به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، بعد از خبر هجوم ملخ‌ها به جنوب ایران و نابودی بخشی از مزارع، این‌بار خبر هجوم پروانه‌ها به استان تهران خبرساز شده است. این اتفاق بار دیگر ترس را در دل کشاورزان افکند و بسیاری از آن‌ها نگران باغ‌ها و مزارع خود شدند. اما کارشناسان اعلام کردند که این حشرات آفت محسوب نمی‌شوند و زیانی برای انسان و مزارع در پی ندارند. در ادامه اسماعیل کهرم، کارشناس محیط‌زیست اطلاعاتی از این پدیده در اختیار ما قرار می‌دهد.

بیشتربخوانید : ماجرای هجوم پروانه‌ها به پایتخت/ میهمانان ناخوانده و رنگارنگ خطری برای محصولات کشاورزی دارند؟

پروانه‌های بی‌خطر
پروانه‌ها با شکل و شمایلی که دارند، تنوع زیستی فراوانی از خود نشان می‌دهند و یکی از زیباترین حشرات در دنیا محسوب می‌شوند که طرفداران زیادی هم دارند. پروانه‌ها معمولا برای انسان خطری ندارند. اما روی بدن گونه‌هایی از پروانه‌ها مو‌هایی وجود دارد که در تماس با بدن انسان، خارش و ضایعات پوستی ایجاد می‌کند که خطرناک نیست، اما احساس ناخوشایندی دارد. برخی گونه‌های پروانه هم هستند که وقتی کرم حشره هستند، از گیاهان سمی تغذیه می‌کنند و در زمان بلوغ به پروانه‌های سمی تبدیل می‌شوند. این نوع پروانه‌ها بیشتر در «گویان» واقع در آمریکای جنوبی و مناطق آفریقای مرکزی یافت می‌شوند. درحالی که پرندگان شکاری این گونه‌ها را می‌شناسند و آن‌ها را شکار نمی‌کنند، اما با وجود اینکه برای انسان خطری ندارند، بهتر است تا حد امکان از تماس مستقیم با آن‌ها به‌ویژه در کودکان خودداری کنید.

بیشتر مواقع، پروانه‌ها را در باغ‌ها و در نقاط پرگل مشاهده می‌کنیم، اما گهگاه به دلایلی، به نقاط دیگر مهاجرت می‌کنند و می‌توان شاهد جمع گسترده‌ای از آن‌ها در یک منطقه بود؛ اتفاقی که در شهرستان‌های استان تهران افتاده است. معمولا دلایل مختلفی برای این پدیده وجود دارد. پروانه‌ها موجوداتی خونسرد هستند و به راحتی قادر به تحمل آب و هوای سرد نیستند؛ به همین علت برای پیدا کردن هوای گرم به نقاطی با آب و هوای گرم‌تر مهاجرت می‌کنند. از دلایل دیگر مهاجرت پروانه‌ها می‌توان به وجود منبع غذایی موردنیازشان در یک منطقه اشاره کرد. اگر فصل زمستان باشد و گلی هم وجود نداشته باشد که بتوانند از آن تغذیه کنند، در آنجا نمی‌مانند.

اگر تغییرات آب و هوایی مساله اصلی برای مهاجرت این حشرات مانند پروانه‌های مناطق گرمسیری نباشد، آن‌ها اغلب برای تشکیل کلونی‌های جدید مهاجرت می‌کنند. دلیل دیگر اینکه اگر پروانه‌ها برای مدتی طولانی در نقطه‌ای بمانند، کرم‌های پروانه تمام موادغذایی آن منطقه را به‌عنوان خوراک مصرف می‌کنند و پروانه‌ها از گرسنگی می‌میرند؛ بنابراین، مهاجرت به مناطق جدید، حیات و منابع غذایی آن‌ها را تضمین می‌کند. پروانه‌ها عموما به دلیل بال‌های پرزداری که دارند، ابزاری برای گرده‌افشانی به شمار می‌روند.

