منطقه غرب آسیا در حال انباشته‌شدن با سامانه‌های ضد موشک بالستیک است اما تجربه نشان داده این سیستم‌ها برای مقابله با موشک‌های کروز کارآیی ندارند.

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان،  موشک‌های کروز حمله به اهداف زمینی، به سرعت در حال تبدیل شدن به یکی از تسلیحات راهبردی برای کشور‌های صاحب فناوری و البته کشور‌های دارای دسترسی به بازار تسلیحات پیشرفته هستند و اگر آمریکا با موشک‌های کروز تاماهاوک در طول عملیات طوفان صحرا در سال ۱۹۹۱ این سلاح را معرفی کرد و این موشک در چندین نبرد نظامی بعدی این کشور نیز در مقیاس گسترده استفاده شد، اما حالا علاوه بر آمریکایی ها، کشور‌های مهم دیگری از جمله ایران در سال‌های بعد طیف گسترده‌ای از موشک‌های کروز حمله به اهداف زمینی را توسعه داده و در نیرو‌های مسلح خود استفاده کرده و برخی نیز با فروش در بازار‌های جهانی، سود خوبی را به جیب زدند.

زمانی نه چندان دور این فناوری به طور خاص در اختیار کشور‌های بسیار محدودی در جهان بود، ولی به نظر می‌رسد امروزه با طیف جدیدی از این سلاح‌ها رو به رو هستیم که روسیه، چین، سوئد، آلمان، فرانسه، نروژ، ترکیه، هند، پاکستان و جمهوری اسلامی ایران از جمله کشور‌های دارای فناوری طراحی و ساخت موشک‌های کروز حمله به اهداف زمینی هستند. در میان می‌توان به مدل‌هایی مثل کلاب، اگزوست بلوک ۳، براهموس، CJ-۱۰، بابور و SOM اشاره کرد.

موشک کروز SOM

چرا موشک‌های کروز مهم و چالش برانگیز هستند؟

موشک‌های کروز حمله به اهداف زمینی با قابلیت پرواز در نزدیکی سطح زمین و حرکت درون شیار‌ها و پست و بلندی‌ها چالش بسیار بزرگی را برای سیستم‌های پدافندی ایجاد می‌کنند. اخیرا و در جریان حمله مقاومت یمن به پالایشگاه شرکت آرمکو سعودی شاهد حمله ترکیبی موشک‌های کروز و پهپاد‌های انتحاری بودیم. این حمله در کنار اثرات بسیار مهم در بحث وضعیت سیاسی و توازن قوای منطقه‌ای در بحث فناوری نظامی نیز نشان داد که سیستم‌های دفاع معمول هوایی مثل پاتریوت اصولا در برابر این نوع از تهدیدات بازی را از پیش باخته اند.

موشک کروز معمولا به سرعت موشک‌های بالستیک نیستند، ولی در اکثر اوقات از اصل پنهانکاری و غافلگیری برای ضربه زدن به دشمن بهره می‌برند. موشک‌های کروز معمولا سر جنگی خیلی سنگین ندارند و به دلیل دقت بالا، صرفا یک نقطه خاص و مشخص را نابود می‌کنند. موشک‌های کروز در مقایسه با موشک‌های بالستیک معمولا سبک‌تر و کوچک‌تر بوده و می‌توان آن‌ها را از روی پلتفرم‌های مختلفی در روی زمین، هوا، دریا و زیر دریا نیز حمله و شلیک کرد. اما رسیدن به دقت بالا در هدف قرار دادن یک نقطه خاص و البته از آن مهم‌تر نحوه مسیریابی و حرکت در فضای پر از پستی و بلندی زمین چالش بزرگ و اصلی است که موشک‌های کروز حمله به اهداف زمینی را تبدیل به یک چالش بزرگ برای بسیاری از کشور‌های جهان کرده و در مقایسه با مدل‌های ضد کشتی کشور‌های کمتری دارای فناوری‌های مربوط به آن هستند.

