به گزارش گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از کرمانشاه ،سجاد علی بیگی یک باستان شناس کرمانشاهی بااشاره به تصمیم شهرداری اسلام آباد غرب برای اجرای طرح روگذر در نزدیک محوطه باستانی چغاگاوانه، گفت : اجرای این طرح تعرض به عرصه این محوطه باستانی است و باستان شناسان مخالف خود را با این مسئله اعلام کرده اند.

وی به تشریح اهمیت محوطه باستانی تپه چغاگاوانه اسلام آبادغرب پرداخت و بابیان اینکه براساس مطالعات باستان شناسی در این محوطه آثاری از سکونت انسان از دوره نوسنگی و هشت هزار سال قبل از میلاد تا به امروز به دست آمده، گفت : این محوطه تنها محوطه باستانی در غرب ایران است که 10 هزار سال سکونت انسان را به صورت متوالی نشان می دهد و این محوطه از این نظر ممتاز شده است.

وی بابیان اینکه تپه باستانی چغاگاوانه یکی از مهمترین محوطه های باستانی در امتداد راه خراسان بزرگ یا راه ابریشم در منطقه غرب ایران است که در مسیر عبور از اراضی پست بین النهرین و ورود به ارتفاعات قرار گرفته، تاکید کرد: اهمیت این محوطه باستانی باعث شد تا 50 سال پیش در فهرست آثار ملی کشور قرار گیرد و در سال 67 نیز از سوی کارشناسان وقت سازمان میراث فرهنگی تعیین عرصه و حریم شود.

این باستان شناس کرمانشاهی به کاوش های انجام شده در این محوطه باستانی اشاره کرد و گفت: پیش از انقلاب گروهی از باستان شناسان ایرانی متشکل از آقایان دکتر صراف، سرافراز و یغمایی به انجام کاوش هایی در محوطه باستانی تپه چغاگاوانه پرداختند. هرچند که کاوش هایی که انجام گرفت بسیار محدود بود، اما این گروه توانستند آثاری را از هزاره پنجم قبل از میلاد تا دوره اشکانی در آن کشف کنند.

وی افزود: بعدها نیز محمود کردوانی دیگرباستان شناس مطرح ایرانی به انجام کاوش در هشت هزار متر مربع از راس محوطه پرداخت که طی آن آثار مهمی را از عصر آهن و گِل نوشته به خط میخی و زبان بابلی/ اکدی در آنجا کشف کرد که اطلاعات مهمی از نام این محوطه در دورۀ باستان، فعالیت هایی که در این مکان انجام می شده و ارتباطاتی که این شهر با دیگر نواحی داشته در آن ذکر شده بود. این گِل نوشته تنها گِل نوشته به خط میخی است که تاکنون در غرب ایران کشف شده است.

علی بیگی یادآورشد: هرچند آقای کردوانی کاوش های ارزشمندی در این محوطه انجام داد که منجربه کشف شماری اشیاء و بناهای مدفون شد، اما از آنجایی که پس از کاوش حفاظت مداومی در محوطه انجام نشده بود، بقایای آشکار شده به مرور زمان فرسوده و تخریب شد.

وی تصریح کرد: بعدها دکتر کامیار عبدی از باستان شناسان برجسته ایرانی در سالهای 77 و 78 یک پروژه باستان شناسی را در منطقه اسلام آبادغرب انجام داد و در خصوص این تپه باستانی مطالعاتی ارزشمندی داشت و دو فصل کاوش را در آن اجرا کرد که آثار مهمی از هزاره چهارم قبل از میلاد (هم زمان با دورۀ آغاز شهرنشینی) را در این محوطه کشف کرد.

این باستان شناس ادامه داد: دکترعبدی نتایج مطالعات و کاوش های خود را در مجلات معتبر بین المللی منتشر نمود و این مسئله باعث مطرح شدن بیش از پیش نام محوطه باستانی چغاگاوانه در سطح بین المللی شد. نگارش مقالات متعددی در خصوص این محوطه و رساله های دکتری و کارشناسی ارشد در دانشگاه های معتبر جهان نشان از اهمیت این محوطه است.

وی تاکید کرد: بی توجهی ها نسبت به اهمیت این محوطه باستانی باعث شد تا شهرداری اسلام آبادغرب در حوالی سال 79 تصمیم به تغییر کاربری تپه چغاگاوانه گرفته و آن را به پارک تبدیل کند. این مسئله آسیبی جدی برای محوطه بود و زمینه دست اندازی های بعدی به آن را فراهم کرد.

