به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بجنورد ، تولیدات سوغات و صنایع دستی خراسان شمالی با تنوعی کم نظیر شهرتی جهانی دارد . ایران اسلامی دارای شهرها و روستاهای مختلف گردشگری است که هر یک از این مکانها تداعیکننده خاطره در اذهان گردشگران است.
سابقه صنعت قند خراسان به سال ۱۳۱۳ شمسی میرسد که شرایط طبیعی مناسب برای کشت چغندرموجب گسترش صنعت قند دراین منطقه شده است به همین دلیل کارخانههای متعدد تولید قند در این منطقه دایر شد. افزون برکارخانههای قند، در بیشتر شهرهای استانهای خراسان به ویژه در شهرهای خراسان شمالی کارگاههای محلی تولید آبنبات نیز دایر شده است. این کارگاههای بومی که عمری طولانیتر از کارخانههای قند دارند بیش از یک قرن است که به شیوه سنتی دست اندرکار تبدیل شکر به آبنبات هستند.
نخستین آبنبات تولیدی در بجنورد، موسوم به "آبنبات قیچی" بوده که، چون با قیچیهای بزرگ دستی بریده میشد به همین نام شهرت داشت.
چندی بعد با افزودن گرد هل به آن، آبنبات هلدار بجنورد به بازار عرضه شد و با عطر خوش و خاصیت گرمش ذائقهها را مشکل پسند کرد.
زمانی آبنبات هلدار مملکت خانمی نیز برای خود محبوبیتی پیدا کرد و از آن جا که بانویی از اعیان و اشراف موسوم به مملکت خانم، سفارش میداد که آبنباتها را برای او در اندازههای بزرگ تری قیچی کنند این نوع آبنبات حجیم که وزنی حدود ۳۵ تا ۴۰ گرم داشت به نام او شهرت یافت و در دوره علی شاه قاجار، حدود ۱۲۸۴ شمسی، نوعی قند به نام "مام پزه"از عشق آباد به بجنورد وارد شد که مورد پسند عموم قرار گرفت.
در استان خراسان شمالی شهر بجنورد مرکز این استان نیز با سوغات" آبنیات "که معروف به شکر پنیر نیز بوده کام مسافران خود را شیرین کرده و هرگاه از این شهر نامی برده میشود.
آبنبات بجنورد یا "شکرپنیر" را از خمیر کشداده شده شکر که موجب سفید شدن رنگ آن میشود، تولید میکنند.
این خمیر را از قالبهای مخصوصی در اندازههای دو سانتیمتر مکعبی عبور میدهند و پس از خشک شدن در کمتر از یک ساعت در پاکتهای پلاستیکی نیم تا یک کیلوگرم بستهبندی و به بازار عرضه میکنند.
خمیر آبنبات به مغز گردو، مغز پسته، هل، دارچین، پودر لیمو، کنجد و سایر مواد مغذی و معطر نیز آغشته و آبنباتهایی به همین نام به بازار عرضه میشود.
آبنبات بجنورد در استانهای مجاور خراسان شمالی بویژه خراسان رضوی بازار مصرف خوبی دارد.
اکنون حدود ۹۰کارگاه آبنباتسازی در بجنورد، تولید این محصول را بر عهده دارند. کارگاههای تولید آبنبات بجنورد روزانه حدود ۳۰تن شکر برای تولید آبنبات مصرف میکنند.
این سوغات خوش طعم و شیرین استان و بویژه شهر بجنورد که با نام واقعی "آبنبات" در استان خراسان شناخته میشود.
شهرهای دیگر این سوغات را با نام دیگری به نام شکرپنیر میشناسند و جالب اینجا است که ما بجای معرفی بهتر و کاملتر محصول استان خود، همین نام را روی بستههای آبنبات تولید بجنورد مشاهده میکنیم.
