یکی از مشکلات برخی افراد در فصل پاییز بروز افسردگی های حاد در آنهاست. افسردگی پاییزی به دلیل سرد شدن یکباره هوا و کوتاه شدن روزها در برخی از انسان ها به وجود می آید.

وقتی فصل بهار می‌رسد این علائم به تدریج از بین می‌روند. پزشکان معتقدند این اختلال یک مشکل واقعی است و نیاز به تشخیص، و اغلب نیاز به درمان دارد.

اگر چه فصل زیبایی که مهرش فصل بیعت دانش آموزان با مدرسه است و همراه  با بوی کتاب و دفتر شده، فصل آغاز نوشتن از سر سطر... کودکان دبستانی به شوق کیف و کتاب و مدرسه همدم ماه مهرش هستند اما بسیاری در این فصل با افسردگی دست و پنجه نرم می کنند.

فصلی که بارانش سمفونی زیبایی برای نواختن دل هاست اما  اما برای بسیاری قرار گرفتن در لبه پرتگاه افسردگی است.

درواقع افسردگی پاییزی مسیرهای انتقال پیام‌های عصبی مانند قبل درست فعالیت نکرده و تغییرات رفتاری مانند بی‌حوصلگی، کسلی، افت عملکرد، اضطراب و افسردگی و هیجان رفتارهای خلقی نامناسب دیگری در فرد پدید می‌آید.

پاییز در روستا

پاییز به نوعی فصل فراغت روستاییان به ویژه کشاورزان پس از دو فصل کار وتلاش است در این فصل روستاییان فرصت پیدا می کنند و دید و بازدیدها را بیشتر می کنند . شب نشینی ها وبگو بخندها بیشتر می شود وخانه ها بوی خوشی می گیرند، لباس نو و تازه کردن فضای خانه، رفت وآمدها در داخل کوچه ها و معابر روستایی بیشتر می شود.

 دراین میان زن روستایی در این  فصل که کار برداشت تمام شده و زمان مناسبی برای فراغت است باز هم از کار روزانه اش غافل نمی ماند.زنان روستایی قبل از طلوع آفتاب پاییزی بر می خیزند و  با نواهایی که در منطقه به ترانه های کار معروف است مشغول کارهای روزانه خود می شوند.

خدیجه خانم زن روستایی که اول صبح مشغول مشک زنی بود و همزمان زیر لب نجوا می کرد«مه شکه مه شکه ی مانگای قوله، ده نگی ئه روا وه ک زنگوله»: صبح کله سحر از خواب  بیدار شدم  و ماست و درون مشک ریختم  تا ازش روغن بگیرم.

شاعران نیز در این فصل به وجد می آیند و از حس ناب پاییز شکوفه شعری بر لبانش می شکفت.

عبدالقادر قادری شاعر گفت: رنگ زردی خزان ساردی پاییزه //رنگ زردی که ی من دوری عازیزه// «خزان به دلیل هوای یرد پاییز رنگش زرد است و رنگ زرد من به خاطر دوری از عزیزانم است.»

حس خاصی که برای اولین باربا دیدن فصل خزان سرشار میشود.

در این بین بودند کسانی که برای اولین بار چشمانشان به فصل برگ ریزان می افتاد.

آقای کریمی جوان 20 ساله ای که با تعجب به درخت ها و برگ ها نگاه می کرد گفت: من بچه جنوب هستم و  برای مسافرت مهاباد را انتخاب کرده ام، خیلی مسحور شدم برای اولین بار است که  برگ درخت‌های زرد درختان را که روی زمین ریخته از نزدیک می بینم  و این برام خیلی جالبه چون همچین چیزی را تا کنون ندیده بودم.

آقای ساربان مرد میانسالی که روی نیکمت پارک تنها نشسته بود به خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مهاباد، گفت: به نظر من پاییز غم انگیزه، فصل هوای بارونی و دلهای گرفته است.

با آغاز فصل پاییز و با کوتاه ‌ترشدن طول روزها و کم شدن نور خورشید برخی افراد غمگین و افسرده می‌شوند که بعد از مدتی این حالت از بین می‌رود، اما افرادی که مبتلا به اختلال تاثیر فصلی یا به اصطلاح SAD هستند حالت افسردگی عمیق‌تری را تجربه می‌کنند.

