عقربه شفافیت روی «۱۰:۱۰ دقیقه»؛
دبیر جشنواره فجر: تمام موفقیت‌های معتمد آریا پس از انقلاب بود/ قرار نیست دبیر جشنواره همه فیلم‌ها را ببیند/ عقد قرارداد بیش از ۸ میلیارد با اسپانسرها
دبیر سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر مهمان سی امین قسمت از برنامه «۱۰:۱۰ دقیقه» باشگاه خبرنگاران جوان است.
به گزارش خبرنگار حوزه سینما گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، سی امین قسمت از برنامه گفتگو محور «۱۰:۱۰ دقیقه» با حضور ابراهیم داروغه زاده، دبیر سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر برگزار شد.
ابراهیم داروغه‌زاده در این برنامه به موضوعات مختلفی از جمله شایعه رفتن وزیر ارشاد، هزینه‌ها و حواشی این دوره از جشنواره پرداخت.
گفتنی است، برنامه «۱۰:۱۰ دقیقه» یک گفت‌وگوی رو در روست که قرار است به شفافیت فضای فرهنگی کشور کمک کند و ابهامات موجود در ذهن مخاطبان در حوزه‌های مختلف را با حضور یک میهمان شاخص مرتبط با آن حوزه، به صورت صریح در یک زمان ۴۵ دقیقه‌ای بررسی نماید.
این برنامه که در باشگاه خبرنگاران جوان تولید می‌شود، یکشنبه شب‌ها ساعت ۱۰:۱۰ دقیقه شب روی سایت این مجموعه قرار می‌گیرد؛ لذا مخاطبان می‌توانند با مراجعه به صفحه اول سایت باشگاه خبرنگاران جوان به نشانی www.yjc.ir به تماشای آن بنشینند.
باشگاه خبرنگاران جوان:بسم الله الرحمن الرحیم، سلام شب شما بخیر باشد و به برنامه ۱۰:۱۰ این هفته خیلی خوش آمدید. این هفته هم مانند هفته‌های گذشته مهمان عزیزی را به برنامه ۱۰:۱۰ دعوت کرده‌ایم، جناب آقای دکتر ابراهیم داروغه زاده دبیر سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر قبول دعوت کردند و به برنامه ما تشریف آوردند.
داروغه‌زاده: من هم سلام عرض می‌کنم خدمت شما و بینندگان برنامه تون.
باشگاه خبرنگاران جوان: روال برنامه ما به اینگونه است که ما با مهمانان خیلی صریح وارد بحث می‌شویم شما که با صراحت مشکلی ندارید؟
داروغه‌زاده: خیر
باشگاه خبرنگاران جوان: می‌گویند وزیر شما می‌رود، خبر دارید؟
داروغه‌زاده: نه خبر ندارم. آخرین بار شنیدم دکتر روحانی از این اتفاق اظهار بی‌اطلاعی کردند و دکتر صالحی چند روز پیش گفتند هنوز استعفای کتبی نداده‌ام. شایعاتی بود، ولی اینطور که من شنیدم تکذیب شده است.
باشگاه خبرنگاران جوان: جشنواره فیلم فجر امسال را چطور دیدید، برخی‌ها می‌گویند حاشیه زیاد داشت؟
داروغه‌زاده: جشنواره فیلم فجر به عنوان بزرگترین رویداد فرهنگی هنری هر سال در ایام دهه فجر برگزار می‌شود و از آنجایی که به عنوان جشنواره‌ای سینمایی برای رسانه‌ها و مردم جذاب است، طبیعتا حاشیه‌هایی وجود دارد که آن هم جذاب است، ولی حاشیه‌های منفی نداشت.
باشگاه خبرنگاران جوان: یعنی واقعا فکر می‌کنید حواشی خاصی نبود؟
داروغه‌زاده: حاشیه‌های منفی که بخواهد اصل جشنواره را تحت الشعاع قرار دهد، نداشت. جشنواره ما بسیار باشکوه برگزار شد ۳۳ فیلم در جشنواره شرکت کردند که ۲۲ فیلم در بخش مسابقه بود. سینماگران به نامی حضور داشتند، سالن‌ها پرمخاطب و استقبال مردم خوب بود.
باشگاه خبرنگاران جوان: منظورم این صحبت‌های شما نبود، یک مثال می‌زنم در افتتاحیه جشنواره خانم بازیگری را دعوت می‌کنید که تمام اصول مبنایی جشنواره را زیر سوال می‌برد.
داروغه‌زاده: طبق روال هر سال که از سینماگران بزرگ در مراسم افتتاحیه تجلیل می‌کنیم امسال هم برای معتمدآریا و چند تن دیگر بزرگداشت گرفتیم. یک خانم بازیگری که پس از انقلاب در فیلم‌ها و سریال‌های بسیار درخشانی بازی کردند. ایشان هم روی صحنه آمدند و ضمن تشکر از جشنواره که این مراسم را تدارک دیده، یک سری انتقاد داشتند. به نظرم در چهل سالگی انقلاب، نظام ما آنقدر مقتدر است که اجازه بدهیم آدم‌ها حرف‌ها و انتقادهایشان را بزنند و شاید یکی از نقاط قوت نظام ما این است.
باشگاه خبرنگاران جوان: آیا شما انتقادشان را وارد می‌دانستید؟
داروغه‌زاده: بحث وارد بودن نیست. اینکه اجازه دارند حرف‌هایشان را بزنند، جزو افتخارات نظام جمهوری اسلامی ایران است.
