به گزارش خبرنگار حوزه محیط زیست گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، مسعود تجریشی مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تطبیق ستاد احیای دریاچه ارومیه در نشست خبری که امروز (سه‌شنبه هجدهم دی ماه) برگزار شد، با اشاره به اقدامات ستاد دریاچه ارومیه اظهار کرد: طی هفته گذشته ۳ گزارش از نهاد‌های بین المللی در رابطه با دریاچه ارومیه به ویژه مهم‌ترین اقدامات ستاد در فرانس ۲۴، خبرگزاری‌های کره و چین منتشر شد.

وی با بیان اینکه سطح تراز دریاچه ارومیه از سال ۷۲ تا ۹۲، حدود ۳۵ سانتی متر کاهش یافت، افزود: میزان بارش‌های کشور در سه بازه زمانی از سال ۸۵ تا ۸۹ حدود ۳۲۸ میلی‌متر مربع بود که اگر ستاد احیای دریاچه ارومیه اقدامی را انجام نمی‌داد، امروز سطح تراز نسبت به گذشته کاهش پیدا می‌کرد.

تجریشی گفت: با انجام اقدامات لازم توسط ستاد احیای دریاچه ارومیه، سطح تراز دریاچه امروز نسبت به سال گذشته ۳۰ سانتی متر افزایش یافته است. همچنین وسعت دریاچه نیز ۱.۶ میلیارد مترمکعب و حجم دریاچه حدود ۶۰۰ میلیون مترمکعب افزایش داشته است که این نشان دهنده احیای دریاچه ارومیه نسبت به سال‌های گذشته است.

مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تطبیق ستاد احیای دریاچه ارومیه با اشاره به گذشت ۵ سال از تشکیل ستاد دریاچه ارومیه گفت: در این مدت اقداماتی برای احیای دریاچه ارومیه انجام شده و این اقدامات الگوی تمام دنیا شده است، چراکه اقدامات کشور‌های آمریکا و آفریقا برای احیای دریاچه‌ها هنوز نتیجه بخش نبوده است.

وی با اشاره به اینکه برای احیای دریاچه ارومیه سالانه ۳۰۰ میلیارد تومان هزینه می‌شود، تصریح کرد: امسال برای احیای دریاچه ارومیه حدود ۵۰۰ میلیارد تومان هزینه شد که بر اساس ماده ۱۰۱۲ ستاد بحران منابعی که برای پروژه‌های آ‌برسانی به دریاچه ارومیه اختصاص یافت با اعتبار ۲۱۵ میلیارد تومان با بودجه سنواتی بود که حدود ۵۰ درصد این منابع هنوز صرف هزینه ورود آب به دریاچه ارومیه نشده است.

تجریشی ادامه داد: حفاری تونلی برای ورود آب به دریاچه ارومیه از حوزه مجاور از سوی پیرانشهر حدود ۷۰ درصد پیشرفت داشته و این تونل می‌تواند به عنوان بزرگ‌ترین و ماندگارترین پروژه‌های انتقال آب به دریاچه ارومیه باشد که همزمان با اتمام این پروژه حدود ۶۰۰ میلیون مترمکعب آب وارد دریاچه خواهد شد.

مدیر دفتر برنامه ریزی و تطبیق ستاد احیای دریاچه ارومیه با بیان اینکه تا سال ۹۸ حدود ۹۵ میلیون متر مکعب آب از سد سیلو به دریاچه ارومیه منتقل خواهد شد، گفت: حدود ۱۹ تصفیه خانه در ارومیه که پیشرفت ۸۵ درصدی داشتند و همچنین در تبریز ۶۵ درصد پیشرفت صورت گرفته است با پایان این تصفیه خانه‌ها ۳۶۴ میلیارد تومان که هزینه آن‌ها حدود ۱۸۶ میلیون مترمکعب آب رهاسازی می‌شود.

وی تصریح کرد: با رهاسازی آب از طریق رودخانه‌ها و کانال‌ها به دریاچه ارومیه حدود ۳۰۰ میلیون مترمکعب آب وارد این دریاچه خواهد شد.

تجریشی با اشاره به پروژه‌های سخت افزاری گفت: در پروژه‌های سخت افزاری هنوز شبکه‌های فرعی تکمیل نشدند و این به دلیل تخصیص نیافتن اعتبار برای اتمام این پروژه‌ها بود، اما حدود ۹۳ میلیارد تومان اعتبار از محل اعتبارات ستاد دریاچه ارومیه تا سال ۱۴۰۰ برای تکمیل شبکه‌های فرعی اختصاص خواهد یافت تا ما بتوانیم حدود ۲۰۰ میلیون مترمکعب آب از طریق این شبکه‌ها وارد دریاچه ارومیه کنیم.

