به گزارش  خبرنگار حوزه  دفاعی امنیتی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، هفته گذشته بود که یک فروند پهپاد آمریکایی با نام گلوبال هاوک پس از ورود به حریم هوایی کشورمان در حوالی منطقه روبروی کوه مبارک بندرعباس از سوی پدافند نیروی هوافضای سپاه شناسایی و سرنگون شد.  

این پهپاد ساعت ۱۴ دقیقه بامداد روز پنجشنبه از یکی از پایگاه‌های نیرو‌های آمریکایی در جنوب خلیج فارس با مختصات معلوم به هوا برخاسته و بر خلاف قوانین هوانوردی، کلیه تجهیزات مربوط به معرفی خود را خاموش کرده و در نهایت پنهان‌کاری، از تنگه هرمز به سمت چابهار ادامه مسیر می‌دهد.

طبق اعلام روابط عمومی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، این هواپیمای بدون سرنشین در زمان بازگشت به سمت غرب منطقه در محدوده تنگه هرمز با تجاوز به فضای سرزمینی جمهوری اسلامی ایران، مشغول جمع آوری اطلاعات و جاسوسی می‌شود. ساعت ۴ و پنج دقیقه بامداد در حالی که هواپیمای متجاوز وارد فضای سرزمینی کشورمان شده بود، توسط پدافند نیروی هوا فضای سپاه پاسداران مورد هدف قرار گرفت و سرنگون شد. این پهپاد RQ-۴ آمریکایی با شلیک سامانه پدافندی موشکی سوم خرداد ساقط شده است.

سامانه پدافندی سوم خرداد یک سامانه پدافندی ارتفاع متوسط کاملاً بومی است که به‌دست متخصصان توانمند صنایع دفاعی کشور طراحی و تولید شده است و برای اولین مرتبه در سال ۱۳۹۳ و در جریان بازدید رهبر معظم انقلاب اسلامی از نمایشگاه دستاورد‌های نیروی هوافضای سپاه رونمایی شد.

مشخصات عمومی این پهپاد؛ بدون سرنشین با ۴ نفر خدمه روی زمین، طول ۴۷٫۶ فوت (۱۴٫۵ متر)، پهنای بال ۱۳۰٫۹ فوت (۳۹٫۹ متر)، ارتفاع ۱۵٫۴ فوت (۴٫۷ متر)، وزن خالی ۱۴٬۹۴۵ پوند (۶٬۷۷۹ کیلوگرم)، وزن ناخالص ۳۲٬۲۵۰ پوند (۱۴٬۶۲۸ کیلوگرم) و پیشرانه آن نیز۱ عدد موتور توربوفن Rolls-Royce AE ۳۰۰۷، ‏ ۶٬۴۹۵–۸٬۹۱۷ پوند-نیرو (۲۸٫۸۹–۳۹٫۶۶ کیلونیوتن) است که از قدرتمندترین پیشرانه های استفاده شده برای پهپادها در جهان است.

 

 

هواپیمای بوئینگ P-۸ Poseidon که مکمل پروازی این پهپاد است

 

مشخصات عملکردی آن نیز با بیشینه سرعت ۳۵۷ مایل بر ساعت (۵۷۵ کیلومتر بر ساعت؛ ۳۱۰ گره)، بُرد ۹٬۴۳۶ مایل (۸٬۲۰۰ مایل دریایی؛ ۱۵٬۱۸۶ کیلومتر)، مداومت پروازی ۳۰ ساعت و سقف پروازی آن نیز ۶۰٬۰۰۰ فوت (۱۸٬۰۰۰ متر) تخمین زده می شود.

 

آزمایش پرواز

 

طبق اعلام سازندگان، در تاریخ ۶ ژوئن سال ۲۰۱۴ این پهپاد، ۹ آزمایش پرواز در ۴۶ ساعت را تا ارتفاع ۵۰ هزار فوتی با موفقیت گذرانده است. در ماه مارس همان سال تعداد این پرواز‌ها به ۱۳ پرواز در ۸۱ ساعت و ارتفاع ۶۰ هزار فوت رسیده است.

