به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، اختتامیه جایزه ادبی جلال آل احمد با حضور مهدی قزلی دبیر اجرایی جایزه ادبی جلال آل احمد، محمدرضا شرفی خبوشان دبیر علمی جایزه ادبی جلال آل احمد، نیکنام حسینی پور مدیرعامل مؤسسه خانه کتاب، محسن جوادی معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و شرکت کنندگان این رویداد ادبی برگزار شد.

سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در اختتامیه این جایزه ادبی حضور یافت. در ابتدای این مراسم بخش هایی از مستند نویسنده بودن پخش شد. این مستند درباره جلال آل احمد ساخته شده است.

حجت الاسلام و المسلمین سید هادی خسروشاهی، محقق درباره آل احمد گفت: آشنایی من با جلال آل احمد به دوران اوج نهضت ملی ایران باز می گردد. در آن زمان نوجوانی در تبریز بودم که به خیابان تربیت می رفتم و از روزنامه فروش آنجا  روزنامه می خریدم روزنامه ها را جایی می گذاشت تا بقیه بتوانند آن ها را بخوانند البته بیشتر روزنامه های حزبش را آنجا می گذاشت. روزنامه شاهد را که جلال آل احمد مدیر داخلی آن بود دوست داشتم بخوانم اگر هم مدیر داخلی اش نبود مقالات خوبی می نوشت؛ این ابتدای آشنایی ام با جلال آل احمد بود.

وی افزود: پس از اینکه در سال ۱۳۳۳ به قم و سپس به تهران آمدم از آیت الله طالقانی پرسیدم در تهران بهتر است چه کسانی را ملاقات کنم غیر از اصحاب مسج، جلال آل احمد را به من معرفی کرد. ملاقات با آل احمد سخت نبود. پیش او که رفتم خیلی متواضع از ما پذیرایی کرد، همسرش سیمین دانشور هم آنجا بود. آشنایی ما به دوستی نزدیک تبدیل شد و در آنجا درباره رساله اش با عنوان عزاداری‌های نامشروع، صحبت کردیم. قیمت آن دو ریال بود که زود تمام و مشخص شد چند نفر از بازاریان مومن قربت الی الله این کتاب‌ها را آتش زده اند. این رساله نزد من به امانت ماند تا زمانی که آیت الله خامنه‌ای قمه زنی را تحریم کردند. ما بهانه خوبی پیدا کردیم این رساله را در میان انبوهی از اوراق و کتاب ها پیدا کردیم. رساله را روزنامه اطلاعات چاپ کرد  و بعد این رساله را مستقلا چاپ کردم.

دو کتاب «نظریه و نقد ادبی درسنامه میان رشته ای» اثر حسین پاینده نشر سمت و بومی سازی رئالیسم جادویی در ایران محمد حنیف و محسن حنیف در انتشارات علمی فرهنگی به طور مشترک برگزیده بخش نقد ادبی جایزه ادبی جلال آل احمد معرفی شدند.

در این مراسم احمد شاکری، پس از دریافت جایزه اش گفت: آن معرفتی که امام خمینی(ره) در مردم دمید، مصداق یخرج الظلمات من النور بود. این معرفت، معرفت حرکت بخش و قیام بخش است. بعضا شنیده می شود مناجات و معیار و چارچوب برخی جوایز ادبی در انتخاب کتاب وطن است اگر جمهوری اسلامی نبود ایران هم شرافتی نداشت. اگر از جایزه ادبی جلال آل احمد یاد می کنیم جایزه ادبی جمهوری اسلامی ایران است.

او افزود: جایزه جلال نه جایزه ای از جلال نه جایزه ای برای جلال است. چون جلال انسان آزاده ای است که اشتباهاتش را شناخت. جایزه به نام او برگزار می‌شود اگر از جایزه جلال تقدیر می‌شود نباید آن  تقلیل  به یک شخصیت باشد.

شاکری با اشاره به اینکه حد و مرز چیست؟ و جایزه جلال باید چه حد و مرزی را در انتخاب هایش رعایت کند؟ اظهار داشت: آیا کتابی که مبنایش فروید زدگی است می تواند قیام لله انجام دهد. آیا کتابی که شک را جایگزین یقین می کند قادر است مسیر لله را نشان دهد. از برگزار کنندگان جایزه جلال آل احمد از دو جهت متشکرم. یکی اینکه وقتی در این اوضاع و احوال درباره کتابی توافق می شود جرقه نور و امید است. به هر حال در این سال ها منتقد جایزه جلال آل احمد بودم.

