دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در گفتگوی تفصیلی با باشگاه خبرنگاران جوان؛
یکپارچه مقابل ۲۰۳۰ ایستاده‌ایم/ مصوبه دانشجویان ستاره‌دار مَن درآوردی است/ توان نادیده گرفتن دستاوردهای ایران را ندارند/ تاخیر در ابلاغ اسناد از سوی رئیس جمهور را قبول دارم
مخبر دزفولی گفت: با توجه به اینکه معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری و ستاد زیست فناوری پیش‌نویس سند زیست فن‌آوری را تدوین کرده بودند در نقشه جامع علمی مورد بررسی قرار گرفت و برای امضاء برای رئیس جمهور فرستاده شده است، اما قبول دارم که یکی از مشکلات ما تأخیر در ابلاغ اسناد است.
به گزارش خبرنگار حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، نوزدهم آذر به نام روز شورای‌عالی انقلاب‌فرهنگی نام گرفته است؛ شورایی برای توجه به برنامه‌های علمی و فرهنگی کشور که وظیفه تدوین برنامه‌های مختلف علمی و کمک به پیشبرد سریع اهداف پژوهشی و فناوری را بر عهده دارد.
در آستانه روز شورای عالی انقلاب فرهنگی و آگاهی از برنامه‌های علمی، فناوری و فرهنگی کشور با محمدرضا مخبر دزفولی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفتگوی تفصیلی انجام دادیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
باشگاه خبرنگاران جوان: حدود 10 سال پیش سند نقشه جامع علمی کشور به تصویب رسید، سندی که به تازگی در دیدار مقام معظم رهبری با مسئولان بار دیگر بر بازنگری آن تأکید شد؛ در همین رابطه شورای عالی انقلاب فرهنگی و دبیرخانه ستاد نقشه جامع علمی کشور در راستای بازنگری در این سند به دنبال ایجاد سامانه‌ای برای کمک گرفتن از نخبگان است، اما روند بازنگری در سند به چه صورتی انجام خواهد گرفت؟
مخبر دزفولی: تدوین نقشه جامع علمی کشور یکی از ابتکارات بسیار خوب شکل گرفته در کشور بوده است؛ این سند مسیر و راه کشور را از نقطه عزیمت به نقطه مطلوب هدایت میکند و نقاط کیفی و کمی در آن در نظر گرفته شده است، کشور ما یکی از کشورهای قابل توجه در دنیاست که امروز کسی نمی‌تواند آن را نادیده بگیرد، هر بخشی از فعالیت‌های حوزه علمی کشور توسط نگاه‌های دشمنانه و دوستانه رصد شده و بلافاصله پس از انجام کاری در حوزه هوا و فضا تمام چشم‌ها به سوی ما معطوف می‌شود تا ببینند آیا می‌توانیم کار خود را پیش ببریم یا خیر؛ وقتی ایران می‌تواند موجود زنده به فضا پرتاب کند یعنی در باشگاه فضایی وارد شده است و پیشرفت در حوزه فضایی یکی از اهداف نقشه جامع علمی کشور بوده است.
پیشرفت‌های علمی به دلیل اهداف و برنامه‌های نقشه جامع علمی کشور است
در نقشه جامع علمی کشور اهدافی معرفی شده‌اند؛ در همین راستا سندی مجزا در حوزه هوا و فضا تدوین شده است، همچنین تمام حوزه‌های علمی از نانو، بیو و دارو گرفته تا فن‌آوری‌های پیچیده همه از جمله اهداف کمی و کیفی هستند که در نقشه جامع علمی کشور برای آنها اهداف و تکالیفی تعیین شده است، به‌طور مثال اگر امروز می‌بینیم که در حوزه نانو تکنولوژی و یا فن‌آوری زیستی جزو کشورهای برتر دنیا هستیم به دلیل همین تدارکاتی است که در نقشه جامع علمی کشور تهیه شده است.
از همان روزهای ابتدایی که نقشه جامع علمی کشور تدوین شد مقام معظم رهبری دستور دادند ساز و کار بازنگری در سند قرار گیرد از این رو این سند هر پنج سال یک بار مورد بازنگری قرار می‌گیرد، اخیرا با توجه به برخی تأ‌خیرات که در اجرایی شدن نقشه جامع علمی کشور وجود داشت این موضوع کمی به تعویق افتاد و به تازگی رهبر انقلاب فرمودند 10 سال از نقشه گذشته و خوب است که بازنگری در آن انجام شود؛ البته از قبل به مقدمات آن فکر کرده بودیم و اینکه بتوانیم از ظرفیت نخبگی و اساتید کشور استفاده کنیم جزء اهداف ماست و همانند دوره قبل زمانی که می‌خواستیم برای اولین بار نقشه جامع علمی کشور را تدوین کنیم، از سه هزار استاد و محقق علمی کشور کمک گرفتیم و 700 مرکز علمی کشور با ما همکاری داشتند و یک مطالعه وسیع و تطبیقی در سطح جهان و تحولات کشورهای پیشرفته و مشابه خودمان انجام دادیم و امروز هم که بحث بازنگری نقشه در دستور کار است، شاهد تحولات علمی بسیاری هستیم و باید نقشه جامع علمی کشور را متناسب با تحولات علمی و فناوری در جهان تدوین کنیم.
