به گزارش خبرنگار حوزه اخبار داغ گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان، فضای مجازی در دنیای امروز به عنصری به شدت مهم و تاثیرگذار در زندگی افراد تبدیل شده است، به نحوی که امروزه بسیاری از افراد فضای مجازی را عنصر جدایی ناپذیر از زندگی مردم تلقی می‌کنند. یکی از مسائلی که در فضای مجازی مطرح می‌شود، ایجاد بستر مطالبه‌گری از مسئولین و نقدسازنده است؛ بهره‌گیری از این فضا برای ارائه نقدهای سازنده و مطالبه‌گری در بحث‌های مختلف می‌تواند بسیاری از مسائلی که ممکن است در آینده برای جامعه مشکل‌ساز باشد را رفع کند.

کیوان ساعدی، مدرس دانشگاه و فعال فضای مجازی در رابطه با شرایط مطالبه‌گری و مسائل مربوط به آن در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه اخبار داغ گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: "مطالبه‌گری نوعی جنبش سالم مدنی است که در چارچوب ساختارهای حاکم و به منظور احقاق حقوقی از مردم صورت می‌پذیرد که گاه در قانون پیش‌بینی شده و گاه برای درج شدن در قوانین انجام می‌شود. مطالبه‌گری لزوما بار معنایی منفی ندارد بلکه نشان از پویایی و نشاط جامعه است؛ بر خلاف روحیه بی‌تفاوتی و یأس و ناامیدی که سهم مهلک جوامع است."

وی افزود: "برای رسیدن به هدف مورد مطالبه، رعایت اقتضائات و آداب اجتناب ناپذیر است. این مهم باید هم در مطالبه‌گران به عنوان کنشگران اجتماعی یا سیاسی و هم از سوی مسوولان هدف مورد توجه قرار گیرد."

این مدرس دانشگاه ادامه داد: "در عصر کنونی و با وجود شبکه‌های متعدد اجتماعی از طریق ارتباطات اینترنتی که تریبون‌های اظهار نظر شهروندان را از انحصار رسانه‌های سنتی خارج می‌سازد، مطالبه‌گری سهل‌تر و آزادتر است. بنابراین باید آدابی را رعایت کنیم که رسیدن به هدف مورد مطالبه را ممکن می‌سازد." ما به اختصار به بعضی از این نکات می‌پردازیم و سپس به وظایف متقابل مسوولان اشاره‌ای خواهیم داشت:

۱- باید توجه داشت که مطالبه‌گری غیر از پرخاشگری است؛ چرا که اساسا مطالبه‌گری در فضایی صورت می‌پذیرد که مانع از رسیدن به مرحله پرخاش و درگیری است. بنابراین هر گونه پرخاشگری کلامی در پست‌ها و مطالب نوشتاری و یا تصویری فعالان فضای مجازی باعث کاهش اثربخشی کلام مطالبه‌گر و سبب به حاشیه رفتن آن مطالبه می‌شود.

۲- رعایت انصاف و پرهیز از بزرگنمایی در بیان مطالبه‌گری که وظیفه اخلاقی و وجدانی مطالبه‌گران است. بنابراین بیان هر گونه مطلبی در شبکه‌های مختلف اینترنتی که اصطلاحا «دل خنکی» محض به دنبال دارد لزوما مطلوب نیست بلکه غالبا مذموم است.

۳- رعایت موازین قانونی و هنجارهای اجتماعی حاکم که حمایت طیف وسیعی از افراد جامعه را به دنبال می‌آورد. چون بسیاری از مردم در مطالباتی که هزینه‌ساز باشد همراهی نمی‌کنند و این یک رفتار طبیعی است. بنابراین اگر پست و یا مطلبی در فضای مجازی منتشر شود که ناقض این موارد باشد، ضمن اینکه آن مطالبه را ذبح می‌کند موجب کاهش پشتوانه مردمی‌اش نیز می‌گردد.

۴- بیان جنبه‌های سلبی و ایجابی مطالبه‌ی مورد نظر که مخاطب عام و مسئولان مورد نظر بدانند مطالبه‌گر دقیقا به دنبال چیست و به چه چیزی انتقاد دارد و چه جایگزینی را پیشنهاد می‌کند.

۵- بیان راه حل‌های واقعی و قابل تحقق (ترجیحا علمی و کارشناسی) در مطالبه‌گری که مطالبه را با نق زدنِ بی هدف متمایز می‌سازد. باید تمرین کنیم که از اظهار نظرهای عوامانه و غیر علمی در فضای مجازی پرهیز کنیم و اگر خود متخصص نیستیم راهکارهای متخصصان را در حوزه مورد نظر انتشار دهیم.

۶- زمان شناسی و ضرورت شناسی مطالبه‌ی مورد نظر که اهمیت و اثربخشی بیشتری به دنبال دارد

۷- هدف فعالان مجازی در بیان مطالبات نباید جذب لایک بیشتر به هر قیمتی باشد. متاسفانه گاه مشاهده می‌شود که در برخی از واژه گزینی‌ها و انتخاب تیترها نکاتی مطرح می‌شود که کمترین قرابتی با مطالبه اصلی ندارد و صرفا هیجان کاذب ایجاد می‌کند. باید توجه داشته باشیم که این رفتار، مسئولانه نیست.

این فعال فضای مجازی افزود: "اما در آن سوی مطالبه به عنوان کنش اجتماعی و یا سیاسی، طبیعی است که مسئولان قرار دارند. از آنجایی که مطالبه‌گری یک عمل مدنی و دموکراتیک است طبیعتا واکنش مسئولان مورد نظر نیز باید واکنشی حساب شده و به دور از هیجان و احساسات باشد." از جمله:

۱- برخورد همراه با سعه صدر و صبر و حوصله فراوان، به دور از هر گونه واکنش پرخاشگرانه که قطعا در فرهنگ سیاسی جامعه اثر عمیقی می‌گذارد. طبیعی است برخوردهای سلبی و قهری و به دادگاه کشاندن شهروندان و یا خبرنگاران مطالبه‌گر به جرم بیان مطالبات، صرفا فرهنگ عمومی را خشن می‌کند و پیامدهای منفی به دنبال دارد. به عنوان مثال در جامعه جوانی مثل ایران و با وجود میلیون‌ها دانشجو و دانش آموخته ممکن است که بیان مطالبات کمی همراه با نیش و گاه تندی همراه شود؛ نمی‌توان و نباید این مورد را ناشی از دشمنی و عناد برداشت کرد و چاره‌ای جز برخورد صبورانه و مسئولانه نیست.

۲- توجه دقیق، مبتنی بر فرهنگ بومی، کارشناسی شده و بر پایه‌ی مطالعات علمیِ مطالبات مردمی به طوری که مردم گمان نکنند مورد تحقیر و بی توجهی واقع شده‌اند.

۳- ارتباط مستمر مسئولان با مردم از طریق ابزارهایی مانند توضیح بررسی معضلات مورد مطالبه و گزارش اقدامات انجام شده که موجب دلگرمی مطالبه‌گران و کاهش فشار روانی می‌شود. طبیعی است در دوران ما علاوه بر رسانه‌هایی مانند رادیو و تلویزیون، بهره‌گیری از ابزار شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی اثربخشی مضاعفی به دنبال دارد.

ساعدی در پایان صحبت‌هایش گفت: "امیدواریم با رعایت همه جوانب و آداب مطالبه‌گری از سوی مطالبه‌گران و مسئولان شاهد نشاط و پویایی بیش از پیش جامعه باشیم."

انتهای پیام/