باشگاه خبرنگاران جوان: چرا مابقی آدم‌ها اجازه حرف زدن ندارند، بالاخره ماهیت جشنواره فجر بحث انقلاب و چهل سالگی بزرگداشت سالگرد انقلاب ماست. اگر قرار باشد به بهانه آزادی بیان یک آدمی را بیاوریم که هرچه دلش بخواهد به اتفاقات ارزنده این چهل سال بگوید اینکه آزادی بیان نمی‌شود، به نظر شما می‌شود؟
داروغه‌زاده: ایشان انقلاب را زیر سوال نبردند. من نمی‌دانم کجای صحبت‌های ایشان اینگونه بوده است؟ گفتند یک سری مشکلات داشتیم، اما زنان ما علی رغم این مشکلات پیشرفت کردند. من می‌گویم در چارچوب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران که اتفاقا نقطه قوتش این است که افراد، گروه‌ها و چهره‌ها می‌توانند آزادی بیان داشته باشند و اگر انتقادی نسبت به دولت دارند، بیان کنند. این همان وجه تمایز ما با نظام ستم شاهی است که علیه آن قیام و انقلاب کردیم. بچه‌های قدیمی سینما می‌گویند در آن دوران اختناق شدیدی وجود داشت و امکان بیان نظرات و انتقادات حتی در فیلم هایمان را نداشتیم. اما خوشبختانه در جمهوری اسلامی این امکان برای سینماگران ایجاد شده که هم فیلم‌های اجتماعی و سیاسی منتقد به دولت و حاکمیت بسازند و هم می‌توانند نظراتشان را بیان کنند.
باشگاه خبرنگاران جوان: آیا باید آن را زیر سوال هم ببرند؟ من به نکته‌ای اشاره کنم، مثلا در دفاع از آزادی بیان فرضا بگویم دست اندرکاران جشنواره امسال میلیاردی با اسپانسر بستند، خوردند و بردند کسی هم جلوی من را نگیرد، این آزادی بیان است؟
داروغه‌زاده: نه باید پاسخ دهیم.
محتوای حرف‌های معتمد آریا می‌تواند نقد شود
باشگاه خبرنگاران جوان: بالاخره ایشان آمد یک سری حرف‌ها را مطرح کرد، چرا شما به عنوان متولی جشنواره و فرد دیگری نسبت به این موضوع پاسخی نداد؟
داروغه‌زاده: محتوای صحبت خانم معتمدآریا با اجازه صحبت دادن به یک فرد دو بخش مجزاست. راجع به محتوای صحبت طبیعی است تمام موفقیت‌های خانم معتمد آریا پس از انقلاب بوده و اتفاقا حضور زن به شکل واقعی و درست در سینمای پس از انقلاب توسعه پیدا کرده و کاملا ماهیت حضور زن در سینمای قبل و پس از انقلاب مشخص است. اتفاقا سینمای بعد از انقلاب اجازه رشد به زنان داده است، برای اینکه پیشرفت کنند چون به هرحال در سینمای قبل از انقلاب وجه تمایز زن‌ها مسائل جنسی بود که طبیعتا محتوای حرف‌های معتمد آریا می‌تواند نقد شود. هم اهالی سینما و من واکنش‌هایی نشان دادیم.
باشگاه خبرنگاران جوان: یعنی شما کسی را پیدا نکردید که حداقل مبانی ابتدایی انقلاب اسلامی ما را قبول داشته باشد و حتی نقد کند، اما کسی انتخاب می‌شود که در عملکرد رفتار‌هایی کرده که با فضای اعتقادی جامعه ما با فضای دینی ما ممانعت دارد، چرا باید همچین کسی را انتخاب کنیم و بعد در چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی و در افتتاحیه مهمترین رویداد فرهنگی هنری کشور از ایشان تقدیر کنیم؟
داروغه‌زاده: اولا برای بزرگداشت‌ها شورای سیاست گذاری جشنواره طبق یک آیین نامه‌ای افرادی که در طول سالیان برای سینما افتخار کسب کردند را انتخاب می‌کند و هرسال هم یک تعدادی برای بزرگداشتشان در افتتاحیه وارد این حوزه می‌شوند. مجموعه عملکرد یک بازیگر سینما یا یک چهره سینما را باید در نظر بگیریم و نه فقط رفتارش را. در مجموع معتمدآریا توسط شورای سیاست گذاری جشنواره فیلم فجر برای تقدیر انتخاب شدند.
باشگاه خبرنگاران جوان: ولی می‌توانستید انتخاب بهتر از ایشان داشته باشید؟
داروغه‌زاده: نمی‌دانم واقعا
باشگاه خبرنگاران جوان: واقعا نمی‌دانید بهتر از خانم معتمدآریا نداریم؟
داروغه‌زاده: سی و هفت دوره جشنواره برگزار شده و هر دفعه سه الی پنج نفر انتخاب شدند و همانطور که می‌دانید باید برای خانم معتمدآریا زودتر از این‌ها اتفاق می‌افتاد؛ یعنی کسانی تقدیر شدند که سوابق و افتخارات سینمایی آنها کمتر از ایشان بوده است. همین الان که شما می‌گویید همان‌هایی که در ذهنتان است و فکر می‌کنید باید تقدیر می‌شد اگر مراجعه کنید به کتاب جشنواره در سی و هفت دوره گذشته متوجه می‌شوید برای اکثریت افرادی که مد نظر است، تقدیر گرفته شده است.
