به گزارش خبرنگار حوزه تجسمی گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، دوسالانه‌ها به ویژه دوسالانه بین المللی کاریکاتور تهران یکی از مهم‌ترین رویداد‌های هنر‌های تجسمی است که در هر دوره برگزاری، مورد استقبال چشمگیر هنرمندان ایرانی و خارجی قرار گرفته است.

بنا بر قوانین، امسال باید دوازدهمین دوسالانه بین المللی کاریکاتور تهران برگزار شود، اما شنیده‌ها حاکی از آن است که امسال به دلیل مشکلات مالی این رویداد برگزار نخواهد شد.

بی شک، شناسایی استعداد‌های نو و تشویق هنرمندان گذشته به خلق اثر جدید، مهمترین رسالتی است که این جشنواره در پی داشته و تاکنون هم در انجام وظایف خود تا حدودی موفق بوده است.

حال اگر این رویداد برگزار نشود، جامعه هنری و خانواده کاریکاتور ضربه مهلکی خواهند دید. در گزارش زیر، مجموعه‌ای از پیشینه و همچنین دستاورد‌های این دوسالانه گردآوری شده که لزوم برگزارشدن یا نشدن این رویداد را به خوبی آشکار می‌کند.

اولین دوسالانه کاریکاتور تهران در تیر ماه ۱۳۷۲ به دبیری محمدحسین نیرومند و به میزبانی خانه کاریکاتور ایران برگزار شد. دبیر اجرایی این دوره که با موضوع قلم و آزاد برپا شد، سید مسعودشجاعی طباطبایی بود. لوچیو ترویانو از ایتالیا، آنه واسیلوسکی از مقدونیه، والری کودتو از مولداوی، گوربوزدوگان اکشیوگلو از ترکیه، جواد علیزاده، جواد پویان و حسین خسروجردی از ایران داوری آثار را برعهده داشتند.

نمایشگاه آثار برگزیده هم شهریور همان سال و مراسم اختتامیه نیز مهر ۱۳۷۲ در موزه هنر‌های معاصر تهران برگزار شد. در این دوره ۱۱۱ هنرمند با ۱۳۰ اثر از ایران و ۲۳۱ نفربا ۱۱۴۰ اثر از ۴۳ کشور دنیا شرکت کردند.

بخش‌های دومین دوسالانه کاریکاتور تهران کتاب و آزاد و دبیر هم جواد پویان بود. شرکت کنندگان ایرانی ۴۸۵ نفر با ۱۴۵۵ اثر و شرکت کنندگان خارجی هم ۴۲۲ نفربا ۱۲۸۰ اثر به رقابت پرداختند. نمایشگاه، اختتامیه و مراسم اهدای جوایز شهریور ماه ۱۳۷۴ در موزه هنر‌های معاصر تهران برگزار شد. جایزه ویژه این دوره را زانگ ون بین از چین دریافت کرد.

سومین دوسالانه کاریکاتور تهران مهر ماه ۱۳۷۶ و با دبیری حسین خسروجردی برگزار شد. موضوع جشنواره میراث فرهنگی و آزاد بود و سید محمد بهشتی، جواد علیزاده و حسین خسروجردی آثار را داوری کردند. نمایشگاه، اختتامیه و مراسم اهدای جوایز مهر و آبان سال ۱۳۷۶ در موزه هنر‌های معاصر تهران برگزار شد.

تعداد شرکت کنندگان ایرانی در این دوره ۶۶۳ نفر با ۱۶۹۲ اثر و تعداد شرکت کنندگان خارجی هم ۲۴۳ نفر با ۸۰۳ اثر بود که رشد قابل توجهی را نسبت به دوره‌های گذشته در کارنامه این دوسالانه ثبت کرد.

چهارمین دوره این دوسالانه بین المللی، شهریور ماه ۱۳۷۸ با دبیری محمدحسین نیرومند برگزار شد.

آرس، رونالد لیبین، ژان پنالتو و سرگئی تونین آثار را داوری کردند. تعداد شرکت کنندگان نمایشگاه ۱۲۵۷ نفر با ۳۶۶۹ اثر، تعداد شرکت کنندگان خارجی ۴۲۹ نفر با ۱۱۶۷ اثر و تعداد شرکت کنندگان ایرانی ۸۲۸ نفر با ۲۵۰۲ اثر بود.

پنجمین دوسالانه کاریکاتور تهران در سه محور مهاجرت، گفتگوی تمدن‌ها و آزاد مهر ماه ۱۳۸۰ برگزار شد. محمدعلی بنی اسدی، توکا نیستانی، علی جهانشاهی، میخاییل زلاتکوفسکی، نزیه دانیال، حمید بهرامی و افشین سبوکی داوران این دوره بودند.