در کشور ما تاکنون موشک‌های کروز حمله به اهداف زمینی همچون یا علی، هویزه و سومار رونمایی شده اند که برد‌های آن بین ۷۰۰ تا ۱۳۵۰ کلیلومتر اعلام شده هرچند که رسانه‌ها و کارشناسان خارجی با بررسی ویژگی‌های فنی آن، معتقدند برد آن در حد موشک‌های بالستیک ایرانی است. اما در جدیدترین اتفاق، سردار تقی زاده جانشین وزیر دفاع کشورمان طی روز‌های اخیر در صحبت‌هایی در خصوص افزایش دقت موشک‌های کروز ایرانی صحبت کرده و این طور گفته است: "یک پروژه موشکی کروز زمینی در پیش داریم که برد و دقت این موشک‌ها با استفاده از سیستم نقشه‌برداری جدید و دیجیتال بیشتر می‌شود و انشالله در آینده نزدیک مراحل آزمایش آن تمام خواهد شد. "

موشک کروز ایرانی یا علی

این مقام بلند پایه دفاعی کشور توضیحات بیشتری درباره این سیستم دیجیتالی ارائه نداده، اما با نگاهی به یکی از طراح‌های قبلی صنعت دفاعی که اطلاعاتی درباره آن در جریان نمایش ماکس سال جاری در روسیه منتشر شد شاید بتوان قطعات این پازل را در کنار هم چید.

سامانه تسلیحاتی مبین که نوعی موشک کروز یا پهپاد انتحاری است در جریان نمایشگاه ماکس ۲۰۱۹ به نمایش درآمد و در آنجا اعلام شد که مبین در مرحله میانه راه از هدایت ترکیبی TERCOM و DCMAC استفاده می‌کند. سامانه‌های ترکام و دی اس ام‌ای سی نیز در حقیقت از یک خانواده به حساب آمده و بر اساس تطابق تصاویر (هوایی و ماهواره ای) تهیه شده از مسیر مورد نظر با کامپیوتر داخل موشک، به جهت یابی و یافتن مسیر صحیح کمک می‌کند که این سیستم‌های ناوبری به طور معمول در اکثر موشک‌های کروز هواپرتاب در دنیا مورد استفاده است. در بحث استفاده از تصاویر و نقشه‌های دیجیتال احتمال سردار تقی زاده به سامانه DCMAC اشاره داشتند که از تصاویر و نقشه‌های دیجیتالی بهره می‌برد.

شمایه سامانه‌های هدایتی TERCOM و DCMAC

موشک کروز مبین در غرفه ایران در نمایشگاه ماکس ۲۰۱۹

در شهریور ماه سال ۹۳ و در جریان روز صنعت دفاعی، از نسل جدیدی از پهپاد‌های ایرانی یعنی مهاجر ۴ رونمایی شد. این پهپاد قابلیت تهیه نقشه‌های فتوگرامتری را داشته و بایستی به این نکته اشاره کرد که نقشه‌های توپوگرافی جزء زیر مجموعه‌های نقشه‌های فتوگرامتری هستند. این نقشه‌ها را می‌توان در سامانه‌های هدایتی مورد نظر استفاده کرد.

افزایش دقت کروز‌های ایرانی به چه معناست؟

سرمایه گذاری سال‌های اخیر بر روی موشک‌های کروز حمله به اهداف زمینی در ایران نشان دهنده یک برنامه گسترده و وسیع است که در عین اهمیت بالا در سایه برنامه موشک‌های بالستیک به طور نسبی در سکوت و با چراغ خاموش خبری پیش رفته است. شاید بتوان دلایل رفتن جمهوری اسلامی ایران به سمت این سیستم را این طور برشمرد که منطقه غرب آسیا و مناطق هدف در هرگونه درگیری فرضی بیش از پیش در حال انباشته شدن با سامانه‌های ضد موشک بالستیک است و البته همانطور که بالاتر نیز به آن اشاره شد این سیستم‌ها مشخصا درباره موشک‌های کروز کارایی ندارند. این مسئله خود می‌تواند یک دلیل مهم برای ترغیب ایران به منظور رفتن به سمت موشک‌های کروز حمله به اهداف زمینی باشد.

مسئله بعدی مربوط به بحث دستور فرماندهی کل قوا در خصوص افزایش دقت موشک‌های ایرانی مربوط می‌شود. موشک‌های کروز اصولا تسلیحاتی به شمار می‌آیند که به عنوان تسلیحات هوشمند و دقیق شناخته می‌شوند لذا گزینه‌ای مطلوب برای کشوری هستند که به دنبال افزایش دقت است. در عین حال این دقت می‌تواند باعث شود که به سر جنگی کم وزن تری نیز برای موشک نیاز باشد که به این وسیله می‌توان از خسارت‌های جانبی در محل مورد نظر دوری کرد. تجربه درگیری‌های اخیر در منطقه نشان داده که گروه‌های تروریستی مثل داعش یا النصره علاقه خاصی به پنهان شدن در مناطق پر جمعیت غیر نظامی دارند و این کار را برای نیرو‌های خودی بسیار سخت و شاید در مواردی غیر ممکن کند. رفتن به سمت این دقت بیشتر و البته سر جنگی سبک‌تر توان درگیری در این شرایط را به نیرو‌های خودی اعطا خواهد کرد و در عین حال، در مناطقی که پایگاه‌های نیرو‌های فرامنطقه‌ای در کنار شهر یا منطقه غیر از هدف باشد، دقت اصابت و خلاص شدن از تحرکات این مراکز را راحت‌تر خواهد کرد.

