به گزارش خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از همدان، فعالان صنایع دستی از مشکلاتی که به بهانه نوسانات نرخ ارز به وجود آمده می‌گویند و از رکود بازار، افزایش قیمت اولیه و کاهش قدرت خرید مردم می‌نالند.

نوسانات نرخ ارز وبه تبع آن الهتاب وتاثیرات منفی که در بازار داشته برکسب و کار فعالان حوزه صنایع دستی نیز تاثیر گذاشته است وعملا بنابرگفته فعالان این حوزه بازار صنایع دستی را راکد کرده است و این در حالی است که صنایع دستی در سال (حمایت از کالای ایرانی) می‌تواند به عنوان منبع در آمدی برای کشور وفعالان این عرصه باشد.

همان طور که گفته می‌شود باید اقتصاد کشور از اقتصاد نفتی خارج شود، پس صنایع دستی می‌تواند بهترین جایگزین برای اقتصاد بدون نفت کشور محسوب شود، اما این نوع نگرش‌ها درحد شعار و سخنرانی باقی مانده وبرای رشد صادرات غیرنفتی از جمله تولیدات صنایع دستی چه اقدامی انجام گرفته است؟

طبیعی است اگر عملکرد مسئولین استانی و کشوری در حوزه حمایت از صنایع دستی مورد بررسی قرار گیرد وبا توجه به وضعیت بازار فروش چنانچه شرایط کسب وکار فعالان این عرصه را مدنظر قرار دهیم می‌بینیم نمره قابل قبولی نمی‌گیرند، البته اقداماتی نیز انجام گرفته، اما آن طور نیست که در کسب و کار وصادرات تولیدات صنایع دستی موثر باشد.

خالی از لطف نیست که بگوییم فعالان حوزه صنایع دستی در شرایط فعلی که بازار ملتهب است وقیمت مواد اولیه به شکل سرسام آور افزایش می‌یابد انتظار دارند در تامین مواد اولیه مورد مساعدت قرارگیرند ودست یاری بخواهند، واین در حالی است که بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد وضعیت کسب وکار صنایع دستی کاران نسبت به انتظاری که می‌رفت خوب نیست ونیاز به اقدام اورژانسی دارند.

وقتی سخن از حمایت فعالان صنایع دستی است حرف خرید‌های مردم به میان می‌آید و گاهی متولیان برای شانه خالی کردن می‌گویند در حمایت از صنایع دستی، کار اصلی را مردم باید انجام دهند!

براین اساس برآن شدم گزارشی مبنی بر وضعیت فعالان حوزه صنایع دستی همدان ومشکلات آن‌ها بپردازم تا شاید بتوانم یاد آوری کنم که صنایع دستی علاوه بر اینکه نشان دهنده هنر وفرهنگ ایرانی است بلکه تولید وصادرات در این زمینه می‌تواند ارز آوری داشته باشد.
در ابتدا می‌خواهم نگاهی گذرا بر معرفی چند نمونه ازصنایع دستی همدان داشته باشم .

چرم همدان، که از گذشته‌های دور کیفیت بی نظیری را داشته که در حال حاضر نیز یکی از بهترین چرم‌های کشور در این استان تولید می‌شود و هنرمندان استان همدان انواع محصولات چرمی مانند کیف، کمربند و کفش و ... را از آن تهیه می‌کنند.

شهر سفال دنیا (لالجین) نیز در استان همدان قرار گرفته و کارگاه‌های سفال بسیاری در شهر لالجین وجود دارد که استادان چیره دست سفالگری آثار منحصر به فردی از خود خلق می‌کنند که چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کند.

مبل و منبت شهرستان تویسرکان و ملایر نیز زبان زد خاص و عام بوده و طرفداران زیادی دارد.

قالی ازندریان هم قدمتی به بلندای تاریخ دارد و شهرستان ملایر نیز خواستگاه مروار بافی است.
صنایع دستی استان همدان جدا از ویژگی‌های هنری از آنجایی که گویای فرهنگ و تمدن ایرانی همدانی هستند می‌تواند عامل بسیار مهمی در جذب گردشگر و توریسم به استان همدان باشد و از سوی دیگر منبع درآمد و اشتغالزایی برای صنعتگران هنرمند همدانی باشد.
با چندنفر از فعالان صنایع دستی همدان هم صحبت شدم.

