به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، بر اساس آمار و اطلاعات کتابهای ثبت شده در سایت موسسه خانه کتاب در شهریورماه سال ۱۳۹۷، ۶ هزار و ۶۶۱ عنوان کتاب منتشر شده است که در مقایسه با شهریورماه سال گذشته (۷ هزار و ۹۲۵ عنوان) ۱۶ درصد کاهش داشته است.
تعداد کتابهای کمک درسی در شهریور ماه سال جاری نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته، تغییر ۲۲ درصدی را تجربه کرده و کتابهای کودک و نوجوان با کاهش ۱۴ درصدی در شهریورماه ۹۷ و کتابهای عمومی با کاهش ۱۳درصدی روبرو شده است. همچنین میانگین قیمت هر کتاب در شهریورماه سال جاری ۲۴ درصد افزایش پیدا کرده است.
از مجموع کل کتابهای منتشر شده در شهریور ماه ۱۳۹۷، ۵ هزار و ۵۴۲ نسخه در تهران و مابقی در شهرستان به چاپ رسیدهاند. بیشترین تعداد کتابهای چاپ شده در تهران به موضوع کمک درسی اختصاص دارد و در شهرستانها اقبال بیشتری به موضوع ادبیات نشان داده شده است.
بر اساس آمار کتابهای منتشر شده در استانها نسبت به کل کشور در شهریور ماه در استان تهران، ۵ هزار و ۵۴۲ عنوان کتاب منتشر شده است که این میزان ۸۳ درصد عناوین منتشر شده کل کشور را در برمیگیرد. بعد از استان تهران، استانهای قم، خراسان رضوی و گیلان قرار دارند.
کتابهای آخرین ماه تابستان سال ۱۳۹۷ ، از سوی ۹هزار و ۹۱ پدیدآور منتشر شده است که از این تعداد ۳هزار و ۴۶ پدیدآور زن و مابقی مرد هستند. اما در بازه زمانی مورد بررسی در سال۱۳۹۶، ۱۰هزار و ۱۸۱ پدیدآور اقدام به انتشار کتاب کرده اند که ۶هزار و ۹۲۸ نفر آن مرد و ۳هزار و ۲۵۳نفر نیز زن هستند.
انتشارات سنجش و دانش در شهریور ماه ۱۳۹۷ با انتشار ۱۴۵ عنوان کتاب در صدر ناشران عمومی پرکار این ماه قرار گرفت و انتشارات راه دکتری، شرکت انتشارات سوره مهر، سها دانش، نشر چشمه، شهر زبان، مروارید، شاپرک سرخ، جنگل و ققنوس در ردههای بعدی قرار گرفتهاند.
همچنین، انتشارات شهر زبان با انتشار ۶۹ عنوان کتاب چاپ اول در صدر پرکارترین ناشر کودک در شهریور ماه سال جاری قرار گرفته است. انتشارات بلور، قدیانی، کلاغ سپید، پرتقال، هوپا، ذکر، افق، کاردستی و بین المللی گاج در جایگاههای بعدی ناشران کودک پر کار شهریورماه قرار گرفته اند.
بر اساس این آمار، انتشارات خیلی سبز، مبتکران، بین المللی گاج، مدرسان شریف، شرکت انتشارات کانون فرهنگی آموزش، مدرسان برتر، پیشروان، گروه تالیفی دکتر خلیلی، رهپویان شریف و موسسه مهرپویا مهراس به عنوان پرکارترین ناشران آموزشی شهریور ماه سال ۹۷ شناخته شدند.
کتاب «حاضران به غایبان برسانند» از انتشارات آستان قدس رضوی با ۱۱۰ هزار نسخه در صدر پرشمارگانترین کتابهای شهریور ماه سال جاری قرار گرفته است و بعد از آن کتاب «چه کنیم فرزندمان دچار آسیبهای جنسی نشود» با ۷۰ هزار نسخه از انتشارات نوذر نخعی در جایگاه بعدی قرار گرفته است.
کاهش انتشار عناوین کتاب در مهر ماه هم همچنان ادامه داشت و تعداد کتابهای منتشر شده در فاصله زمانی مهر تا آبان ۱۳۹۷ نسبت به سال گذشته ۹/۶ درصد بوده است. البته میزان کاهش انتشار کتاب در این ماه نسبت به شهریور ماه کمتر شده است و نشان از رونق نسبی بازار نشر در مهر تا آبان ۹۷ دارد.
میزان تجدید چاپ در مهر تا آبان امسال نسبت به سال گذشته به میزان ۳/۵ درصد کاهش یافته است و همچنین شاهد کاهش ۱۳/۹ درصدی انتشار کتابهای چاپ اول در این دوره زمانی نسبت به سال گذشته هستیم. این مسئله نشان میدهد مولفان و صاحبان آثار رغبت کمتری به چاپ کتاب جدید دارند.
میزان کتابهای تالیفی در مهر تا آبان امسال نسبت به سال گذشته ۱۲/۲ درصد و کتابهای ترجمه هم به میزان ۱/۵ درصد نسبت به همین مدت در سال گذشته کاهش یافته است. میزان کتابهای تالیفی در مهر تا آبان سال جاری نسبت به کتابهای ترجمه در همین سال ۵/۴ درصد بیشتر بود و در سال گذشته این میزان به ۶/۱ درصد میرسد. امسال با کاهش میزان کتابهای تالیفی نسبت به ترجمه مواجه هستیم؛ اما چه چیزی سبب شد در بازار نشر شاهد چنین مسئلهای باشیم؟
میزان انتشار کتاب در بخشهای کمک آموزشی، کودک و نوجوان و ادبیات در مهر تا آبان سال جاری نسبت به سایر بخشهای کتاب بیشتر است. همین مسئله در همین بازه زمانی در سال گذشته هم دیده میشود. البته میزان کاهش انتشار کتاب در تمام بخشها یکسان نیست؛ در برخی بخشها مانند ادبیات میزان انتشار کتاب در مهر تا آبان امسال نسبت به سال گذشته افزایش یافته است و میزان افزایش انتشار کتاب در بخش ادبیات به ۱/۱ درصد میرسد.
این کاهش عناوین کتاب نتیجه ی افزایش قیمت کاغذ و سایر ملزومات چاپ بود که در سال 1397 گریبان ناشران را گرفت و آن ها را با تردید در زمینه انتشار کتاب روبه رو کرد. در صورتی که همین روند کاهش عناوین کتاب ادامه پیدا کند وضعیت نشر کشور به مراتب بدتر از امروز خواهد بود و علاوه بر بی انگیزگی ناشران با تعطیلی صنعت نشر رو به رو خواهیم شد در صورتی که برای بهبود وضعیت نشر چاره ای اندیشیده نشود دیر زمانی نخواهد گذشت که باید با ذره بین در بازار دنبال کتاب های کاغذی گشت و کتابفروشی های بیشتری به کباب فروشی تبدیل خواهد شد.
گزارش از محدثه محمدپور
انتهای پیام/