طراحی سامانه‌ای مخصوص برای کمک گرفتن از دانشمندان و بازنگری در سند نقشه جامع علمی کشور
امروز غرب برای سالهای 2030 و 2050 اهداف علمی و رویکردهایی جدید را در زمینه‌های مهندسی، علوم پایه، پزشکی و سلامت مطرح کرده است و در آینده‌ای نزدیک ممکن است شاهد مداخله‌های ژنتیکی و بروز حوادث جدید در حوزه پزشکی باشیم، همچنین در تمام بخش‌های مربوط به علوم پیشرفته و ترکیب علوم با یکدیگر تحولاتی در زمینه‌های علمی شکل گرفته است و باید خودمان را با تحولات علمی و فن‌آوری دنیا به روز کنیم و هم زمان با آنها وارد عرصه‌های جدید علمی شویم؛ بازنگری و به روزرسانی سند رفع اشکالات و آسیب‌هایی که در اجرایی شدن نقشه جامع علمی کشور وجود داشته است هم هدف ماست، همچنین ممکن است در تنظیم برخی از اهداف سند دچار مشکل شده باشیم، باید این اهداف واقع نگر شوند و الزامات اجرایی شدن آنها را هم ذیل سند ببینیم و بر همین اساس کارهای مقدماتی برای بازنگری سند آغاز شده است و سامانه امروز در حال باز شدن است و با برخی از مراکز علمی و دانشمندان جلسات تخصصی برگزار شده است، اما جریان عمومی برای استفاده از نقطه نظرات اساتید به صورت دیجیتال دنبال خواهیم کرد.
تاخیر در ابلاغ اسناد از سوی رئیس جمهور را قبول دارم
باشگاه خبرنگاران جوان: در صحبت خود به اسنادی اشاره کردید که در ستاد نقشه جامع علمی کشور تدوین می‌شوند و سپس برای ابلاغ به شورای عالی انقلاب فرهنگی فرستاده می‌شوند. اکنون اسناد بسیاری وجود دارند که در ستاد نقشه جامع علمی کشور به تصویب رسیده‌اند اما امضای رئیس جمهور و ابلاغ آن را دریافت نکردهاند در صورتی که این اسناد زمان زیادی است که در شورا وجود دارند برای مثال نقشه ستاد زیست فناوری حدود یک سال و نیم است که به شورای عالی انقلاب فرهنگی فرستاده شده است اما هنوز موفق به دریافت امضای رئیس جمهور و ابلاغ نشده است، چرا این روند ابلاغ اسناد از سوی رئیس جمهور با تأخیر انجام می‌شود؟
مخبر دزفولی: تعدادی از اسناد همانند سند زیست فن‌آوری مصوبه قبل هستند و باید در آنها بازنگری بشود که با توجه به اینکه معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری و ستاد زیست فناوری پیش‌نویس آن را تدوین کرده بودند در نقشه جامع علمی مورد بررسی قرار گرفت و برای امضاء برای رئیس جمهور فرستاده شده است، اما قبول دارم که یکی از مشکلات ما تأخیر در ابلاغ اسناد است و شاید دفتر ریاست جمهوری باید وارد عمل شود و این موارد را سریع‌تر به رئیس جمهور ابلاغ کند. یکی از تأخیراتی که در بخش‌های مختلف علمی همین موضوع است البته بخش‌ها و دستگاه‌های مختلف علمی خود وظیفه پیشبرد اسناد را بر عهده دارند اما اگر ابلاغ رئیس جمهور را داشته باشند با سرعت و سهولت بیشتری پیش می‌رود ما به دنبال این هستیم تا امضاء‌ها با سرعت بیشتری انجام گیرند و این مشکل برطرف شود.
