بیشتربخوانید: رتبه دوم آذربایجان‌شرقی درکودک همسری

در همین زمینه موضوع افزایش حداقل سن ازدواج از سال ۱۳۹۵ در کشور مورد بحث قرار گرفته است. این امر منجر به ارائه طرحی از سوی فراکسیون زنان مجلس شد که ازدواج دختران زیر ۱۳ سال را ممنوع و ازدواج دختران ۱۳ تا ۱۶ سال را منوط به اجازه‌ دادگاه و پزشکی قانونی می‌کرد. در مهرماه ۱۳۹۷، یک‌فوریت این طرح تصویب اما در بررسی‌های کمیسیون قضایی کلیات آن رد شد.

آمار بالای طلاق زنان در سنین پایین ازجمله دلایل ارائه‌دهندگان طرح اصلاح ماده ۱۰۴۱ قانون مدنی بوده است. در مقدمه این طرح آمده است: «بسیاری از کودکان و نوجوانانی که زودهنگام ازدواج کرده‌اند، پس از رسیدن به سن رشد و شکل‌گیری شخصیت، به این بهانه که در زمان نکاح، از قدرت تصمیم‌گیری لازم یا تمیز کافی برخوردار نبوده‌اند، اقدام به طلاق می‌کنند که تبعات ناشی از این امر برای همگان روشن است.»

 از طرفی مخالفان طرح، اعتقاد دارند دوام ازدواج‌های دختران زیر ۱۸ سال بیشتر از سایر گروه‌های سنی بوده و این ازدواج‌ها از پایدارترین ازدواج‌ها هستند. همچنین برخی از منتقدان طرح فوق اعتقاد دارند موضوع ازدواج در سنین پایین مساله‌ اصلی کشور نبوده و بحران اصلی در افزایش سن ازدواج و تجرد قطعی است. به نظر ایشان مانع‌تراشی برای ازدواج‌های موفق دختران در سنین پایین، زمینه‌ساز فساد و افزایش ارتباط پیش از ازدواج دختران و پسران می‌شود.

فریده خلج‌آبادی‌فراهانی، کارشناس بهداشت باروری و مطالعات جمعیتی طی مقاله‌ای می‌نویسد: «رابطه پیش از ازدواج پیامدهای متعددی در سطوح فردی و اجتماعی دارد. از پیامدهای محتمل رابطه و معاشرت با جنس مخالف افزایش میانگین سن ازدواج، کاهش تمایل به ازدواج و افزایش تجرد قطعی است.»

در همین راستا بررسی آمارهای مرتبط با سن ازدواج در کشور، می‌تواند تصمیم‌گیران و سیاستگذاران را یاری کند.

 افزایش محسوس سن ازدواج در سال‌های اخیر

آمارهای سازمان ثبت‌احوال کشور نشان از افزایش محسوس سن ازدواج در دو دهه گذشته دارد، به نحوی که طی سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۶ میانگین سن ازدواج از 21.8 سال به 24.2 افزایش یافته است، ازدواج دختران زیر ۲۰ سال از 44.7 درصد به 33.9 از کل ازدواج‌ها کاهش یافته و ازدواج دختران بالای ۳۰سال از 6.9 درصد به 19.1 افزایش یافته است.

به گفته کلهر، مدیرکل فرهنگی مرکز پژوهش‌های مجلس، در 9‌ماهه اول سال ۱۳۹۷ از مجموع ۲۶۱۸۷۱ مورد ازدواج ثبت‌شده دختران، ۶۶۷ مورد ازدواج زیر ۱۳ سال بوده است.

از طرف دیگر طبق سرشماری سال ۱۳۹۵ مرکز آمار ایران، بیش از ۴۲۶ هزار دختر به سن تجرد قطعی(بالای ۴۰ سال) رسیده‌اند. (نمودار۱)

 رابطه مستقیم سن ازدواج و شیوع طلاق

طی سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۶ میانگین سن طلاق زنان با بیش از سه سال افزایش به 31.7 درصد رسیده است؛ با توجه به اینکه ۶۵ درصد طلاق‌ها قبل از دهمین سالگرد زندگی مشترک رخ می‌دهد(هشت سال میانگین طول زندگی مشترک قبل از طلاق) و بیش از یک‌سوم ازدواج‌ها مربوط به سنین زیر ۲۰ سال است، می‌توان گفت شیوع طلاق با افزایش سن ازدواج رابطه مستقیم دارد.

در همین راستا و براساس سالنامه آماری ۱۳۹۶ سازمان ثبت‌احوال کشور درصد طلاق در گروه‌های سنی بالای ۳۰ سال بیشتر از سایر گروه‌های سنی است. بر اساس این گزارش، بر پایه مطالعه طولی انجام‌شده تاب‌آوری زندگی‌های شکل‌گرفته که در آن زنان در سنین پایین‌تری بوده‌اند، بیشتر است. این موضوع البته می‌تواند متأثر از خاستگاه فرهنگی- اجتماعی آنان باشد. (نمودار۲ و۳)

نتایج فوق که متعلق به نسل ازدواجی سال ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ است نشان می‌دهد طلاق در سنین پایین تفاوت فاحشی با گروه‌های سنی۲۰ تا ۳۰ ساله ندارد؛ اما از ۳۰ سالگی به بعد شیوع طلاق بسیار محسوس است.

 عدم توازن در توجه به مسائل حوزه ازدواج

با توجه به آمارهای ارائه‌شده در مورد تجرد قطعی و ازدواج در سنین پایین طبیعی نشان می‌دهد اگر چند تن از نماینده‌ها اولویت خود را بر محدودیت ازدواج در سنین پایین قرار داده‌اند، چندین نفر دیگر نیز به فکر حل معضل افزایش سن ازدواج و تجرد قطعی جوانان به‌خصوص دختران باشند. همان‌طور که آمارها نشان می‌دهد جمعیت مجردان قطعی و همچنین سن ازدواج در کشور افزایش یافته است. امری که معضل اجتماعی طلاق به‌طور محسوس با آن هم‌بسته است.

به نظر می‌رسد هماهنگی کامل فراکسیون زنان برای محدودیت ازدواج در سنین پایین بیش از آنکه به خاطر وجود دغدغه‌های اجتماعی باشد؛ به خاطر گرایش‌های سیاسی است که در رفتار نمایندگان مجلس نمایان می‌شود.

منبع: روزنامه فرهیختگان

انتهای پیام/