیب شیر و زردچوبه
حتما شنیده اید که نوشیدن یک لیوان شیر قبل از خواب به بهبود سلامت خواب شما کمک میکند. اما بهتر است بدانید که تاثیر آن با اضافه کردن زردچوبه چندین برابر خواهد شد. این ترکیب جادویی میتواند دندان قروچه شما را متوقف کند.
شیر دارای آمینواسید تریپتوفان است. مادهای که به تسکین سیستم عصبی کمک میکند. از طرف دیگر زردچوبه خاصیت کاهندگی درد دارد و التهاب را کاهش میدهد. شیر زردچوبه میتواند یک درمان مناسب برای کاهش علائم دندان قروچه باشد.
منبع: فرارو
انتهای پیام/