باشگاه خبرنگاران جوان: همواره در صحبت‌های خود اشاره کرده‌اید که تنها کسی که پای علم و فناوری کشور باقی مانده است مقام معظم رهبری هستند، اکنون سند مهندسی فرهنگی در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده است اما با توجه به مطالبات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای دولت عزم جدی‌ای برای پیشبرد این سند ندارد. چرا چندین سال است که به این سند توجهی نمی‌شود و اجرایی شدن آن به تأخیر افتاده است؟
مخبر دزفولی: سند مهندسی فرهنگی یکی از بهترین اسنادی است که در شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده است؛ چندین سال با حضور صاحب نظران برنامه‌های فرهنگی را در این سند دیده‌ایم و برای اقشار و موضوعات مختلف در سند مهندسی فرهنگی پیشنهاد و برنامه‌هایی پیش بینی شده است؛ در دولت گذشته این سند تصویب شد و البته با کمی معطلی همراه بود و در دولت جدید با نظر مسئولان دولت بازنگری انجام گرفت و سند و ستاد اجرایی کردن آن اکنون ایجاد شده است؛ با توجه به اینکه این سند باید توسط رئیس جمهور یا معاون اول او پیش برود هنوز جلساتی را آنها برگزار نکردهاند و شاید دلیل عمده آن این است که مسئولیت کار با ستاد نقشه جامع علمی کشور نیست و اگر این سند و ستاد آن هم مسیر عادی طی را می‌کردند به درستی سند اجرایی می‌شدند، اکنون سند درحال اجرایی شدن بود.
دخالت سلیقه‌های مختلف مانع از پیشرفت فعالیت‌های فرهنگی است
2 بال علم و فرهنگ به صورت جدی در شورای عالی انقلاب فرهنگی پیگیری می‌شوند؛ حوزه علم و فناوری به عنوان یک بال در در ستاد نقشه علمی کشور و فرهنگ و هنر و رسانه به عنوان بالی دیگر در ستاد مربوط به مهندسی فرهنگی باید دنبال شود و مشخص است که رئیس جمهور و معاون اول به دلیل مشغله‌های بسیار مختلف و اضطراری در موضوعات ملی وقت پیگیری این مصوبه را ندارد و درگیر کارهای خود هستند و ممکن است به این موضوع با فراغت و استمرار نتوانند توجه کنند و به نظر من این یک اشکال است که سند توسط رئیس جمهور یا معاون اول او اجرایی شود و به دلیل آن که این 2 شخص وقت لازم را ندارند عملاً جلسات برگزاری نخواهند شد، البته منظور ما تنها برگزاری جلسه نیست بلکه هماهنگی، هم‌افزایی و پشتیبانی از کارهای فرهنگی هم منظور نظر است.
اکنون بسیاری از فعالیت‌های فرهنگی به دلیل آن که برنامه و اساس‌نامه‌ای کاربردی ندارند اجرایی نمی‌شوند؛ سلیقه‌های مختلف در فعالیت‌های فرهنگی دخالت میکند و همین موارد سبب می‌شوند کار فرهنگی پیش نرود، در سینما، موسیقی، تئاتر و بخش‌های مختلف با این مشکل مواجه هستیم، اما در سند جامع مهندسی فرهنگی تلاش شده است که هماهنگی و هم‌افزایی در حوزه‌های هم‌افزایی به وجود آید و از موازی‌کاری و اعمال سلیقه‌های مختلف جلوگیری شود و فضایی را فراهم کند تا فعالیت‌هایی فاخر، درجه یک و هنرمندانه در عرصه‌های فرهنگ و هنر سامان پیدا کند؛ من فکر میکنم که این سند برای حوزه فرهنگ و هنر جامعه بسیار مفید است و تأخیر در شکل‌گیری و اجرای آن می‌تواند خسارات زیادی را به حوزه فرهنگ و هنر وارد کند زیرا این حوزه‌ها نیاز به پشتیبانی، تقویت و کمک‌های ویژه دارند اما آنها اکنون معطل مانده‌اند و این یک خسران بزرگ است.
باشگاه خبرنگاران جوان: پیشنهاد نکردید که ستاد مصوبه مهندسی فرهنگی از دولت گرفته شود و به ستاد نقشه جامع علمی کشور و شورای عالی انقلاب فرهنگی سپرده شود؟
مخبر دزفولی: برخی از افراد در شورای عالی انقلاب فرهنگی و برخی از صاحب نظران فرهنگی این اشکال را به ما می‌گیرند و از ما مطالبه می‌کنند که چرا این سند اجرایی نمی‌شود و شورا پیگیری قاطعانه برای آن ندارد. البته ما در حال رایزنی با شورای عالی انقلاب فرهنگی و رئیس جمهور و دولت‌مردان هستیم تا متوجه شویم که چگونه می‌توان شاهد اجرایی شدن سند مهندسی فرهنگی در کشور بود؛ ممکن است به صورت پراکنده برخی فعالیت‌های فرهنگی را انجام داده باشیم اما برای اجرایی شدن تمام اهداف نقشه مهندسی فرهنگی راه زیادی مانده است و این فعالیت‌های پراکنده که ما انجام داده‌ایم هیچ گاه نمی‌تواند جایگزین فعالیت مستمر شود که ان‌شاالله با پیگیری‌ها در آینده‌ای نزدیک می‌توان شاهد اجرایی شدن درست آن بود.