باشگاه خبرنگاران جوان: چرا جشنواره فیلم فجر اصلا اسمش فجر است؟
داروغه‌زاده: باید از آقای بهشتی که پایه گذار جشنواره فیلم فجر بودند و این نام را انتخاب کردند، پرسید. در ایام دهه مبارکه فجر یک سری جشن‌ها برگزار می‌کردیم که سال‌های پیش بیشتر بود و در این سال‌های اخیر به جشنواره فیلم فجر محدود شده است. شاید شما به یاد نیاورید ما جشنواره‌های ورزشی مثل مسابقه‌های کشتی و فوتبال ویژه فجر هم داشتیم و یکی از برنامه‌های مهم، جشنواره فیلم بود که در این ایام که برگزار می‌شد اسم آن را جشنواره فیلم فجر گذاشتند و برای رونق بخشی به جشن‌های انقلاب بود که در دهه فجر برگزار می‌شد.
اگر یادتان باشد یا به تاریخچه جشنواره مراجعه کنید اوایل همه فیلم‌های سینمای ساخته شده در جشنواره فجر نمایش داده می‌شد؛ یعنی محدودیت تعداد هم نبود تا چند سال بعد هم حتی آن‌هایی که در بخش مسابقه نبودند در بخش خارج از مسابقه نمایش داده می‌شدند. حدود سه چهار سال است که محدود شده به تعدادی از فیلم‌ها از بین کل فیلم ها.
سینمای ایران در خدمت نظام و انقلاب است
باشگاه خبرنگاران جوان: یعنی قرار نبوده که به هیچ عنوان فیلم‌ها سنخیتی با موضوع انقلاب داشته باشند؟
داروغه‌زاده: اصلا قرار نبود فیلمهایی که ساخته می‌شوند سنخیتی با انقلاب نداشته باشند. سینمای ما جدای از انقلاب، نظام و سیاست‌های آن نیست، ولی جشنواره فیلم فجر ویترین سینمای ایران است و قرار نبود فقط به موضوع انقلاب پرداخته شود. همه سینمای ایران در خدمت نظام، انقلاب و سیاست‌های کلان نظام و انقلاب است.
باشگاه خبرنگاران جوان: سینما نباید ویترین انقلاب هم باشد؟
داروغه‌زاده: حتما همینطور است. سینما به طور کلی باید ویترین انقلاب باشد.
باشگاه خبرنگاران جوان: به نظرتان در این جشنواره از همه فیلم‌ها چه تعداد با موضوع انقلاب همخوانی داشت و شد ویترین انقلاب؟
داروغه‌زاده: باید اول تعریفمان از انقلاب را بگوییم.
باشگاه خبرنگاران جوان: شما تعریف کنید.
داروغه‌زاده: شما که می‌پرسید باید ذهنیت خود را تعریف کنید.
فیلم مغایر با انقلاب نباید مجوز بگیرد
باشگاه خبرنگاران جوان: من که می‌گویم با توجه به آرمان ها، اهداف و شعائر انقلاب
داروغه‌زاده: به صورت کلی طبیعتا هیچ فیلمی که در تضاد با اهداف و سیاست‌های کلان انقلاب باشد، اصلا نباید پروانه ساخت و نمایش بگیرد. ولی یک موضوعی در نظر بگیرید که وقتی در مورد کیفیت صحبت می‌کنیم یک موضوع نسبی و مقایسه‌ای می‌شود. ما در دو سال گذشته در سینما تا چه حد به موضوعات همسو با نظام و اولویت‌های نظام پرداختیم؟ مثلا موضوع منافقین، ما بلافاصله پس از اینکه منافقین دوباره در حوزه جهانی فعال شدند ما فیلم سینمایی ساختیم که عملیات مرصاد را به تصویر می‌کشد که خیانت آنها را در زمان جنگ گوشزد می‌کند یا در همین دو سه سال گذشته موضوع تکفیری‌ها، تروریسم تکفیری که در جهان و منطقه یک خطری برای نظام جمهوری اسلامی است بلافاصله یک فیلم درخشان ساختیم که به این موضوع می‌پردازد و واکنش نشان دادیم. از طرفی با توجه به شرایط منطقه، همیشه نیازمند به این هستیم که روحیه مقاومت و ایثار تقویت کنیم و یکی از مهمترین دوره‌هایی که ایثار و مقاومت را دیدیم و منجر به پیروزی شد، دفاع مقدسمان بود. هر سال حداقل سینمای ما یک فیلم درخشان برای یادآوری آن ایستادگی‌ها و مقاومت‌ها ساخته شده است.
