به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، محمدجواد دهقانی در مراسم رونمایی نظام رتبه بندی جهانی ۲۰۱۹-ISC ، گفت: پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) از ۹ سال پیش با ابلاغ وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری با تشکیل گروه پژوهشی رتبه بندی عملاً ارزیابی و رتبه بندی دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی کشور را با شاخص‌ها و معیار‌های مصوب انجام داده و بعد از گذشت چندین سال متوالی عملاً در سطح ملی به یک مرجع در این حوزه تبدیل شده است.

او اظهار داشت: رهبر معظم انقلاب در دیدار ماه رمضان سال جاری با (دانشگاهیان) بر ضرورت «ارزیابی و رتبه بندی دانشگاه ها» صحبت فرموده و بر تعیین معیار‌ها و شاخص‌ها و نیز مزیت‌های لازم برای رتبه بندی به منظور ارتقای کیفی دانشگاه‌ها و ایجاد رقابت مثبت تأکید و به رصد و پایش کردن کشور‌هایی که نیت ما پیشی گرفتن علمی از آنهاست توصیه فرمودند.

دهقانی افزود: در همین راستا و به منظور مقایسه حرکت علمی و عملکرد دانشگاه‌های کشور در سطح بین المللی و با توجه به تجارب ارزشمند گروه رتبه بندی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در زمینه رتبه بندی دانشگاه‌ها در سطح ملی، از سال گذشته دو نوع رتبه بندی جدید در سطح بین المللی با عنوان "رتبه بندی جهانی ISC" (ISC world University rankings) و نیز "رتبه بندی دانشگاه‌های جهان اسلام" (ISC Islamic world university rankings) با تصویب شورای راهبری ISC و تأکید وزیر محترم علوم، به عنوان رییس شورای راهبری در دستور کار قرار گرفت.

او ادامه داد: یکی از مهمترین دستاورد‌های انجام رتبه بندی جهانی، ایجاد یک پایگاه داده از جزئیات کامل اطلاعات علمی و پژوهشی کشور‌ها و دانشگاه‌های تراز اول دنیا است که در نتیجه آن امکان برنامه ریزی و تهیه نقشه راه به منظور دستیابی به اهداف و چشم انداز کشور و نیز دانشگاه‌های کشور در سطح بین المللی وجود خواهد داشت.

سرپرست ISC گفت: رتبه بندی‌هایی که در سطح جهان انجام میگیرد غالباً ترکیبی از اطلاعاتی است که مؤسسات مجری رتبه بندی تهیه میکنند و اطلاعاتی که بر اساس خوداظهاری دانشگاه‌ها به این مؤسسات ارائه می شود. در نهایت با استفاده از این داده‌ها رتبه دانشگاه‌ها محاسبه و اعلام میشود بدون اینکه دانشگاه‌ها از جزئیات این داده‌ها و نحوه محاسبه آن‌ها اطلاعات دقیقی در دست داشته باشند. عدم دسترسی به این اطلاعات باعث میشود که سیاست گذاران آموزش عالی و مدیران دانشگاه‌ها نتوانند چگونگی عملکرد دانشگاه‌ها را در شاخص-های مختلف بدانند.

دهقانی ادامه داد: در "رتبه بندی جهانی ISC" یک بانک اطلاعاتی جامع از داده‌های دانشگاه‌های جهان و دانشگاه‌های ایران بدست می‌آید، که با استفاده از این بانک اطلاعاتی، می-توان برنامه‌های کوتاه مدت و بلند مدت برای دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور تدوین کرد.

او بیان کرد: از سوی دیگر با توجه به دریافت بخش‌هایی از اطلاعات مراکز و دانشگاه‌ها در قالب خوداظهاری، اطمینان کاملی از مجموعه داده‌ها و نیز امتیاز‌های محاسبه شده توسط موسسه‌های رتبه -بندی وجود ندارد، حال اینکه داده‌های گردآوری شده در نظام رتبه بندی جهانی ISC از صحت و سقم بالاتری برخوردار بوده، زیرا علاوه بر نهایت دقت درجمع آوری، تقریبا اکثر داده‌ها مستقلا از پایگاه‌های معتبر بین المللی جمع آوری شده و عاری از خوداظهاری بوده و لذا مشکلات مربوط به عدم مستند سازی و راستی آزمایی در آن وجود ندارد.

