با این تدبیر مهم رهبر انقلاب در شرایط جنگ اقتصادی باید منتظر ماند و دید تا چه حد این موضوع مهم در بخش‌های مهمی، چون نفت و خودروسازی اجرایی شده و مسئولان دولتی مربوطه سراغ صنایع دفاعی می‌روند.

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، همکاری مشترک بین صنایع غیر نظامی و نیرو‌های مسلح یا مسئله سر ریز دانش نظامی در بخش‌های غیر نظامی از جمله موضوعاتی است که اگرچه در دنیا سابقه و روالی طولانی دارد، اما در کشور ما توسط دولت‌ها خیلی جدی مورد توجه قرار نگرفته است. حقیقت امر این است که نیرو‌های نظامی در اکثر نقاط جهان به سطح بالاتری از انگیزه، مدیریت و ساختار مناسبی علمی و اجرایی برای توسعه فناوری‌های نوین به منظور استفاده دفاعی برخوردار هستند. این فناوری‌ها در اکثر نقاط جهان به زندگی مردم عادی وارد شده و شاید برای بسیاری از مردم جالب باشد که چطور در زندگی هر روزه خود با این فناوری‌ها سر و کار دارند.

به همین دلایل است که رهبر انقلاب در دیدار سه شنبه خود با برخی از فعالان اقتصادی اشاره‌ای به این مسئله داشتند و فرمودند:

توانایی‌های مهندسی و فنّاوری بسیار بالای دستگاه‌های نظامی منتقل بشود به دستگاه‌های غیرنظامی؛ سطح فعّالیّت مهندسی ما در بخش نظامی خوشبختانه خیلی بالا است... اینکه شما می‌بینید موشک بالستیک با برد دو هزار کیلومتر، حدّاکثر با اختلاف یک متر، دو متر، پنج متر به هدف میخورد، چیز خیلی بزرگی است، خیلی چیز مهمّی است. خب این توان مهندسی، این توان فنّاوری میتواند در مورد خودرو، در مورد نفت، در مورد بخش‌های گوناگون، در مورد مسائل فضایی، در مسائل غیرنظامی به کار گرفته بشود؛ میشود این کار را کرد. البتّه خود دستگاه‌های نظامی هم خوشبختانه با دانشگاه‌ها ارتباطاتشان خوب است، از دانشگاه‌ها حدّاکثر استفاده را میکنند، این را هم دانسته باشید.

با عنایت به این تدبیر مهم رهبر انقلاب که پیش از این نیز به انحای مختلف مورد توجه و تاکید ایشان قرار گرفته بود در ادامه به برخی از نمونه‌ها در سرریز فناوری و تولیدات نظامی به بخش‌های غیرنظامی اشاره می‌کنیم تا سابقه و اهمیت آن مشخص شود و از این به بعد، نقش دولت‌ها بخصوص مسئولانی، چون وزیر صنعت، نفت و معاون علمی رییس جمهور در این زمینه حائز اهمیت بیشتری است تا شرایط ورود نیرو‌های مسلح و صنایع دفاعی را به این حوزه‌ها فراهم کنند.

فناوری نظامی و بحث خودروسازی

شاید هر ایرانی که با خودرو و صنعت خودرو سازی در این کشور سر و کار داشته باشد حداقل یک بار این سوال را از خود پرسیده باشد که اصولا چگونه است که وضعیت فناوری در بخش نظامی در کشور ما در حد شاید بالاتر از استاندارد‌های جهانی بوده و در همین حال در بخش خودروسازی همچنان مشکلات بی شماری وجود دارد و مصرف کنندگان از محصولات بخش خودروسازی کشور راضی نیستند؟ شاید بتوان در این جا نگاهی به جنگ جهانی دوم کرد. در جریان جنگ جهانی دوم چندین فناوری توسعه پیدا کرد که امروز در بسیاری از خودرو‌ها استفاده می‌شود.

سیستم Hydramatic نامی برای اولین جعبه دنده خودکار بود که توسط شرکت‌های جنرال موتورز، شورلت و الودز اتوموبیل در آمریکا در سال‌های ۱۹۳۹ و ۱۹۴۰ میلادی توسعه پیدا کرد. این جعبه دنده‌های خودکار در حجم بالایی در تانک‌های سبک آمریکایی مثل مدل‌های ام ۲۴ و ام ۵ استفاده شده و تجربیات بدست آمده در جنگ جهانی دوم باعث ارتقاء فراوان جعبه دنده‌ها شده و در نهایت راهش را به بازار‌های غیر نظامی در تعداد بالا باز کرد.