صنایع دستی معرف تاریخ وهویت کشور

عادل بشیری یکی از فعالان در عرصه سفال است که توانسته با گسترش کار خود در این حوزه، علاوه بر اشتغالزایی محصولات تولیدی خود را نیز صادر کند.

بشیری که از سال ۷۲ به اتفاق خانواده کار خود در این زمینه را شروع کردند در حال حاضر علاوه براینکه ۳۷ نفر بشکل مستقیم وهزار نفر غیر مستقیم در کارگاه وی مشغول به فعالیت هستند توانسته بعنوان صادر کننده موفق کشور معرفی شود.

او که ۱۶ سال بعنوان صادر کننده برتر استان و ۵ سال صادر کننده نمونه ملی است، تولیدات خود را به کشور‌های آلمان هلند، سوئد، عراق، کشور‌های حوزه خلیج فارس، ترکیه وبلژیک صادر می‌کند.

عادل بشیری سالانه بیش از ۱۰ میلیون دلار صادرات انجام می‌دهد بطوری که سال گذشته ۱۲ میلیون و ۵۰۰ هزار دلار صادرات داشته که این موضوع علاوه بر اینکه حمایت از کالای ملی، بلکه نشانه کمک به رونق اقتصادی کشور بخصوص استان همدان محسوب می‌شود.

این فعال حوزه سفال از وضعیت و شرایط کاری این روزها می‌گوید: بنده به دلیل علاقه‌ای که داشتم به حوزه سفال  از رشته صنایع‌دستی مشغول به کارشده‌ام.

او به مشکلات بازار صنایع دستی اشاره کرد و گفت: همه می دانیم نرخی که برای دلار در بازار وجود دارد و با نرخ سامانه نیما، بازار صرافی و آزاد فاصله دارد، این موضوع بر کل اقتصاد و سبد خانوار تاثیر منفی می گذارد و فکر نمی کنم کسی از شرایط فعلی راضی باشد.

بشیری گفت: متاسفانه دغدغه ها در قالب یک مشکل نیست باید گفت که در هر مقطع زمانی مشکلات جدیدی به وجود می آید.

وی  با اشاره به اینکه در حال حاضر بزرگترین مشکل فعالان اقتصادی در حوزه صادرات است ادامه می دهد: صادرکنندگان ناچاربه بازگرداندن ارز هستند و بازگشت ارز حاصل از صادرات به سامانه نیما با نرخ پیش بینی شده از سوی بانک مرکزی ازدغدغه های  امروز صادر کنندگان محسوب می شود.

 فعال صنایع دستی گزارش ما می گوید: بارها با مسئولین صنایع دستی جلسات متعددی برای روند تسهیل در صادرات محصولاتمان برگزار کرده ایم اما متاسفانه نتیجه مطلوبی حاصل نشده است.

بشیری گفت: متاسفانه صنایع دستی از دسته مشاغلی است که  نه تنها آنطور که باید حمایت نشده  بلکه بیشترین اشتغالزایی در کشور را به خود اختصاص داده است.

وی اضافه کرد: محصولات صنایع دستی می تواند نقش موثری در معرفی فرهنگ و تاریخ ما درجهان داشته  باشد.

این فعال حوزه صنایع‌دستی ادامه داد: در شرایط فعلی بازار قیمت صنایع‌دستی در ویترین مغازه‌ها افزایش‌یافته و خرید مردم نیز کمتر شده اما نه‌تنها بر دستمزد فعالان حوزه صنایع‌دستی افزوده نشده بلکه کاهش هم یافته است.

این فعال حمایت ازصنایع دستی کشوررا نمود کامل حمایت از کالای ایرانی دانست و اضافه کرد: این حوزه به دلیل اهمیت فرهنگی، اقتصادی و تجاری باید بیش از سایر حوزه ها مورد توجه و حمایت قرار بگیرد، چون توسعه و گسترش این صنعت و هنر نه تنها به لحاظ اشتغال زایی در داخل از اهمیت بسزایی برخوردار است، بلکه از منظر صادرات و سودآوری ارزی و نیز ارائه تاریخ و فرهنگ اصیل ایرانی به خارج از کشور نیز، جایگاه ویژه ومهمی دارد.

 با معاون صنایع دستی، میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان همدان هم هم صحبت شدم.

کاهش قدرت خرید مردم وتامین مواد اولیه اصلی‌ترین مشکلات صنایع دستی

علیرضا قاسمی افزایش قیمت مواد اولیه تولیدات صنایع‌دستی و کاهش قدرت خرید مردم را از دیگر موانع حوزه صنایع‌دستی عنوان کرد.

