به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، کاهش جریان خون اعضای حیاتی مثل قلب و مغز می‌تواند در عرض چند دقیقه، آسیب غیرقابل برگشتی به آن‌ها وارد کند. این پدیده در بدن شوک نامیده می‌شود.

در حقیقت شوک، اختلال در عملکرد دستگاه گردش خون است. درواقع دستگاه گردش خون یکی از دستگاه‌های مهم بدن است که وظیفه دارد اکسیژن و مواد غذایی مورد نیاز بدن را به اندام‌ها و سلول‌های دیگر بدن برساند. دستگاه گردش خون از سه قسمت قلب، عروق و خون تشکیل شده است.

قلب: عضوی ماهیچه‌ای و مخروطی‌شکل است که مانند یک تلمبه، خون را درون رگ‌ها به گردش درمی‌آورد. عروق: رگ‌های بدن انسان به سه دسته شریان‌ها، ریه‌ها و مویرگ‌ها تقسیم می‌شوند. درواقع قلب، خون روشن و اکسیژن‌دار را به داخل شریان‌ها که سرعت خون در آن‌ها بیشتر از دیگر رگ‌هاست، پمپاژ می‌کند.

هنگامی که شریان‌ها درحال تغذیه‌کردن سلول‌ها هستند، خون روشن آن‌ها به خون تیره تبدیل می‌شود و توسط سیاهرگ‌ها تصفیه شده و مجددا به قلب فرستاده می‌شود. مویرگ‌ها هم رگ‌های کوچکی هستند که کارشان تغذیه‌کردن بافت‌های زیرین بدن است. خون: مایعی است که از دو بخش تشکیل شده است: ١- پلاسما یا مایع خون که شامل گلبول‌های قرمز، سفید، پلاکت و... است و آب، املاح چربی، پروتیین، قند و... را در خود دارد. ٢- سلول‌های خونی.

تهدید کننده‌ای به نام «شوک»

هنگامی که گردش خون در بدن کاهش یابد و اندام‌های حیاتی از قبیل مغز و قلب به مقدار کافی اکسیژن دریافت نکنند، وضع تهدید‌کننده حیات به نام شوک به وجود می‌آید. شوک بیشتر به‌دلیل خونریزی شدید، همچنین از دست‌دادن مایعات به‌دنبال سوختگی، اسهال، استفراغ، ضعف عضله قلب یا واکنش شدید حساسیتی به وجود می‌آید. در چنین مواقعی انجام درمان‌های اورژانسی حیاتی است.

اهداف شما

برطرف‌کردن علت ایجاد شوک
بهبود جریان خون
انتقال فوری مصدوم یا بیمار به بیمارستان
نیاز شما
پتو یا کت
دفترچه یادداشت و خودکار
علایم و نشانه‌ها
پوست رنگ‌پریده، سرد و مرطوب
تشنگی
نبض تند و سپس کُند
تنفس تند و سریع با صدای آه و ناله
تهوع
کاهش هوشیاری و سرانجام مرگ

١ - انجام کمک‌های اولیه
برای هر آسیب قابل مشاهده مانند خونریزی، سوختگی یا شکستگی استخوان اقدامات لازم را انجام دهید.

۲ - درازکشیدن مصدوم
به مصدوم کمک کنید دراز بکشد.
لباس‌های تنگ مصدوم را آزاد کنید.
اگر پا‌ها آسیب ندیده است، آن‌ها را به میزان ۳۰ تا ۶۰ درجه بالاتر از سطح قلب قرار دهید.
در صورت آسیب به سر، آن را بالاتر قرار دهید.
در صورت وجود مشکل قلبی یا تنفسی مصدوم را در وضع نشسته یا نیمه‌نشسته قرار دهید.

۳ - گرم نگه‌داشتن مصدوم
با پتو یا کت مصدوم را گرم نگه دارید.
با اورژانس تماس بگیرید.

