آیین های عزاداری استان گلستان در ماه محرم؛
از سینه زنی کمربه کمر رامیانی‌ها تا عرض ارادت سیستانی‌ها به امام حسین(ع)
یکی از جاذبه های استان گلستان حضور اقوامی است که در عین تفاوت های فرهنگی و نژادی به صورت مسالمت آمیز کنار هم زندگی می کنند.
به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از گرگان،حضور اقوام مختلف از جاذبه های استان گلستان است که در عین تفاوت های فرهنگی و نژادی به صورت مسالمت آمیز کنار هم زندگی می کنند و اوج جذابیت زمانی ست که همه قوم‌ها در عین تفاوت به خاطر اشتراک عقیدتی یک کار واحد، اما به شیوه فرهنگی خود انجام می‌دهند.
این روز‌ها که در ایام عزاداری امام حسین (ع) هستیم، همه اقوام به شیوه خود مشغول عزاداری سالار شهیدان هستند.
روزه و صدقه ترکمن‌ها
خانم مینا از قوم ترکمن در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از گرگان، آداب عزاداری شان در ماه محرم را اینطور معرفی کرد: روز اول محرم روزه می‌گیریم و ثواب آن را به امام حسین(ع) هدیه می‌کنیم و از روز اول تا دهم محرم نذری می‌دهیم، روز دهم بزرگتر هر فامیل نذری می‌دهد، کوچکتر‌ها تا قبل این روز نذری‌های خود را ادا می‌کنند تا روز دهم منزل بزرگ خود باشند و در برپایی مراسم کمک کنند.
او افزود: یکی از غذا‌های رایج در نذری‌ها آش رشته محلی مان است و در روز عاشورا و تاسوعا طعام می‌دهیم که به آنان صدقه گفته می‌شود.
شنستکا، چاوشی، بلغور حسین و ساقی گری؛شیوه عرض ارادت سیستانی‌ها
محمد آذری که از فعالین حسینیه سیستانی‌ها گرگان است در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از گرگان، می‌گوید: قبل از محرم یک آدم خوش صدا در کوچه‌ها می‌چرخد و چاوشی می‌کند و اشعاری می‌گوید که ترجیع بند آن یا حسین(ع) است.
مردم با شنیدن آن به کوچه آمده و با گفتن جواب اشعار که یا حسین(ع) است به سمت میدان شهر حرکت می‌کنند.
وی ادامه داد: رسم دیگر ما سیاه پوش کردن و پوشیدن رخت ماتم خردسالان قوم است که ۵-۶ نفر از ریش سفیدان، جمع می‌شوند و بر تن شان لباس عزا می‌کنند.
آذری افزود: افرادی که سادات هستند و جایگاه دینی بالایی دارند به خانه بزرگان قوم که دارای علم بوده اند می روند و به اتفاق اهل آن خانه علم را سیاه پوش کرده و همراه با نوحه خوانی ومراسمات ویژه به مسجد و حسینه محل می‌برند.
همچنین قبل از شروع عزاداری مردان و زنان سیستانی قرآن می‌خوانند و ثواب آن را به شهدای کربلا هدیه می‌کنند.
آذری درباره سینه زنی "شنستکا " گفت: این سینه زنی مرسوم ماست و به این شکل است که افراد روی زمین رو به روی هم نشسته اند و ۳ بار روی زمین می‌کوبند که " زمین تو شاهد باش ما عزادار حسینیم" بعد بلند می‌شوند و با شدت سینه زنی می‌کنند نوحه خوانی این قسمت هم دو ویژگی برجسته دارد که اشعارش بحر طویل و اشاره به شجاعت و شهامت اهل بیت می‌کند.
آذری پیرامون شیوه اطعام دهی این قوم گفت: افراد یک طایفه روی هم پول می‌گذارند و یک شب را مشخص می‌کنند واطعام می‌دهند که در این اوضاع اقتصادی این همیاری ستودنی است و نوعی حلیم که بلغور امام حسین(ع) نامیده می‌شود در تاسوعا و عاشورا پخت می‌شود.
دسته چوبی گرگانی‌ها
غلامرضا خارکوهی، محقق گلستانی در در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از گرگان، درباره شیوه‌های عزاداری اقوام گلستانی گفت: در گرگان یکی از سنت‌های رایج و قدیمی آئین دسته چوبی است، بعد از دهه اول و شهادت امام حسین(ع) در تکیه محلی میخچه گران گرگان اجرا می‌شود ونمادی از خونخواهی امام حسین(ع) است.
طی این مراسم چوب‌هایی را جوانان به طول یک متر به دست می‌گیرند و با روشن کردن مشعل نفتی در محله‌های قدیمی حرکت می‌کنند و چوب‌ها را در هوا تکان می‌دهند این مراسم در میراث فرهنگی ملی به ثبت رسیده است.
او افزود: علم گردانی، سینه زنی، زنجیرزنی، دادن نذورات، مراسم شیرخوارگان، طوق بندان، سیاه پوش کردن اماکن مذهبی، وقف کردن اراضی وساختمان ها، ذوالجناح، و سفر کربلا، تعزیه خوانی، زیارت عاشورا خوانی و خیمه سوزان، خطابه ومنبر پهن کردن سفره حضرت رقیه و حضرت ابوالفضل از دیگر سنت‌های مردم گرگان است، برخی الان متاسفانه کم رنگ شده اند.
سینه زنی کمربه کمر رامیانی‌ها
او ادامه داد: شیوه عزاداری متداول مردم رامیان هم سینه زنی کمربه کمر است که با سبک و ریتم خاصی به صورت دایره وار کنار هم صف می‌بندند و با دست چپ کمر هم را می‌گیرند و با دست راست سینه می‌زنند و کمر خم می‌کنند و با پای راست حرکت می‌کنند و در حین حرکت نوحه خوان می‌خواند وسینه زنان جواب می‌دهند وسینه می‌زنند.
در علی آباد هم شبیه این مراسم داریم با نام سرپا سینه که، محدودتر از مراسم کمر به کمر رامیان است.
صبح رو سیاه
یکی از آئین‌های قدیمی مردم استان گلستان که در روستا‌های علی آبادکتول هنوز زنده است آیین صبح روسیاه است که بعد از نماز صبح روز عاشورا و قبل از طلوع آفتاب مردم شروع به نوحه خوانی می‌کنند و تا طلوع آفتاب ادامه پیدا می‌کند.
بعد از آن عزاداران به حسینیه و مساجد محل رفته و بعد از صرف صبحانه، مراسم ظهر روز عاشورا را آغاز می‌کنند و مرثیه معروف این مراسم شماتت خورشید است که چرا طلوع می‌کنی در حالی که قرار است امام حسین (ع) و یارانش شهید شوند.
ای صبح روسیاه زچه می‌شوی سفید امروزحسین فاطمه اینجا شهید می‌شود...
گزارش از مجنی
انتهای پیام / اس
