به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان؛ آموزه‌های حسینی نه تنها در بین سایر مذاهب اسلامی بلکه در تمام دنیا نفوذ کرده است و قلوب پاک‌طینتان عالم را تحت تأثیر خود قرار داده است. جریان پیاده‌روی اربعین حسینی مصداقی بر این واقعیت است. حضور گسترده مردم دنیا با هر دین و مذهبی و بدون توجه به اختلافات مذهبی و قومیتی و با یک هدف و مقصد واحد که همان زیارت سید و سالار شهیدان است، نویدبخش آینده‌ای روشن است که مبنای آن را محبت امام حسین (ع) و فرهنگ عاشورا شکل می‌دهد. به همین مناسبت گفتگویی را با «احسان پوراسماعیل» عضو هیئت علمی دانشگاه آموزش عالی آرمان رضوی و مدیر مسئول مجلۀ «دانشنامۀ علوم قرآن و حدیث» ترتیب دادیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:

* نظر شما درباره پدیده راهپیمایی اربعین که چند سالی است رنگ و بوی دیگری به خود گرفته است و مردم با شور و شوقی وصف‌ناپذیر ـ. در مقایسه با گذشته ـ. خود را آماده این سفر معنوی می‌کنند، چیست؟

پوراسماعیل: زیارت اربعین یک سرمایه بزرگ اجتماعی است و در آن بزرگ‌ترین پیاده‌روی جهان به نام شیعه ثبت می‌شود، به یقین این حرکت ارزشمند، خاری به چشم دشمنانی است که مخالف وحدت شیعیان جهان است، چراکه اگر این نمی‌بود همه ساله به خصوص در سال‌های اخیر مخالفان این گردهمایی با تبلیغات و فضاسازی منفی سعی در ایجاد سدی در برابر سیل خروشان جمعیت حاضر نمی‌کرد.

بیشتربخوانید:کلمات پر کاربرد زبان عربی برای زائران اربعین 

امروز برای همه این پرسش پاسخ داده شده است که چرا در میان اهل بیت (علیهم‌السلام) تنها برای خامس آل عباء مراسم اربعین آن هم سال‌ها بعد از شهادتش برپا می‌شود و این همان وعده‌ای است که پیام‌رسان کربلا، زینب کبری (سلام‌الله علیها) در مجلس یزید بیان کرد که دشمنان دین خدا هرگز نمی‌توانند نور امام حسین (علیه‌السلام) را خاموش کنند؛ این همان حقیقتی است که در در زیارت‌نامه امام حسین (علیه‌السلام) می‌خوانیم «اشهد انک نور الله لم یطفاء و لا یطفاء ابداء».

* امام حسن عسکری (ع) در حدیثی زیارت اربعین امام حسین (ع) را یکی از شاخصه‌های مومنان بر شمرده‌اند. به نظر شما امروزه مومنان و شیعیان چگونه می‌توانند از این ظرفیت عظیم بیشترین بهره‌ها را ببرند؟

پوراسماعیل:در ابتدا باید به نکته‌ای اشاره کنم که شیعه در لغت به معنای پیرو است، کسی که گام در قدمگاه مولای خویش می‌گذارد، باید هر اقدام او مورد توجه و رضایت رهبران خود باشد. حضرت زهراء (س) در حدیثی می‌فرمایند: «إنْ کُنتَ تَعمَلُ بِما أمَرناکَ و تَنتَهی عَمّا زَجَرناکَ عَنهُ فَأنتَ مِن شیعَتِنا و إلاّ فَلا»، اگر به آنچه تو را به آن فرمان مى‌دهیم عمل کنى و از آنچه برحذر مى‌داریم دورى کنى، از شیعیان ما هستی وگرنه هرگز. (بحارالأنوار، ج. ۶۸، ص. ۱۵۵) همچنین پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند: «شیعه ما کسی است که از ما پیروی کند، پا جای پای ما بگذارد و به کردار ما اقتدا کند»؛ لذا اگر می‌خواهیم شیعه حقیقی باشیم، پیوسته باید مراقب اعمال و رفتار خود باشیم و لحظه‌‏ای هم نباید غفلت کرد، این همان چیزی است که خدا بار‌ها در قرآن بر آن تأکید داشته است «وَ لَا تَکُنْ مِنَ الْغَافِلِینَ».