در دوره پنجم ۸۳۶ هنرمند ایرانی با ۲۵۵۸ اثر، ۳۸۸ هنرمند خارجی با ۱۲۳۸ اثر از ۵۲ کشور شرکت کردند.

ششمین دوسالانه کاریکاتور که به دبیری فائزه علیدوستی برگزار شد، در دو محور سرقت و آزاد بود. هیات داوران این دوره از اری ازبک، کامبیزدرم بخش، زیاداچوان، آچیل سوپربی، محمدحسین نیرومند، افشین سبوکی و بهرام عظیمی تشکیل شده بود.

تعداد شرکت کنندگان ایرانی ۸۹۲ نفر با ۲۶۹۰ اثر و تعداد شرکت کنندگان خارجی هم ۲۰۸ نفر با ۶۱۱ اثر بود. نمایشگاه و مراسم اهدای جوایز هم مهرماه همان سال در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد.

هفتمین دوسالانه کاریکاتور تهران که مهر ماه ۱۳۸۴ به دبیری سید مسعود شجاعی طباطبایی برگزار شد، به موضوع سالمندان، چهره و آزاد پرداخت. ژان مولاتیه از فرانسه، یوری کوزوبوکین از اکراین، ژیوکس از ایتالیا، غلامعلی لطیفی، جواد علیزاده، بهمن عبدی و محمد علی بنی اسدی داوری آثار را برعهده داشتند.

نمایشگاه آثار منتخب این دوره ۲۹ مهر الی ۲۶ آذر ۱۳۸۴ در فرهنگستان هنر و مراسم اهدای جوایز هم مهرماه همان سال در موزه هنر‌های معاصر تهران برگزار شد.

۹۳۷ هنرمند ایرانی با ۲۷۱۶ اثر و ۵۰۵ هنرمند خارجی با ۱۴۰۰ اثر از ۶۷ کشور خارجی شرکت کنندگان این دوره بودند.

دوره هشتم در سال ۱۳۸۶ با موضوعات پول، آزاد، کمیک استریپ و کاریکاتور چهره در مرکز فرهنگی هنری صبا برگزار شد. به طور کلی ۵۵۷۱ اثر از هنرمندان ۸۵ کشور دنیا به دوسالانه کاریکاتور ارسال شد که از این میان ۹۰۶ کاریکاتوریست ایرانی با ۳۱۲۸ اثر حضور داشتند.

نهمین دوره این رویداد بزرگ هنری در سال ۱۳۸۸ و به میزبانی مرکز فرهنگی هنری صبا برگزار شد. محوریات این دوره از جشنواره ترس، موضوع آزاد، کمیک استریپ و کاریکاتور چهره بود.

دهمین دوسالانه بین المللی کاریکاتور تهران با ۵۱۴ اثر از کارتونیست‌های ۸۹ کشور در بخش‌های کارتون موضوعی با موضوع خرافه پرستی، کمیک استریپ با موضوع موقعیت دشوار، طراحی کاراکتر گربه ایرانی و کارتون و کاریکاتور با موضوع آزاد ۲۳ اردیبهشت ماه سال ۹۴ در موسسه فرهنگی، هنری صبا آغاز برگزار شد.

هفت کاریکاتوریست ایرانی و خارجی متشکل از ادواردو باپتیستائو از برزیل و آنجل بولیگان از مکزیک در کنار کامبیز درمبخش، جواد علیزاده، بهرام عظیمی، محمد حسین نیرومند و جمال رحمتی داور دهمین دوسالانه بین المللی کاریکاتور تهران بودند.

مراسم اهدای جوایز هم در تیرماه ۹۴ در موزه هنر‌های معاصر تهران برگزار شد.

یازدهمین دوسالانه بین المللی کاریکاتور تهران آذرماه ۱۳۹۶ به دبیری سید مسعود شجاعی طباطبایی برگزار شد. در این رویداد هنرمندانی از ۷۳ کشور جهان شرکت داشتند که طی دو مرحله داوری تعداد ۵۰۳ اثر انتخاب و در نمایشگاه نصب شد.

در مراسم اختتامیه این دوره که در موزه هنر‌های معاصر تهران برگزار شد، سجاد رافعی جایزه ویژه را دریافت کرد.

حال با عنایت بر پیشینه پربار این فستیوال چطور معاونت هنری وزارت ارشاد به راحتی حرف از تعطیلی آن می زند؟ بسیاری از هنرمندان ایرانی و خارجی خود را برای حضور در دوسالانه مشهور ایران آماده کرده اند ولی  این رویداد دیگر برگزار نمی شود.

امید است دلایل غیر منطقی اداره کل تجسمی برای برگزار نشدن این جشنواره رفع شود و بار دیگر شاهد درخشش هنرمندانمان در مقابل با رقیب  های خارجیشان باشیم.

انتهای پیام/

مروری بر تاریخچه برگزاری دوسالانه بین المللی کاریکاتور تهران