 

در تاریخ ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۴، این پهپاد یک پرواز موفق ۱۱ ساعته از فرودگاه متروکه پالم دیل کالیفرنیا به ایستگاه نیروی دریایی Patuxent River در مریلند،   انجام داد. این آزمایش پیش‌تر به دلیل شرایط نامناسب آب و هوا بد پیش بینی شده بود.

 

 

تصویر پرواز پهپاد MQ-۴C

 

نخستین نمونه این پهپاد پس از طی موفق این مراحل پرواز خود را در طول مرز‌های مکزیک با عبور از خلیج مکزیک و فلوریدا انجام داد، سپس به سمت شمال در امتداد ساحل اقیانوس اطلس و تا خلیج چزاپیک، در مسیری به طول  ۳ هزار و ۲۹۰ ناتیکال مایل (۳هزار و ۷۹۰ مایل و یا بیش از۶ هزار کیلومتر) و در ارتفاع ۵۰ هزار فوت (۱۵۰۰۰ متری) برای جلوگیری از تداخل در برنامه عبور هواپیما‌های تجاری ادامه یافت.

همچنین، یک ناوگان از این پهپاد نیز با انجام ۱۵ پرواز قابلیت‌های سرعت و ارتفاع را در انجام ماموریت‌های قاره‌ای نشان داد. با تکمیل این آزمایشات، این پهپاد از مراحل آزمایش پرواز ایمنی اولیه برای تأیید توانایی آن برای انجام ماموریت‌های عملیاتی فرااقیانوسی عبور کرده است.

این آزمایش‌ها برای انجام عملیات از  منطقه Patuxent River در هفته‌های آینده سنسور‌های هواپیما، ارتباطات، قابلیت همکاری و گسترش پرواز پوشش پوشش را آزمایش خواهد کرد. برنامه توسعه این پهپاد برای انجام پرواز کامل به مدت ۲۰۰۰ ساعت برنامه ریزی شده است.

 

 

نمونه گشت هوایی MQ-۴C به همراه هواپیمای بوئینگ P-۸ Poseidon

دومین نمونه هم ۱۶ اکتبر ۲۰۱۴ یعنی دقیقا ۱۷ ماه پس از انجام پرواز نخستین نمونه انجام شد. آزمایش سومین نمونه آن هم که نسبت به دو نمونه قبل پیشرفته بوده در حال نهایی کردن آزمایش‌های خود است. اما به دلیل کمبود بودجه، ایالات متحده اقدام به فروش آن برای تامین مالی این پروژه کرده است.

این پهپاد هم ساخت شرکت نورثروپ گرومن است که توسط نیروی هوایی و نیروی دریایی ایالات متحده به عنوان یک هواپیمای شناسایی به کار برده می‌شود. این پهپاد به نام گلوبال هاوک نیز شناخته می‌شود. این نام‌گذاری از سوی گروه نگهداری این پهپاد به سبب زمان طولانی که در روی زمین بابت نگهداری از آن صرف می‌شود انجام شده است. این پهپاد ابتدا در شرکت رایان آئروناتیکال طراحی و ساخته شد که اکنون در شرکت گرومن ادغام شده است.

 

 

این پهپاد توانایی انجام وظایف هواپیمای لاکهید U-۲ را دارد و توسط نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا به MQ-۴C تریتون برای استفاده گشت و جمع‌آوری اطلاعات دریایی ارتقاء یافته است. RQ-۴ نظارت گسترده و منظم را با استفاده از رادار با استفاده از رزولوشن بالا (SAR) و سنسور‌های الکترو نوری / مادون قرمز (EO / IR) با برد بلند و طولانی در مناطق مورد نظر فراهم می‌کند.

 

این پهپاد می‌تواند تا ۴۰ هزار مایل مربع (۱۰۰هزار کیلومتر مربع) زمین در روز یعنی معادل منطقه‌ای هم اندازه کره جنوبی یا ایسلند را شناسایی کند.

 

پلتفرم این پهپاد به عنوان یک پلتفرم بلند پایه برای جمع آوری اطلاعات برای حمایت از نیرو‌های نظامی در عملیات های بین المللی جهانی دربر می‌گیرد. طبق اطلاعات نیروی هوایی ارتش آمریکا این پهپاد با دارابودن سیستم های عالی نظارتی، قابلیت نظارت و شناسایی سلاح های دشمن و همچنین ایجاد چتر حمایتی از نیروهای هم پیمان را فراهم کند.