مدیریت قبلی دانشگاه آزاد از نظم آموزشی تبعیت نمی‌کرد
باشگاه خبرنگاران جوان: در دوره مدیریت قبلی دانشگاه آزاد و در زمان مرحوم هاشمی به دنبال تغییر و تحولات در دانشگاه آزاد بودید این تغییر و تحولات و محورهای آن چه چیزهایی بودند و آیا در مدیریت جدید دانشگاه این تغییرات انجام شده‌اند؟
مخبر دزفولی: از قدیم این اشکال را به دانشگاه آزاد داشتیم که باید خود را با نظام آموزشی کلان کشور هماهنگ کند. البته 2، 3 سال گذشته و با فعالیت خوب شورای عالی انقلاب فرهنگی طرح آمایش آموزش عالی به تصویب رسیده است این طرح نیازهای کشور را می‌بیند، ظرفیت‌های مناطق مختلف را بررسی میکند، مزیت‌های مختلف از لحاظ سخت‌افزاری، اقلیمی و نیروی انسانی را مورد توجه قرار می‌دهد و وزارت علوم، وزارت بهداشت و دانشگاه آزاد در حال منطبق کردن خود با این نظام آموزشی هستند اما تا قبل از تصویب آمایش تا حد زیادی دانشگاه آزاد مسیر خود را می‌رفت و در بیشتر اوقات از نظم عمومی آموزش عالی به لحاظ توسعه کمی و کیفی تبعیت نمی‌کرد. البته شاید دلایل مخصوص به خود را داشتند ولی برای ما که به دنبال پیشرفت آموزش کشور هستیم می‌خواهیم نظام آموزش عالی، نظام‌مند شود منطقی نبود؛ جوانی که وارد آموزش عالی می‌شود باید زودتر به اشتغال برسد وقتی بیش از ظرفیت، آموزش داده شود مشکلات بسیاری بوجود می‌آید؛ در بسیاری از موارد استانداردهای پذیرش دانشجو از یک طرف و تربیت دانشجو باید به کمک اساتید خبره انجام شود و اگر این موارد وجود نداشته باشد دانشجویی با کیفیتی بسیار پایین و متوقع تربیت خواهد شد.
دانشگاه آزاد در یک برهه زمانی طولانی هم دورانی که کارشناسی در آن وسعت زیادی داشت و هم در سال‌هایی که تحصیلات تکمیلی را دنبال کرد تبعیت مناسبی را از آموزش عالی نداشت و سالهای طولانی چالش جدی با دانشگاه آزاد داشتیم تا او را در مسیر قائده‌مند و علمی قرار دهیم، زیرا دانشگاه آزاد را دانشگاهی متعلق به نظام می‌دانیم و او نمی‌تواند چیزی جدای از نظام آموزش و تصمیم‌سازی علم و فناوری باشد؛ بنابراین دانشگاه آزاد طی سالهای گذشته آسیب‌های جدی داشت و تغییر و تحولات مدیریتی در آن هم با سختی اتفاق افتاده است، البته تغییرات مدیریتی و چالش‌های آن در اساسنامه و شورای عالی انقلاب فرهنگی برطرف شد و چند سال است که این دانشگاه در مسیر جدید حرکت میکند با وجود آنکه هنوز چالش‌هایی وجود دارد. فکر می‌کنیم اراده کنونی دانشگاه آزاد، هم افزایی، همدلی و همسو با مجموعه آموزش عالی کشور است و چه در گذشته و چه اکنون اگر جایی احساس کنیم موضوعی بر خلاف اساسنامه شورای عالی انقلاب فرهنگی در دانشگاه آزاد رخ داده است و او خلاف آن عمل میکند حتما بر اساس اختیارات شورای عالی انقلاب فرهنگی عمل می‌کنیم، اما فکر میکنم مسیر کنونی در جریان جدید دانشگاه آزاد مسیر خوبی است.
باشگاه خبرنگاران جوان: یعنی تنها به موضوعات آموزشی آن نقد داشته‌اید و یا موضوعات فرهنگی و تربیتی آن هم برایتان مهم و بوده است؟
مخبر دزفولی: من نگفتم تنها موضوعات آموزشی دانشگاه آزاد سالها دچار چالش بوده است، از مسائل آموزش و پژوهشی گرفته تا فرهنگی و توجه به قواعد و ضوابط نظام انقلاب و توجه به مسائل اخلاقی مهم همگی دارای اهمیت هستند و تمام این موارد نکته‌هایی هستند که باید بیش از گذشته به آنها توجه شود.