باشگاه خبرنگاران جوان: من از شما تشکر می‌کنم، اما در همین جشنواره فیلم «ناگهان درخت» ساخته می‌شود که زمان قبل از انقلاب را پر زرق و برق و زییا نشان می‌دهد، اما وقتی وارد دوران انقلاب می‌شود به صورت کدر در می‌آید. اصلا یک موضوع دیگر همین سینماگران روشنفکر آرمانشان هالیوود است، در هالیوود وقتی فیلم‌ها را نگاه می‌کنید سه موضوع خط قرمز است یعنی اگر از آن عبور کنند شاید وارد سینمای هالیوود نخواهد شد، یکی بحث ملی گرایی و دیگری قانون است. شما هیچ فیلمی را نمی‌بینید که بخواهد قانون امریکا را زیرسوال ببرد، یا رییس جمهور امریکا را بالا پایین کند چرا؟ چون از قانون تخطی کرده است و بحث بنیاد و ساختار خانواده نیز از جمله بحث‌هایی است که از آن عبور نمی‌کنند یعنی اگر کسی از خط قرمز‌های بنیاد خانواده‌ها و ساختار‌ها عبور کند قهرمان فیلم نمی‌شود و چهره منفور و مورد غضب تماشاگر واقع می‌شود. اما در سینمای ما چه آرمان‌هایی داریم آیا ما برای خودمان یکسری آرمان‌ها قرار دادیم؟ ما به راحتی قوانین شرعی را در فیلم‌ها زیر سوال می‌بریم، بنیان خانواده را بهم می‌ریزیم، اصلا حکم موضوع قصاص را زیر پا می‌گذارید.
داروغه‌زاده: الان شما سوال نمی‌کنید بلکه بیانیه می‌دهید.
باشگاه خبرنگاران جوان: من چه بیانیه‌ای دادم شما جواب دهید.
داروغه‌زاده: اولا که شما قضاوت می‌کنید.
باشگاه خبرنگاران جوان: شما می‌گویید که در سینما اینطور نیست؟
داروغه‌زاده: نه، به صورت کلی شما می‌گویید در فیلم هایتان قصاص و احکام شرعی را زیر پا می‌گذارید، بنیان خانواده را از بین می‌برید و تهمت‌هایی را به سینما می‌زنید که بایستی تک تک به آنها پرداخته شود. اولا که شرایط نقد فیلم متفاوت است، هر مخاطبی با توجه به دنیای ذهنی خودش خوانشی از فیلم دارد که ممکن است با خوانش فیلمساز تفاوت داشته باشد.
باشگاه خبرنگاران جوان: شما تا الان می‌گفتید آزادی بیان، اما الان می‌گویید به من تهمت می‌زنید.
داروغه‌زاده: شما آزادید تهمت بزنید و تهمت هم می‌زنید.
باشگاه خبرنگاران جوان: من بخشی از نظرات جامعه را بیان می‌کنم.
داروغه‌زاده: اجازه بدید اگر من اینجا هستم پس دفاع کنم.
امکان ندارد فیلمی ساخته شود که شرع اسلام را زیر سوال ببرد
باشگاه خبرنگاران جوان: خیلی از کسانی که فیلم‌ها را دیده اند نظراتشان در فضای مجازی و اجتماعی وجود دارد و من آنها را بیان می‌کنم و می‌توانید آنها را ببینید.
داروغه‌زاده: مثلا یک فیلمی است درباره سبک زندگی غربی و آسیب‌هایی که این موضوع به خانواده‌ها وارد می‌کند و باعث فروپاشی خانواده‌ها می‌شود، این فیلم آن را به تصویر کشیده است. ما یک فیلم دیگر داشتیم که قهرمان منفی فیلم دائم الخمر است. شما می‌توانید یک خوانش از این فیلم داشته باشید که فرضا شما مصرف نوشیدنی‌های الکلی را ترویج می‌کنید و همزمان می‌توانید یک خوانش از این فیلم داشته باشید که این موضوع را تقبیح می‌کنید؛ این‌ها کاملا دو خوانش متفاوت از یک فیلم است. امکان ندارد فیلمی در ایران ساخته شود که بخواهد شرع اسلام را زیر سوال ببرد یا برخلاف بنیان‌های خانواده، نظام و انقلاب باشد، در شورا پروانه نمایش متشکل از افراد مورد وثوق نظام از جمله آقای دکتر کرمی، دکتر احسانی، آقای خاموشی، آقای خوراکیان و آقای دکتر خجسته مجوز بگیرد. اینکه یک نفر فیلمی را به شکلی نقد می‌کند، قابل بحث است. افراد دیگری هستند که شاید نظر متفاوتی داشته باشند. پس بنابراین حکم قطعی صادر نکنید.
باشگاه خبرنگاران جوان: آقای دکتر قبول، ولی من می‌خواهم به طور مصداقی بگویم. مثلا فیلم «ناگهان درخت».
داروغه‌زاده: من آن فیلم را ندیده‌ام و الان نمی‌توانم درباره این فیلم توضیح دهم.
فیلم «طلا» اشاره‌ای به رابطه نامشروع ندارد
باشگاه خبرنگاران جوان: فیلم «طلا» چطور؟
داروغه‌زاده: خب فیلم «طلا» چیه.
باشگاه خبرنگاران جوان: خب فیلم «طلا» نمایش بحث یک مادری که به فرزند نامشروع خودش علاقه دارد و تا آخر فیلم آن را حفظ می‌کند.
داروغه‌زاده: از کجا فهمیدید که شما نامشروع است؟
باشگاه خبرنگاران جوان: داخل فیلم.
داروغه‌زاده: خیر. داخل فیلم همچین اشاره‌ای نمی‌شود. کلا در فیلم مستقیما گفته نمی‌شود که اصلا این دو نفر ازدواج کرده‌اند یا نه و ما متوجه این نمی‌شویم.