نمونه‌ای از سیستم Hydramatic

سونار برای کشف زیردریایی‌های آلمانی توسط انگلستان و آمریکا توسعه پیدا کرد و این فناوری بر اساس امواج صوتی قرار دارد که در زیر آب پخش شده و بعد از برخورد به زیردریایی‌ها و برگشت به فرستنده موجب کشف آن می‌شود. فناوری سونار امروزه در بسیاری از خودرو‌ها برای هشدار به منظور نزدیک شدن به اشیاء و انسان‌ها در فاصله‌های نزدیک به کار می‌رود که مصداق بارز آن سنسور دنده عقب است. توربوشارژر و در اصطلاح عامیانه توربو، سیستمی کمکی است که با تزریق هوای بیشتر به محفظه احتراق، توان خروجی و راندمان موتور‌های احتراق داخلی را افزایش می‌دهد. سیستم توربوشارژ امروز در اکثر خودرو‌ها در جهان استفاده می‌شود و برای اولین بار در جریان جنگ جهانی دوم برای هواپیما‌هایی مثل FW-۱۹۰ آلمانی و پی ۴۷ تاندربولت آمریکایی مورد استفاده قرار گرفت.

جنگنده FW-۱۹۰ ساخت آلمان نازی

سیستم سوخت رسانی انژکتوری یکی از روش‌های سوخت رسانی به موتور‌های احتراق داخلی به روش تزریق سوخت است که در این سیستم سوخت توسط یک پمپ مکانیکی یا برقی با فشار به داخل لوله‌های سوخت رسانی و ریل سوخت وارد می‌شود و از طریق انژکتور‌ها که در واقع نوعی شیر محسوب می‌شوند به پشت سوپاپ هوا یا درون سیلندر به صورت پودر شده پاشیده می‌شود و به این ترتیب مخلوطی از هوا و سوخت برای احتراق در موتور و تولید انرژی بدست می‌آید. سیستم‌های انژکتوری و کار بر روی آن‌ها از اوایل قرن بیست میلادی آغاز شد، ولی این جنگ جهانی دوم و خصوصا موتور‌های هواپیما‌های آلمانی بود که این فناوری را به کمال رساند. بعد از پایان جنگ بود که این فناوری در خودرو‌های تجاری و مسابقه‌ای در حجم بالا مورد استفاده قرار گرفت.

کامپیوتر و اینترنت از کجا آمدند؟

ما هر روز به نوعی با کامپیوتر‌ها در اشکال مختلف سر و کار داریم. رایانه‌ها بیش از هر چیز وسایل محاسباتی بودند و اولین ماشین محاسباتی الکترونیکی به سفارش ارتش آمریکا در جنگ جهانی دوم به اسم ENIAC توسط دانشگاه پنسیلوانیا طراحی و ساخته شد. این ماشین در ادامه در برنامه ساخت اولین بمب هیدروژنی برای ارتش آمریکا نیز مورد استفاده قرار گرفت. این ماشین به نوعی پدربزرگ کامپیوتر‌های امروزی به حساب می‌آید.

نمایی از سیستم ENIAC

درباره اینترنت نیز باید گفت که پایه و آغاز آنچه امروز به عنوان اینترنت در جهان شناخته می‌شود در دهه ۱۹۶۰ در پنتاگون آغاز شد. در آن زمان فرماندهان و طراحان به دنبال سیستمی به منظور ارتباطات و انتقال داده‌ها به صورت امن بودند و در ادامه این مسئله که باید این سیستم در برابر حملات اتمی نیز مقاومت کند به نیاز‌ها اضافه شد. اولین نمونه از این سیستم ارتباطی بین کامپیوتر‌ها در سال ۱۹۷۵ رونمایی شد. در سال‌های بعد کار بر روی این ایده به منظور ایجاد یک شبکه اطلاعاتی بین کامپیوتر‌ها ادامه پیدا کرده و در نهایت در نیمه اولیه دهه ۱۹۸۰ شکل امروزی اینترنت و ارتباط و انتقال داده‌ها بین کامپیوتر‌ها آغاز شد.

صنعت هوافضا؛ همه چیز از بخش نظامی میاید

بخش هوافضا که مورد اشاره و مثال فرمانده کل قوا قرار گرفت نیز از جمله مباحثی است که به طور کامل در اختیار بخش نظامی بوده و سرریز فناوری از آن به بخش نظامی صورت گرفته است. از موتور جت که امروز در هواپیما‌های مسافربری استفاده می‌شود تا آلیاژ‌های ترکیبی پیشرفته که در کنار بحث هوانوردی غیر نظامی در ساخت خودرو‌ها و حتی اندام مصنوعی برای انسان‌ها کاربرد دارد همه و همه برای اولین بار در بخش نظامی توسعه پیدا کرده است. موتور جت برای هواپیما اولین بار به صورت عملیاتی در جنگنده Me-۲۶۲ ساخت آلمان نازی استفاده شد. تیتانیوم به عنوان یک ماده مهم در بحث هوانوردی اولین بار در هواپیما‌هایی مثل اس ار ۷۱ و اف ۴ فانتوم در حجم بالایی تولید شدند.

جنگنده Me ۲۶۲

سیستم‌های مکان‌یابی ماهواره‌ای مثل جی پی اس، گلوناس یا بایدو در ابتدا همه به عنوان برنامه‌هایی نظامی به منظور مکان‌یابی و هدف‌گیری مورد استفاده قرار می‌گرفتند و کمک خدمات آن‌ها برای بخش غیر نظامی ایجاد شده است. امروز از بحث‌های مسیربابی تا استفاده از تاکسی‌های اینترنتی به عنوان موارد استفاده روزمره در حجم بالا از خدمات مکان‌یابی ماهواره‌ای به حساب می‌آید.

