به گزارش خبرنگار حوزه تحولات منطقه گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛ بامداد ۲۳ شهریور ماه، رسانه‌های خبری عربستان از وقوع آتش سوزی در دو پالایشگاه شرکت نفت آرامکو در شهر‌های بقیق و خریص در شرق این کشور خبر دادند. ساعاتی بعد یحیی سریع سخنگوی انصارالله یمن در گفتگو با شبکه تلویزیونی المسیره، مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت و اعلام کرد در صورت ادامه روند تجاوز و محاصره خاک این کشور توسط عربستان، اهداف و رشته عملیات بعدی یمنی‌ها روز به روز گسترده‌تر و دردناک‌تر خواهد بود. بر اساس برخی برآورد‌ها بیش از حدود ۶ ماه طول می‌کشد تا خسارت‌های وارده به آرامکو  به حالت عادی بازگردد یعنی حتی پس از گذشت این زمان هم بعید به نظر می‌رسد که ما شاهد صادرات نفت سعودی‌ها مشابه پیش از این عملیات‌ باشیم.

این حمله پهپادی سومین حمله راهبردی یمن به مراکز تولید و صدور نفت عربستان محسوب می‌شود. همه این حملات در حالی صورت می‌گیرد که مراکز نفتی عربستان در دورترین نقطه نسبت به صنعا یعنی در فاصه ۱۳۰۰ کیلومتری قرار گرفته که در واقع بیانگر دستیابی یمن به تسلیحات راهبردی و دقیق است.

عربستان سعودی به عنوان یکی از بزرگترین انبار‌های سلاح‌های آمریکایی نتوانسته است در برابر پهپاد‌های گروه انصارالله یمن کاری از پیش ببرد.  آمریکایی‌ها ملیارد‌ها دلار تسلیحات به عربستان سعودی و دیگر کشور‌های منطقه فروخته اند و پذیرش اینکه انصار الله توانسته اند همه سیستم‌های پدافندی آن‌ها را فلج کنند و تاسیسات آرامکو را هدف قرار دهند برایشان ضرر مالی سنگینی به حساب می‌آید. در آن منطقه حداقل درحدود ۲۵ آتش بار پاتریوت مستقر هستند؛ بنابراین اقدام مقاومت اسلامی یمن نشان داد که توانایی عبور از سامانه‌های ضد موشکی و پاتریوت سعودی و آمریکایی را دارد و این معادله بازدارندگی جهانی را تغییر خواهد داد.

 این عملیات نشان داد که انقلابیون یمن در عربستان نفوذ زیادی دارند و در صورت لزوم می‌توانند یک نیروی قدرتمند از داخل عربستان علیه ارتش سعودی بسیج کنند که به کمک نیرو‌های یمنی مهاجم به عمق عربستان، ضربات سهمگینی بر عربستان وارد کند. این همان تاکیدی است که بیانیه ارتش یمن بر آن تاکید دارد مبنی بر اینکه در صورت ادامه تهاجم عربستان یمنی‌ها ممکن است به عمق خاک عربستان حمله زمینی کرده و تا مرحله اشغال ریاض پایتخت عربستان سعودی پیش بروند.

آرامکو Saudi Aramco نام شرکت ملی نفت عربستان سعودی است که براساس آمار‌ها تنها در سال ۲۰۱۸، به میزان ۱۱۱.۱ میلیارد دلار درآمد خالص داشته و به عنوان سودآورترین شرکت در سراسر جهان شناخته می‌شود. در یک حساب سرانگشتی ساده باید گفت که با احتساب قیمت ۱۰ دلار برای هر بشکه نفت و میزان ذخایر ۲۶۰ میلیارد بشکه‌ای نفت، ارزش آرامکو بیش از ۲.۵ تریلیون دلار برآورد می‌شود.

به نقل از فایننشال تایمز، اگر ذخایر نفتی حدودا ۲۶۰ میلیارد بشکه‌ای شرکت آرامکو را ملاک عمل قرار دهیم که تقریبا ۱۰ برابر ذخایر نفتی شرکت اکسون موبیل آمریکا در نقاط مختلف جهان است، یا اگر تولید روزانه ۱۰ میلیون بشکه‌ای را در نظر بگیریم، که بیش از مجموع تولید همه شرکت‌های آمریکایی است، این شرکت سعودی بزرگترین شرکت نفتی جهان محسوب می‌شود.