باشگاه خبرنگاران جوان: ببخشید مثلا باید این را در فیلم فریاد بزند؟
داروغه‌زاده: شورای پروانه نمایش سازمان سینمایی و هیات انتخاب این فیلم را دیده (حالا این‌ها را برای شما نوشته اند و شما ممکن است که اصلا فیلم را ندیده باشید) و این اتفاق واقعا وجود ندارد. به عنوان نمونه در انتقادی به فیلم «متری شیش و نیم» می‌گفتند فیلم سیاه نمایی می‌کند، اما من می‌گویم که ما سال گذشته مامور شدیم تا به آسیب‌های اجتماعی بپردازیم و به ما ابلاغ شد که درباره یکی از بزرگترین آسیب‌های اجتماعی یعنی اعتیاد و گسترش مواد مخدر در میان نسل جدید مانند مواد مخدر توهم زا و شیمیایی فیلم بسازیم. این فیلم (متری شیش و نیم) به جدیت به آسیب‌هایی که مواد مخدر و قاچاقچی مواد مخدر می‌تواند بر جامعه بزند نگاه دارد و مبادرت پلیس و قوه قضاییه در برخورد با این موضوع را با جدیت به آن می‌پردازد. یک فیلم درخشانی ساخته شده که هم قوه قضاییه و هم پلیس در طول دوران فیلم از ساخت آن حمایت کردند و همین حالا نیز از آن حمایت می‌کنند. ولی ممکن است برخی از منتقدین فیلم را ببینند و اظهار کنند که فیلم سیاه نمایی یا بزرگ نمایی است. خب این دیگر می‌شود در فضای بعد از فیلم که شاید افراد مختلف برداشت‌های مختلفی دارند.
باشگاه خبرنگاران جوان: آقای دکتر برداشت من از خود فیلم است، آن جایی که بازیگر زن خانم نگار جواهریان با دکترشان صحبت می‌کنند و می‌گوید من این بچه را می‌خواهم نگه دارم. بچه‌ای که حاصل یک ارتباط نامشروع است.
داروغه‌زاده: من دقیق آن فیلم را به خاطر ندارم، ولی بعید می‌دانم در فیلم اتفاق نامشروع باشد.
قرار نیست دبیر جشنواره همه فیلم‌ها را ببیند
باشگاه خبرنگاران جوان: آقای دکتر من می‌گویم به نظرم وقتی شما دبیرید پس فیلم‌ها را هم ببینید.
داروغه‌زاده: اولا اینکه قرار نیست دبیر همه فیلم‌ها را ببیند. ما ۱۰۰ تا فیلم در سال تولید می‌کنیم و این صدتا فیلم توسط شورای پروانه نمایش بازبینی می‌شود. هیات انتخاب هم این فیلم‌ها را برای جشنواره فجر می‌بیند و همین فیلمی که شما می‌گویید دو بار شورای پروانه نمایش دیده است.
بعد از اینکه هیات انتخاب فیلم‌ها را دیدند این ۲۲ فیلم به شورای پروانه نمایش آمدند و با همین اعضایی که گفتم دوباره مورد بازبینی قرار گرفته و پروانه نمایش صادر شده است. بعید می‌دانم فیلمی که مروج این موضوع باشد که کسی می‌تواند رابطه نامشروع داشته باشد و این رابطه نامشروع را تایید کند بتواند از شورای پروانه نمایش مجوز بگیرد.
باشگاه خبرنگاران جوان: فیلم «جمشیدیه» را دیده‌اید آقای دکتر؟
داروغه‌زاده: نخیر.
باشگاه خبرنگاران جوان: چون شما گفتید مصداقی من عرض می‌کنم. ببینید فیلم «جمشیدیه» حکم شرعی قصاص را در کل زیر سوال می‌برد.
داروغه‌زاده: من این فیلم را ندیده ام، ولی چون چند فیلم درباره قصاص در جشنواره امسال بود که دقیقا همین اتهام را به آنها می‌زدند، از جمله فیلم «قسم» که من آن فیلم را کامل دیدم و فیلم «جاندار» که به موضوع قصاص می‌پرداخت. قصاص موضوعی است که خدا در قرآن به اولیای دم این امکان و اختیار را داده که بتوانند از آن استفاده کنند و بلافاصله توصیه کرده است که بهتر است شما ببخشید. پس حالا در شرایطی زندگی می‌کنیم که باید فیلمی ساخته شود تا کمک کند به اینکه مخاطب در صورت مواجهه با این شرایط و کسی که حق قصاص را دارد و به دنبال آن است، چه مشکلاتی را در پی این حق می‌تواند برای خودش و خانواده‌اش ایجاد کند و به بخشیدن تشویق شود. این دقیقا همان چیزی است که قرآن بیان کرده است.
باشگاه خبرنگاران جوان: حالا من بگذرم از این موضوع «جمشیدیه»، قبل از جشنواره موضوعی مطرح شد که کسی حاضر نبوده است دبیری جشنواره فجر را بپذیرد و شما جبرا این مسئولیت را پذیرفته اید، آیا این موضوع صحت دارد؟
داروغه‌زاده: این موضوعی بود که من خودم به شوخی در برنامه «هفت» مطرح کردم، گفتند که چه ویژگی‌هایی دارد دبیری جشنواره و چقدر سخت است، بله واقعا با توجه به دشواری که این کار دارد هستند افرادی که به راحتی این مسئولیت را نپذیرند، اما من این کار را پذیرفتم.