۴ - ارزیابی مصدوم
علایم حیاتی مصدوم مانند هوشیاری، تنفس و نبض را تا رسیدن اورژانس پیوسته ارزیابی و ثبت کنید.
خونریزی داخلی
آسیب به یک اندام داخلی یا صدمه‌ای که سبب شکستگی استخوان اصلی مانند لگن یا ران می‌شود، می‌تواند باعث بروز خونریزی شدید داخلی شود. اگر علایم شوک، تورم در اطراف محل آسیب یا حساسیت و درد در ناحیه شکم مصدوم مشاهده شد به خونریزی داخلی مشکوک شوید. با اورژانس تماس بگیرید.

مهم
در حوادث احتمال آسیب نخاعی بدهید و مصدوم را حرکت ندهید. به‌دلیل احتمال نیاز به بیهوشی عمومی در بیمارستان به مصدوم اجازه خوردن و نوشیدن ندهید.

٨ نشانه‌ای که گردش خون ضعیف را به شما هشدار می‌دهند

از روزی که به دنیا آمده‌اید، بدن‌تان دایما مشغول کار است که در بزرگسالی بتواند بیش از ۵ لیتر خون را در تمام نقاط بدن‌تان به گردش درآورد. سرخرگ‌ها و سیاهرگ‌های شما مانند بزرگراه‌هایی هستند که مرتبا خون در آن‌ها در حرکت است. این جریان باعث می‌شود اندام‌های‌تان به خوبی کار کنند، هورمون‌ها و مواد مغذی به همه نقاط بدن‌تان برسد، پی‌اچ بدن‌تان تنظیم و همه فرآیند‌های ضروری بدن‌تان به درستی انجام شود. آن‌ها نیز مانند بزرگراه‌ها نیازمند نگهداری و مراقبت هستند، تا بتوانند به خوبی از عهده این کار‌ها برآیند.

کُندیِ گردش خون یعنی چه؟
کسی که دارای گردش خون نامناسب و ضعیف است، به اندازه کافی خون به نقاط خاص بدنش نمی‌رسد. رسوب‌های خونی و برخی عوامل دیگر باعث می‌شوند سرعت گردش خون پایین بیاید و انتقال خون به پاها، بازوها، قلب و دیگر اعضای مهم بدن دچار اختلال شود. عادات خاص زندگی، بیماری‌های خاص و رفتار‌های مختلفی وجود دارند که می‌توانند یک فرد را در معرض چنین مشکلی قرار دهند. سیگار کشیدن، بارداری، اختلالات غذایی و افزایش وزن چند مورد از موارد متعددی هستند که باعث می‌شوند یک فرد دچار چنین آسیبی شود. گردش خون نامناسب می‌تواند آدم‌ها را در سنین مختلف تحت‌تأثیر قرار دهد و اگر درمان نشود، می‌تواند آسیب جدی به مغز، قلب، کبد، کلیه و دست‌ها و پا‌ها وارد کند. این عارضه بیشتر در میان آدم‌های مسن رایج است، ولی در هر سنی که هستید باید آن را جدی بگیرید.

علایم
گردش خون نامناسب یا ضعیف به دلیل ماهیت آرام و ساکتش بسیار خطرناک است. این بیماری در مراحل ابتدایی‌اش به راحتی نادیده گرفته می‌شود و تنها زمانی متوجه آن می‌شوید که وضع خیلی بدتر شده باشد. علایم زیر نشانه‌های رایجی از فرآیند ضعیف‌شدن گردش خون هستند.

نشانه‌های قابل مشاهده

۱. زخم‌های پا
این‌گونه زخم‌ها نقاط ملتهب و دردناکی روی پوست هستند که مانند جوش به راحتی از بین نمی‌روند. افرادی که گردش خون نامناسب یا ضعیف دارند، شاید به‌تدریج متوجه ایجاد چنین زخم‌هایی روی پا‌ها و ساق پاهای‌شان شوند. حتما به لکه‌ها و نقاط قرمزرنگ و خشک و با اندازه‌های مختلف روی پوست پاهای‌تان توجه کنید.

