به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، آخرین برآورد از حجم خسارات سیلاب اخیر در چند استان کشور به ۳۵ هزار میلیارد تومان رسیده است که تقریبا معادل یک سال یارانه نقدی پرداختی به ۶۴ میلیون نفر است. قطعا تامین مالی این حجم از خسارت، خصوصا با توجه به وضعیت بودجه امسال، کار دشواری است. با این حال، گزینه اول برای تامین خسارات سیل، برداشت معادل ۲ میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی است که تبعات خاص خود را دارد.

اگر دو میلیارد دلار با نرخ بازار آزاد کنونی (هر دلار ۱۳۵۰۰ تومان) محاسبه شود، حدود ۲۷۰۰۰ میلیارد تومان دست دولت را می‌گیرد. اگر این پول به نرخ سامانه نیما (هر دلار ۹۰۰۰ تومان) محاسبه شود، حدود ۱۸ هزار میلیارد تومان درآمد ریالی نصیب دولت می‌کند. در هر صورت، اگر بانک مرکزی بتواند ۲ میلیارد دلار اسکناس ارز را به بازار تزریق کند، قیمت دلار به طرز قابل توجهی کاهش پیدا خواهد کرد، اما بررسی‌های ما نشان می‌دهد اساسا موجودی صندوق توسعه ملی به دلار نیست که بتوان چشم امید به کنترل بازار ارز با آن بست.

برآورد ۳۵ هزار میلیارد تومانی کل خسارات
تا پیش از این رقم خسارات سیل اخیر بین ۱۰ تا ۲۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده بود، اما روز گذشته عبدالرضا رحمانی‌فضلی، وزیر کشور در نسشت علنی مجلس میزان خسارات سیل اخیر را بین ۳۰ تا ۳۵ هزار میلیارد تومان برآورد کرد و گفت: ۲۵ استان و بیش از ۴۴۰۰ روستا در کشور درگیر سیل شدند.

گزینه برداشت از صندوق
در روز‌های اخیر اخباری منتشر شد که حسن روحانی رئیس‌جمهور از رهبر معظم انقلاب اسلامی درخواست کرده تا با برداشت معادل دو میلیارد دلار از منابع صندوق توسعه ملی جهت جبران خسارات سیل موافقت نمایند.
عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی نیز این هفته در اینستاگرام خود نوشت: نیاز به برداشت از منابع صندوق توسعه ملی، برای تأمین بخشی از خسارت‌های سیل، اجتناب‌ناپذیر است. فروش این منابع، موجب عرضه بیشتر ارز در بازار شده و منابع ریالی لازم را تأمین می‌کند. برای تسهیل این فرآیند، بانک مرکزی نقش ثبات سازی در بازار را ادامه خواهد داد و منابع حاصل را صرف کنترل هدفمند نرخ و تنظیم عرضه و تقاضا خواهد کرد.

پیامد‌های برداشت از صندوق
صندوق توسعه ملی از برنامه پنجم توسعه با هدف ذخیره بخشی از درآمد صادرات نفت جهت استفاده بخش خصوصی تاسیس شد. در بودجه امسال، سهم صندوق توسعه ملی از درآمد صادرات نفت، ۲۰ درصد تصویب شده است؛ بنابراین طبیعی است برداشت‌های مکرر دولت از منابع صندوق، موجب کاهش توان آن در وام‌دهی به بخش خصوصی خواهد شد.
علاوه بر این، درباره نحوه مصرف این دو میلیارد دلار هم ریسک‌هایی وجود دارد. برای استفاده از این منابع ارزی، دو روش پیش‌روی بانک مرکزی قرار دارد.
روش اول خرید منابع ارزی برداشت شده از صندوق توسعه ملی توسط بانک مرکزی و پرداخت معادل ریالی آن به دولت از طریق چاپ پول جدید است که این روش موجب افزایش پایه پولی، نقدینگی و تورم می‌شود.
روش دوم که در یادداشت اینستاگرامی رئیس‌کل بانک مرکزی هم به آن اشاره شده بود، فروش ارز برداشت شده از صندوق توسعه ملی در بازار ارز و پرداخت منابع حاصل از فروش آن به دولت است. روش دوم موجب افزایش عرضه ارز در بازار و عدم افزایش پایه پولی می‌شود. البته هنوز پیشنهاد برداشت از صندوق توسعه اجرایی نشده است، اما این علامتی روشن به بازار ارز برای تحولات آینده این بازار است.
البته واقعیت مهمی که وجود دارد این است که صندوق توسعه ملی دو میلیارد دلار موجودی نقد ندارد که بتواند آن را مستقیما به بانک مرکزی بدهد و بانک مرکزی هم این حجم عظیم دلار را به بازار تزریق کند. قطعا تزریق این حجم دلار به بازار، موجب کاهش قیمت ارز خواهد شد، اما به علت تحریم‌ها، اساسا منابع ارزی صندوق توسعه ملی همچون ذخایر ارزی بانک مرکزی، به طور اسکناس در دسترس نیست، بلکه در کشور‌های خریدار نفت ایران بلوکه شده است.

آن بخشی از ذخایر هم که بلوکه نیست، به صورت دلاری نیست، بلکه به پول ملی کشور‌های خریدار نفت ایران یعنی هند، چین، کره‌جنوبی و ژاپن است؛ بنابراین انتظار این‌که با اجرای درخواست دولت برای برداشت معادل دو میلیارد دلار از منابع صندوق توسعه ملی، این حجم اسکناس دلاری در اختیار بانک مرکزی قرار خواهد گرفت که با آن می‌تواند بازار ارز را مدیریت کند، نادرست است.
با توجه به این واقعیات، کارشناسان نگرانند که نیاز فوری دولت به پول برای جبران خسارات سیل، سبب اعمال فشار به بانک مرکزی شود تا فورا معادل ریالی رقم برداشت شده از صندوق توسعه ملی را عرضه کند. در این شرایط، ممکن است بانک مرکزی اقدام به چاپ پول کند که تبعات تورم و گرانی آن مشخص است.
کارشناسان توصیه می‌کنند دولت در دریافت معادل ریالی پول برداشت شده از صندوق توسعه ملی، شتاب نکند و به بانک مرکزی فشار وارد نیاورد تا این بانک بتواند به تدریج ارز دریافتی از صندوق را در بازار عرضه کند و هر مقدار که از این ارز را فروخت، پول حاصله را به دولت بدهد. به این ترتیب پایه پولی هم زیاد نمی‌شود.

منبع: روزنامه جام جم

انتهای پیام/

دخل و خرج برداشت از صندوق