به گزارش خبرنگار بورس،بانک و بیمه  گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان،۱۳ آذرماه  روز بیمه نام نهاده شده است به همین مناسبت برای آشنایی بیشتر با جزئیات صنعت بیمه در ایران و سایر کشورهای جهان به سراغ پرویز خوشکلام خسروشاهی، قائم مقام بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران رفتیم که مشروح این گفت و گو  را در ادامه می خوانید.

 

خسروشاهی: میزان حق بیمه در کل دنیا مبلغی حدود ۵ هزار میلیارد دلار است که از این میزان ۸۰ درصد آن در اختیار کشور‌های پیشرفته دنیا، ۱۰ درصد سهم چین و ۱۰ درصد باقی مانده نیز مربوط به سایر کشور‌ها یا کشور‌های معروف به نوظهور است.

 

خسروشاهی:ایران جزو کشور‌های نوظهور در دنیا محسوب می‌شود و با توجه به فعالیت‌های صورت گرفته در منطقه جایگاه مناسبی دارد به طوری که ضریب نفوذ بیمه در منطقه ۲ درصد است، اما ایران دارای ضریب نفوذ ۲.۳ درصد است. این یعنی ما حداقل ۰.۳ درصد بیش از متوسط منطقه هستیم، اما باید اذعان کنیم که نسبت به ضریب نفوذ دنیا که عدد ۶.۳ درصد است بسیار فاصله داریم که به عوامل مختلفی بر می‌گردد.

 

خسروشاهی:جایگاه بیمه ایران در سال‌های مختلف بین رتبه ۲ الی ۵ در نوسان است.سرانه بیمه در کل دنیا رقمی بالغ بر ۶۵۰ دلار محاسبه شده است و در منطقه ۱۳۴ دلار. این مبلغ در ایران برای هر فرد چیزی حدود ۱۲۱ دلار گزارش شده است. از این جهت هم وضعیت خوبی را نسبت به منطقه خود داریم.

خسروشاهی: نسبت به کل دنیا عقب‌تر هستیم که می‌توان یکی از دلایل این موضوع را به مقیاس اقتصاد آن کشور‌ها ربط داد، هر چه اقتصاد ما بزرگ‌تر باشد سطح فعالیت‌ها بیشتر، ریسک‌ها بیشتر و تقاضا برای بیمه‌ها برای مقابله با ریسک‌ها نیز بیشتر خواهد شد.می‌دانید که هر چه حجم ریسک بالاتر باشد تقاضا برای بیمه کردن آن ریسک‌ها نیز بیشتر خواهد بود. در برخی کشور‌ها ضریب نفوذ در نتیجه برخی ابتکارات افزایش پیدا کرده است؛ مانند کشور هندوستان که با توجه به جمعیت بالا رو به فعالیت بیمه‌های خرد آورده و از جمعیت خود به شیوه‌های مختلف دعوت به خرید بیمه نامه می‌کند این امر به افزایش ضریب نفوذ بیمه در این کشور منجر شده است.

 

خسروشاهی:عمده پرتفوی بیمه در ۳ رشته بیمه‌ای متمرکز شده است که عبارتند از ۴۸ درصد بیمه‌های اتومبیل، ۲۳ درصد بیمه درمان و ۱۴.۵ بیمه زندگی (عمر) و ۱۵ درصد سایر بیمه‌ها که شامل بیمه آتش سوزی و سایر حوزه‌ها می‌شود سهم بیمه‌های اجباری ۳۷ درصد است که مربوط به بیمه شخص ثالث است.تاکید می‌کنم که اکثر کشور‌های دنیا بیمه شخص ثالث اجباری است.

بیمه‌های زندگی در کشور ما هنوز جایگاه مناسبی را پیدا نکرده است. میانگین این بیمه در دنیا چیزی حدود ۵۵ الی ۶۰ درصد کل و مابقی آن‌ها سایر بیمه‌ها هستند. کشور‌هایی نظیر ژاپن اهمیت ویژه‌ای به بیمه‌های زندگی می‌دهند که این موضوع در کنار شرایط اقتصادی به فعالیت‌های فرهنگ‌سازی نیز مرتبط می‌شود.

خسروشاهی:وقتی می‌گوییم شرایط اقتصادی بر این موضوع دخیل است به این معنی که وقتی تورم بالاست مردم به جای سرمایه گذاری در بیمه به سمت دارائی‌های واقعی می‌روند تا بتوانند سود بیشتری را در مدت زمان کوتاه کسب کنند؛ اگر در کشور‌هایی که تورم تک رقمی دارند مطالعه انجام شود می‌بینید که بیمه‌های زندگی در این کشور‌ها جایگاه ویژه‌ای به خود اختصاص داده است.ما در ایران نزدیک نیم قرن شاهد تورم‌های دو رقمی  هستیم که این موضوع مانع جدی بر سر راه توسعه بیمه‌های زندگی بوده است.