باشگاه خبرنگاران جوان: گفته شده است ۲۵ فیلم امسال به دلیل اینکه موضوعات حاشیه داری داشته اند وارد جشنواره نشده است، آیا صحت دارد؟
داروغه‌زاده: اصلا چنین چیزی صحت ندارد. عرض کردم هیچ فیلمی در سینمای ایران تولید نمی‌شود که پروانه نمایش و ساخت بگیرد و بخواهد نقض قانون و شرع بکند. فیلمهایی که ساخته می‌شود ممکن است نظرات مختلفی در مورد آنها وجود داشته باشد و این صراحت که بخواهد نقض قانون جمهوری اسلامی و نقض شرع را بکند به هیچ وجه نباید چنین فیلمی وجود داشته باشد. اگر فیلمی واجد این دو شرایط باشد حتما پروانه نمایش نخواهد گرفت. هیات انتخاب حداقل ۸۰ فیلم را امسال بازبینی کرد که از بین آنها ۲۲ فیلم را برای بخش سودای سیمرغ و ۱۰ فیلم را برای بخش نگاه نو انتخاب کردند و این روال طبیعی هر سال است که فقط بخشی از فیلم‌ها می‌توانند وارد مسابقه شوند.
باشگاه خبرنگاران جوان: قبل جشنواره گفته اید امسال مردم از دیدن فیلم‌ها شگفت زده خواهند شد، آیا واقعا فکر می‌کنید شگفت زده شدند؟
داروغه‌زاده: نه تنها مردم بلکه خود اهالی سینما دیدند که سینمای ایران به لحاظ بعد فنی و تکنیکی جهش بزرگی داشت. سال‌های گذشته اکثر فیلم‌ها به نوعی آپارتمانی و در یک فضای بسته ساخته می‌شدند و بیشتر تله فیلم بودند. ما امسال فیلم‌های بیگ پروداکشن بسیار خوبی داشتیم که در اندازه‌های سینمای جهان ساخته شدند. فیلم خانم آبیار (شبی که ماه کامل شد) یا فیلم آقای مهدویان (ماجرای نیمروز؛ رد خون) جزو فیلم‌های بزرگ سینما هستند یا حتی فیلم همایون غنی زاده به لحاظ فنی و هنری واقعا شگفت انگیز بود و خیلی از کارگردان‌های سینما که این فیلم را دیدند دچار شگفتی شدند. علاوه بر این برای اولین بار امسال فیلمهایی براساس اولویت نظام تولید شدند و اتفاقا فیلم‌های بسیار درخشانی بودند. فیلم‌های دفاع مقدس و حوزه مقاومت از آثار درخشان جشنواره بودند.
باشگاه خبرنگاران جوان: قبل از جشنواره به مجری‌های نشست‌های مطبوعاتی اعلام کرده بودید که وارد موضوعات حاشیه دار نشوند، چنین سفارشی به مجریان شده بود؟
داروغه‌زاده: حاشیه‌هایی که مدنظر ما بود از جنس حاشیه‌هایی بود که شما گفتید در افتتاحیه اتفاق افتاده است. به هر حال ما به عنوان سینماگر وقتی در نشست رسانه‌ای قرار می‌گیریم و همینطور رسانه ها، باید بدانند که فقط درباره فیلم صحبت کنند و در مورد موضوعاتی غیر از فیلم بهتر است، صحبتی انجام نشود. منظور من هم این بود که وقتی عوامل فیلم در نشست پرسش و پاسخ حضور پیدا می‌کنند مسائل غیر سینمایی، سیاسی و اجتماعی مطرح نشود.
باشگاه خبرنگاران جوان: داوری امسال چطور بود؟
داروغه‌زاده: عالی بود.
باشگاه خبرنگاران جوان: یعنی کسی اعتراض شدیدی نداشت؟
داروغه‌زاده: خیر، خوشبختانه داوری‌ها بسیار خوب و کم حاشیه بود. علیرغم اینکه واقعا سال سختی بود و ما چند تا فیلم خوب داشتیم که هر کدام ممکن بود اگر در یک سال دیگری از جشنواره فجر حاضر می‌شدند تمام سیمرغ‌های آن سال را می‌گرفتند. بین این چند فیلمی که کاندیدای بخش اصلی شدند و همه شایستگی بردن سیمرغ داشتند، سیمرغ‌ها تقسیم شد. اولین فیلم جشنواره که بهترین فیلم امسال لقب گرفت، شش سیمرغ را دریافت کرد، در حالی که دوره‌ای در جشنواره فجر بوده است که یک فیلم ۱۱ سیمرغ را دریافت کرده بود. این موضوع نشان می‌داد که فاصله بین فیلم‌های خوب ما کم بود و داوری‌ها هم خوشبختانه رضایت بخش انجام شد.
باشگاه خبرنگاران جوان: برخی سینماگران اعتقاد داشتند داوران سلیقه‌ای عمل کردند و نسبت به انتخاب‌ها پاسخگو نبودند.
داروغه‌زاده: اولا باید دید این برخی‌ها چه کسانی هستند، چون آن دسته از رسانه‌های اصلی کشور و نهاد‌های اصلی سینما مثلا خانه سینما، کانون کارگردانان و تهیه کنندگان همه نسبت به داوری امسال نظر مثبتی داشتند و واقعا حاشیه‌ای وجود نداشت. اگر حاشیه‌ای هم به صورت موردی وجود دارد، بیان کنید.