 

 

هزینه ساخت اولیه هر فروند در سال ۲۰۰۱ نزدیک به ۶۱ میلیون دلار تخمین زده می‌شود که با قرارگرفتن در طرح‌های تحقیق و توسعه در سال ۲۰۱۳ این  هزینه به ۲۲۲ میلیون دلار افزایش پیداکرده است.

 

این پهپاد در مدل های یوروهاوک(EuroHawk) و مدل های دیگر نیز برای انجام پروژه های تحقیقاتی برای شرکت ناسا طراحی و ساخته شده است.

 

آزمایش و عملیاتی شدن

 

پس از حوادث ۱۱ سپتامبر، فرآیند کسب عادت تقریبا بلافاصله کنار گذاشته شد و مدل‌های پیشرو جهانی Global Hawk در عملیات احتمالی خارج از کشور در نوامبر ۲۰۰۱ به کار گرفته شد. 

 

نمونه های اولیه  این پهپاد در حمله به افغانستان و عراق به کار گرفته شد. اما از آوریل سال  ۲۰۱۰ آنها از پایگاه هوایی بیل ( Beale Air Force Base) به کانادا منتقل شده و پروازهای خود را در مسیرهای معین به آسیا ادامه می دهند که باعث شده تا هزینه های تعمیر و نگهداری آنها نیز کاهش پیداکند.

 

 

این پهپاد در تاریخ ۱۱ فوریه ۲۰۱۰،  با استقرار در فرماندهی مرکزی آمریکا ۳۰هزار  ساعت پرواز رزمی و ۱۵۰۰ بار پرواز را به خود اختصاص داد.

 

رکوردهای RQ-۴C 

 

در ۲۴ آوریل ۲۰۰۱، یک نمونه از این پهپاد در مسیر بین المللی و بدون توقف از ادواردز AFB به پایگاه RAAF در ادینبورگ در استرالیا پرواز کرد که اولین هواپیمای بدون سرنشین برای عبور از اقیانوس آرام بود. این پرواز ۲۲ ساعت به طول انجامید و یک رکورد جهانی برای فاصله مطلق پروازی توسط یک ناو هواپیمابر یعنی به میزان ۱۳، ۲۱۹.۸۶ کیلومتر (۸.۲۱۴.۴۴ مایل) را تنظیم کرد.

همچینین، RQ-۴C در تاریخ ۲۲ مارس ۲۰۰۸، رکورد مداومت پروازی را برای تمام هواپیما‌های بدون سرنشین عملیاتی هواپیما‌های بدون سرنشین را برای پرواز ۳۳.۱ ساعت در ارتفاع ۶۰، ۰۰۰ فوت Edwards AFB تعیین کرد.

 

 

نمونه باز شده و تشریح شده RQ-۴C 

 

این پهپاد طی پروازهای خود از سال ۱۹۹۸ تا ۹ سپتامبر ۲۰۱۳، با دارا بودن ناوگان ترکیبی ۱۰۰هزار ساعت پرواز کرد. ۸۸ درصد پرواز‌های انجام شده توسط  RQ-۴C انجام شده، در حالی که ساعت‌های باقیمانده توسط NASA Global Hawks، EuroHawk، نسخه در اختیار نیروی دریایی و MQ-۴C Triton انجام شده است. تقریبا ۷۵ درصد پرواز در مناطق جنگی بود. RQ-۴C در تجاوزهای هوایی به افغانستان، عراق و لیبی پرواز کرد.

 

از ۱۰ تا ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۴، ناوگان RQ-۴C در مجموع ۷۸۱ ساعت پرواز کرد، که این میزان بیشترین ساعات پرواز در طول یک هفته بود. ۸۷ درصد پرواز‌های انجام شده توسط این پهپاد توسط نیروی دریایی BAMS-D و هواپیما تحقیقاتی ساخته شده برای NASA انجام شده است.

 

 

سوانح

 

۲۱ اوت ۲۰۱۱

یک فروند EQ-۴B در شمال‌شرق جلال‌آباد سقوط کرد.

 

۱۱ ژوئن ۲۰۱۲

یک فروند RQ-۴ متعلق به پروژه BAMS در نزدیکی پایگاه هوایی رودخانه پاتوکسنت سقوط کرد.

