محسن پاک آیین دیپلمات اسبق و کارشناس مسائل بین الملل در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره محورهای نشست «جنبش عدم تعهد»، اظهار کرد: جنبش عدم تعهد در دوران جنگ سرد برای بی‌طرفی بین کشور‌های آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی ایجاد شد.در آن زمان بحث پایان دوره  استعمار، به خصوص در آفریقا مطرح بود و این جنبش، نقش بسیار مهمی   در رابطه با خاتمه دادن به دوران  استعمار ایفا کرد.

او ادامه داد: طرح مقابله با استعمار غضب آمریکا و کشور‌های اروپایی را به دنبال داشت، ولی در عین حال شوروی‌ها سعی کرد که با این کشور‌ها ارتباط برقرار کرده و از این طریق نفوذ خود را در کشور‌های  عضو غیر متعهدها  افزایش دهد.

کارشناس مسائل آسیا اظهار کرد: در واقع بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی  اولویت‌های جهان تغییر کرد، پیمان نظامی ورشو منحل شد، هویت ناتو و کارکرد آن بعدها  زیر سوال رفت، مدت‌ها جنبش غیر متعهدها حرکت چندان قدرتمندی نداشت، اما در سال‌های اخیر باتوجه به رشد تفکر یک‌جانبه گرایانه در ایالات متحده  و تلاش آمریکا به خصوص دولت ترامپ برای تحمیل سلطه و هژمونی این کشور و مبارزه با موازین بین‌المللی، کشور‌های عدم تعهد به این جمع‌بندی رسیده اند که باید با یکجانبه گرایی مقابله کرده و برای تقویت چندجانبه گرایی تلاش کنند و  این نکته مهمی است که در دستور کار اجلاس باکو هم قرار دارد و ظریف هم در همین رابطه صحبت کرده است.

او افزود: در جنبش عدم تعهد حدود ۱۲۰ کشور عضو هستند که بعد از سازمان ملل ، بزرگترین تشکیلات بین‌المللی را  ایجاد کرده و در این حوزه کشور‌های قدرتمندی حضور دارند، و لذا می‌توانند با اتحاد یکدیگر با یکجانبه گرایی آمریکا مقابله کنند. علاوه بر اینکه در این مقطع بسیاری از کشور‌هایی که عضو عدم تعهد نیستند مانند روسیه و حتی برخی از کشور‌های اروپایی با یکجانبه گرایی آمریکا مخالف هستند و به طور طبیعی جنبش باید وارد موضوعاتی شود که امروز در منطقه مشکلات جدی را برای نظام بین‌الملل ایجاد کرده و این مشکلات هم ناشی از یک همان نگاه یک جانبه‌گرایانه آمریکا  به مسائل منطقه است.

کارشناس مسائل بین الملل گفت: اتفاقاتی که امروز در یمن  در حال رخ  دادن است و جنایات سعودی‌ها در این کشور می‌طلبد که جنبش عدم تعهد با حدود  ۱۲۰ کشور حرکت‌هایی را در این زمینه برای محکوم کردن جنایات سعودی دنبال کند، یا وقایعی که امروز در سوریه اتفاق می‌افتد مانند کشتار کرد‌ها و دخالت ترکیه در سوریه از جمله مسائلی است که نباید مورد کم توجهی جنبش قرار بگیرد، در عین حال نقش  این جنبش  می‌تواند در حل مسائل افغانستان و استقرار صلح و تاکید بر اینکه نیرو‌های خارجی به خصوص آمریکا باید از افغانستان خارج شوند و مذاکرات افغانی _افغانی دنبال شود، مهم باشد.  همچنین در مهار  داعش و مقابله با  طالبان  نیز می تواند گام های موثری برداشته شود؛ بنابراین  اقدامات و مسائل مهمی در حوزه بین‌المللی و سیاسی وجود دارد.

او تصریح کرد: در عین حال تعداد زیادی  از کشور‌های عدم تعهد تحت تحریم‌های یکجانبه و زورگویانه آمریکا قرار دارند، در همین راستا در حوزه اقتصادی باید راهکار‌هایی را  برای تقویت همکاری‌های اقتصادی میان این کشور‌ها و مدیریت تحریم پیدا کنند، به نظر می‌رسد در این چارچوب طرح‌هایی هم در دست انجام است.

بیشتر بخوانید: اراده غیرمتعهدها بر مقابله با یکجانبه گرایی آمریکا است

سفیر اسبق کشورمان با اشاره به روابط میان کشورهای عضو غیر متعهدها خاطر نشان کرد: روابط ایران و آذربایجان خوشبختانه مسیر خوبی را طی می‌کند و در کنار بحث‌های چند جانبه که در این اجلاس مطرح می‌شود، دیداری هم بین آقای روحانی و  الهام علی‌اف  رئیس جمهور آذربایجان برگزار شد. قطعا مسائل مهمی در این دیدار مطرح می‌شود که مهم‌ترین موضوع  بحث همکاری‌های بانکی و همچنین مبارزه با تروریسم و تکمیل احداث خط آهن رشت_آستارا که در مرحله جدی مورد توجه قرار گرفته، من به نظر می‌رسد اجلاس اجلاس پرباری  بود و ما می‌توانیم از این فرصت برای تأمین اهداف ملی خودمان استفاده کنیم.

او  با اشاره به نقش جنبش عدم تعهد در مسئله فلسطین، تصریح کرد: نکته دیگری که  حائز اهمیت است اینکه،  جنبش عدم تعهد باید توجه خاصی به مسئله فلسطین داشته باشد و در واقع اهدافی را که آمریکا و رژیم صهیونیستی تحت عنوان معامله قرن دنبال می‌کنند و در صدد هستند فلسطین را تجزیه کرده و مردم این کشور  را  در محدودیت های زیادی قرار دهند،  حتما باید با این  موضوع مقابله شود و در تقویت جنبش مقاومت با محوریت فلسطین انشاءالله برنامه ریزی شود.

پاک آیین در پاسخ به این سوال که  چرا ایران، ونزوئلا و آذربایجان  لقب تروئیکا  را در نشست اخیر به خود اختصاص داده است خاطر نشان کرد: اصطلاح  تروئیکا معمولا به کشوری که میزبان است بعلاوه کشوری که قبلا رئیس بوده و کشوری که بعدا رئیس خواهد شد اطلاق می شود. این سه کشور را در همه اجلاس‌ها  تروئیکا می‌گویند. قبلا ونزوئلا رئیس  نشست غیرمتعهدها بوده، در این دوره  آذربایجان رئیس است و دور بعد نیز احتمالا این اجلاس به ریاست  جمهوری اسلامی ایران برگزار خواهد شد. به همین دلیل این سه کشور تروئیکا نامیده می‌شوند.

گفتنی است نشست وزرای عضو جنبش عدم تعهد (نم) با حضور محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در باکو پایتخت جمهوری آذربایجان آغاز شد. هجدهمین نشست سران جنبش عدم تعهد (NAM)  جمعه و شنبه (۲۵ و ۲۶ اکتبر) سوم و چهارم آبان ماه در باکو پایتخت جمهوری آذربایجان و به میزبانی «الهام علی اف» رئیس جمهور این کشور برگزار شد. حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان هم در این نشست شرکت کرد.

انتهای پیام/