حوزه ادبیات  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان - در سال‌های اخیر با رونق استفاده از دستگاه‌های الکترونیک و افزایش کاربران فضای مجازی دولت‌ها توجه خاصی به تولید کتاب‌های الکترونیک نشان داده‌اند.

در کنار این امر دیده می‌شود که در کشور ما علاوه بر افزایش قیمت کاغذ، با افزایش قیمت کتاب توجه اهالی مطالعه نیز بیش از پیش به استفاده از فضای مجازی و خوانش کتاب‌های الکترونیک جلب شده و این امر نگرانی ناشران کتاب‌های کاغذی را افزایش داده است.

به گونه‌ای که برخی از آن‌ها تصور می‌کنند به مرور زمان و در سال‌های آینده شاهد حذف ناشران کتاب‌های کاغذی از جامعه خواهیم بود. ما نیز در این میان تلاش کردیم در قالب مصاحبه با چند تن از ناشران و کارشناسان میزان تضمین ادامه حیات ناشران کتاب‌های کاغذی در داخل کشور را بررسی کنیم.

مسئله حذف ناشر‌های کتاب کاغذی مطرح نیست

سید عباس حسینی نیک حقوقدان و مدیرمسئول انتشارات مجد، در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه ادبیات  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: کتاب همچنان مهم‌ترین حامل و انتقال دهنده علم، دانش و فرهنگ در جامعه و در کشور‌های پیشرفته هم هنوز مهم‌ترین حامل علم و دانش است. هنوز مهم‌ترین بخش نمایشگاه فرانکفورت که بزرگترین نمایشگاه کتاب دنیا است، به کتاب‌های کاغذی با موضوعات مختلف اختصاص دارد. در کشور ما نیز که هنوز فاصله زیادی با آن‌ها داریم، مسئله حذف ناشر‌های کتاب کاغذی مطرح نیست. کتاب کاغذی به دلیل شرایطی که دارد و رابطه‌ای که با مخاطب خودش ایجاد می‌کند، همچنان طرفدار دارد، اما مدل‌های دیگر کتاب که سنتی نیست هم در حال توسعه هستند و خوب هم هست که در حال توسعه باشند؛ زیرا وقتی کتاب صوتی رواج و توسعه پیدا کند به معنای آن نیست که از کتاب کاغذی کاسته می‌شود و به کتاب صوتی اضافه می‌شود. معنای آن این است که بخشی از جامعه که به دلایلی امکان استفاده از کتاب کاغذی را ندارند، از کتاب صوتی استفاده می‌کنند.

کتاب‌های الکترونیک جای کتاب‌های کاغذی را نمی‌گیرند

وی افزود: کسانی که سواد خواندن و نوشتن را ندارند، نمی‌توانند کتاب کاغذی را بخوانند؛ اما می‌توانند کتاب صوتی را گوش بدهند. کسانی که وقت کافی برای مطالعه را ندارند نیز می‌توانند از کتاب‌های صوتی استفاده کنند. حتی کسانی که کتاب‌های کاغذی برایشان گران است و توان مالی خریدش را ندارند، ممکن است بتوانند از کتاب صوتی که نسبتاً از کتاب کاغذی ارزان تر است، استفاده کنند. این امر در خصوص کتاب‌های الکترونیک نیز صدق می‌کند. 

حسینی نیک اظهار کرد: حجم زیادی از این کتاب ها در فایل‌هایی ارائه می‌شوند که طبعاً وزنی ندارد و جایی را نمی‌گیرد؛ در اطلاعات کتاب‌های الکترونیک موجود می‌توان جستجو و یادداشت کرد. البته این هم به معنای آن نیست که کتاب‌های الکترونیک جای کتاب‌های کاغذی را می‌گیرند؛ بلکه بخش‌هایی از جامعه که به دلایلی امکان استفاده از کتاب‌های کاغذی را ندارند جذب می‌شوند و حتی اگر برخی از مشتریان کتاب‌های کاغذی جذب کتاب‌های الکترونیک شوند، شاهد رونق بخشی فرهنگ مطالعه خواهیم بود. مردم بیشتر به مطالعه روی می‌آورند و در نهایت خوانش کتاب‌های کاغذی نیز افزایش پیدا می‌کند.

جای نگرانی برای حذف ناشران کتاب کاغذی نیست

حسن علایی فعال مدیرمسئول انتشارات شهود نیز گفت: درست است که روند فعلی بازار نشر در کشور‌های پیشرفته به سمت رونق بازار کتاب‌های الکترونیک می‌رود، اما من فکر می کنم نگرانی حذف ناشر‌های کتاب‌های کاغذی خیلی متوجه جامعه ایران نمی‌شود.

وی افزود: با توجه به ساختار‌های سنتی که ما داریم، فکر می‌کنم حذف ناشر‌ کتاب‌های کاغذی جای نگرانی چندانی ندارد. دنیا رو به پیشرفت است و کلان نگری حتی در خرید و فروش هم نهادینه شده و کشور ما نیز به این سمت و سو می‌رود، اما فکر می‌کنم ما در کوتاه مدت با حذف ناشران کتاب‌های کاغذی مواجه نخواهیم شد. مطمئناً ناشران سنتی باز هم پابرجا خواهند بود. البته به طور طبیعی فروشگاه‌ها و هایپر‌هایی که کالا‌های عمده از جمله کتاب را عرضه می‌کنند نیز حتماً ایجاد خواهند شد و رو به پیشرفت هستند؛ اما شما به طور میدانی می‌بینید که علی رغم پیشرفت این هایپر‌ها هنوز هم دکان‌ها و مغازه‌های کوچک به کار خود ادامه می‌دهند و نارضایتی چندانی ندارند.

انتهای پیام/