به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ،  یلدا به معنای زایش و تولد است و مازندرانی‌ها به آن چله شو می‌گویند و در این مراسم تا پاسی از شب را دور هم جمع هستند.

چلّه، دو موقعیت گاه شمارانه در طول یک سال خورشیدی با کارکرد‌های فرهنگ عامه، یکی در آغاز تابستان (تیرماه) و دیگری در آغاز زمستان (دی ماه)، هریک متشکل از دو بخش بزرگ (چهل روز) و کوچک (بیست روز) است.

واژه چلّه برگرفته از چهل و مخفف چهله و صرفا نشان دهنده گذشت یک دوره زمانی معین (و نه الزاما چهل روزه) است.

در این شب بنا به سنت دیرینه همه افراد خانواده دور هم جمع می‌شوند و با خوردن هندوانه، ماست، میوه و آجیل، سرمای فصل زمستان را از خود دور می‌کنند.

حفظ آیین‌های سنتی مازندرانی ها، جشن یلدا در دبستان روستای پاشاکلای ساری برگزار شد.

عبادتی مدیر دبستان شهیدان راستگو و بهرام پور گفت: جشن یلدا را در مدرسه برگزار کردیم تا دانش آموزان با آداب و رسوم کهن آشنا شوند.

وی افزود: در این مراسم از مادربزرگ‌ها دعوت شد تا دانش آموزان را با سنت‌های قدیمی آشنا کنند.

فال گردو یکی از سنت‌های قدیمی مردم مازندران

یکی از مادربزرگ‌های جشن یلدا می‌گوید: در شب یلدا یک نفر برای حاضران از دیوان حافظ، فال می‌گیرد و اگر دیوان حافظ نداشتند یا فرد باسوادی نبود، فال گردو می‌گیرند، به این صورت که سینی بزرگی پر از گردو روی کرسی می‌گذارند.

وی افزود: در پایان جشن شب چله، هر نفر در حالی که چشم هایش را می‌بندد، دست دراز کرده پنج یا شش گردو برمی دارد و به خانه اش می‌رود، نیت می‌کند و گردو‌ها را زیر بالش یا تشک خود می‌گذارد.

این مادربزرگ مازندرانی گفت: بامداد که از خواب برخاست گردو‌ها را یکی یکی می‌شکند، اگر مغز گردو‌ها خوب و سفید بود، فال او خوب است و نیتش برآورده شده است.

پخت شیرینی سنتی مازندرانی با همکاری بانوان روستایی

مادر یکی از دانش آموزان دبستان شهیدان راستگو و بهرام پور گفت: برای جشن یلدا امروز با همکاری مادر همه دانش آموزان انواع شیرینی‌های محلی را درست کردیم.

وی افزود: در مراسم یلدا بیشتر شب چره‌ها مثل حلوا، کیک، شیرینی و گندم برشته حاصل سلیقه و هنر زنان و دختران خانه است و بنا به سلیقه زنان خانه شاخه‌ای از گل یا سبزه در سفره چله شو قرار داده می‌شود.

این مادر مازندرانی می‌گوید: پرتقال، ازگیل، نخود برشته، کشمش، بادام شیرین، نارنگی، سیب، لیمو شیرین، خربزه، نی شکر، و شیرینی ویژه مازندران که به آن پشت زیگ و پیس گندل می‌گویند، از میوه‌ها و آجیل‌های شب یلدا است.

یکی از دانش آموزان این مدرسه هم می‌گوید: برگزاری این جشن ما را با آداب و رسوم مادربزرگ هایمان آشنا کرد و در این مراسم لباس‌های سنتی پوشیدیم.

فراموشی قصه‌های مادربزگ‌ها دور کرسی

یکی از مادربزرگ‌های حاضر در این مراسم می‌گوید: در گذشته یلدا به دور یک کرسی در خانه مادربزرگ هایمان اجرا می‌شد و آن‌ها برایمان خاطره و قصه می‌گفتند.

وی افزود:، اما حالا به دلیل فناوری‌های روز فاصله‌ها زیاد و بیشتر کرسی‌ها در خانه‌ها جمع شده است.

این مادربزرگ مازندرانی گفت: برگزاری این مراسم علاوه بر ایجاد شادی بین دانش آموزان، روحیه احترام به بزرگتر‌ها و پایبندی به سنت‌ها را در آن‌ها تقویت می‌کند.

یلدا، شب نفس کشیدن زمین

اهالی روستا‌های مازندران در این شب طولانی سرد و برفی و در کنار بخاری‌های هیزمی و کرسی‌های گرم، در کنار هم می‌نشینند و تبادل نظر می‌کنند.

پیران اعتقاد دارند که در این شب زمین نفس می‌کشد و از این به بعد روز‌ها بلند شده و شب‌ها کوتاه می‌شود.

سالخوردگان از خاطرات گذشته خویش می‌گویند؛ از سرما‌های سخت زمستان‌های گذشته، از یخ بندان ها، از رویداد‌هایی که روی داده و دیده یا شنیدند.

طوبی اصانلو کارشناس مردم شناسی میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری مازندران گفت: در شب یلدا زنان خانه از صبح خانه را برای بر پایی یک مراسم کوچک سنتی آماده می‌کنند و مشغول آماده کردن انواع شیرینی می‌شوند.

وی افزود: بعضی از خانواده‌ها یک بره نوزاد (ترجیحا سفید رنگ) را برای خیر و برکت در خانه می‌آورند و بزرگتر‌ها اعتقاد دارند که در این شب زمین نفس می‌کشد و از این به بعد روز‌ها به اندازه یک جو بلند شده و شب‌ها کوتاه می‌شود.

اصانلو گفت: برخی از مردم مازندران معتقدند در چنین شبی هر که هندوانه بخورد در طول سال به خفقان و گرفتگی قلب دچار نمی‌شود.

برای حفظ سنت‌های قدیمی شب یلدا می‌توان در کنار آموزش‌های رسمی، از همان دوران دبستان به فرزندان خود آداب و رسوم کهن را هم آموزش دهیم.

سیده حکیمه موسوی ازنی

انتهای پیام/آ