باشگاه خبرنگاران جوان: توجه به همین چالش ها و بررسی دقیق آنها سبب شد که حکم محمد مهدی طهرانچی با تأخیر صادر شود؟
مخبر دزفولی: حکم طهرانچی دیر تصویب نشد، هر یک از اساتید دانشگاه 6 ماه زمان دارند تا در دوره سرپرستی بمانند و سپس معرفی شوند و طهرانچی هم در زمان مناسب خود و اولین جلسات کمیته تعیین رؤسای دانشگاه‌ها مورد بررسی و تصویب قرار گرفت.
تا صدور احکام جدید اعضای حقیقی شورا سرکار می‌مانند
باشگاه خبرنگاران جوان: اعضای حقیقی جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی چه زمانی معرفی خواهند شد و آیا مقام معظم رهبری حکمی جدید را صادر کرده‌اند؟
مخبر دزفولی: هنوز احکام جدید اعضای حقیقی مشخص نشده، روال بر این است که تا زمانی که حکم جدیدی از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ نشده تمام اعضایی که قبلا مشغول بوده‌اند با اذن ایشان کار خود را ادامه دهند؛ در دوره جدید هم بر اساس اجازه مقام معظم رهبری اعضای حقیقی باقی می‌مانند و تا زمانی که احکام جدید اعلام صادر نشده‌اند آنها سرکار می‌مانند.
باشگاه خبرنگاران جوان: چند روز پیش علی مطهری عضو هیئت رئیسه مجلس درباره شورای عالی انقلاب فرهنگی صحبت کرد و به شورا خرده گرفت که چرا بر خلاف قانون وارد بحت قانون گذاری شده است و از وظیفه خود که سیاستگذاری است خارج شده است. آیا مصوبه دانشجویان ستاره‌دار کار شما بوده است و شما به جای سیاستگذاری کار قانون‌گذاری را انجام می‌دهید؟
مخبر دزفولی: شورای عالی انقلاب فرهنگی هیچگاه قانون گذاری نمی‌کند ما تنها یک مرجع قانون گذار در کشور داریم و آن هم مجلس شورای اسلامی است و از این موضوع به شدت حمایت و آن را تقویت می‌کنیم و این موضوع را وظیفه خود می دانیم؛ بنابراینهیچ کدام از مواردی که در شورای عالی انقلاب فرهنگی طی این 30ساله تصویب شده است قانون نیستند زیرا تنها مرجع قانون گذاری مجلس شورای اسلامی است اما شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوباتی دارد که از نظر لازم‌الاجرا بودن و اثر بخشی همانند قانون هستند و مصوبات شورا بر اساس نظر حضرت امام و مقام معظم رهبری لازم‌الاجرا هستند پس اگر مصوبه‌ای لازم الاجرا شد اسم آن قانون نیست آنها بر اساس شرح وظایف و مأموریت‌هایی که از مقام معظم رهبری دریافت کردند باید اجرا شوند ما در کار مجلس مداخله نمی‌کنیم و تمام فعالیت‌های شورا در مسیر علم و فناوری و فرهنگ بوده است.
باشگاه خبرنگاران جوان: آقای مطهری در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت که مصوببه دانشجویان ستاره دار هم از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی صادر شده است، آیا این موضوع صحت دارد؟
مخبر دزفولی: شورای عالی انقلاب فرهنگی از همان زمان پس از انقلاب فرهنگی چون موضوع دانشگاه‌ها برایش مهم بود در ابعاد مختلف قواعد و ضوابطی را تصویب کرد در موضوع استاد نحوه پذیرش دانشجو، مدیریت دانشگاه‌ها، ساز و کار دانشگاه‌ها و سرفصل‌های آموزشی شورا وارد عمل شده است. درباره نحوه پذیرش دانشجو باید بگویم که بله ضوابط آن را در ستاد انقلاب فرهنگی تصویب کردهایم اما در هیچ کجای آن دانشجوی ستاره‌دار وجود ندارد و این یک موضوع من درآوردی بود که عده‌ای از خود درآوردند. اکنون ضوابط پذیرش استاد و دانشجو در شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب می‌رسد اما اینکه کسی بگوید دانشجویی ستاره‌دار است یا خیر هیچ گاه در شورابی عالی انقلاب فرهنگی تصویب نشده است و ضوابط آینده پذیرش دانشجو و اساتید هم در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب می‌شود.