آن‌ها شاید نتوانند به اندازه زنبور‌ها با خود گرده حمل کنند، اما قادرند آن‌ها را در مسافت‌های طولانی‌تری با خود جابه‌جا کنند. پروانه‌های بالغ تنها از مایعات تغذیه می‌کنند که این کار را با خرطومی که دارند، انجام می‌دهند. آن‌ها آب و مایعات را برای تامین آب بدن از حفره‌های پرآب می‌کشند و از شهد گل‌ها هم تغذیه می‌کنند تا قند، انرژی، سدیم و دیگر مواد معدنی مورد‌نیاز برای تولیدمثل را تامین کنند. اما در این میان، گاهی گونه‌هایی از پروانه‌ها به سدیم بیشتری در نمک نیاز دارند و به همین دلیل ممکن است به بهانه جذب سدیم از تعریق انسان، روی بدن او بنشینند. بعضی دیگر هم روی کود و میوه‌ها یا لاشه‌های در حال فساد می‌نشینند.

هجوم پروانه‌ها در دنیا
به گزارش cbc، در اواخر تابستان سال ۲۰۱۷ بود که پروانه‌های زیادی به «کِبِک» واقع در کانادا هجوم بردند. این پروانه‌ها که از گونه «رنگین‌بانو» بودند، در مسیر خود به سمت جنوب در این منطقه توقف کرده بودند تا انرژی دوباره‌ای کسب کنند. آن‌ها در ۲۰۰ تا ۳۰۰ متری زمین پرواز می‌کردند و از جنوب آمریکا مهاجرت کرده بودند. آن‌ها همچنین هرساله این مسیر را برای رسیدن به سرزمین‌های جنوبی طی می‌کنند، اما در آن سال، تجمع زیادی در مونترال پیدا کرده بودند. بدن آن‌ها بعد از کمی استراحت، زمان مناسب را برای حرکت دوباره و مساعد بودن شرایط جوی برای پرواز اطلاع می‌دهد. آن‌ها به سمت جنوب آمریکا، جنوب غربی و احتمالا شمال مکزیک در حرکت بودند که بتوانند زمستان را در آنجا زنده بمانند. این پروانه‌ها شاید در ظاهر ظریف و ناتوان به نظر می‌رسیدند، اما تا بیش از ۳۰ کیلومتر پرواز می‌کردند. آن‌ها وقتی در جریان باد قرار می‌گرفتند در زمان آسیب‌دیدگی بال‌ها، با ۱۵ درصد بال خود هم می‌توانستند پرواز کنند.

در پدیده‌ای دیگر، در ماه مارس سال گذشته یعنی ۲۰۱۹ بود که میلیون‌ها پروانه «رنگین‌بانو» به کالیفرنیای جنوبی هجوم بردند. این حشرات سیاه و نارنجی هرساله از صحرا‌های غرب مکزیک به منطقه‌ای در شمال‌غربی اقیانوس آرام برای تخم‌گذاری می‌روند. اما محققان بر این باورند که رشد بیش از‌حد گیاهان باعث چند برابری و میلیونی شدن جمعیت عنکبوت‌ها شد.

در سال ۲۰۱۴، پروانه‌های سیاه غول‌پیکر به مالزی حمله کردند و خانه‌های مسکونی را مورد حمله خود قرار دادند. این حشرات با بال ۱۶ سانتیمتری که داشتند، یک مسابقه فوتبال ملی را که در حال برگزاری بود، به تعطیلی کشاند. محققان معتقد بودند این پروانه‌ها از نور برای ردیابی استفاده می‌کردند. آن‌ها برای یافتن گیاهان تازه و دست‌نخورده به مناطق جدید مهاجرت می‌کردند. کارشناسان محیط‌زیست اعلام کردند این پروانه‌ها خطری برای مردم ندارند، اما به دلیل پرز‌هایی که روی بال‌های آن‌ها وجود دارد، بهتر است افراد مبتلا به آلرژی و آسم از آن‌ها دوری کنند.