دهقانی گفت: "رتبه بندی جهانی ISC" به منظور رتبه بندی دانشگاه-های جهان در معیار‌های خود، مهمترین مأموریت دانشگاه‌ها که عبارتند از پژوهش، آموزش، نوآوری و فعالیت‌های بینالمللی را در نظر میگیرد و بر این اساس دانشگاه‌ها را مورد سنجش و ارزیابی قرار میدهد، نکته مهم در معیار‌های این رتبه بندی این است که بعد کیفی و کمی پژوهش هم زمان با هم مورد بررسی قرار میگیرند.

او تصریح کرد: با گردآوری داده‌ها در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام بدون خوداظهاری دانشگاه‌ها از سراسر جهان، پایگاه داده موثق و معتبری شکل خواهد گرفت که می‌توان از آن در جهت سیاستگذاری‌های پژوهشی و بررسی موقعیت دانشگاه‌های ایران در سطح جهان استفاده کرد. "رتبه بندی جهانی ISC" میتواند نقش مهمی در سوق دادن دانشگاه‌های ایران به سمت دانشگاه‌های تراز جهانی داشته باشد.

روش شناسی رتبه بندی

دهقانی در ادامه گفت: پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) به منظور رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان در معیار‌های خود، مهم‌ترین مأموریت دانشگاه‌ها که عبارتند از پژوهش (با وزن ۶۰ درصد)، نوآوری (با وزن ۱۵ درصد)، آموزش (با وزن ۱۰ درصد) و فعالیت‌های بین‌المللی (با وزن ۱۵ درصد) را در نظر می‌گیرد و بر این اساس دانشگاه‌های کشور‌های اسلامی را مورد سنجش و ارزیابی قرار می‌دهد.

او اظهار کرد: در " رتبه بندی دانشگاه‌های جهان ISC "، دانشگاه‌هایی مورد بررسی قرار می‌گیرند که حداقل ۸۵۰ مدرک در سال‌های ۲۰۱۷-۲۰۱۵ در پایگاه وب آو ساینس به ثبت رسانیده باشند. اطلاعات این رتبه‌بندی از پایگاه‌های اطلاعاتی USPTO، WoS، Incite گردآوری شده است.

دهقانی تصریح کرد: معیار پژوهش شامل ۵ شاخص حجم پژوهش، تعداد استناد به مقالات و تاثیر استنادی نرمال شده، تأثیر استنادی نسبت به کل جهان و تعداد مقالاتی است که در نشریات برتر به چاپ رسیده اند. بازه زمانی سه ساله ۲۰۱۵-۲۰۱۷ در این شاخص‌ها از جمله تعداد کل انتشارات هر دانشگاه در بازه زمانی سه ساله، تعداد کل استنادات به مقالات منتشر شده، تاثیر استنادی نرمال شده، تأثیر استنادی نسبت به کل جهان، تعداد مقالات با کیفیت دانشگاه (نشریات Q۱، مجلات نیچر، ساینس و فهرست نشریات نیچر ایندکس) است.

او گفت: در"رتبه بندی جهانی ۲۰۱۹- ISC" تعداد ۲۰۰۵ دانشگاه از سراسر جهان مورد بررسی قرار گرفته و رتبهبندی شدهاند. جدول زیر دانشگاه‌های حاضر در " رتبهبندی جهانی ۲۰۱۹- ISC " را به تفکیک قاره در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ نشان می‌دهد.

دهقانی، تعداد دانشگاه‌های قاره‌های مختلف در نظام رتبه بندی بین المللی -۲۰۱۹-  ISC را  ۲۰۱۸، ۲۰۱۹ قاره، ۴۲۸، ۶۴۶ اروپا، ۴۳۸، ۷۸۶ آسیا، ۲۷، ۷۰ آفریقا، ۲۴۴، ۳۶۳ آمریکای شمالی، ۴۳، ۹۳ آمریکای جنوبی، ۴۰، ۴۷ اقیانوسیه و جمع کل دانشگاه را ۱۲۲۰، ۲۰۰۵  اعلام کرد.

سرپرست ISC گفت: از کشور جمهوری اسلامی ایران ۴۳ دانشگاه در " رتبه بندی جهانی ۲۰۱۹- ISC " حضور داشته اند.