 

۲۱ ژوئن ۲۰۱۷

یک فروند RQ-۴B حوالی لون‌پاین، کالیفرنیا سقوط کرد.

 

۲۶ ژوئن ۲۰۱۸

یک فروند RQ-۴B در دریای پایگاه دریایی روتا، اسپانیا سقوط کرد.

 

۲۰ ژوئن ۲۰۱۹ (۳۰ خرداد ۱۳۹۸)

یک فروند نیز توسط پدافند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در نزدیکی کوه مبارک استان هرمزگان و با استفاده از سامانه ضدهوایی سوم خرداد سرنگون شد. ایالات متحده مدعی شد که این هواپیما، وارد حریم هوایی ایران نشده بود. 

 

 

لوکاس تاملینسون خبرنگار فاکس نیوز خبر سقوط و سرنگونی پهپاد متجاوز را در صفحه توییتر خود اعلام می‌کند

 

مشتریان بین المللی

 

استرالیا در سال ۲۰۰۷ قصد داشت تا برای نظارت دریایی و انجام پروژه‌های تحقیقاتی چند فروند از این پهپاد را خریداری کند، اما در نهایت پشیمان شد و این قرارداد را لغو کرد. بعد‌ها و در فاصله بین سال‌های ۲۰۱۲ تا سال ۲۰۱۹ استرالیا مجددا علاقه خود را برای تهیه این پهپاد اعلام کرد و نهایتا در سال ۲۰۱۳ خبر خرید چند فروند از مدل MQ-۴C را رسانه‌ای کرد.

 

نمونه یورو هاوک با نشان نیروی هوایی آلمان ( لوفت وافه )

 

هند، ژاپن، کانادا و همچنین کره جنوبی و نیوزلند نیز برای تهیه این پهپاد ابراز علاقه کرده اند.

استفاده کنندگان بین المللی

 

نیروی  هوایی ایالات متحده

 

گردان عملیات هوایی، پایگاه نیروی هوایی بیل ( Beale Air Force Base) کالیفرنیا، گردان یکم شناسایی، یگان ۶۹ شناسایی پایگاه هوایی Grand Forks داکوتای شمالی، یگان‌های ۱۲ و ۳۴۸ شناسایی، گروه  عملیات ویژه هوایی پایگاه ۵۳ ام شکاری نلیس در نوادا، گروه ارزیابی همین پایگاه، گردان ۳۱ تست و آزمایش پایگاه شکاری ادواردز کالیفرنیا، پایگاه شکاری نیرو‌های ذخیره نیروی هوایی آمریکا در گرجستان، گردان ۱۳ شناسایی پایگاه شکاری ادواردز کالیفرنیا، گروه ۹۴۰ عملیات نیروی هوایی و همچنین، گروه ۹۴۰ عملیات ویژه پایگاه هوایی ادواردز کالیفرنیا از این پهپاد استفاده می‌کنند.

کره جنوبی

 

نیروی هوایی کره جنوبی ۴ فروند از این نوع را در سال ۲۰۱۴ سفارش داده است که قراراست تا پایان سال جاری میلادی تحویل آن شود.

 

ژاپن

 

نیروی هوایی ژاپن هم در نوامبر ۲۰۱۸ تعداد ۳ فروند را سفارش داده که قرار است اول سپتامبر ۲۰۲۲ تحویل این نیرو شود.

 

 

نمونه در اختیار ناسا

 

ناسا

 

پایگاه تحقیقاتی نیل آرمسترانگ ناسا در پایگاه هوایی ادواردز کالیفرنیا آمریکا است.

 

طبق اعلام منابع رسمی کشور‌های آلمان و استرالیا نیز جزو کشور‌های سفارش دهنده این پهپاد هستند.

 

پس از اینکه برخی مقامات آمریکایی از احتمال ورود ناو هواپیمابر آبراهام لینکلن به منطقه خلیج فارس خبر دادند همه از قدرت و توانایی این ناوهواپیمابر صحبت می‌کردند. گفتنی است که طبق برخی اطلاعات ۲ نمونه از این پهپاد  در اختیار این ناو قرار داشت که با نابودی این نسخه، تنها یکی از آن‌ها باقی ماند.

 

گزارش از مهدی طلوع وند

 

انتهای پیام/