مدیر دفتر برنامه ریزی و تطبیق ستاد احیای دریاچه ارومیه با اشاره به بازسازی تأسیسات آبیاری گفت: بازسازی تأسیسات آبیاری در حوزه دریاچه ارومیه حدود ۳۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است که با اتمام این پروژه، ۱۰۰ میلیون مترمکعب آب وارد حوزه دریاچه ارومیه خواهد شد.

وی با بیان اینکه بسیاری از مجموعه‌های بین المللی موضوع دریاچه ارومیه را به صورت پی در پی رصد می‌کنند، افزود: اگر بخواهیم به سطح تراز اکولوژیک برسیم، باید به بخش آب‌های زیرزمینی نیز توجه کنیم، چراکه هم اکنون شاهد کاهش ۴۰ درصدی آب در این حوزه هستیم.

مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه با اشاره به کاهش 40 درصدی مصرف آب کشاورزی در حوضه دریاچه ارومیه گفت: بر اساس مطالعات انجام شده مشخص شد میزان مصرف آب کشاورزی 40 درصد کاهش یافته و این موضوع بدون اینکه اثر سویی بر محصولات کشاورزی و اقتصادی کشاورزان منطقه داشته باشد، صورت گرفته است.

وی ادامه داد: ما می‌توانیم از دیدگاه‌های کارشناسان برای کاهش مصرف آب و همچنین افزایش تولیدات کشاورزی استفاده کنیم، همچنان که در حوزه سد بوکان‌ این کار انجام شد. به صورتی که در این منطقه حدود 275 میلیون متر مکعب‌ کاهش مصرف آب را شاهد بودیم که این آب  به سمت دریاچه ارومیه رهاسازی‌ شد واین موضوع نه تنها درآمد کشاورزان را کاهش نداد، بلکه باعث افزایش درآمد آن‌ها نیز شد.

تجریشی با بیان اینکه در برخی از مناطق کشاورزان از میزان آب مورد نیاز گیاهان اطلاعی ندارند، تصریح کرد: مصرف آب در حوزه کشاورزی در برخی مناطق کنترل شد که این موضوع باعث ورود بیش از حد آب به زمین و مانع تنفس ریشه گیاه و وارد شدن آسیب به محصولات کشاورزی شد.

وی ادامه داد: در سال جاری در حوزه سد حسنلو موفق به تغییر کشت چغندر‌ به کلزا‌ شدیم که این باعث شد مصرف آب در این حوزه 65 درصد کاهش یابد.

مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه با اشاره به اینکه امسال در اراضی پایاب‌ سد مهاباد‌ تحویل حجمی آب در شبکه آبیاری و زهکشی‌ انجام شده است،گفت: موضوع حجم آب از سال 75 در اسناد بالادستی‌ مطرح شد که امسال این طرح در 59 نقطه اجرا شد که موجب کاهش 8 درصدی  85 میلیون متر مکعب  مصرف آب شد.

تجریشی با بیان اینکه در کشت گندم نیز تغییراتی ایجاد کرده‌ایم، تصریح کرد: از 3 سال گذشته تاکنون، با کمک بخش خصوصی توانسته‌ایم گونه‌های مختلفی از محصول گندم را از کل دنیا جمع‌آوری و از طریق کاشت آن از 5 واحد مصرف آب 2 واحد را کم کنیم که با این کار حدود 40 درصد کاهش را شاهد خواهیم بود.

وی با بیان اینکه طرح جامع توسعه کشت گیاهان دارویی از یک سال گذشته آغاز شده است، گفت: این طرح در استان‌های آذربایجان شرقی و غربی از سوی وزارت جهاد کشاورزی انجام شده و تاکنون در 6 منطقه اجرا شده است.

مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه در ادامه افزود: سعی داریم تا در 3 سال آینده کشت گیاهان دارویی که کم آب‌تر هستند را تا 10 هزار هکتار افزایش دهیم، چراکه مصرف آب گیاهان دارویی یک، پنجم گندم است.