وی با اشاره به منعقد شدن تفاهم نامه‌ای با صندوق بیمه روستایی کشور و اداره صنعت و معدن گفت: متقاضیان جهت استفاده از این تسهیلات و با معرفی از طریق این دونهاد می‌توانند با پرداخت هزینه کم از مزایا بازنشستگی بهره‌مند شوند.

این مسئول با اشاره به برپایی بازارچه دائمی صنایع دستی درهمدان وشهرستان‌ها ادامه داد: بدنبال جذب اعتباربرای تاسیس بازارچه دائمی دربخش دولتی وخصوصی هستیم تا بتوانیم ازاین طریق در افزایش رونق اقتصادی قدم مثبتی برداریم.

علیرضا قاسمی با بیان اینکه بیش از ۱۵۰ رشته شناخته شده در حوزه صنایع دستی استان همدان وجود دارد، گفت: صنایع دستی مانند موجود زنده زایش دارد، چرا که برخی از رشته‌های جدید در جامعه متولد می‌شود و برخی از این رشته‌ها نیز از یاد‌ها می‌رود بر این اساس تمام تلاش این سازمان این است که رشته‌های صنایع دستی پابرجا بماند.

معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان بیان کرد: کارآفرینی درحوزه صنایع دستی یک هنر محسوب می‌شود و فعالان این عرصه هنرمندانی هستند که با جان و دل سرمایه‌های خود را برای توسعه صنایع دستی و هنر استان هزینه می‌کنند بنابراین مسئولان تمام تلاش خود برای حمایت ازاین هنرمندان وکارافرینان صنایع دستی انجام می‌دهند.

قاسمی با بیان اینکه بیشترین کارگاه‎های صنایع دستی مربوط به سفال، منبت و چرم است، اظهار داشت: بیشترین کارگاه‌های سفال در لالجین و منبت نیز در شهرستان‌های تویسرکان و ملایر وجود دارد.

وی بیان کرد: پایتخت تاریخ و تمدن ایران دارای آثار فاخری در حوزه صنایع دستی است که با معرفی آن می‌توان، فرصتی برای جذب گردشگر و بازار فروش به دست آورد.

قاسمی در خصوص مشکلات صنعتگران در مورد بازار فروش گفت: بازار فروش ناشی از یک سری مسائل اجتماعی فرهنگی و سیاسی حاکم بر جامعه است.

معاون صنایع دستی، میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان همدان برپایی نمایشگاه صنایع دستی در استان، تبلیغات صنایع دستی استان همدان، برپایی نمایشگاه‌های نوروزی و تابستانی را از اقدامات برای ایجاد بازار فروش برای صنعتگران عنوان کرد و گفت: با توجه به ظرفیت بالای صنعتگران صنایع دستی در استان شاید نتوان با برگزاری این نمایشگاه‌ها پاسخگوی همه بود، اما به دنبال افزایش ظرفیت هستیم.

وی خاطر نشان کرد: در ۸ ماهه نخست امسال ۵ میلیون دلار صادرات صنایع دستی بوده است که در این زمینه افزایش ۶ درصدی را نسبت به مشابه پارسال داشته ایم.

با یکی دیگر از فعالان صنایع دستی هم صحبت شدم خانم اعظمی که درحوزه صنعت چرم چند سالی است فعالیت می‌کند می‌گوید: صنایع دستی استان همدان از بی نظیر‌ترین صنایع دستی در کشور و دنیا محسوب می‌شوند و جایگاه بالایی را در داخل و خارج از کشور دارند، اما هنرمندان صنایع دستی با مشکل بازار فروش مواجه هستند.

او ادامه می‌دهد: از سال ۸۵ در حوزه صنایع دستی چرم مشغول به کار شده و انواع مصنوعات چرمی از جمله کیف، کمربند را تولید می‌کنم.
خانم اعظمی گفت: سالانه ۵۰ هزار قطعه در سال مصنوعات چرمی تولید می‌کنم و در این زمینه هم ۱۵ نفر بشکل مستقیم وحدود ۵۰ نفر هم غیر مستقیم اشتغالزایی شده اند.

اعظمی هم درد دل‌هایی داشت.

او گفت: این روز‌ها برای تهیه مواد اولیه سختی زیادی را متحمل می‌شویم از طرفی هم بازار فروش روبه کسادی رفته است.