هر یک از ائمه معصومین (ع) برای حفظ فرهنگ عاشورا تلاش‌های بسیاری کرده‌اند و هر یک نقشی از نقوش کربلا را برجسته کرده‌اند، در این میان امام عسکری (علیه‌السلام) در بین صفات مؤمن، پنج شاخصه را تعیین کرده‌اند که زیارت اربعین یکی از آنهاست. بیان این حدیث شریف توسط پدر امام آخرالزمان (عجل‌الله تعالی فرجه) خود نکته‌ای است که می‌توان آن را از زوایای مختلف بررسی کرد؛ این حرکت که از اقدام جابربن عبدالله انصاری، صحابی خاص اهل‌بیت (علیهم‌السلام) در عصر امام سجاد (علیه‌السلام) با شاخص قرار دادن امام به عنوان صفت شیعه، آغاز و تمدن‌ساز شد؛ بنابراین در برنامة حجت‌های الهی معرفی اربعین به عنوان تراز شیعه، مطرح شده است. آنچه در این حماسة حضور مهم است، توجه شیعیان جهان به اصلی‌ترین خواسته و نیاز هستی است، جمعیت حاضر در این اجتماع بی‌بدیل و چه آنان که با دیدن تصاویر و شنیدن اخبار رسانه‌ها، پیوند قلبی خود را با جریان اربعین برقرار می‌کنند باید یکدل و یک‌صدا به دعا بر فرج منتقم عاشورا تمرکز کنند؛ اجتماع اربعین بهترین ظرفیت برای درخواست مشترک ظهور امام عصر (عجل‌الله تعالی فرجه) است.

امام حسین (ع) رمز ظهور حضرت مهدی (عج) است

* به این ترتیب به نظر شما پدیدۀ اربعین رابطه معناداری با مسأله مهدویت و ظهور امام زمان (عج) دارد؟

پوراسماعیل:بله، همینطور است، به نظر می‌رسد احیای زیارت اربعین توسط امام عسگری (علیه‌السلام) آماده‌سازی شیعه برای دوران غیبت امام عصر (علیه‌السلام) است. سایر معصومان (علیهم‌السلام) نیز بسیار دقیق به این حقیقت اشاره کرده‌اند؛ از سویی در شمار فراوانی از روایات به این نکته تأکید دارد که مصلح جهان، نهمین فرزند امام حسین (علیه‌السلام) است، این تعابیر، حاکی از ارتباط خاص امام حسین (علیه‌السلام) و امام زمان (عجل‌الله تعالی فرجه) است.

وقتی به بررسی روایات مهدویت می‌پردازیم می‌بینیم که امام حسین (علیه‌السلام) رمز ظهور امام عصر (عجل‌الله تعالی فرجه) است؛ به عبارت دیگر، امام حسین (ع) نقشی بسیار ویژه و خاص در برپایی امر ظهور دارند. شاید به همین جهت در کتاب «الزام الناصب» آمده است که حضرت، در اولین گفتمان خود با بشریت بعد از ظهور در کنار کعبه، بین رکن و مقام می‌ایستد و پنج ندا می‌دهد: «ألا یا أهل العالم أنا الإمام القائم: آگاه باشید‌ای جهانیان که منم امام قائم. ألا یا أهل العالم أنا الصمصام المنتقم: آگاه باشید‌ای اهل عالم که منم شمشیر انتقام گیرنده. ألا یا أهل العالم إن جدّی الحسین قتلوه عطشان: آگاه باشید‌ای اهل عالم که جدّ من حسین را تشنه کام کشتند. ألا یا أهل العالم إنّ جدّی الحسین علیه‌السّلام طرحوه عریانا: آگاه باشید‌ای اهل عالم که جدّ من حسین را برهنه روی خاک افکندند. ألا یا أهل العالم إنّ جدّی الحسین علیه السّلام سحقوه عدوانا: آگاه باشید‌ای جهانیان که جدّ من حسین را از روی کینه توزی پایمال کردند».