تجریشی‌ با بیان اینکه کشت گیاهان با بذر مقاوم به کم آبی هم‌اکنون در استان‌های لرستان، کرمانشاه، کردستان و آذربایجان شرقی انجام می‌شود، گفت: این طرح را نیز در آذربایجان غربی فعال خواهیم کرد تا بتوانیم وضع معیشت مردم  و کاهش فشار بر روی منابع آبی را بهبود بخشیم‌.

وی در ادامه بیان کرد: طرح‌های مربوط به بوم‌گردی که موجب توسعه محلی در حوزه آبریز‌ دریاچه ارومیه خواهد شد را پیگیری می‌کنیم.

مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه گفت: سازمان هواشناسی سامانه‌ای را فعال کرده است که میزان آب مورد نیاز برای محصولات کشاورزی را مشخص می‌کند و این سامانه برای اولین بار در پایاب‌ سد مهاباد‌ مستقر شده است تا مردم آن منطقه بتوانند از طریق گوشی تلفن همراه به اطلاعات مورد نیاز خود در زمینه آبیاری‌ دست پیدا کنند.

تجریشی با بیان اینکه تغییر الگوی کشت در برخی از مناطق حوضه  دریاچه ارومیه انجام شده است، افزود: ستاد دریاچه ارومیه تبدیل کشت چغندر به زعفران را در شهرستان تکاب‌ آغاز کرده تا بتواند این منطقه محروم اقتصادی را از لحاظ معیشتی‌ توسعه دهد و همچنین مصرف آب را در این منطقه به حداقل برساند.

وی با بیان اینکه باید از ظرفیت‌های بین‌المللی برای احیای دریاچه‌ ارومیه استفاده کنیم، تصریح کرد: پروژه‌های حفاظت از تالاب‌های ایرانی با همکاری برنامه توسعه سازمان ملل و دولت ژاپن‌ در 110 روستا در حال انجام است که فاز چهارم آن نیز امسال آغاز شده است.

مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه ادامه داد: ستاد احیای دریاچه ارومیه با سازمان فائو‌ (خوار و بار و کشاورزی سازمان ملل) در زمینه حسابداری‌ آب، خشکسالی، معیشت‌ و مدیریت جامع حوزه آبریز‌ دریاچه ارومیه مطالعاتی را آغاز کرده است که این مطالعات در سال 98 تکمیل خواهد شد.

تجریشی‌ افزود: مدل‌سازی کل آب حوزه آبریز‌ نیز در حال انجام است که این مدل‌سازی می‌تواند تأثیر مصرف آب بر روی آب‌های زیرزمینی‌ را نشان دهد.

وی ادامه داد: ستاد دریاچه ارومیه‌ برای احیای دریاچه با دانشگاه یوتای‌ آمریکا همکاری داشته که منابع مالی آن از سوی خیران‌ ایرانی تأمین شده است.

مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه با بیان اینکه بر اساس مصوبات ستاد احیا برداشت نمک از کف دریاچه ارومیه امکان‌پذیر است، گفت: ما می‌توانیم از نمک دریاچه ارومیه به صورت صنعتی بهره‌برداری کنیم که این یک پتانسیل اقتصادی مهم در کشور محسوب می‌شود و مطالعات آن توسط ستاد دریاچه ارومیه‌، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان زمین‌شناسی آغاز شده تا مشخص کنیم که آیا برداشت نمک تأثیرات زیست محیطی منفی بر روی دریاچه ارومیه دارد یا نه. اگر نتیجه این مطالعات مثبت باشد، برداشت منگنز و پتاسیم از کف دریاچه به صورت صنعتی خواهد بود که بهره مالکانه‌ آن می‌تواند برای ستاد دریاچه ارومیه  یک هزار و 200 میلیارد تومان در سال باشد.

تجریشی‌ افزود: برداشت نمک از دریاچه ارومیه باعث می‌شود که بیلان‌ نمک کاهش یابد که ارزش اقتصادی برداشت نمک برای احیای دریاچه ارومیه‌ استفاده خواهد شد که این طرح هم‌اکنون در دریاچه گریت‌سالت‌ آمریکا‌ در حال انجام است.

وی ادامه داد: ستاد دریاچه ارومیه قصد دارد از فناوری‌های روز دنیا به منظور پایش ذرات معلق دریاچه ارومیه‌ استفاده کند که این فناوری‌ به نام لیزر رادار‌ برای اندازه‌گیری ذرات معلق جوی نمایه است و این فناوری‌ را در شهرستان ارومیه تهیه کرده‌ایم که مقرر شده تا از آن در استان‌های زنجان و شیراز نیز استفاده کنیم.

انتهای پیام/