مسئله بعدی امکان افزایش قابل توجه توان تحرک قوای موشکی و البته استفاده از این موشک در پلتفرم‌های مختلف است. ایرانی سرزمینی گسترده است که در سال‌های اخیر فضای خوبی را در اختیار قوای موشکی کشور ما داده و حالا موشک‌های کروز با اندازه کوچک‌تر و وزن کم‌تر می‌توانند در جغرافیایی وسیع و گوناگون ایران پخش شده و برای زمان مورد نیاز آماده باشند. با این اوصاف، ترکیب این سیستم هدف گیری جدید با موتور‌های رم جت می‌تواند در آینده‌ای نزدیک کشور ما را به یک ترکیب تسلیحاتی بسیار نیرومند بدل کرده و نقش مهمی در افزایش توان بازدارندگی کشور داشته باشد.

یوزی رابین و بازگشت کابوس موشک‌های کروز ایرانی

نام "یوزی رابین" برای علاقمندان به مسائل موشکی در منطقه خاورمیانه نامی آشناست. وی بین سال‌های ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۹ میلادی مدیریت برنامه دفاع موشکی رژیم صهیونیستی را بر عهده داشت و از آن زمان هم به عنوان یکی از کارشناسانی محسوب می‌شود که به صورت اختصاصی در بحث برنامه‌های موشکی و فضایی کشورمان به اظهار نظر پرداخته و مقالات مختلفی را نیز در خصوص این مسائل به رشته تحریر درآورده است. با آنکه سخنان و تحلیل وی از برنامه موشکی جمهوری اسلامی ایران بار‌ها با بازنشر رسانه‌ها همراه بوده، اما به جهت اهمیت آن، اشاره به بخشی از این اظهارات کمک خواهد کرد جایگاه این سلاح در قدرت دفاعی کشورمان بهتر مشخص شود. بخصوص انکه متوجه شویم بخش مهمی از احترام وی به موشک‌های ایرانی، مربوط به سلاح‌های کروز ساخت کشورمان است.

رابین در بخشی از سخنان خود در سال ۲۰۱۴ که در جمع تعدادی از کارشناسان برجسته نیروی هوایی آمریکا و برخی از محققین در حوزه دفاع موشکی و سلاح‌های هسته‌ای انجام شده به رونمایی از موشک استراتژیک کروز حمله به اهداف زمینی در کشورمان اشاره کرده و می‌گوید: ایرانی‌ها یک بار در سال ۲۰۱۲ میلادی به برنامه‌ای برای ساخت موشک کروز حمله به اهداف زمینی به نام "مشکات" اشاره کرده، اما تصویری از آن را نشان ندادند. در نهایت موشک سومار را رونمایی کردند. من به سرعت این موشک ایرانی را با کا اچ ۵۵ روسی مقایسه کرده و متوجه شدم که این نه یک کپی چینی، بلکه یک کپی ایرانی از موشک مورد نظر است. احتمالا موتور جتی هم که بر روی این موشک نصب شده از نمونه روسی متفاوت است. این یک دستاورد بزرگ مهندسی برای ایرانی‌ها است. این یک کپی نیست. من از لحاظ تکنیکی به احترام افرادی که این کار را انجام دادند کلاه از سر برمیدارم و به آن‌ها احترام می‌گذارم

وی در عین حال، با چاشنی ایران هراسی به تشریح قابلیت‌های این موشک کروز پرداخته و اضافه کرده است: این موشک ایرانی یک موشک کروز زمین پرتاب است که از یک شتاب دهنده کمک گرفته و با استفاده از آن ارتقاع می‌گیرد و سپس موتور اصلی آن فعال می‌شود. ایرانی‌ها با استفاده از این موشک می‌توانند اسراییل را از خاک خود هدف قرار دهند. اما آن‌ها همچنین هواپیمای سوخوی ۲۴ را دارند. اگر بتوانند این موشک را بر روی این هواپیما نصب کرده و با آن به سمت مدیترانه بیایند و از آنجا به سمت شمال گردش کنند این موشک توان هدف قرار دادن هر نقطه‌ای از اروپا را دارد.

منبع:مشرق

انتهای پیام/