اگر آمریکا و عربستان بپذیرند که یمنی‌ها پس از ۴-۵ سال محاصره و فقر، تکنولوژی دارند که می‌تواند دور از دسترس سامانه‌های پدافندی پیشرفته پاتریوت آمریکا که عربستان مجهز به آن است، هزار کیلومتر را طی کنند و قلب انرژی سعودی را هدف بگیرند، در حقیقت شکست مقابل ارتش ونیرو‌های مردمی یمن را پذیرفته اند. در اردیبهشت ۹۶ خبرگزاری‌ها از قرارداد ۴۵۰ میلیارد دلاری میان ریاض و واشنگتن در حوزه «امنیت و تسلیحات» خبردادند که ۱۱۰ میلیارد دلار آن نقد و ۳۵۰ میلیارد دلار نیز قراردادی ۱۰ ساله بود. ضمن این که در این سال عربستان سعودی بار‌ها برای خرید سامانه دفاع هوایی پاتریوت آمریکا میلیارد‌ها دلار هزینه کرده است.

اما اولین عملیات نظامی یمن در چارچوب راهبرد «کشاندن جنگ به درون خانه دشمن» در روز ۲۴ اردیبهشت ماه ۹۸ به اجرا گذاشته شد. حمله پهپادهای تهاجمی به دو مخزن بسیار گسترده نفتی در «الدوادمی» و «عفیف» در منطقه ینبوع عربستان، یک اتفاق استراتژیک بود، چرا که لازمه این عملیات غافلگیری توأمان سعودی‌ها و آمریکایی‌ها علی‌رغم برخورداری از انواعی از سامانه‌های دفاعی و اطلاعاتی بود و علاوه بر آن پهپادها برای اینکه بتوانند به نقاط هدف آسیب‌ جدی بزنند نیازمند حمل حجم زیاد بمب‌هایی بودند که عبور آنها از یک مسیر ۸۵۰ کیلومتری را بسیار دشوار می‌کرد. اما این اتفاق افتاد و توانست در کار صادرات نفت سعودی اختلال جدی به وجود آورد همزمان با این رخداد، امارات وضع مشابهی در بندرگاه صادراتی فجیره واقع در دریای عمان تجربه کرد و به فاصله کوتاهی درگیری با نفتکش‌ها در آب‌های خلیج فارس هم شروع شد و سبب بهت جهانیان گردید. عملیات مقاومت علیه ینبوع نشان داد، سیستم پدافندی و اطلاعاتی آمریکا و رژیم‌های عرب وابسته به آنها دارای حفره‌های زیادی هستند که می‌توان از آن‌ها عبور کرد. مقاومت یمن، دومین عملیات مهم خود را ۲۶ مرداد ماه گذشته با بهره‌گیری از ۱۰ پهپاد تهاجمی علیه منطقه نفتی الشیبه واقع در استان الشرقیه و در ۱۰ کیلومتری مرز امارات انجام داد که لازمه آن عبور این پهپادها از ۱۳۰۰ کیلومتر خاک عربستان بود. عملیات الشیبه به جهت حجم خسارتی که به تأسیسات سعودی وارد کرد، از عملیات علیه تأسیسات بندر ینبوع در غرب عربستان مهم‌تر بود.

ابوالفضل ظهره‌وند کارشناس مسائل بین الملل در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان،‌ با اشاره به حمله انصار الله یمن به شرکت ملی نفت عربستان سعودی (آرامکو) ،گفت: عملیاتی که علیه تاسیسات نفتی آرامکو صورت گرفت ضربه مهلکی به اقتصاد عربستان بود و عملا نیمی از قدرت تولیدی این کشور از بین برد.

او ادامه داد:‌ این حمله همچین تاثیرات ژئوپلتیکی بسیار با اهمیتی داشت، زیرا نشان داد یمنی‌ها در موقعیت ممتازی قرار گرفته اند و درحال تغییر معادلات جنگ ۴ ساله به نفع خود هستند.

ظهره‌وند افزود: ناگفته نماند که غرب هنوز در شوک این حمله بوده و با گرفتن انگشت اتهام به سمت کشور‌های دیگر مانند ایران در صدد انکار این واقعیت است که در یک جنگ نابرابر و حمایت آشکار و پنهان از عربستان و امارات امروز مردم بی دفاع یمن توانسته اند آنها را به زانو در بیاورند، امری که بسیار مهم است زیرا بازار نفت هم متاثر از این بحران سیاسی قرار گرفت.