این بانوی فعال صنعت چرم ادامه می‌دهد: چرم همدان یک صنعت شناخته شده‌ای که بازار آن امروز با رکود مواجه است و برای احیای این صنعت باید برند‌سازی و حمایت از تولیدکننده برای افزایش صادرات چرم مورد توجه مسئولان قرار گیرد.

 اعظمی اضافه می‌کند: این روز‌ها  رکود بازار بر تمام صنایع تأثیر خود را گذاشته است که یکی از این صنایع، صنعت چرم است که در دو دهه اخیر با مشکلات بسیاری دست‌وپنجه نرم می‌کند، که می‌توان به مشکلاتی از قبیل: رقابت نابرابر با محصولات وارداتی، کمبود سرمایه‌گذاری و ... اشاره کرد.

اوخواسته خود از مسئولان مربوطه را اینگونه گفت: تنها با حمایت از فعالان این صنعت می‌توان چرخ صنعت چرم همدان را به گردش درآورد و زمینه را برای افزایش تولید و صادرات فراهم کرد.

با رئیس اتحادیه کیف وکفش همدان درخصوص مشکلات این روز‌های بازار چرم پرسیدم.

۳۰ درصد از واحد‌های تولیدی صنعت چرم تعطیل است

رئیس اتحادیه کیف و کفش همدان با اشاره به اینکه در حال حاضر ۳۰ درصد از واحد‌های تولید چرم تعطیل و مابقی هم نیمه تعطیل هستند گفت: متاسفانه با مشکلات اقتصادی که این روز‌ها با آن مواجه هستیم حدود ۶۰ درصد از واحد‌های تولیدی چرم آسیب دیده اند به طوری که باید گفت، تولید کنندگان از پا افتاده اند.

احمد گازرانی با اشاره اینکه وضعیت نا معلوم اقتصادی، بالا و پایین رفتن نرخ ارز و دلار موجب سردرگمی تولید کنندگان شده ادامه داد: یکی از مشکلات دراین حوزه تهیه مواد اولیه و نوسانات قیمت است که باعث شد تجار ما مواد اولیه را وارد نکنند ومتاسفانه بخاطر گرانی مواد اولیه تولیدکنندگان هم محصولات خود را به قیمت دلخواه می‌فروشند.

وی ادامه داد: هم اکنون که تا حدود کمی بازار و تولید این صنعت سر و سامان گرفته، اما باز هم در حوزه تولید کفش مشکلاتی از قبیل: پی یو کفش وکمبود مواد اولیه وجود دارد.

گازرانی با اشاره به حمایت دولت در این بخش از صنایع دستی اظهار داشت: یکی از راهکار‌های ثابت نگاه داشتن قیمت‌ها برگزاری نمایشگاه‌های دوره‌ای در شهر‌های مختلف وحتی حضور در نمایشگاه‌های خارج از کشوراست.

وی با بیان اینکه تمام کشور‌های عربی بخصوص عراق مصرف کننده چرم هستند و باید از این فرصت استفاده کرد، بیان کرد: صنعت چرم استان همدان به هزار و ۵۰۰ سال پیش باز می‌گردد و در دوره قاجار به همدان دباغ خانه گفته می‌شده، اما شهر‌های پیش پا افتاده توانسته اند اسم و رسمی در صنعت چرم به دست آورند.

وی با اشاره به حمایت مسئولان مربوطه در بحث فروش و بر پای نمایشگاه‌ها، خاطرنشان کرد: بزودی نمایشگاهی در عراق برگزار خواهد شد که متاسفانه به علت گرانی و هزینه بالا نمایشگاه تولید کنندگان همدان نمی‌توانند حضور داشته باشند.

رئیس اتحادیه کیف وکفش همدان خواستار حمایت صنعت ومعدن وشرکت صنعتی شد وادامه داد: یکی دیگر از دغدغه‌های این حوزه یارانه‌ها هستند که اگر دولت یارانه‌های تولید کنندگان را پرداخت کند نور امیدی برای تولید بیشتر آن‌ها خواهد بود.

گازرانی اضافه کرد: متاسفانه امسال تهیه مواد اولیه هم بشکل نقدی بود که این موضوع خود موجب شد کار به تعطیلی انجامد.

وی با تاکید بر اینکه امروز اگر به دنبال کسب و کار، توسعه و اشتغالزایی پایدار در کشور باشیم چرم یکی از صنعت‌هایی است که تمام این موضوعات را در خود جای داده است، چرا که چرم اشتغال خوبی در استان و کشور ایجاد می‌کند.

مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان همدان هم در پاسخ حمایت از صنعت چرم اینگونه گفت،

خوشه چرم همدان فعال می‌شود

کیوان گردان با اشاره به تشکیل خوشه چرم همدان گفت: بدنبال این موضوع هستیم که در سال آینده خوشه چرم همدان را فعال کنیم چرا که چرم یکی از مهمترین صنعت برای رونق اقتصادی و اشتغال است.

وی در خصوص حمایت از تولید کنندگان این صنعت اظهار داشت: با توجه به اینکه صنعت چرم در حوزه شهرک صنعتی نیست، اما تاکنون از سوی شهرک‌های صنعتی حمایت‌هایی در این بخش شده است.

مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان همدان ادامه داد: ما آمادگی این را داریم که نمایشگاه شهرک فن آوری را بشکل رایگان در اختیار تولید کنندگان بگذاریم تا با برگزاری نمایشگاه‌های دوره‌ای و یا تخصصی در راستای رونق اقتصاد وحمایت از کالای ایرانی بهرمند شوند.

وی بیان کرد:متاسفانه افزایش هزینه‌ها موجب شده نه تنها در حوزه صنعت چرم بلکه در بخش‌های دیگر تولید کنندگان برای تهیه مواد اولیه دچار سختی ومشکل شوند.

با رئیس سازمان صنعت، معدن وتجارت استان همدان نیز هم صحبت شدیم.

حمیدرضا متین هم دراین باره گفت: بیشتر مشکلاتی که این روزها در صنایع دستی  نه تنها در استان همدان بلکه در کل کشور وجود دارد  تهیه مواد اولیه  ست که متاسفانه به دلیل وضعیت اقتصادی ونوسانات در نرخ دلار عرصه را برای فعالان صنایع دستی تنگ کرده است.

وی افزود: قدرت خرید مردم  کم شده وبرای رونق صنایع دستی باید بازارهایی ایجاد کرد تا صادر شود.

رئیس سازمان صنعت، معدن وتجارت استان همدان  با ابراز تاسف از وضعیت کلی اقتصادی کشور و تاثیر آن بر مجموعه صنایع همدان اظهار داشت: این موضوع تامین مواد اولیه را تقریبا غیر ممکن کرده  چرا که خرید با دلار آزاد برای فعالان کم بضاعت صرف نمی کند.

متین  در خصوص چرم همدان با اشاره به اینکه خوشبختانه برای تهیه مواد اولیه چرم نیاز به واردات نداریم و چرم داخل کشور تولید می شود، خاطرنشان کرد: کشورهای خارجی استقبال خوبی در زمینه خرید مصنوعات چرمی می کنند و برای رونق بازار این حوزه از صنایع دستی تا آنجا که بتوانم به فعالان این عرصه کمک خواهم کرد.

وی  با اعلام آمادگی در  خصوص همکاری لازم  و رونق بازار صنعت چرم همدان  ادامه داد: به در خواست رئیس اتحادیه کیف وکفش همدان وتولید کنندگان و فعالان  این صنف برای برگزاری نمایشگاه وعرضه تولیدات خود همکاری لازم را انجام می دهم چرا که همه ما برای حمایت از کالای ایرانی ورونق اقتصادی تلاش خود را خواهیم کرد.

و، اما کلام آخر؛ با این تفاسیر می‌توان گفت، متاسفانه سال‌ها است که کسی قدر و قیمت صنایع دستی را درک نمی‌کند و اکنون صنایع غیربومی و خارجی جایگزین دسترنج هنرمندان شده و آنان چشم انتظارند تا فریادرسی به ارزش واقعی هنر دست پی ببرد، دیار هگمتانه به عنوان پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین، گام‌هایی بلند برای توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال پایدار برداشته است و در این راه توجه ویژه به صنایع دستی همچون سفال، منبت، چرم، گلیم و مرواربافی به عنوان راهبردی کلیدی مورد توجه قرار گرفته است، و صنایع دستی به عنوان میراثی معنوی سینه به سینه از نیاکان به آیندگان منتقل شده است تا همدان را نه تنها در عرصه داخلی که در سطح بین الملل نیز زبانزد همگان کند پس می‌طلبد که مسئولان و دستگاه‌های مرتبط برای معرفی صنایع دستی همدان به دنیا گام‌های موثرتر انجام دهند و برای رفع مشکلات این حوزه تدابیر بهتر بیاندیشند.

انتهای پیام/ج