بر اساس مأموریت‌های دانشگاه ها، تعداد ۲۳ دانشگاه جامع کشور در این رتبه بندی حضور دارند. دانشگاه‌های جامع حاضر در این رتبه بندی عبارت از: دانشگاه‌های تهران، تربیت مدرس، فردوسی مشهد، شهید بهشتی، شیراز، تبریز، گیلان، اصفهان، بوعلی سینا، رازی، سمنان، کاشان، یزد، شهید باهنر کرمان، مازندران، ارومیه، یاسوج، الزهرا (س)، بین المللی امام خمینی (ره)، شاهد، شهید چمران اهواز، شهرکرد و دانشگاه محقق اردبیلی است. از دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز ۱۲ دانشگاه، دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران، شهید بهشتی، ایران، اصفهان، مشهد، تبریز، بقیه الله، شیراز، مازندران، جندی شاپور اهواز، کرمان و کرمانشاه قرار دارند.

از دانشگاه‌های صنعتی نیز ۸ دانشگاه، دانشگاه‌های صنعتی اصفهان، شریف، امیرکبیر، علم و صنعت ایران، خواجه نصیرالدین طوسی، نوشیروانی بابل، سهند و شاهرود در این نظام رتبه بندی قرار دارند.

بنابراین دانشگاه‌های تهران و علوم پزشکی تهران در رتبه اول، دانشگاه‌های صنعتی اصفهان، علوم پزشکی شهید بهشتی، صنعتی شریف و تربیت مدرس در رتبه سوم و سایر دانشگاه‌ها نیز در بازه‌های یکسان هم رتبه هستند.

جایگاه دانشگاه‌های جهان در رتبه بندی ۲۰۱۹ ISC

دهقانی گفت: در رتبه بندی جهانی ISC ۲۰۱۹، تعداد ۲۰۰۵ دانشگاه برتر از ۹۹ کشور و ۶ قاره دنیا وجود دارند.

در رتبه بندی ISC ۲۰۱۹، سه دانشگاه هاروارد، استنفورد و انستیتوی فناوری ماساچوست MIT در رتبه‌های اول تا سوم قرار دارند.

دانشگاه‌های جان هاپکینز، میشیگان، کلمبیا، تسینگ هوا (ازکشور چین)، انستیتوی فناوری کالیفرنیا، دانشگاه پنسیلوانیا به ترتیب در رتبه‌های ۴ الی ۹ و دانشگاه‌های دوک و واشنگتن سیاتل (به صورت مشترک رتبه ۱۰) دنیا قرار گرفته اند. در بین ۱۰ دانشگاه برتر جهان ۱۰ دانشگاه از کشور ایالات متحده آمریکا و یک دانشگاه از کشور چین بوده اند.

کشور آمریکا با ۳۰۱ دانشگاه، چین ۲۷۶ دانشگاه، ژاپن ۱۱۵ دانشگاه، انگلستان ۹۷ دانشگاه، ترکیه ۷۲ دانشگاه، فرانسه و آلمان هر کدام با ۷۱ دانشگاه، هند ۷۰ دانشگاه، ایتالیا ۶۳، کره جنوبی ۵۹ دانشگاه، برزیل ۵۷ دانشگاه، اسپانیا ۵۲ دانشگاه، ایران ۴۳ دانشگاه، کانادا و لهستان هر کدام با ۴۲ دانشگاه، در این رتبهبندی حضور داشته اند.

تعداد و رتبه دانشگاه‌های ایران در نظام رتبه بندی بین المللی ISC ۲۰۱۹
رتبه در ۲۰۱۹ دانشگاه ردیف رتبه در ۲۰۱۹ دانشگاه ردیف
۱۴۰۱-۱۶۰۰ صنعتی نوشیروانی بابل ۷، ۴۵۱-۵۰۰ علوم پزشکی تهران ۱
بوعلی سینا تهران
علوم پزشکی مازندران ۷۰۱-۸۰۰ صنعتی اصفهان* ۲
رازی علوم پزشکی شهید بهشتی*
سمنان صنعتی شریف
کاشان تربیت مدرس
یزد ۸۰۱-۹۰۰ صنعتی امیرکبیر ۳
۱۶۰۱-۱۸۰۰ علوم پزشکی جندی شاپور اهواز ۸، ۹۰۱-۱۰۰۰ فردوسی مشهد ۴
علوم پزشکی کرمان علوم پزشکی ایران
علوم پزشکی کرمانشاه شهید بهشتی
صنعتی سهند شیراز
شهید باهنر کرمان ۱۰۰۱-۱۲۰۰ علم و صنعت ایران ۵
مازندران علوم پزشکی اصفهان
ارومیه علوم پزشکی مشهد
یاسوج علوم پزشکی تبریز
۱۸۰۱+ الزهرا (س) ۹ تبریز
بین المللی امام خمینی ۱۲۰۱-۱۴۰۰ علوم پزشکی بقیه الله ۶
شاهد صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی
شهید چمران اهواز علوم پزشکی شیراز
شهرکرد گیلان
صنعتی شاهرود اصفهان
محقق اردبیلی  کلیه دانشگاه‌ها در بازه یکسان، هم رتبه هستند و ترتیب اسامی براساس حروف الفباست.