باشگاه خبرنگاران جوان: برخی سال‌ها بود که داوری‌ها همزمان در پشت صحنه اختتامیه انجام می‌گرفت، امسال هم یک نمونه مشابهی داشتیم که شما گفتید اشتباه تایپی بوده است. مثلا سیمرغ طراحی لباس جشنواره از فیلم «شبی که ماه کامل شد» به فیلم «ماجرای نیمروز۲» رسید. آیا واقعا این اشتباه تایپی بود؟
داروغه‌زاده: بله اشکال دبیرخانه جشنواره بود. ما، چون تا ۱۲ شب قبل از مراسم اختتامیه جلساتمان طول می‌کشید و نمی‌خواستیم که آرا تا قبل از مراسم اختتامیه مشخص شود. یک مقدار وسواس به خرج دادیم که این اسامی را برای تنظیم لوح در اختیار دبیرخانه بگذاریم. یک نفر که در هر دو فیلم مورد اشاره مسئول طراحی لباس بود و برای هر دو فیلم هم اتفاقا کاندید شد، توانست برای فیلم «ماجرای نیمروز؛ رد خون» سیمرغ دریافت کند. این موضوع هم در صورت جلسه داوران وجود دارد و هم در لوح تقدیر ایشان، نام این فیلم درج شده بود. اما آن کاغذی که توسط داور قرائت شد یک اشکال تایپی بود که همان موقع اصلاح شد.
حرکت غنی زاده در افتتاحیه جشنواره بی احترامی به سینماگران بود
باشگاه خبرنگاران جوان: آقای غنی زاده هم نیامد سیمرغ خودش را دریافت کند، این به نظر شما برای جشنواره فجر بد نیست؟ با احترامی که به همه ملیت‌ها و مهاجران کشورمان دارم اما ایشان یک رفتار خاصی هم که انجام داد کسی را انتخاب کرد و به روی صحنه فرستاد که نمی‌توانست فارسی را به خوبی صحبت کند و هیچ ارتباطی هم با سینما نداشت.
داروغه‌زاده: بیشتر از اینکه این حرکت ایشان برای جشنواره بد باشد به نوعی بی احترامی به خود سینماگران و به خصوص به داوران آن بخش بود. داوران آن بخش بین ۱۰ فیلم یک فیلم را به عنوان اثر برتر انتخاب کردند که فیلم ایشان بود. این رفتار خیلی هم باعث دلخوری داوران و اهالی سینما شد که واکنش‌ها نیز نشان می‌دهد همه از این حرکت دلخور هستند. من به عنوان دبیر این رفتار را نمی‌پسندم و نبایستی این اتفاق می‌افتاد. هر کسی که برنده جایزه در هر جشنواره‌ای در دنیا می‌شود این امکان را دارد که از تریبون آن استفاده کند، ولی متاسفانه ایشان از آن فرصت استفاده صحیحی نکردند و نشانه صحیح نبودن آن هم این است که همه اهالی سینما و رسانه‌ها نسبت به حرکت ایشان منتقد بودند و اعتراض داشتند.
مرضیه هاشمی چون سینمایی نبود از او روی سن تجلیل نکردیم
باشگاه خبرنگاران جوان: طبق اطلاعاتی که من دارم، شما با یکی از بستگان خانم مرضیه هاشمی بار‌ها تماس گرفتید و درخواست کردید که در اختتامیه جشنواره حضور داشته باشند، اما وقتی ایشان آمدند در ردیف سوم نشستند و هیچ تقدیری هم از ایشان نشد. این اتفاق آیا فقط یک فضای شعاری بود؟ این در حالی است که وقتی تصاویر اختتامیه را مشاهده می‌کردیم خیلی آدم‌های بی ربط در ردیف‌های اول حضور داشتند.
داروغه‌زاده: برنامه ریزی شده بود برای اینکه ما بتوانیم دو مراسم تقدیر در اختتامیه داشته باشیم. یکی ۲۳ نفر آزاده‌ای که در ایام دفاع مقدس به اسارت در آمده بودند و همزمان هم در جشنواره فیلم «۲۳ نفر» را داشتیم. ما این برنامه ریزی را کردیم و یک میزانسن هم برای آن طراحی شد که از تمام این ۲۳ نفر روی سن اختتامیه جشنواره فجر تقدیر به عمل آید و این کار هم انجام شد. برای خانم هاشمی هم اینگونه برنامه ریزی شده بود که یک کلیپی درباره واکنش‌های سینماگران به اظهارات ضد ایرانی ترامپ و حاکمان آمریکا پخش شود و بعد از آن مجری از ایشان تقدیر و تجلیل به عمل آورد. طبیعتا، چون خانم هاشمی ارتباط چندانی با سینما نداشتند امکان این که ما روی صحنه از ایشان تقدیر کنیم، وجود نداشت.
باشگاه خبرنگاران جوان: نمی‌شد محترمانه‌تر با ایشان برخورد کرد و در ردیف اول بنشینند؟
داروغه‌زاده: خیلی محترمانه بود و این جای صندلی به نظرم خیلی بحث مهمی نیست، ولی چون اسم برده شد از ایشان و برنامه هم زنده در حال پخش بود، به خاطر ظلمی که به ایشان وارد شده بود مجری خواهش کردند که بایستند و حضار ایشان را تشویق کنند و اتفاقا برای برجسته کردن موضع ضد آمریکایی جشنواره فیلم فجر بود که باید در یک میزانسن درستی انجام می‌گرفت که به نظرم مناسب بود.