نمونه‌ای از نسل قدیمی‌تر از ماهواره سامانه جی پی اس

چرا به خیر صنایع غیرنظامی در توسعه توان دفاعی کشور امید نیست؟

البته بد نیست این نکته را نیز درباره صنایع غیرنظامی کشورمان گفت که متاسفانه بر خلاف کشور‌های مهم دنیا که غول‌های صنعتی شان به کمک تولید تجهیزات نظامی و خودکفایی نیرو‌های مسلح شان می‌آیند، در ایران نمی‌توان روی این کمپانی‌های پرادعا و هزینه بر، اما کم ثمر و همواره محتاج خارج، حساب کرد. به عنوان مثال، شرکت سامسونگ که برای بسیاری از ایرانیان یادآور تلفن همراه، لوازم خانگی، و قطعات الکترونیکی است، در بحث سلاح و خصوصا توپ خودکششی یکی از شرکای بزرگ صنایع نظامی کره جنوبی به حساب می‌آید و شرکت SAMSUNG TECHWIN به عنوان یک سرمایه گذاری مشترک بین دو شرکت سامسونگ و TECHWIN در دهه ۱۹۷۰ آغاز به کار کرد و این شرکت کار خود را در حوزه موتور‌های هواپیما آغاز کرده و تحت لیسانس شرکت جنرال الکتریک به تولید موتور هواپیمای جنگنده اقدام کرده است.

در ادامه این شرکت به تولید توپ‌های خودکشششی روی آورده و در سال ۱۹۹۹ میلادی توپ خودکششی ۱۵۵ میلی متری مدل K-۹ ساخت این شرکت وارد خدمت ارتش کره جنوبی شد. این شرکت همچنین در بحث‌های دیگر دفاعی مثل تولید زیرسامانه‌های لازم برای تانک بومی K ۲ و یک سامانه رباتیک رزمی برای ارتش کره جنوبی نیز فعالیت کرده است.

توپ خودکششی K-۹

شرکت ژاپنی میتسوبیشی نیز سال‌هاست که در ایران به عنوان یک خودرو ساز مشهور شناخته می‌شود، اما شاید بسیاری از ما ندانیم که یکی از مهمترین قطب‌های صنایع دفاعی کشور ژاپن، همین شرکت میتسوبیشی است. از تانک‌های پیشرفته تایپ ۱۰، تا ساخت انواع موشک‌های هوا به هوا و ضد کشتی، تا تولید تحت لیسانس و بومی جنگنده و بالگرد و همچنین ساخت ناوشکن از جمله اقدامات این شرکت به شمار می‌آید. نام شرکت ژاپنی کاوازاکی نیز اگرچه در کشور ما بیشتر با موتورسیکلت‌های سنگین گره خورده، اما حقیقت این است که این شرکت از جمله یکی دیگر از بزرگان در عرصه صنایع دفاعی ژاپن محسوب می‌شود. موشک ضد زره با قابلیت "شلیک کن فراموش کن"، تولید هواپیما‌های گشت دریایی و ترابری و مشارکت در بحث ساخت زیردریایی با شرکت میتسوبیشی از جمله کار‌های اصلی این شرکت در بخش صنایع نظامی است.

صنایع خودروسازی نیز در دنیا از جمله شرکایم هم کمپانی‌های نظامی محسوب می‌شوند که همواره متخصصان، خطوط تولید و بخش‌های تحقیق و توسعه خود را با وزارت دفاع کشور خود و یا سایر کشور‌های شریک، به اشتراک می‌گذارند، اما متاسفانه در کشورمان آنقدر سطح فعالیت و ساختار این شرکت‌ها ضعیف است که اگر کمک صنایع دفاعی به آن‌ها در حوزه‌هایی مثل تولید ECU یا برخی تجهیزات خاص دیگر نبود، اکنون بسیاری از خودرو‌هایی که در این ماه‌های حساس به دست مردم رسیده، در انبار‌ها به علت کمبود قطعات خاک می‌خورد.

به هر حال، با این تدبیر مهم رهبر انقلاب در شرایط جنگ اقتصادی باید منتظر ماند و دید تا چه حد این موضوع مهم در ساختار‌های مهمی، چون نفت و خودروسازی اجرایی شده و مسئولان مربوطه سراغ نیرو‌های مسلح و صنایع دفاعی برای رفع نیاز‌های خود و ارتقاء فعالیت‌ها می‌روند یا باز هم منتظر می‌مانند تا ماه‌های و سال‌ها بگذرد و باز هم بهانه‌ای برای اجرا نشدنش پیدا شود همچنان که بهانه‌ها تاکنون بیشترین درصد را در توجیهات مطرح شده توسط "مخاطبان بایدها" به خود اختصاص داده اند.

منبع: مشرق

انتهای پیام/