در تمام زمینه ها آماده همکاری با مجلس هستیم
از سالهای پیش رویه طولانی بین مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی برقرار بوده که بر اساس آن اگر مجلس در حوزه شورای عالی انقلاب فرهنگی وارد عمل شود و درباره علم و فناوری و فرهنگ صحبت کند، شورا دیگر در آن حوزه وارد عمل نمی‌شود و بالعکس اگر شورا در موضوعاتی وارد شده و قواعد و ضوابط مخصوصی را تدوین کرده است مجلس دیگر در آن حوزه وارد نمی‌شود. این رویه از دوره حضرت امام تا امروز در دوره مقام معظم رهبری اجرایی شده است؛ اکنون مدت زیادی است که مسئله جمعیت برای پیگیری به مجلس فرستاده شده اما هنوز قانون آن صادر نشده است ما می توانیم بسیاری از موارد را به مجلس بفرستیم تا آنها ضمن هم فکری با ما قوانین جدیدی را تدوین کنند. شورا در تمام دوره‌ها با مجلس همکاری داشته‌است و اگر گاهی مشکلی پیش آمده با همکاری رئیس جمهور و رئیس قوه مقننه آن را برطرف کردهایم و حتی با کمیسیون‌ها هم همدلی داشته ایم اعلام آمادگی میکنم که در همه زمینه‌ها آماده‌ایم تا هم فکری و همدلی لازم با مجلس داشته باشیم.
باشگاه خبرنگاران جوان: سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در کشورمان تصویب شده است و چرا با وجود بودن این سند برخی از دولت مردان و سیاست‌مداران تن به 2030 داده‌اند، چرا خودمان کاری نکردیم تا این سند خوب به یونسکو معرفی شود؟
مخبر دزفولی: سند 2030 آسیبی بود که به آن گرفتار شدیم اما خوشبختانه توانستیم عبور کنیم. این موضوع همانند دیگر موضوعاتی بود که دشمن می خواست در مجموعه‌های حساس ما به خصوص در آموزش عالی آموزش و پرورش نفوذ کند و القای این سند در آموزش و پرورش زمان خوبی شناسایی شد، البته به واسطه این سند دست ما در مقابل 2030 پر بود من با نظر شما موافق هستم اصرار و تأکید ما به مسئولان آموزش و پرورش یونسکو و وزارت خارجه این است که اسناد قابل ارائه در حوزه علم و فناوری و تعلیم و تربیت را به جهان معرفی کنند. ما حرف‌هایی جدی برای گفتن به دنیا داریم اما احساس میکنم کم کاری کردهایم. همان زمانی که بحث 2030 مطرح می‌شد به دلیل آن که خود کشور سند مصوب ملی داشت غربی ها نتوانستند اصرار کنند تا ما سند آنها را اجرا کنیم و به محض آن که متوجه شدیم قرار است در معرض سندی خارجی قرار بگیریم شورای عالی انقلاب فرهنگی هشدار داد .
سند تحول بنیادین آموزش و پرورش 2030 را در حاشیه قرار داد
از روزی که شورای عالی انقلاب فرهنگی در جریان 2030 قرار گرفت و موضوعات مختلف آن را مشاهده کرد وارد عمل شد و یکپارچه در مقابل این سند موضع گرفت و دلیل آن هم این بود که ما سند مصوب قابل اتکا و قابل تحقق در کشور داشتیم. ما اصرار داریم به اینکه سند تحول بنیادین آموزش و پرورش باید اجرایی شود اگر چه روند هنوز مطلوب و با سرعت کافی نیست اما 2030 را در حاشیه قرار داد و البته باید مراقب باشیم این سند از پنجره‌های مختلف وارد نشود ؛ دشمنانی که در جهت استحاله کشور کار می‌کنند ما را در بخش‌های مختلف رها نمی‌کنند لذا دوستان آموزش و پرورش باید حواسشان را جمع کنند تا روند اجرایی شدن سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به درستی انجام شود.
اردیبهشت ماه گزارش کارکرد سند تحول بنیادین آموزش و پرورش را ارائه می‌کنیم
باشگاه خبرنگاران جوان: نظارت روی سند تحول بنیادین توسط آموزش و پرورش انجام می‌گیرد، مگر قرار نیست نظارت روی سند توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی انجام شود پس چرا آموزش و پرورش به تنهایی این کار را انجام می‌دهد؟
مخبر دزفولی: در سند دیده شده که یک نظارت بخشی انجام شود که وظیفه آن بر عهده آموزش و پرورش است و یک نظارت اساسی و کلان هم دارد که در شورای عالی انقلاب فرهنگی انجام می‌شود، لذا یک کارگروه نظارت بر اجرایی شدن سند و تحول را از 2 سال پیش به وجود آورده‌ایم و با مسئولان آموزش و پرورش جلسات مستمری داریم و اشکالات و کاستی‌های مربوط به سند تذکر داده می‌شود، علاوه بر این شورای عالی آموزش و پرورش هم در یک سطحی مسئولیت نظارت و پیگیری سند تحول را بر عهده دارد و با مسئولان شورای عالی آموزش و پرورش این سند را پیگیری می‌کنیم و از آنها می‌خواهیم گزارشاتی را به ما ارائه کنند؛ فکر میکنم روز معلم در اردیبهشت ما گزارشی دقیق از اجرایی شدن و به ثمر رسیدن سند تحول آموزش و پرورش در بخش‌هایی که موفق بوده و یا ناموفق بوده را آماده خواهیم کرد.
