به گزارش حوزه فناوری گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، سی‌ونهمین قسمت از برنامه «چرخ» به گفت‌وگویی درباره جایزه‌ی نوبل فیزیک امسال اختصاص داشت. در بخش «میز علم» برنامه‌ی دوشنبه ۲۲ مهر، این برنامه میزبان سهراب راهوار، عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف بود.

برندگان نوبل فیزیک ۲۰۱۹ را بشناسید

فیلیپ جیمز ادوین پیبلز فیزیکدان و کیهان شناس نظری آمریکایی- کانادایی و استاد بازنشسته دانشگاه پرینستون آمریکا است. پیبلز یکی از کیهان‌شناسان نظری برجسته جهان به شمار می‌رود و نقش مهمی در پروژه‌هایی مانند هسته‌زایی، ماده تاریک، تابش زمینه کیهانی و تشکیل ساختار بر عهده داشته است. او برای پژوهش‌های خود در مورد کیهان‌شناسی فیزیکی موفق شد جایزه نوبل فیزیک ۲۰۱۹ را به دست آورد.

میشل مِیر اخترشناس سوئیسی و استاد دانشگاه ژنو است. او در سال ۲۰۰۷ بازنشسته شد، اما همچنان به عنوان پژوهشگر در رصدخانه ژنو فعالیت می‌کند. مِیر در سال ۱۹۹۵ موفق شد به همراه دیدیه کولوز نخستین سیاره فراخورشیدی را بیرون از منظومه شمسی کشف کند که به دور یک ستاره شبیه خورشید موسوم به پگاسی ۵۱ می‌چرخید.

دیدیه کولوز یک اخترشناس سوئیسی و از پژوهشگران آزمایشگاه کاوندیش در دانشگاه کمبریج است که در دانشگاه ژنو نیز تدریس می‌کند.

محقق کهکشان‌ها

راهوار درباره موضوع و برندگان جایزه نوبل ۲۰۱۹ گفت: «نصف جایزه نوبل فیزیک امسال به «جیمز پیبلز» به دلیل اکتشافات نظری در کیهان‌شناسی فیزیکی و نیم دیگر این جایزه به‌طور مشترک به «میشل مایو» و «دیدیه کوئلُز» برای کشف سیارات فراخورشیدی که به دور یک نوع ستاره مدل خورشیدی می‌چرخد، اهدا شد. دیدگاه‌های جیمز پیبلز در مورد کیهان شناسی فیزیکی کل این حوزه تحقیقاتی را غنی‌تر کرده است و پایه و اساسی را برای تحول کیهان شناسی در پنجاه سال گذشته، از گمانه زنی‌ها به علم، فراهم کرده است. چارچوب نظری او که از اواسط دهه ۱۹۶۰ توسعه یافته است، پایه و اساس ایده‌های امروزی محققان را در مورد جهان تشکیل می‌دهد. الگوی «بیگ بنگ» جهان را از اولین لحظه‌های پیدایش خود، یعنی تقریباً ۱۴ میلیارد سال پیش که بسیار داغ و متراکم بود، توصیف می‌کند. از آن زمان به بعد جهان در حال گسترش است و بزرگتر و سردتر می‌شود.

بیشتر بخوانید: برندگان نوبل پزشکی سال ۲۰۱۹ را بیشتر بشناسید / کشفی که به کمک درمان سرطان می‌آید

حدود ۴۰۰ هزار سال قبل از شروع جهان، جهان شفاف شد و پرتو‌های نوری توانستند در فضا حرکت کنند. حتی امروز این پرتوی قدیمی در اطراف ما قرار دارد و بسیاری از اسرار جهان در آن پنهان شده است. «جیمز پیبلز» با استفاده از ابزار‌های تئوری و محاسبات خود توانست با تعبیر این اثر‌ها از بدو پیدایش کیهان، رویه‌های فیزیکی جدیدی را کشف کند. این نتایج، جهانی را به ما نشان داد که فقط پنج درصد از محتوای آن شناخته شده است، ماده‌ای که ستاره‌ها، سیارات، درختان و ما را تشکیل می‌دهد. ۹۵ درصد دیگر جهان از ماده و انرژی تاریک تشکیل شده است که هنوز شناخته نشده‌اند. این موضوع یک راز و یک چالش برای فیزیک مدرن محسوب می‌شود.»

اولین سیاره‌ای فراخورشیدی

این استاد دانشگاه صنعتی شریف در ادامه گفت: «در اکتبر ۱۹۹۵، «میشل مایو» و «دیدیه کوئلز» از کشف اولین سیاره فراخورشیدی که در کهکشان راه شیری به دور ستاره‌ای از نوع خورشید می‌چرخد، خبر دادند. آن‌ها در رصدخانه «هاوت-پروونس» (Haute-Provence) در جنوب فرانسه توانستند سیاره ۵۱ Pegasi b را ببینند. یک توپ گازی که با بزرگترین غول گازی منظومه شمسی-سیاره «مشتری» - قابل مقایسه است. این کشف تحولی را در ستاره شناسی ایجاد کرد و از آن زمان بیش از چهار هزار سیاره فراخورشیدی در کهکشان راه شیری کشف شده است. دنیا‌های جدید و عجیب و غریب با اندازه، شکل و مدار‌های باورنکردنی هنوز هم در حال کشف شدن هستند. آن‌ها ایده‌های قبلی محققان در مورد سیستم‌های سیاره‌ای را به چالش می‌کشند و دانشمندان را وادار می‌کنند تا درباره تئوری‌های خود در زمینه رویه‌های فیزیکی که در کشف سرچشمه سیارات دست دارند، تجدید نظر کنند.

برندگان امسال ایده‌های محققان را در مورد کیهان متحول کرده‌اند. در حالی که اکتشافات نظری جیمز پیبلز به شناخت محققان در مورد چگونگی تکامل جهان پس از بیگ بنگ کمک می‌کند، میشل مایو و دیدیه کوئلز مناطق پیرامون کیهانی ما را در جستجوی سیارات ناشناخته کاوش کردند. اکتشافات آن‌ها برای همیشه برداشت محققان را از کیهان تغییر داده است.» 

انتهای پیام/

درباره برندگان نوبل فیزیک ۲۰۱۹ چه می‌دانید؟