به گزارش خبرنگار
گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از
ساری، مرگ مشکوک و مرموز پرندگان در
تالاب میانکاله چند روزی است این ذخیره گاه جهانی را به سرخط خبرها کشانده است،با تیترهایی تلخ که انگار همزمان زهر در جان من و تالاب میریزند یکی از "به صدا درآمدن ناقوس مرگ در میانکاله" مینویسد، یکی میگوید "میانکاله در محاصره مرگ است" و من هم پشت رایانه نشستم و چشمها را میبندم و اجازه میدهم صدای موجهای خلیج میانکاله به خوردِ جانم برود.
یاد روزی که با دایی جان سوار قایق شدیم روزی که بساط روز طبیعت را برده بودیم و پهن کرده بودیم در سرزمین پرندگان و چه سکوت و هیاهوی دلچسبی داشت، نسیم مهربان دریا و بال زدن پرندگانی که مانند ما به مهمانی آمده بودند حالا، اما شنیده ام فلامینگوها، چنگرها و اردکهای سرحنایی که از نیمکره شمالی به میانکاله پناه آورده بودند در یک سفر بی بازگشت یکییکی در
تالاب سقوط میکنند انگار یک تکه از آسمان مازندران خالی از پرنده شده باشد.
قلعه پایان ایستگاه پایانی پرندگان مهاجر
مگر میشود آن خاطرات را نادیده گرفت خوردن هندوانههای سرخ زیر آسمان آبی تالاب میانکاله، با جادوی تصاویر منقش به مرغان مهاجری که چشمهایم را مسحور کرده بودند. باید کاری میکردم گوشی را میگیرم و زنگ میزنم به آقای ولیپور مدیر روابط عمومی محیط زیست استان، نه او با من غریبه است نه من با او میگویم میخواهم بروم میانکاله، میگوید ناراحت میشوی از دیدن پرندگان تلف شده، از من اصرار و از او توصیه و بالاخره میگوید هماهنگ میکنم که با قایق هم سری به انتهای خلیج بزنی، اما باید بروی گلوگاه آنجا اوضاع اصلا خوب نیست.
صدا قطع میشود و من غمگین و سردرگم، کوله پشتی ام را بر میدارم و راهی میشوم ۳۵ کیلومتر به سمت جنوب شرقی ساری میروم و میروم و میرسم به جنوب تالاب میانکاله، اینجا قلعه پایان گلوگاه است ایستگاه پایانی برای چند هزار پرنده مهاجر که لاشه هایشان روی آب، روی موجهای آرامِ دریایِ آرامِ گلوگاه بالا و پایین میرود.
تالاب در قرق ماموران محیط زیست و دامپزشکی است و جمع همه اینجا جمع است، حتی جمع پرندگانی که برای زمستان گذرانی از سیبری به مازندران آمده بودند، اما بهار این سرزمین را دیگر نخواهند دید.
ربیعی مدیر اداره نظارت بر حیات وحش هم اینجاست، آهنگری هم هست بعد از سلام و سلامتی سوار قایق میشویم، هکتارها آب که در جدال با قایق، قاب ذهنی ام را سرخوش میکند، اما سرخوشیها کوتاه است درست به کوتاهی سفر فلامینگوها و چنگرها و اردکهای سرحنایی به این تالاب.
آب لبریز از پرندگان تلف شده است نمیتوانم چشم بدوزم به پرندگان بیگناهی که برای فرار از سرمای سیبری به خانه ما پناه آورده بودند و اکنون به دلیلی که هنوز نمیدانم چیست بی پناه شده اند ترجیح میدهم مانند قوهای فریاد کش که سکوت میکنند شالِ گردن پیچم را روی چشم هایم بگذارم و نبینم.