باشگاه خبرنگاران جوان: در واکنش به 2030 گفتید اگر جلوی آن را نگیریم ممکن است از پنجره‌های مختلفی وارد شود. برخی می‌گویند سند ارتباط بین‌الملل که در شورا به تصویب رسیده است یک شاه‌راه و یا همان پنجره‌ای است که سبب می‌شود که تا 2030 وارد کشور شود، آیا سند ارتباط بین‌الملل کاملا تخصصی است یا آیا تبدیل به آن پنجره خواهد شد؟
مخبر دزفولی: این حرف کاملا بی‌اساس است؛ سند ارتباطات بین‌المللی کاملا دقیق و بر اساس تاکیدات رهبر معظم انقلاب در شورای عالی به تصویب رسیده است، اتفاقا سند ارتباطات و روابط بین‌الملل در حوزه علم و فناوری ضمن آنکه ما را از صحنه ارتباطات بین‌المللی محروم نمی‌کند بسیار هوشمندانه به روزنه‌های نفوذ هم توجه کرده، درباره آن اندیشیده و به شاه‌راه‌های مختلف توجه کرده است، این سند ضمن آنکه توجه دارد تا جریان علم و فناوری کشور کند نشود توجه به آسیب‌های احتمالی که ممکن است به مراکز تحقیقاتی وارد شود را هم مورد بررسی قرار داده است.
معاون علمی بازوی اجرایی سند ارتباطات بین المللی
ستاد نقشه جامع علمی کشور و نهادهای علمی و امنیتی مسئولیت دارد تا این سند به درستی انجام شود و معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری هم هماهنگ کننده صحنه اجرایی آن است و تمام قواعد و ضوابط از مسیر نقشه جامع علمی کشور انجام می‌شود، بنابراین این موضوع کاملا دقیق و مورد توجه است و کسانی که این موضوع را گفته‌اند حرفی بی پایه و اساس و کذب زدند.
باشگاه خبرنگاران جوان: یکی از مهمترین بحث‌های روز کشور کنکور است و سالهاست که تمام مسئولان آموزشی کشور به دنبال پیدا کردن راهی برای رهایی از کنکور هستند، آنها می‌گویند یا باید کنکور برداشته شود یا روش جایگزینی برای آن به وجود آید اما سالهاست درگیر پیدا کردن راهی جدید هستیم؛ برخی می‌گویند به دلیل وجود مافیای کنکور و یا نبود عظم کافی در میان مسئولان کنکور برداشته نشده است. برنامه شورای عالی انقلاب فرهنگی برای سامان دادن به موضوع کنکور چیست؟
مخبر دزفولی: کنکور مشکل اساسی ما در آموزش عالی و آموزش و پرورش است که باید فکری جدی به حال آن کنیم، در سال های پس از انقلاب نظرمان این بود که مسیر کنکور برای ورود دانش‌آموزان به دانشگاه مناسب است اما آسیب‌های جدی به مجموعه آموزش عالی و آموزش و پرورش وارد شد، با توجه به سند تحول بنیادین باید نحوه پذیرش در دانشگاه‌ها را تغییر دهیم و این یک ضرورت اجتناب ناپذیر برای آموزش و پرورش و آموزش عالی است.
کنکور استعداد دانش‌آموزان را سرکوب میکند
یکی از موضوعاتی که در بحث هماهنگی میان شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس وجود دارد همین موضوع کنکور است، باید هرچه زودتر با مجلس به جمع‌بندی مشترک برسیم و برای تغییر رویه سنجش و پذیرش دانشجو کار کنیم، در تمام دانشگاههای دنیا سنجش و پذیرش وجود دارد اما نه به شیوه کشور ما؛ این شیوه هم به لحاظ علمی دچار نقص است و هم به لحاظ سنجش دانشجویان مشکلاتی دارد و از سویی دیگر به استعداد و خلاقیت دانشجویان توجه نمی‌کند و آنها را سرکوب میکند و تبدیل به مسابقه تست زنی شده است و فعالیت‌های اقتصادی ناسالم به جریان کنکور دامن زده‌اند، ما باید این روش را تغییر دهیم البته برای تغییر مقاومت‌هایی وجود دارد و افراد ذی‌نفع مانع تراشی‌هایی می‌کنند اما عرض میکنم تغییر در نحوه سنجش و پذیرش دانشجو حتما اتفاق می‌افتد.