این باستان شناس کرمانشاهی اضافه کرد: در ماه‌های گذشته نیز شهرداری اسلام آبادغرب برای حل مشکل ترافیکی بخشی از شهر تصمیم به حذف میدان امام(ره) این شهر و احداث روگذر و زیرگذر درفاصله 30 تا 40 متری از محوطه باستانی چغاگاوانه گرفت. آن زمان مخالفت هایی با اجرای این طرح شد که در نهایت شهرداری اعلام کرد می‌خواهد تنها طرح روگذر را اجرا کند. این مسئله باعث شد تا هیاتی پنج نفره از کارشناسان ادارۀ کل میراث فرهنگی استان کرمانشاه برای بازدید محوطه بروند که ضمن اعلام مخالفت با اجرای این پروژه، اجرای این طرح را تعرض به محوطه باستانی چغاگاوانه تشخیص دادند.

وی تصریح کرد: متاسفانه علیرغم اینکه باستان شناسان مخالفت خود را با اجرای این طرح اعلام کرده بودند، اما مدیر وقت میراث فرهنگی استان کرمانشاه این مجوز را به طور ضمنی به شهرداری اسلام آبادغرب داده که اجرای این پروژه بلامانع است. اما این کار با نظارت کارشناس ادارۀ میراث فرهنگی انجام گیرد و اگر طی خاکبرداری ها به سازه و بنای باستانی برخورد شد، کار متوقف و میراث فرهنگی را مطلع نمایند. این تصمیم میراث فرهنگی کرمانشاه در حالی است که باستان شناسان برای یافتن آثار و بقایای تاریخی از قلمو استفاده می‌کنند.

علی بیگی یادآورشد: البته در سال 67 زمانی که عرصه محوطه تعیین شد، بخشی که امروز قرار است شهرداری در آن روگذر احداث کند بنا به وضعیت آن روز شهر به عنوان عرصه محوطه در نظر گرفته نشد، اما هر باستان شناس آگاهی می تواند این را تشخیص دهد که فاصله 30 تا 40 متری از محوطه باستانی وسیع و مرتفعی چون چغاگاوانه قطعاً بخشی از عرصه یا حداقل حریم محوطه است، چراکه محوطه های باستانی یک عرصه ظاهری و یک عرصه حقیقی دارند که معمولاً به مرور عرصه‌های حقیقی در زیر رسوبات مدفون شده است.

وی بابیان اینکه براساس مطالعات زمین ریخت شناسی (ژئومورفولوژی) منطقه اسلام آبادغرب، ماهیدشت و کرمانشاه از جمله مناطقی هستند که در طول تاریخ رسوب گذاری زیادی داشته اند، عنوان کرد: این مسئله نشان می دهد بخش زیادی از محوطه باستانی چغاگاوانه در زیررسوبات مدفون شده و آن چیزی که اکنون در ارتفاع 25 متری زمین می بینیم تنها ارگ یک شهر قدیمی است و سایر بخش های شهر که پیرامون برجستگی اصلی چغاگاوانه قرار داشته، به مرور در زیر رسوبات طبیعی مدفون شده است.

این باستان شناس کرمانشاهی تاکید کرد: عکس تاریخی مهمی در دست است که سال 1315 توسط اریخ اشمیت باستان شناس آمریکایی گرفته شده و زمانی را نشان می دهد که هنوز ساخت و سازهای امروزی اطراف محوطه باستانی چغاگاوانه را محصور نکرده بودند. در این عکس برجستگی های اطراف تپه کاملا مشهود است و نشان می دهد این بخش ها نیز جزو عرصه این محوطه باستانی بوده اند.

وی در ادامه با تاکید براینکه باستان شناس صریحا مخالف اجرای هرگونه پروژه ای در اطراف محوطه باستانی چغاگاوانه هستند، اعلام کرد: افرادی که بدون نظر کارشناسان باستان شناسی چنین تصمیمی برای این محوطه باستانی گرفته اند در زمینه آثار تاریخی کارشناس و متخصص نبوده اند و از این رو راه خطا را در پیش گرفته اند. از افرادی که این تصمیم را گرفته اند باید سوال کنیم که چگونه محدودۀ ساخت روگذر را بخشی از محوطه باستانی ندانسته اند؟ حداقل کار در این زمینه احترام به نظر کارشناسان و متخصصان است .

انتهای پیام/د

اجرای طرح تعرض به عرصه محوطه باستانی