البته پیشرفت بیمه‌های اجتماعی نیز در این زمینه بی‌تأثیر نبوده است.بیمه گران نوعی واسطه هستند که ریسک را بین کل اقشار جامعه توزیع می‌کنند، یعنی وقتی فردی حق بیمه پرداخت می‌کند در جبران خسارت‌های دیگران سهیم است و این یک سرمایه‌گذاری و مشارکت اجتماعی است.

شاید در هیچ کجای دنیا علاقه و تعلق خاطر به خانواده به مانند ایران نباشد بنابراین اگر شرایط اقتصادی مناسب باشد، امکان توسعه بیمه زندگی بسیار بالاست، زیرا که با وجود بیمه‌های عمر اگر اتفاقی برای سرپرست خانوار افتاد اعضای خانواده علاوه بر غم از دست دادن عزیز، حداقل فشار تامین هزینه‌های زندگی را نیز تحمل نخواهند کرد. خوب است بدانیم که در کنار بیمه عمر، این بیمه‌ها بیماری‌ها صعب العلاج را هم پوشش میدهند. بیماری‌هایی نظیر سرطان، ام اس و ... که هزینه‌های درمانی بالایی دارند. در بیمه‌های زندگی حتی مردم می‌توانند از محل منابع ذخیره شده برای نیاز‌های ضروری خود تقاضای وام کنند.

 

خسروشاهی:مشکلات صنعت بیمه شامل ابعاد مختلفی است که یکی از آن‌ها فضای کسب و کار ماست، شرایط اقتصادی به نحوی شرکت‌های بیمه را تحت تاثیر قرار داده است که آن‌ها نتوانسته اند خدمات متعارف بیمه‌ای ارائه کنند و نگاه توسعه‌ای به این کسب و کار داشته باشند.عامل دیگری که شرکت‌های بیمه‌ای را تحت فشار قرار می‌دهد؛ پرداخت عوارض و مبالغی جدا از مالیات به بخش‌های مختلف کشور است.

صنعت بیمه کشور طی سال‌های اخیر رقمی بالغ بر ۲ هزار میلیارد تومان برای کاهش سوانح جاده‌ای به نیروی انتظامی و ۶ هزار میلیارد تومان به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پرشکی جهت درمان رایگان مجروحان سوانح جاده‌ای پرداخت کرده است. این قبیل عوارض پتانسیل سرمایه‌گذاری در نیروی انسانی، فرآیند‌های خدمات رسانی و تحقیق و توسعه را در صنعت بیمه به شدت محدود می‌کند. علاوه بر مبالغ فوق ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده و ۸ درصد هم پرداختی بیمه‌ها به صندوق تأمین خسارت‌های بدنی (دیه پرداختی بابت حوادت رانندگی مربوط به افراد متخلف فاقد بیمه و ...) پرداخت می‌شود. همه این‌ها توان مالی شرکت‌های بیمه را به شدت تحلیل می‌برد.

کمبود منابع مالی سبب می‌شود که یک بیمه گر نتواند به مسائلی، چون ارزیابی ریسک و مدیریت ریسک موضوع بیمه شده بپردازد و از این طریق بتواند در ارتقای ایمنی اموال و اشخاص بیمه شده نقش ایفا کند.

 

خسروشاهی:به طور مثال اگر در قضیه ساختمان پلاسکو شرایط بگونه‌ای بود که بیمه‌ها می‌توانستند در هنگام بیمه‌کردن بدرستی ارزیابی ریسک انجام دهند و بعد از بیمه شدن تذکر‌ها و آموزش‌های لازم را می‌دادند شاید شاهد این حجم از خسارت مالی در آن زمان نبودیم.

 

خسروشاهی:بیمه گران باید تمام شرایط حاکم به بیمه نامه را با زبانی ساده به متقاضی توضیح دهند، به آن‌ها بگویند که تا کجا و چه حد این بیمه جبران خسارت‌های آن‌ها را می‌کند.

وقتی می‌گوییم منابع مالی بسیار مهم است بابت همین موضوع است وقتی منابع مالی کافی در اختیار بیمه‌گر قرار بگیرد نیروی انسانی ماهر استخدام می‌کند و سرمایه‌گذاری بهتری در فرآیند‌های بیمه‌گری خود انجام می‌دهد و لذا خدمات بهتری را به مشتری ارایه می‌دهد، اما هم اکنون منابع مالی فقط صرف هزینه‌های جاری/اداری/دستمزد و کارمزد... محدود می‌شود و اجازه سرمایه‌گذاری مطلوب در زمینه نیروی انسانی و تحقیق و توسعه و تنوع بخشی به محصولات را نمی‌دهد. یکی از عواملی که موجب کم شدن نرخ بازده بیمه‌ها شده است همین نبود منابع مالی است.

