به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از سمنان، این روز‌ها با آمدن فصل سرما همه از بارش برف، باران و رحمت الهی خوشحال و شاد هستند، اما این برف و یخبندان باعث به وجود آمدن مشکلاتی برای حیات وحش شده است.

برف و برودت هوا حیات وحش را تحت تاثیر قرار می دهد و گرسنگی و نبود غذا نیز آنها را به حاشیه شهر‌ها می کشاند و در هوای زیر صفر و سرما و یخبندان محیط بانان در تلاش هستند تا علوفه رسانی به حیات وحش را انجام دهند.

در فصل سرد سال برخی گونه‌ها با خواب طولانی مدت زمستان را پشت سر می گذارند و برخی دیگر همچون پرندگان برای یافتن غذا و زمستان گذرانی به نقاط گرم‌تر و سایر گونه‌ها نیز برای ادامه حیات و دسترسی به غذا به نقاط دیگر مهاجرت می‌کنند و حیواناتی از قبیل کل و بز نیز در  زمان بارش برف به دلیل نبود تغذیه به حاشیه شهر‌ها می‌آیند که نزدیک شدن آنها به شهر وجاده‌ها جانشان را تهدید می‌کند و در دام شکارچیان می‌افتند، از این رو برخی از مناطق توسط محیط بانان به صورت دست علوفه رسانی شده تا حیوانات از زیستگاه خود دور نشوند.

غذادهی به حیات‌وحش سال‌هاست که در سردترین روز‌های سال انجام می‌شود، به‌خصوص در روز‌هایی که برف سنگین باریده و یافتن غذا برای حیوانات کار سختی است، در این روز‌ها محیط‌بان‌ها به مناطقی که گونه‌های علوفه‌خوار حضور دارند علوفه می‌برند تا حیواناتی همچون کل و بز و قوچ و میش که از ارتفاع به نقاط پایین دست و گرم‌تر می‌آیند، گرسنه و بی‌غذا نمانند و مجبور به خروج از زیستگاه نشوند.

غذا رساندن به حیات‌وحش در زمستان موافقان و مخالفانی نیز دارد، بعضی معتقدند انجام این کار بر‌هم‌زدن چرخه عادی طبیعت است و امکان دارد رفتار جانوران را تغییر دهد، اما بعضی زیستگاه‌ها طی سال‌ها در محاصره جاده‌ها درآمده و امکان مهاجرت ایمن برای یافتن غذا را از حیوانات می‌گیرد.

مناطق حفاظت شده حیات وحش در استان سمنان

در استان سمنان سه منطقه حفاظت شده وجود دارد که این مناطق از لحاظ ضرورت حفظ و تکثیر نسل جانوران وحشی دارای اهمیت خاص هستند و تحت حفاظت قرار گرفته اند که این سه منطقه عباتند از:

پارک ملی کویر:

پارک ملی کویر یکی از بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین مناطق حفاظت‌شده ایران است که بیشتر وسعت آن در شهرستان گرمسار و بخش‌های کوچکی هم در استان‌های تهران، قم و اصفهان واقع شده است.این منطقه حدود ۶۷۰ هزار هکتار وسعت دارد که ۴۲۰ هزار هکتار آن پارک ملی و ۲۵۰ هزار هکتار منطقه حفاظت‌شده است.

منطقه حفاظت شده پرور:

منطقه حفاظت شده پرور بر اساس مصوبه شورای عالی شکاربانی و نظارت بر صید در سال ۱۳۴۶ به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام شد، حدود و مساحت منطقه نیز تاکنون چند بار مورد بررسی و تجدید نظر قرار گرفته است و در نهایت طبق مصوبه شورای عالی محیط زیست در دهه ۷۰ مساحت منطقه نزدیک به ۶۵ هزار هکتار تعیین شد.

در منطقه حفاظت شده پرور ۳۹ گونه پستاندار در قالب ۳۵ جنس مربوط به ۱۴ خانواده از پنج راسته زندگی می‌کنند که وجود ۶ راسته از هفت راسته پستاندار خشکی‌زی و حدود یک چهارم گونه‌های پستاندار موجود کشور در این منطقه، جایگاه و ویژگی‌های طبیعی و با ارزش آن را آشکار می‌سازد.

توران یا خارتوران

توران یا خارتوران یکی از سه منطقه حفاظت شده و دیدنی‌های طبیعی ایران است که با مساحت یک میلیون و ۴۷۰ هزار هکتار بعد از سرنگتی آفریقا، واقع در کشور تانزانیا، دومین منطقه بیوسفر جهان محسوب می‌شود.

این ذخیره گاه شامل سه محدوده پارک ملی، پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت شده است، منطقه خارتوران پس از پناهگاه حیات وحش نایبندان در طبس، دومین مجموعه حفاظت شده وسیع در ایران که علاوه بر این بزرگترین ذخیره‌گاه زیست‌کره کشور است و گونه‌های نادر جانوری و گیاهی را در خود جای داده است.