شاکری ادامه داد: نقدم به جایزه جلال آل احمد نقد شخصی و جناحی نبود نقدم مبتنی بر چیزی بود که در حوزه علمیه آموختم. دیدن و تقدیر کردن از مخالف، کاری نیست که بتواند هرکسی انجام دهد. این چیزی است که در شرفی خبوشان، مهدی قزلی و داوران جایزه ادبی جلال آل احمد وجود دارد.

در این مراسم مهدی قزلی، دبیر اجرایی جایزه ادبی جلال آل احمد با اشاره به نتایج جایزه ادبی جلال آل احمد در شش دوره اخیر گفت: در شش دوره اخیر جایزه ادبی جلال آل احمد یعنی از دوره هفتم تا دوازدهم 53 نفر ظرفیت هیئت علمی وجود داشت. 35 نفر در این مدت در این جایگاه حضور داشتند و شصت و شش درصد این اعضا بدون تکرار بودند در حالی که این تعداد در شش دوره نخست شانزده نفر بود.

بیست و پنج ناشر در شش دوره اخیر جایزه ادبی جلال آل احمد جایزه گرفتند

او افزود: بیست و پنج ناشر در شش دوره اخیر جایزه ادبی جلال آل احمد جایزه گرفتند. نشر چشمه پنج بار، سوره مهر و نیماژ سه بار بیشترین تعداد برگزیدگان را داشتند و هفتاد و نفر در این شش دوره داور بودند.

بخش داستان کوتاه جایزه ادبی جلال آل احمد برگزیده نداشت. 

دبیر اجرایی جایزه ادبی جلال آل احمد ادامه داد: میانگین سنی نویسندگانی که در جایزه ادبی جلال آل احمد نامزد شدند چهل و پنج سال است. 9 نفر از آن ها کمتر از چهل سال دارند هرکسی کتاب خوبی بنویسد در جایزه ادبی جلال آل احمد دیده می‌شود. دو نفر از برگزیدگان آن کتاب اولی هستند. انتشارات یوشا، هیلا، گلگشت و قدیانی برای اولین بار در بین نامزدهای جایزه جلال دیده می‌شوند. تعداد اعضای پایگاه نقد داستان به دو هزار عضو رسیده است و کتاب آثار منتخب آن را امروز رونمایی می کنیم.

در این مراسم از کتاب «کارت دعوت»، کتاب منتخب اعضای پایگاه نقد داستان بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان که در نشر جام جم منتشر شده است، رونمایی شد.

در این مراسم محمد رضا شرفی خبوشان، دبیر علمی جایزه ادبی جلال آل احمد با اشاره به اینکه بیش از چهار دهه از انقلاب می گذرد، گفت:چهار دهه ای که نیمی از یک قرن است؛ نزدیک به نیمی از یک قرن انسان های ایرانی برای حفظ و نگهداشت آنچه برایش قیام کردند جنگیده است. در این از خود گذشتگی ها از دین و فرهنگ خود حیات یافته است.

دبیر علمی جایزه ادبی جلال آل احمد با اشاره به اینکه از خود دانستن، حس مالکیت است که تعهد می آورد، بیان کرد: نویسنده ایرانی دریافته است بگوید ما هستیم و آنچنان در اصل بهبودی بخش پای می فشارد که به یگانگی تبدیل می شود. نمی پذیریم، تنها انتخاب می کنیم بنشینیم و بگوییم خلاص، َاین خلاص گفتن بوی دموکراسی وارداتی می دهد. در دوازدهمین دوره جلال آل احمد نظاره گر نویسندگان خودمان هستیم که در واقع خود ما هستند.

در این مراسم از کتاب «پس از بیست سال» تقدیر شد.

سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه جایزه ادبی جلال آل احمد به گام دوازدهم رسیده است، گفت:تلاش شده است فرآیند جایزه جلال آل احمد به گونه ای اتفاق بیفتد یا  شفافیتی  پدید آید که اعتماد سازی را ایجاد کند. اعلام اسامی هیئت علمی داوران و جایزه ها چیزی که در این رویه به آن پافشاری شده است در کنار نویسندگان مطرح، نویسندگان کتاب اولی دیده می شود البته به آنچه باید برسد فاصله دارد و گام های قوی تر و محکمی را باید طی کند.

او افزود: جایزه جلال آل احمد فرصتی است برای پایش، گفتگو و تحلیل درباره ادبیات ایران در شاخه هایی غیر از شعر، این چهار حوزه اصلی ادبیات ایران به پایش و تحلیل سپرده می‌شود وقتی به دوره های اخیر نگاه می کنیم اتفاقاتی را می بینیم که پیشرفت در حوزه فرهنگ و ادب ایران پدید آورده است. شاهد دو اتفاق خوب در حوزه نویسندگان هستیم یکی نویسندگان جوانی است که وارد این حوزه شده اند. 