خلق یک تراژدی در آب و خشکی
مایلها تا انتهای خلیج میرویم گوشه و کنار پرندههای تلف شده ریز و درشت روی آب هستند، آهنگری فرمانده یگان حفاظت محیط زیست میگوید از روز چهارشنبه ۳۰ نفر از ماموران این یگان، شبانه روز در میانکاله مستقر شدند تا با همکاری مردم محلی لاشههای پرندگان را از آب بیرون بکشند.
همزمان که دستی به امواج میزند و لاشه یک قطعه چنگر را از آب میکشد بیرون، میگوید: جمع آوری لاشهها و دفن آنها هر روز از صبح شروع میشود و تا شب ادامه دارد روز نخست ۵۰۰ لاشه، روز دوم ۸۰۰ لاشه، روز سوم ۱۲۰۰ لاشه و تمام توانمان را اینجا گذاشتیم که زودتر لاشهها از سطح آب جمع آوری شود.
او میگوید: نمیدانم علت این تلفات چیست، اما این تالاب یکبار دیگر در اواخر دهه ۸۰ نیز شاهد مرگ دستهجمعی پرندگان بود آن سال این پرندگان مسموم شده بودند.
قصه را کوتاه میکنم، میخواهم بدانم از کجا، چطور و چرا رسیده ایم به این مرگ دسته جمعی پرندگان.
ربیعی رئیس اداره حیات وحش میگوید: اگرچه ۹۰ درصد پرندههای تلف شده چنگر هستنداما ۱۰ گونه پرنده مانند انواع مرغابی، کاکایی، باکلان، فلامینگو نیز در لیست تلف شدهها هستند.
او میگوید: در بین پرندههای تلف شده هم پرندگان گوشتخوار هستند، هم پرندههای پلانکتون خوار و هم پرندههای دانه خوار و این موضوع یافتن علت مرگ آنها را کمی پیچیده کرده است.
از دید ربیعی هر احتمالی قابل بررسی است مثل تلف شدن پرندگان با دانههای مسموم یا تلف شدن با آب مسمومی که از طریق نهرهای محلی وارد تالاب شده، یا دست داشتن صیادان غیرمجاز و.. در آخر میگوید علت اصلی را کارشناسان دامپزشکی باید اعلام کنند آنها میگویند قطعا بیماری نیست.
معمای مرگ مشکوک پیچیدهتر میشود
در راه برگشت از خلیج، کنجکاو و متعجب از خیالی که هنوز خام است دل میدهم به پرندگان مهاجر بخت برگشته و آنانی که به دنبال بخت خود انگار محیط زیستمان را دوست ندارند بی خیال قتل عام مهمانانی که به ما پناه آورده اند.
به ساحل که میرسم مدیر کل دامپزشکی استان هم برای سرکشی آمده است. رضوانی با استناد به نتایج آزمایشهایی که در استان و تهران انجام شده قاطعانه میگوید، نه آنفلوآنزا، نه نیوکاسل و نه هیچ بیماری حاد دیگری علت مرگ دسته جمعی پرندگان نیست.
او گفت: از همان ابتدا با توجه به وسعت منطقه آلوده و تعداد پرندگان تلف شده گزینه مسمومیت را از روی میز خط زده بودیم، اما برای اینکه خیال همه راحت شود از پرندگان تلف شده، پرندههای زنده و نیمه جان نمونه گیری کردیم و فرستادیم سازمان دامپزشکی در تهران و جواب آنها هم منفی بود.
رضوانی میگوید:نتایج آزمایشها نشان میدهد قطعا این پرندگان به بیماری آنفولانزا مبتلا نبودند به همین دلیل دنبال گزینه دیگری هستیم مثل احتمال مسمومیت پرندگان و آرام میگوید شاید باز هم پای شکارچیها در میان باشند شاید هم پای. بالاخره پای انسان در میان است.
میانکاله را با تصویری جدید در ذهنم ترک میکنم و در راه بازگشت فکر می کنم باورش چقدر میتواند سخت باشد که هنوز انسانهایی هستند که نمیدانند پرندگان مهاجر مهمان هستند.
گزارش: سارا فرهمند راد