باشگاه خبرنگاران جوان: یعنی در آینده ای نزدیک شاهد حذف کنکور خواهیم بود؟
مخبر دزفولی: شورای عالی انقلاب فرهنگی از سالها پیش روی این موضوع کار کرده و شورای راهبردی در دبیر خانه تشکیل شده است و پیش‌نویس‌های اولیه تهیه شدند، اگر بتوانیم هماهنگی میان شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس به وجود آوریم بسیاری از مشکلات حل می‌شوند، زیرا این 2 نهاد هستند که باید تصمیم لازم را بگیرند؛ روزی که بتوانیم به تصمیم لازم در پذیرش کنکور برسیم دور نیست، البته اینطور هم نیست که بگوییم موفق نشدیم بلکه هنوز روش مناسب جایگزین کنکور که مورد تایید دستگاه‌های مختلف در سطح قانون‌گذاری و سیاستگذاری باشد را پیدا نکرده‌ایم؛ به نظر من مسئله تغییر رویه سنجش، در تغییر ریل حرکت دانشجویی موثر است و سبب شکوفایی استعداد دانش آموزان خواهد شد.
باشگاه خبرنگاران جوان: رهبر معظم انقلاب مکرراً با دانشجویان و اساتید دیدار دارند و در تمام دیدارهای خود به آنها تاکید می‌کنند که کارها پیش برود و مطالبات زیادی را از مسئولان دارند اما در این چند ساله مطالبات به کندی پیش می‌رود، آیا آینده علمی کشور و پیشرفت و برای رسیدن به خواسته حضرت آیت الله خامنه‌ای صورت می‌گیرد یا خیر؟
مخبر دزفولی: مقام معظم رهبری همیشه دورنما و نقطه هدف را مطرح می‌کنند و دلیل آن هم این است که مسئولان صحنه اجرا و عملیاتی درگیر روزمرگی نشوند؛ نگاه به جریان مطلوب نباید مورد غفلت مسئولان قرار گیرد، تاکیدات ایشان و اصرار بر اینکه باید قله‌های بعدی را فتح کنیم جزو مطالبات است اکنون در صحنه‌های مختلف بین‌المللی موفقیت‌های بسیاری را کسب کردهایم، ایران دو درصد علم جهان را تولید میکند و در بخش‌های زیادی از فناوری‌های پیشرفته صاحب مقام و توان و نظر است ما در صحنه‌های گوناگون پیشرفت‌های غیر قابل انکاری بدست آوردیم و عده‌ای که توجه به کشور ندارند سعی می‌کنند پیشرفت‌ها را نادیده بگیرند.
هنوز راه نرفته بسیاری داریم
رهبری معظم انقلاب مرتباً به این نکته اشاره می‌کنند و نقاط قوت را مورد تاکید قرار می‌دهند، اخیرا در دیدار با اساتید دانشگاه‌ها و نخبگان ایشان تاکید کردند که ما پیشرفت‌های بسیاری را در مقاله نویسی به دست آورده ایم و آنها باید در صحنه ساخت محصولات هم وارد شوند، در سد سازی، نیروگاه‌سازی، پزشکی، سلول‌های بنیادی ما موفقیت‌های بسیاری را کسب کردیم، اما توجه کرده‌اید که چه افرادی موفق به کسب این مقام‌ها شدند؟ به طور قطع فارغ‌التحصیلان دانشگاهیان هستند و متخصص هایی که در این ظرفیت و بستر علم و فناوری تربیت شده‌اند کارها را پیش می‌برند، در علم هسته‌ای نوعاً دانشمندان ما فارغ‌التحصیلان دانشگاههای همین کشور بوده‌اند و نتیجه کار علمی آنها منجر به اقتدار علمی کشور شده است، اینها همه خروجی ظرفیت دانشی است که در عرصه فناوری و تولید محصولات و بخش‌های مختلف تخصصی کشور نشان می‌دهد، آنچه که باید به آن توجه کنیم و مفهوم هشدار مکرر رهبری این است که قانع به توانمندی‌ها نباشیم، در عین حال که به داشته‌های خود می‌بالیم و از آنها صیانت می‌کنیم بدانیم که هنوز راه نرفته فراوانی داریم.
انتهای پیام/
گفتگو از: مهشید جعفری