۲. ورم
اگر گردش خون نامناسب در عملکرد کلیه‌ها اختلال ایجاد کند، می‌تواند منجر به تورم غیرطبیعی شود. به دلیل کندی جریان خون ممکن است دست‌ها یا پاهای‌تان دچار تجمع مایعات و به‌تدریج متورم شوند و باد کنند. دلیل این اتفاق آن است که دستگاه گردش خون تلاش می‌کند فشار را کاهش دهد، در نتیجه باعث ایجاد مایعاتی به نام اِدِم می‌شوند.

۳. تغییر رنگ پوست
وقتی میزان کافی از اکسیژن درون رگ‌ها در جریان نباشد، به‌تدریج متوجه تغییر رنگِ پوست‌تان می‌شوید که به آن سیانوز نیز می‌گویند. انگشتان دست‌ها و پاهای‌تان اندکی کبود می‌شوند و نقاط دیگرِ بدن‌تان نیز ممکن است کمی آبی‌رنگ به نظر بیایند.

۴. رگ‌های واریسی
اگر دریچه‌هایی که در رگ‌ها، خون را به سمت بالا می‌فرستند، ضعیف شوند، باعث ایجاد فشار و لخته‌های خونی در آن رگ‌ها می‌شوند. این مسأله باعث می‌شود رگ‌هایی که در زیر سطح پوست قرار دارند، پیچ بخورند و متورم شوند. در این صورت شاید پس از مدت طولانی نشستن، احساس درد کنید یا هرازگاهی در طول روز دچار خارش شوید. این‌گونه رگ‌های واریسی اغلب در پشت پا و قوزک پا دیده می‌شوند.

نشانه‌های درونی

٥. مشکلات گوارشی
اگر خون کمتری به نقاط مختلف بدن شما برسد، فرآیند‌های بدنی‌تان نیز به همان میزان کندتر می‌شوند. اگر فرآیند گوارش نیز کند شود، منجر به یبوست خواهد شد. در این صورت روده به سختی و آرام‌تر حرکت می‌کند.

٦. سردی دست‌ها و پا‌ها
وقتی جریان خون‌تان سرعت مطلوبی داشته باشد، دمای بدن به اندازه‌ای خواهد بود که احساس راحتی و سلامتی می‌کنید. اگر گردش خون‌تان نامناسب باشد، فرآیند تنظیم دمای بدن دچار اختلال می‌شود. در نتیجه معمولا در نواحی مانند دست‌ها و پا‌ها که انتهای رگ‌های عصبی در آن‌جا قرار دارند، احساس سرما می‌کنید.

٧. خستگی مفرط
وقتی جریان خون کند شود، میزان سوخت‌رسانی به ماهیچه‌های‌تان کاهش می‌یابد. وقتی میزان اکسیژن و مواد مغذی و سوخت‌رسانی به ماهیچه‌ها کم می‌شود، همزمان با این‌که بدن شما درحال تقلا کردن با کاهش سرعت جریان خون است، به سرعت دچار خستگی می‌شود. این علایم با تنگی نفس، درد ماهیچه‌ها و کاهش استقامت و تحمل در طول فعالیت‌های روزانه‌تان همراه است.

٨. احساس کرختی
تقریبا همه آدم‌ها وقتی مدت طولانی پا‌ها‌ی شان را حرکت ندهند، احساس کرختی را در آن‌ها تجربه می‌کنند. اگر جریان خون‌تان کند باشد، احتمالا دفعات این کرختی‌ها بیشتر می‌شود و آن‌ها را در اندام‌هایی تجربه خواهید کرد که به‌طور معمول این اتفاق برای‌شان نمی‌افتد. معمولا احساس کرختی بیشتر از چند دقیقه طول نمی‌کشد.

منبع: روزنامه شهروند

انتهای پیام/

آسیب‌های اختلال در عملکرد دستگاه گردش خون