فهیمه اوکاتی فیزیوتراپیست در گفت‌‌وگو با خبرنگار حوزه کلینیک گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره جراحی تعویض مفصل ران اظهار کرد: وقتی مفصل ران به دلایل مختلف به تخریب پیش رونده با شدت بالا دچار می‌شود و درمان‌های غیر جراحی نمی‌توانند شرایط خوبی را جهت عملکرد صحیح مفصل برای بیمار فراهم کنند، بیمار به علت درد به محدودیت حرکتی و لنگان راه رفتن، ضعف عضلات لگن و کوتاهی اندام مبتلا می‌شود. این موضوع فرد را از داشتن یک زندگی با کیفیت محروم می‌کند. در این موارد پزشک جهت درمان بیمار عمل جراحی تعویض مفصل ران را پیشنهاد می‌دهد.

سن انجام عمل جراحی تعویض مفصل ران

او بیان کرد: در گذشته به علت برخی محدودیت‌ها عمل جراحی تعویض مفصل ران برای افراد بالای ۵۰ سال پیشنهاد می‌شد، اما امروزه با تغییراتی که در تکنیک‌های جراحی و جنس آلیاژ پروتز‌ها به وجود آمده است، انجام این عمل محدودیت سنی ندارد و حتی در سنین پایین بسته به شرایط بیمار انجام می‌شود.

بیشتر بخوانید: ورزش‌هایی که سلامت مادران شیرده را تضمین می‌کند

این فیزیوتراپیست افزود: پس از عمل جراحی تعویض مفصل ران، پزشک و فیزیوتراپیست نکاتی درمانی را به بیمار می‌گوید که با رعایت این نکات، طول عمر استفاده از مفصل مصنوعی افزایش و احتمال عمل دوباره کاهش پیدا می‌کند. در صورتی که بیمار زمان عمل را به تأخیر بیندازد، پزشک باید به طور مرتب روند تخریب مفصل را با انجام رادیوگرافی دوره‌ای بررسی کند.

اوکاتی تأکید کرد: مفصل مصنوعی از ۲ قسمت تشکیل شده است که یکی کاسه پلاستیکی یا سوکت است که سر جای خود در حفره لگن ثابت می‌شود و دیگری سر توپی شکل است که جایگزین سر استخوان ران می‌شود. مصرف مکمل‌ها، آسپرین و دارو‌های رقیق کننده خون باید چند روز قبل از عمل جراحی تعویض مفصل ران قطع شود همچنین باید بیمار استعمال دخانیات مانند سیگار را متوقف کند و در صورت ابتلا به اضافه وزن، وزن خود را کاهش دهد. مصرف آسپرین پس از عمل هم ممنوع است، زیرا موجب خونریزی می‌شود. افرادی که جراحی تعویض مفصل ران کرده‌اند باید تا درمان کامل از رانندگی کردن خودداری کنند.

او تصریح کرد: بیمار باید یک روز پیش از جراحی در بیمارستان بستری شود تا آزمایش‌های لازم و مشاوره سایر پزشکان به ویژه متخصصان قلب برای بیماران مسن انجام شود. روز پس از جراحی، بیمار می‌تواند با کمک واکر راه برود. نحوه قرارگیری پای عمل شده روی زمین و میزان وزن اندازی مجاز روی آن به نظر پزشک بستگی دارد. بیمار با کمک عصا یا واکر زیر نظر فیزیوتراپیست می‌تواند از تخت پایین بیاید و راه برود. بسته به شدت درد و نوع مفصل کار گذاشته شده، بیمار می‌تواند سه تا چهار هفته پس از عمل جراحی بدون واکر راه برود.

این فیزیوتراپیست گفت: فیزیوتراپیست نحوه ایستادن، نشستن، خوابیدن و نکات لازم را به بیمار آموزش می‌دهد. پس از عمل، عضلات اطراف مفصل جراحی شده تقویت می‌شوند تا بیمار بتواند به خوبی راه برود. انجام این تمرین‌های ورزشی ممکن است تا ۶ ماه هم طول بکشد.