کارشناس مسائل بین الملل خاطر نشان کرد: احتمال بسیاری وجود دارد که  این عملیات توسط یمنی‌ها بر ضد سعودی و اماراتی‌ها تکرار شود که قطعا اگر این اتفاق بیفتد بسیاری از معادلات در بازار‌ تغییر خواهد کرد.

از این رو مردم عربستان حق دارند که سوال کنند، اگر سلاح‌ها و سامانه‌های چند میلیارد دلاری که بن سلمان از آمریکا خریداری کرده، نتوانند از تاسیسات مهمی، چون آرامکو دفاع کنند، دقیقا کجا باید کارایی خود را نشان دهند؟ کما این که این انتقاد‌ها هم اکنون بالا گرفته و پس از حمله به تاسیسات نفتی عربستان، منتقدان سعودی می‌گویند او با وجود صرف هزینه‌های گزاف نظامی که عملا ناکارآمد بوده اند نه تنها عربستان را درگیر جنگی پرهزینه و خانمان سوز کرده بلکه وضعیت را به جایی رسانده که حالا در موضع دفاعی با انصارالله افتاده و زیرساخت‌های عربستان را در معرض خطر قرار داده است.

حدود یک قرن پیش، نخستین عملیات موفقیت‌آمیز اکتشاف نفت در محل هفتم حفاری در منطقه دمام، واقع در چند مایلی شمال شهر ظهران در عربستان سعودی حاصل و اولین بشکه نفت در این کشور تولید شد. در آن زمان حق اکتشاف نفت در عربستان سعودی به‌طور کامل در اختیار شرکت استاندارد اویل کالیفرنیا (شرکت شورون فعلی) بود.

انصارالله و  کمیته‌های مردمی یمن طی ۴۵ ماه گذشته مقاومت و صبوری خود را به طور کامل نشان داده و به رغم اینکه رژیم سعودی از زمین ، هوا و دریا یمن را محاصره کرده و بیش از ۵۰ هزار بار ( برخی تا بیش از این رقم هم می‌گویند) اهدافی را در یمن مورد هدف قرار داده و ویران کرده؛ اما مردم یمن طی این مدت تلاش کردند که  آرام آرام به سطحی از بازدارندگی برسد.

به هر حال امروز مقاومت اسلامی یمن به بازدارندگی خوبی دست پیدا کرده است. بهره گیری از موشک‌هایی برای زدن اهداف کلیدی در دورترین نقاط سعودی و بعد استفاده از پهپاد برای حمله به مناطقی در عربستان که نقش راهبردی برای سعودی‌ها دارد؛ بنابراین اقدامی که مقاومت یمن در حمله به آرامکو انجام داد پیش از هرچیز هشداری اساسی بود تا نشان دهد تنها صادرات سعودی ها نفت و تروریست است و اکنون با اقدامی که یمن انجام داده هزینه نفت سعودی تقریبا به نصف کاهش پیدا کرده و حتی ممکن است  اگر این روند ادامه پیدا کند، مقاومت اسلامی یمن این صادرات را به صفر برساند.

 با توجه به تحولات منطقه مشخص است که محور مقاومت راهبرد جدیدی را در مواجهه با دشمنان اتخاذ کرده است و این موضوع تنها منحصر در یک منطقه همچون یمن نمی‌شود؛

نخست، اینکه محور مقاومت از مرحله صبر راهبردی به مرحله حملات انتقام جویانه و پویا رسیده است و این روند تنها با توقف تقابل نظامی، امنیتی و اقتصادی آمریکا و متحدانش متوقف می شود.

دوم، اینکه این تصمیم محور مقاومت همچون تصمیمات دیگر بر آمادگی کامل برای انتقال به مرحله درگیری‌های جامع و باز دلالت دارد و نشان می دهد که محور مقاومت گزینه جنگ را به عنوان یک گزینه احتمالی روی میز خود قرار داده است.

سوم، اینکه حملات انتقام جویانه برای خود اهداف مشخصی دارد که توقف تجاوزگری دشمن یکی از آنهاست و زمانی که هدف محقق شود، حمله پایان می یابد. ولی اگر هدف محقق نشود، امکان ورود به مرحله درگیری های راهبردی جامع سیاسی، اقتصادی و امنیتی وجود دارد.

چهارم، اینکه حمله انتقام جویانه مدت یا زمان مشخصی ندارد و قابل گسترش است و ممکن است هر طرفی در آن علیه محور مقاومت وارد عمل شود. این به آن معنی است که طراحان این جنگ، از قبل باید پیش بینی هر واکنش و تبعاتی را کرده باشند.

فاطمه تورانلو

انتهای پیام/