بهترین رتبه بین المللی دانشگاه‌های برتر دنیا در کشور‌های آمریکا رتبه یک، چین رتبه ۷، انگلستان رتبه ۱۲، کانادا رتبه ۱۸، ژاپن رتبه ۱۹، دانمارک رتبه ۲۴، سوئیس رتبه ۲۶، کره جنوبی رتبه ۳۰، سنگاپور رتبه ۳۴، استرالیا رتبه ۳۶، فرانسه رتبه ۳۹، آلمان رتبه ۴۳، بلژیک رتبه ۴۸، تایوان رتبه ۵۷، هلند رتبه ۶۰، عربستان سعودی رتبه ۶۳، هنگ کنگ رتبه ۶۵، اسپانیا رتبه ۷۰، سوئد رتبه ۸۵ و برزیل رتبه ۸۷ بوده است.

جایگاه دانشگاه‌های کشور‌های آسیایی در رتبه بندی ۲۰۱۹

کشور چین با دانشگاه تسینگ هوا و کشور ژاپن با دانشگاه توکیو که به ترتیب در رتبه‌های ۷ و ۱۹ قرار دارند بهترین رتبه‌های دانشگاه‌های آسیا را از آن خود کرده است.

بهترین رتبه دانشگاه‌های کشور‌های کره جنوبی رتبه ۳۰، سنگاپور رتبه ۳۴، تایوان رتبه ۵۷، عربستان سعودی رتبه ۶۳، هنگ کنگ رتبه ۶۵، در رده‌های بعد قرار دارند.

جایگاه دانشگاه‌های کشور‌های اسلامی در رتبه بندی ۲۰۱۹ ISC

سرپرست ISC گفت: در رتبه بندی سال ۲۰۱۹ ISC از نظر تعداد دانشگاه ها، ترکیه با ۷۲ دانشگاه بیشترین تعداد حضور را داشته است. در بین سایر کشور‌های اسلامی، ایران با ۴۳ دانشگاه، مالزی با ۲۱ دانشگاه، مصر ۱۸ دانشگاه، اندونزی و پاکستان هر کدام با ۱۳ دانشگاه، عربستان سعودی ۱۲ دانشگاه، الجزایر و تونس هر کدام با ۷ دانشگاه، نیجریه ۶ دانشگاه و مراکش ۵ دانشگاه، عمارات متحده عربی ۴ دانشگاه، لبنان، قطر، اردن، بنگلادش، قزاقستان قطر هر کدام با ۲ دانشگاه و سایر کشور‌های اوگاندا، عمان، کویت، کامرون، عراق، سنگال، سودان هر کدام با یک دانشگاه در این رتبه بندی قرار گرفته اند.

در میان دانشگاه‌های برتر کشور‌های اسلامی، عربستان سعودی در رتبه ۶۳، مالزی در بازه ۳۰۰-۲۵۱، مصر در بازه ۴۵۰-۴۰۱، ایران و ترکیه در بازه ۵۰۰-۴۵۱، لبنان و قطر در بازه ۶۰۰-۵۰۱ و پاکستان در بازه ۷۰۰-۶۰۱ بهترین رتبه جهانی را کسب نموده اند.

در مجموع تنها ۸ دانشگاه از میان کشور‌های اسلامی دارای رتبه زیر ۵۰۰ بوده اند. این در حالی است که طبق برنامه ۱۰ ساله علم، نوآوری و فنآوری کشور‌های اسلامی عضو (OIC مصوب ۲۰۱۷ در قزاقستان) لازم است تا سال ۲۰۲۶، تعداد ۵۰ دانشگاه از کشور‌های اسلامی در میان ۵۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار گیرند. به همین دلیل باید تلاش‌های جدی همراه با تهیه برنامه راهبری و نقشه راه مناسب توسط دانشگاه‌های این کشور‌ها صورت گرفته تا علاوه بر افزایش تعداد دانشگاه‌ها رتبه و جایگاه مناسب را در سطح بین المللی کسب کنند.

انتهای پیام/