اگر این حجم از جمعیت که با یک هدف گرد هم می‌آیند و به سوی یک مقصد واحد حرکت می‌کنند، همچون رنگی در پوشش و یکپارچگی در حرکت، در نیاز مشترک‌شان به وحدت نظر نیز برسند، آینده جهان تغییر خواهد کرد، چرا که خداوند متعال در آیة ۱۱ سورة رعد می‌فرماید: «إِنَّ اللّهَ لاَ یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُواْ مَا بِأَنْفُسِهِمْ: در حقیقت‏ خداوند حال قومى را تغییر نمى‏‌دهد تا آنان حال خود را تغییر دهند» پس زائران اربعین حسینی می‌توانند با یک درخواست مشترک سرنوشت هستی را تغییر دهند.

اجتماع اربعین، مانور بیداری شیعه است

* شاخصه‌های تمدن‌ساز راهپیمایی اربعین حسینی از نظر شما چه مواردی است؟

پوراسماعیل:در حال حاضر هیچ راهپیمایی در جهان به کیفیت اربعین توسط مردم جهان پیگیری نمی‌شود؛ حضور زائران در جریانی که به لحاظ فقهی واجب نبوده و در نهایت مستحب مؤکد است، شیعه را تبدیل به «رسانه» کرده است؛ حضور هر زائر، رسانه‌ای آشکار است برای شستشوی فضای نامناسبی که رسانه‌های جهان در طول سال با هزینه‌های بسیار، علیه شیعه ساخته‌اند؛ هم‌افزایی میان اقشار مختلف جامعه برای پذیرایی از زائران امام حسین (علیه‌السلام) یکی دیگر از ابعاد تمدن‌ساز این همگرایی سازنده است. حضور پیروان سایر ادیان در این خیزش معنوی خود حاکی از ابعاد جهانی زیارت اربعین دارد. اجتماع اربعین، مانور بیداری شیعه است تا این پرسش در ذهن انسان آزاداندیش شکل بگیرد که این حسین کیست که همة عالم را به خود مجذوب کرده است؟ راهش چیست؟ چه گفتمانی برای عصر حاضر دارد که این همه مشتاق را به بیایان‌های اطراف کربلا کشانده است.

* این تعبیر شما نشان دهنده این است که اثرگذاری در جریان اربعین را فقط در حضور مردم نمی‌دانید. درسته؟

پوراسماعیل:حضور در جرگۀ زائران امام حسین (علیه‌السلام) در تمام سال به ویژه اربعین، موهبتی است که همواره باید از خداوند متعال درخواست آن را داشت، چراکه به تعبیر امام صادق (علیه‌السلام) اگر خداوند خیر بنده‌ای را بخواهد به او توفیق زیارت امام حسین (علیه‌السلام) را اعطا می‌کند «مَنْ أَرَادَ اللَّهُ بِهِ الْخَیْرَ قَذَفَ فِی قَلْبِهِ حُبَّ الْحُسَیْنِ علیه السلام وَ حُبَّ زِیَارَتِهِ وَ مَنْ أَرَادَ اللَّهُ بِهِ السُّوءَ قَذَفَ فِی قَلْبِهِ بُغْضَ الْحُسَیْنِ علیه السلام وَ بُغْضَ زِیَارَتِهِ» یعنی: هرکسی که خداوند خیرش را بخواهد، حب امام حسین (علیه‌السلام) و حب زیارتش را در قلب او می‌اندازد و هر که را خداوند بدیش را بخواهد، بغض نسبت به امام حسین (علیه‌السلام) و بغض زیارت آن حضرت را در قلب او می‌اندازد (وسائل الشیعه، ج. ۱۴، ص. ۴۹۶).

تشویق و ترغیب مردم به موضوع زیارت که از شاخصه‌های مهم شیعیان به شمار می‌رود، پوشش رسانه‌ها در منعکس کردن ابعاد مختلف جریان اربعین، کمک‌های مادی و معنوی به موکب‌های مسیر‌های منتهی به کربلا، ایجاد بستر‌های مناسب زیارت آسان توسط مردم و دولتمردان برای حضور آحاد افراد جامعه و ... همه و همه می‌تواند در تمدن اربعین نقش‌آفرین باشد. اگر بتوانیم به این مهم برسیم که هزینه برای زیارت اربعین یک سرمایه بزرگ مادی و معنوی است پس خیلی بهتر از گذشته می‌توان در تحقق اهداف زیارت اربعین در تلاش بود.

منبع: تسنیم

انتهای پیام/

نقش ویژه امام حسین (ع) در برپایی امر ظهور