عوارض مهم جراحی تعویض مفصل ران

اوکاتی اظهار کرد: یکی از عوارض مهم پس از عمل جراحی تعویض مفصل ران، عفونت ناحیه عمل و پروتز است، به همین علت از روز اول پس از عمل به مدت یک هفته تا ۱۰ روز برای بیمار آنتی بیوتیک تجویز می‌شود، اما اگر به هر دلیلی ناحیه عمل به عفونت دچار شود و در صورتی که با مصرف آنتی بیوتیک عفونت کنترل نشود، سر فلزی و کاسه پلی اتیلن تعویض می‌شود. در صورت عفونت شدید‌تر، همه مفصل خارج می‌شود و بیمار پس از دریافت آنتی بیوتیک پس از چند هفته یا ماه مفصل جدید را دریافت می‌کند. عمل جدید «ریویژن» نام دارد که در صورت ساییده شدن، درد، لَق شدن مفصل یا عفونت انجام می‌شود.

نکات مهم پس از عمل جراحی تعویض مفصل ران

او بیان کرد: در هفته‌ها و ماه‌های نخست پس از عمل، چرخیدن روی پای عمل شده در وضعیت ایستاده ممنوع است، بنابراین بیمار باید پای عمل شده را از زمین بلند کند سپس روی پای سالم بدن را بچرخاند. خم شدن زیاد روی لگن در هفته‌های نخست پس از عمل هم ممنوع است، بنابراین باید از نشستن روی صندلی‌های کوتاه یا مبل‌های راحتی نرم که لگن در آن فرو می‌رود، پرهیز شود.

این فیزیوتراپیست افزود: بیمار پس از عمل جراحی تعویض مفصل ران نباید قدم‌های خود را بلند بردارد چمباتمه زدن هم ممنوع است. رعایت همه این نکات جهت جلوگیری از در رفتگی سر پروتز از داخل مفصل ضروری است. انجام شنا، دوچرخه سواری و پیاده‌روی به بیمارانی که تحت عمل جراحی تعویض مفصل ران قرار گرفته‌اند، پیشنهاد می‌شود.

بیشتر بخوانید: برنامه ورزشی برای افرادی که جراحی تعویض مفصل زانو انجام داده اند

اوکاتی تأکید کرد: بیمارانی که جراحی تعویض مفصل ران کرده‌اند نباید هنگام خواب زیر زانو‌های خود بالش بگذارند، زیرا این کار خشکی زانو و لگن را به دنبال دارد. همچنین پیشنهاد می‌شود بیمار به پشت بخوابد و در صورت تورم مچ پا، یک بالش را زیر پاشنه پا قرار دهد. خوابیدن روی سمت عمل شده ممنوع است، اما بیمار می‌تواند روی سمت سالم بخوابد، ولی باید بین دو زانوی خود یک بالش بگذارد.

تمرین‌های ورزشی برای به دست آوردن بهبودی سریع‌تر پس از جراحی تعویض مفصل ران

او تصریح کرد: حرکت دادن مفصل مچ پا جهت جلوگیری از لخته شدن خون در عروق پا، از روز نخست پس از عمل به بیمار پیشنهاد می‌شود.

این فیزیوتراپیست گفت: در این تمرین بیمار باید مطابق شکل پای عمل شده را از روی پاشنه به جلو و عقب بکشد تا مفصل لگن به آرامی خم و از خشکی آن جلوگیری شود.

اوکاتی اظهار کرد: در این تمرین فرد باید در حالت نشسته یا خوابیده با زانو‌های خم سعی کند قسمت نشیمنگاه را از ۲ طرف به هم فشار دهد و پنج شماره بدن را در این وضعیت نگه دارد. این حرکت باید ۱۰ بار تکرار شود.

او یادآوری کرد: در این تمرین بیمار باید مطابق تصویر مقابل یک میز بایستد و دست‌های خود را روی میز بگذارد سپس باید به آرامی پای عمل شده را از زمین بلند و از بدن دور کند، پنج ثانیه پا را در این وضعیت نگه دارد و این حرکت را ۱۰ بار تکرار کند.

انتهای پیام/

انجام چه ورزش‌هایی برای کسانی که جراحی تعویض مفصل ران کرده‌اند، مناسب است؟