پروانه‌ها آفت نیستند

کهرم، کارشناس محیط‌زیست درباره هجوم پروانه‌ها به مناطقی از استان تهران به «فرهیختگان» می‌گوید: «تجمع این پروانه‌ها به تهران، مهاجرت نیست چراکه مهاجرت یک امر دوطرفه است و رفت و برگشت دارد. اما در این پروانه‌ها مشخص نیست رفت و برگشتی داشته باشند. گونه‌ای از پروانه‌ها هستند که به گونه «مونارک» یا سلطنتی معروفند که سه، چهارهزار کیلومتر هم سفر می‌کنند و بیشتر به مناطق آمریکای جنوبی مهاجرت می‌کنند که اصلا این گونه پروانه در ایران وجود ندارد. در واقع این را می‌توان نوعی هجوم پروانه‌ها دانست. هجوم این پروانه‌ها یا زاییده حرکت خودشان است یا همراه باد جابه‌جا شده‌اند و به دلیل وزن سبکی که دارند به راحتی و در هر جهتی جابه‌جا می‌شوند.» او گفت که افزایش بارندگی‌های اخیر در کشور می‌تواند علت زیاد شدن تعداد پروانه‌ها باشد. پروانه‌ها، موجودات رطوبت‌دوستی هستند. این حشرات در جلوی دهان، خرطومی دارند که با آن آب می‌نوشند و موادمعدنی مانند آهن، کلسیم و... را از آب جذب می‌کنند. بنابراین، به دلیل بالا رفتن رطوبت، تعداد پروانه‌ها افزایش یافته و به مناطقی از شهر تهران هجوم آورده‌اند.

در مدتی که خبر هجوم پروانه‌ها به مناطقی از تهران منتشر شده، بسیاری از کشاورزان نگران محصولات و مزارع خود هستند و از آفت ناشی از این پروانه‌ها هراسان هستند. اما این کارشناس محیط‌زیست در ادامه گفتگو با اشاره به اینکه جای هیچ نگرانی برای کشاورزان نیست، تاکید کرد: «این پروانه‌ها آفت نیستند. این حشرات چهار مرحله در دوران حیات خود دارند. مرحله اول تخم، مرحله دوم لارو، مرحله سوم شفیره یا همان پیله و مرحله چهارم بالغ است که حشره به مرحله بلوغ و پرواز می‌رسد و می‌تواند پرواز کند. مرحله سوم در طبقه خاصی از پروانه‌ها وجود دارد که در ایران وجود ندارد.

این پروانه‌ها آفت نمی‌توانند باشند، زیرا زمانی که در مرحله لارو یا کرمینه هستند، حجم زیادی غذا می‌خورند و وقتی داخل پیله یا شفیره می‌روند و از آن خارج شده و تبدیل به پروانه می‌شوند، تغذیه‌ای ندارند. این حشره در این محله تنها جفت‌گیری و تخم‌گذاری می‌کند؛ بنابراین به احتمال زیاد، با توجه به اینکه در فصل بهار قرار داریم، این پروانه‌ها در جایی مرحله کرمینه بودن را پشت‌سر گذاشته و از تخم خارج شده و به سمت تهران حرکت کرده‌اند. در این مرحله، پروانه تغذیه نمی‌کند که بتوان آن را آفت تلقی کرد.» به گفته کهرم، پروانه‌ها بعد از رسیدن به بلوغ و تخم‌گذاری می‌میرند و از بین می‌روند. این حشرات از زمانی که از پیله خارج می‌شوند و به‌عنوان پروانه شروع به تخم‌گذاری می‌کنند، تنها ۵ تا ۶ روز عمر می‌کنند. او با تاکید بر این نکته که این پروانه‌ها آفت محسوب نمی‌شوند، به کشاورزان هشدار داد نیازی به سمپاشی مزارع و درختان نیست و هیچ مشکلی برای محصولات ایجاد نمی‌کند.

منبع: روزنامه فرهیختگان

انتهای پیام/

تهران، میزبان پروانه‌ها