امیر عبدوس مدیرکل محیط‌زیست استان سمنان در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از سمنان، با اشاره به بارش سنگین برف در برخی ارتفاعات و زیستگاه‌های استان سمنان گفت: سامانه سراسری ۱۵۴۰ به صورت شبانه‌روزی آماده دریافت گزارش‌های مردمی در خصوص حیات‌وحش و تخلفات شکار و صید و همچنین تخلفات مرتبط با آلودگی هوا است.

او از مردم حاشیه زیست‌گاه‌های استان سمنان خواست که به حیات‌وحشی که در روز‌های سرد برفی به حاشیه روستا‌ها روی می‌آورند پناه داده و به محض رویت حیات‌وحش مراتب را به حفاظت محیط‌زیست استان اطلاع دهند.

عبدوس با بیان اینکه برودت هوا و بارش برف در ارتفاعات سبب می‌شود که برخی از گونه های حیات‌وحش برای یافتن غذا به مناطق پایین‌دستی بیایند، تصریح کرد: این حیات‌وحش معمولا به حاشیه مناطق مسکونی روی می‌آورند بنابراین از مردم این مناطق درخواست می‌کنیم در وهله نخست به آنها پناه دهند و اجازه دهند چند روزی از مناطق حاشیه این مناطق تغذیه کنند و دوم به محض اطلاع از وجود حیات‌وحش در منطقه، همکاران ما و محیط‌بانان را در جریان قرار دهند.

مدیرکل محیط‌زیست استان سمنان ادامه داد: محیط‌بانان محیط‌زیست استان به محض دریافت گزارش در این زمینه در منطقه حضور می‌یابند و ضمن حفاظت از آنها، با توزیع دستی علوفه، تغذیه آنها را فراهم خواهند کرد.

او اظهار کرد: بیشتر آن دسته از حیات‌وحشی که در ارتفاعات بسیار بلند زندگی می‌کنند با افزایش برودت هوا و بارش سنگین برای یافتن غذا به مناطق حاشیه زیستگاه‌ها پناه می‌آورند، حیات‌وحشی همچون کل، قوچ و بز و میش وحشی معمولا با افزایش بارش برف به منظور یافتن علوفه به مناطق پایین‌دست می‌آیند.

هر چند برخی کارشناسان تغذیه دستی حیات‌وحش را درست نمی‌دانند؛ اما باید تاکید کرد که با توجه به اندک بودن گونه‌های جانوری کشور اگر چنین اقدامی صورت نگیرد، به دلیل فشار‌های طبیعی و تخریب زیستگاه‌ها به طور حتم تلفات طبیعی گونه‌ها نیز بیشتر می‌شود.

محیط زیست متعلق به یک فرد و یا گروه خاصی نیست و همگان در برابر حفاظت آن مسئول هستند و باید این نکته در ذهن‌ها و دل مردم نهادینه شود که این حیوانات مهمان ما در این فصل و سرمایه نسل‌های آینده هستند.

او با بیان اینکه انتظار می‌رود مردم محلی هرگونه تخلف احتمالی را به محیط‌زیست اطلاع دهند افزود: محیط زیست در صورت اطلاع از حضور حیات وحش در حاشیه روستاها، می‌کوشد که فضایی فراهم کند تا این حیات‌وحش بتوانند چند روزی را در این مناطق سپری کنند.

مدیرکل محیط‌زیست استان سمنان گفت: محیط‌زیست معمولا در چنین شرایطی به توزیع دستی علوفه در زیستگاه‌ها می‌پردازد تا حیات‌وحش در این شرایط بتوانند غذای خود را تامین کنند، ضمن اینکه با افزایش گشت‌ها سعی می‌کنیم فضای امن‌تری برای حیات‌وحش فراهم کنیم و با تخلفات احتمالی به شدت برخورد می‌شود.

 با بارش برف زمستانی در شاهرود و دشوار شدن یافتن علوفه برای حیات وحش منطقه خوش ییلاق عملیات علوفه رسانی توسط پرسنل اداره حفاظت از محیط زیست شاهرود نیز انجام شد.

طبق اصل پنجاهم قانون اساسی، حفاظت از محیط زیست وظیفه عمومی تلقی می‌شود و بی‌توجهی به حفظ آن به بهانه انجام فعالیت‌های مختلف به مرور اصل سرمایه حیات را که لازمه زندگی بشری است از دست افراد خارج می‌کند.

در زمان بارش برف و یخبندان وحوش و پرندگان برای تغذیه به روستا‌ها و پایین دست ارتفاعات می‌آیند که لازمه در چنین شرایطی با تهیه علوفه و اقدامات پیشگیرانه کمک کنیم تا حیات وحش این روز‌های سرد زمستان را به سلامت سپری کنند.

انتهای پیام / ر

گزارش مکتوب از: محمدرضا هوشمند