در حالیکه میتوانیم این سوغات را با نام واقعی خود به کشور بشناسانیم و همچون شهرهای دیگر به داشتههای خود با همان ارزش و خصوصیات واقعی خود ارج نهیم؛ و در پایان اینکه یادمان باشد " آبنبات همان آبنبات است
شرایط طبیعی مناسب برای کشت چغندر موجب گسترش صنعت قند در این منطقه شده است و به همین دلیل کارخانههای متعدد تولید قند در این منطقه دایر شد و افزون برکارخانههای قند، در بیشتر شهرهای استانهای خراسان به ویژه در شهرهای خراسان شمالی کارگاههای محلی تولید آبنبات نیز دایر شده که این کارگاههای بومی که عمری طولانیتر از کارخانههای قند دارند بیش از یک قرن است که به شیوه سنتی دست اندرکار تبدیل شکر به آبنبات هستند.
امروز غالب بجنوردیها هنگامی که قصد مسافرت و دیدار دوستان و عزیزان ساکن در شهرهای دیگر را دارند، شهر خود را ترک نمیکنند، مگر اینکه هم، چون گذشته به رسم سوغات، چند بستهای آبنبات آن هم از نوع سفارشی همراه خود داشته باشند، افزون بر این مسافرانی که به بجنورد میآیند یا در سر راه زیارت امام رضا (ع) از این شهر میگذرند نیز با رهاوردی از آبنبات، بجنورد را پشت سر میگذارند.
رئیس اتحادیه آبنبات سازان استان در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بجنورد ، گفت: در شهرستان بجنورد ساخت سه نوع آبنبات هلدار، دارچینی و زنجبیلی نسبت به سایر انواع آن از قدمت بیشتری برخوردار است.
اوافزود: در حال حاضر آبنبات با طعمهای مختلفی مثل کاکوتی، زرشکی، گل محمدی، پستهای، نارگیلی، گردویی در کارگاههای مختلفی در حال تولید و بسته بندی است که به شهرهای مجاور مثل سبزوار، مشهد، اسفراین صادر میشود.
سیاوش وحدت مدیر عامل شرکت شهرکهای صنعتی استان در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بجنورد ، گفت: در حال حاضر این محصول دیرینه که کام مردم خراسان شمالی را شیرین کرده و از دیر زمان وجود داشته به کشورهای مختلفی مثل ترکمنستان، سوئد و عراق صادر میشود.
وحدت اظهار کرد: در گذشته دستگاه سنگ آبی یکی از مهمترین مشکلات آبنبات سازان بود که سبب میشد تا مقدار خیلی زیادی آب هدر رود، اما هم اکنون این دستگاه اصلاح شده و میزان هدر رفت آب به صفر رسیده است.
او افزود: درصدد این هستیم تا صنعت آبنبات همیشه ماندگار باشد.
یکی از تولیدکنندگان آبنبات در بجنورد در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بجنورد ، در خصوص برخی از مشکلات آبنبات ریزان گفت: شکر یکی از معضلات آبنبات ریزان است و نوسان قیمت این محصول اعضای این صنف را اذیت میکند.
اوافزود: باید شکر را با این نوسان قیمت به صورت نقدی خرید کنیم و این درحالیست که وقتی آبنبات را تولید کردیم باید به صورت اقساطی به فروش برسانیم.
فدایی رئیس اتحادیه آبنبات سازان استان در گفت و گو با خبرنگارگروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بجنورد ، گفت: بیمه کارکنان در کارگاههای آبنبات پزی را تولیدی کنند، چون در حال حاضر کارکنان بیمه را آزاد پرداخت میکنند.
اوافزود: از مسئولان خواستار این هستیم تا برای شناخت بیشتر آبنبات به گردشگران شهرک سوغات برای فروش مستقیم (آبنبات) ساخته شود.
این محصول و صنعت دیرینه آبنبات سازی برای تعداد زیادی از افراد اشتغال ایجاد کرده و توانسته با طعم خوش مزه خودش شهرت و آوازهای در کشور پیدا کند.
انتهای پیام/ط
گزارش از فاطمه عطایی