جشنواره اسپانسرها را قبول ندارم
باشگاه خبرنگاران جوان: سوال آخر هم در مورد بحث اسپانسرها است. جشنواره فیلم فجر به دلیل کمبود بودجه جولانگاه اسپانسرها شده و اینکه جشنواره به نوعی جشنواره فجر به جای فیلم‌ها جشنواره اسپانسرها شده است. خیلی شفاف در مورد عملکرد مالی جشنواره امسال می‌فرمایید و اینکه چقدر هزینه و سود کردید؟
داروغه‌زاده: اولا اینکه این فرضیه را اصلا قبول ندارم که این جشنواره اسپانسرهاست.
باشگاه خبرنگاران جوان: این فرض من نیست و این حرف رسانه‌ها است.
داروغه‌زاده: شما مطرح کردید و من هم باید پاسخگو باشم. حضور اسپانسرها در جشنواره یک حضور حداقلی است و خیلی برجسته نیست. علیرغم اینکه جشنواره‌هایی که در دنیا برگزار می‌شود، حضور اسپانسرها خیلی پر رنگ است و تعداد خیلی زیادی حضور دارند. حتی جشنواره‌های خارجی در میزانسن‌های مختلف برای برجسته کردن اسپانسر است و ما اینجا به شکلی حداقلی این کار‌ها را انجام می‌دهیم. سال گذشته اصلا اسپانسری در جشنواره نداشتیم و هزینه‌های سال گذشته جشنواره فجر نسبت به سال قبل‌تر خود یک سوم کاهش داشت و اصلا رسانه‌ها هم به این موضوع نپرداختند.
باشگاه خبرنگاران جوان: میزان جایزه‌ای که به هر نفر برگزیده داده اید، چقدر بود؟
داروغه‌زاده: ۲۵میلیون تومان. پارسال و امسال جایزه اصلی جشنواره ۲۵ ملیون تومان بود. امسال هم فکر می‌کنم علیرغم اینکه تورم زیادی داشتیم و نسبت به سال گذشته همه چیز (کالا‌ها و خدمات) دو برابر شده بود، ولی من فکر نمی‌کنم خیلی بیشتر از پارسال که کمتر از پنج میلیارد تومان بود، هزینه کرده باشیم. نزدیک به همین عدد و همان اطراف این عدد حالا کمی بیشتر هزینه امسال جشنواره فجر شد.
بیش از ۸ میلیارد از اسپانسرها دریافت کردیم
باشگاه خبرنگاران جوان: از اسپانسر چه میزان دریافتی داشتید؟
داروغه‌زاده: از اسپانسر تا به الان ۶ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان دریافت داشتیم و فکر می‌کنم دو میلیارد دیگر هم چک پرداخت کرده‌اند که تا یکی دو ماه دیگر نقد خواهد شد که در مجموع ۸ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان خواهد شد.
سینما را مورد اتهام قرار ندهیم
باشگاه خبرنگاران جوان: از شما بابت جواب‌های صریحی که دادید و به روال برنامه احترام گذاشتید سپاسگذارم و اگر نکته پایانی هم وجود دارد، مقابل دوربین ما بفرمایید.
داروغه‌زاده: درباره سینمای ایران که شاید یکی از مهمترین دستاورد نظام جمهوری اسلامی ایران در این چهل سال است، متاسفانه خیلی بی‌انصافی می‌شود. با اتهامات کلی همیشه با این سینما برخورد می‌شود. این سینما توانسته به جایگاهی دست پیدا کند که همه آحاد کشور با آن درگیر شوند و ارتباط بگیرند. سینما در بزنگاه‌های حساس سیاسی و اجتماعی کشور توانسته در جهت منافع ملی به مردم کمک بدهد و در دفاع مقدس هم شاهد یاری سینما به سیاست‌های اصلی نظام بوده ایم. سینما همچنین در جهان برای ما افتخار آمیز بوده و توانسته افتخار کسب کند و خیلی از جهانیان به واسطه سینمای ایران با کشور ما آشنا شدند و نظرشان با توجه به فیلم‌های سینمای ایران بهتر شده و نسبت به سیاه نمایی‌هایی که کشور‌های بیگانه بر علیه ما می‌کنند، فیلم‌های سینمای ایران چهره انسانی، چهره خوب و چهره اخلاق ایران را به جهانیان نشان داده و تاثیر بسیار مثبتی در دیپلماسی عمومی داشته است. من خواهشم این است که واقعا کمک کنیم و به صورت کلی سینما را مورد اتهام قرار ندهیم. سینما دستاورد بزرگ انقلاب اسلامی بوده و اتفاقا خود این سینما و رشد آن هم مرهون انقلاب اسلامی بوده است.
باشگاه خبرنگاران جوان: متاسفانه فرصت باقی نیست وگرنه می‌توانستم مثال‌های نقض همین صحبت‌های شما را هم بیان کنم.
داروغه‌زاده: بله می‌توان در مورد هر دستاورد و موضوع مهمی انتقاد داشت و ایراد گرفت، ولی امیدوارم مقایسه کنیم حوزه سینما را با سایر دستاورد‌ها و سرمایه گذاری‌های زیادی که در بخش‌های دیگر مانند حوزه‌های صنعتی، کشاورزی و ... شده که کدام موفق‌تر بوده اند.
انتهای پیام/
در گزارش باشگاه خبرنگاران جوان بخوانید؛
غزه غرق خون؛ ریاض میزبان سوپراستارهای غربی!/ سعودیها با برگزاری جشن‌های پرهزینه دنبال چه هستند؟
روایتهایی دردناک از خشونت علیه کادر درمان؛
خشونت علیه کادر درمان، ریشهها و دلایل