خسروشاهی: تحریم ارتباط گرفتن با شرکت‌های بیمه‌ای معتبر را برایمان سخت می‌کند، اما با استفاده از تجارب قبلی و تدابیر جدیدی که داریم خواهیم توانست از مشکلات عبور کنیم.

جایگاهی که برای بیمه در ۱۴۰۴ تعیین شده رشد ضریب نفوذ به ۷درصد است.کاهش سهم بیمه‌های دولتی و خصوصی سازی یکی از راهبرد‌های توسعه صنعت بیمه طی نزدیک به دو دهه اخیر بوده  که در این زمینه تا حدودی پیشرفت خوبی داشته‌ایم. زمانی سهم بیمه ایران از صنعت بیمه کشور بالای ۵۰ درصد بود که خوشبختانه این رقم در حال حاضر به ۳۲ درصد رسیده و این بیانگر تحقق نسبی راهبرد مورد اشاره است.

باید بدانیم که وقتی اقتصاد رشد می‌کند بیمه باید بیش از آن رشد داشته باشد تا ضریب نفوذ بتواند رشد کند. عامل عمده رشد در صنعت بیمه دنیا، توسعه بیمه‌های زندگی است ما هم اگر بتوانیم سهم بیمه‌های زندگی را بالای ۵۰ درصد ببریم امکان تحقق ضریب نفوذ بیمه ۷ درصد میسر خواهد شد.

در همین راستا یکی از سیاست‌های اصلی بیمه مرکزی در سال‌های اخیر تسهیل امکان فعالیت بیمه‌گران در زمینه بیمه‌های زندگی بوده. از جمله سیاست محدود کردن تاسیس شرکت‌های بیمه جنرال و تسهیل تاسیس شرکت‌های بیمه تخصصی زندگی، تشکیل دفتر ویژه‌ای در بیمه مرکزی برای نظارت بر بیمه‌های زندگی، فراهم کردم امکان واگذاری اتکایی به خارج در زمینه بیمه‌های زندگی.

در اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی به جامعه در زمینه بیمه کاستی‌هایی وجود دارد که کتمان نمی‌کنیم، اما وضعیت نسبت به گذشته پیشرفت خوبی داشته است و در این مسیر نیازمند همکاری رسانه‌های فراگیر بخصوص صدا و سیما هستیم.

 

خسروشاهی: یکی از فعالان کمک به زلزله‌زدگان کرمانشاه اخیراً انتقاد می‌کردند که بیمه‌ها اصلا حضور ندارند وقتی عرض کردیم که در زلزله کرمانشاه بیمه‌ها ۲۰۰ میلیارد تومان خسارت پرداخت کرده‌اند ایشان بسیار تعجب کردند. البته قبول داریم که نفوذ بیمه در زمینه زلزله پایین است. آن‌ها هم که بیمه زلزله دارند عموماً بصورت گروهی و در ارتباط با سازمان‌ها و نهاد‌های عمومی هستند مثل مسکن مهر و ... بیمه شده بودند. ازبین ۲۵ الی ۲۷ میلیون واحد مسکونی در کشور تنها ۷ درصد از آن‌ها بیمه زلزله دارند. البته ما در این ارتباط با موانع و محدودیت‌های قانونی هم مواجه هستیم.

 

خسروشاهی: در برخی کشور‌ها نظیر ترکیه پوشش بیمه منازل اجباری است و این امر موجب شده تا بیمه‌ها نقش موثرتری را در این باره داشته باشند. ما هم به دنبال این موضوع بوده ایم و از سال‌ها پیش طرحی را تدوین و به دولت و مجلس ارائه داده‌ایم که انشاالله با موافقت دولت با بار مالی مصوبه مجلس در این زمینه کار را شروع خواهیم کرد.

توسعه استارتاپ‌ها را مثبت ارزیابی می‌کنیم، چون هزینه‌های مردم و و بیمه‌گری را کاهش می‌دهند، ولی فعلا باید اجازه دهیم آن‌ها نقاط قوت و ضعف خود را نشان بدهند. ضمن آنکه برای گذار از وضع فعلی به وضعیت جدید باید ملاحظات و تدابیر لازم را مد نظر داشته باشیم.

 

در پایان فعالیت ۴۰ سال اخیر بیمه مرکزی ایران را بسیار درخشان و انقلابی ارزیابی می‌کنیم و مطمئنیم راه‌های روشنی پیش روی خود داریم.

 

انتهای پیام/