هرسال بیش از سال گذشته به سهم زنان افزوده می شود

وی افزود: هرسال بیش از سال گذشته به سهم زنان افزوده می شود. نکات قابل توجهی را در سال های اخیر می بینیم مضمون ها تکثر بیشتر و پیشتری یافته است و  در حوزه داستان مضامین تنوع قابل توجهی را پیدا کرده اند. در حوزه مستند نگاری تنوع را بیش از گذشته می بینیم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه گام به گام و قدم به قدم مستند نگاری ما جلو آمده است، بیان کرد:از موضوعاتی که در حوزه های ارزشی، امنیتی، صنعتی و اقتصادی زندگی روزمره ما در زیر ذره بین و قلم مستند نگاران قرار گرفته است تنوع در سبک و شیوه کاملا محسوس و ملموس است داستان هایی که نوشته می شود امروز سبک های بسیار متنوعی را در این داستان ها می توان دید.

صالحی ادامه داد: امروز مستند نگاری علمی و پژوهشی هم بسیار جدی و جدیدتر شده است. در نقد ادبی هم همچنین است. همچنین تنوع سبک ها و شیوه ها دیده می شود و کاملا محسوس است گرچه مشکلات حوزه نشر، کاغذ و از این قبیل زمین گیر کننده است و باید کمتر و کمتر شود اما گفته می شود این شرایط سخت باعث شده دقت ناشران و نویسندگان در عرصه نشر بیشتر شود. تساهل و تسامل ناشران و نویسندگان کمتر و کمتر شده است که این می تواند نعمتی در دل مصیبت باشد. علاوه بر تنوع در سبک و مضمون تنوع، در پس زمینه ها هم مستند نگاری و هم داستان نگاری بیشتر شده است. تعلق به بومی و بومی نگاری بیشتر شده همچنین توجه به پیوند هایی که اثر بازدارندگی سیاست و اجتماعی دارد. ویژگی های دیگری را در پس زمینه های اثر می توان دید که همه این ها مسیری است که گام به گام جلو آمدیم.

او تصریح کرد: فرهنگ و تمدن ایران زمین از لحاظ اقلیمی و هم عمق تاریخی آنقدر سوژه دارد و بین آنچه انجام شده و آنچه باید انجام شود فرسنگ ها فاصله است. این سوژه ها منتظر شما هستند که بیایید آن راکشف و به ما منتقل کنید. جان مایه هنر دانش و حکمت و کالبدش تکنیک و مهارت است این مخاطره وجود دارد.باید از عمق دانش و حکمت کم بگذاریم و بر تکنیک و مهارت بیفزاییم. هنر و ادبیات ایران زمین حافظ اخلاق و زبان فارسی بوده است. ادبیات ایران زمین نگاهبان این دو هویت ایرانی است اگر هنر و ادبیات ما بخواهد امتداد تاریخ باشد باید نگهبان این دو بال باشد که انتظار می رود همچنان ادیبان امروز این راه را ادامه دهند.

حجت الاسلام و المسلمین سید هادی خسرو شاهی با مقایسه تیراژ کتاب در این روزها و گذشته تصریح کرد: کتاب اسرائیل عامل امپریالیسم را از طریق انتشارات نذیر منتشر کردم. چاپ دوم کتاب در 50 هزار نسخه منتشر شد در آن زمان جمعیت ایران نصف جمعیت امروز ما بود. امروز حداکثر تیراژ کتاب ها به هزار نسخه می رسد. پانصد نسخه توزیع و پانصد نسخه فروخته می شود یا نمی شود. تیراژ کتاب در آن زمان بسیار خوب بود.

در این مراسم اشرف بروجردی، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی با اشاره به جایزه جلال آل احمد گفت: جلال آل احمد یکی از آشفته حالاتی بود که در راه پر پیچ و خم فکر و اندیشه گام برداشت. زنده یاد جلال آل احمد روح ناآرام روزگار خود بود. آل احمد در نخستین قدم های راه سپردن در وادی بود و به هرجا که ذهن پرسشگرش میل می کرد سرک کشید و خلاف تربیت سنتی و بومی خود اندیشید و سخن گفت.

او افزود: جلال آل احمد همواره در زندگی در پی یافتن جایگاه مستحکم برای اندیشیدن بود و تجربه های بسیاری اندوخت که از خود به یاد گذاشت و از رنج مردم روزگارش گفت. جلال آل احمد ابایی نداشت از اینکه دیگران درباره او چه قضاوتی می کنند. امروز باید گفت آل احمد چشم و گوش ما بود عمیقا به مواجهه عنصر ایرانی با مظاهر غرب زدگی توجه می کرد تاجایی که در کتاب غرب زدگی از وبا زدگی نام می برد.

انتهای پیام/