افسردگی پاییزی چیست؟

افسردگی فصلی یا پاییزی (Seasonal Affective Disorder) نوعی اختلال در خلق‌وخوی فرد است که تقریبا شبیه همان افسردگی (depression) است، با این تفاوت که افسردگی فصلی تنها در برخی فصول سال رخ می‌دهد و با تغییر فصل برطرف می‌شود. این نوع افسردگی با شروع فصل پاییز شروع می شود و تا پایان اسغند ماه ادامه دارد.

علایم بیماری افسردگی فصلی

کاکه خضری کارشناس روانشناسی بیمارستان امام خمینی شهرستان مهاباد در باره علایم دیگر این بیماری به خبرنگار   گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مهاباد، گفت: در واقع کاهش نور خورشید منجر به کاهش میزان ترشح هورمون ملاتونین می‌شود که این امر نیز احساس خواب آلودگی و خستگی را در افراد مبتلا افزایش می‌دهد.

وی ادامه داد:افراد مبتلا به این اختلال روحی تمایل پیدا می‌کنند که بیشتر بخوابند، پرخوری کنند و در طول فصل‌های پاییز و زمستان دچار اضافه وزن می‌شوند. آنها ممکن است احساس خستگی مفرط داشته باشند و از طرفی هم قادر نیستند برنامه منظم خود را دنبال کنند.

وی افزود: برخی افراد به صورت زیست شناختی مستعد بروز افسردگی در پاییز هستند که تحت عنوان «نابسامانی عاطفی فصلی» قابل طبقه‌بندی است.

پژوهش‌ها حاکی است که رنگ‌های طیف سرخ سبب احساس برانگیختی و هیجان و تحرک می‌شود و برعکس رنگ‌های طیف آبی با احساس آرامش و سکون همراه می‌شود.

از طرف دیگر این نوع افسردگی می تواند مربوط به ترشح هورمون ملاتونین از غده پینه آل در مغز است که هورمون وابسته به خواب هم نام داشته و در تاریکی و هنگام خواب شبانه بیشترین میزان ترشح را دارد.

راههای درمان بیماری افسردگی فصلی

کاک خضر اضافه کرد: مهمترین روش برای درمان این بیماری نور درمانی است استفاده از لامپ های فلورسنت برای بیمار تا بتواند نور را دریافت کند همچنین این نوع افسردگی می تواند برایند عوامل گوناگون زیستی، روانی و اجتماعی است.

وی افزود:بنابراین برای درمان ابتدا باید تشخیص توسط روانپزشک به عمل آید و سپس بر حسب میزان سهم هر یک از این عوامل، درمان‌های دارویی، روان‌درمانی، مشاوره، یا توصیه برای تغییر عوامل یا بخش محیطی انجام شود.

شیوع افسردگی  فصلی با توجه به اقلیم، سن و جنسیت متفاوت بوده و میزان شیوع آن در نواحی کوهستانی بیشتر است.

راه‌های پیشگیری

به نظر بسیاری از روان شناسان بالینی برای پیشگیری از این اختلال‌های روانی می‌توان صبح‌ها زودتر از خواب بلند شد و به پیاده‌روی رفت. آنان توصیه می‌کنند هنگامی که هوا ابری است زمانی را در خارج از خانه بگذرانید. انجام فعالیت‌های ورزشی به ویژه پیاده‌روی در هوای آزاد و روشنایی روز نیز می‌تواند سهم به سزایی در کاهش افسردگی داشته باشد. هرگز خود را در اتاق تاریک و بسته حبس نکنید.

رژیم غذایی مناسبی داشته باشید که از مقادیر کافی ویتامین‌ها و مواد معدنی برخوردار باشد و از گرفتن رژیم‌های کاهش وزن غیرعلمی و غیرکارشناسی خودداری کنید. کمبود آهن، امگا ۳ و اسیدفولیک تاثیر مستقیمی با بروز علائم افسردگی دارد، پس هر چه بیشتر از گذشته به رژیم غذایی‌تان اهمیت دهید و برای رهایی از اختلالات خلق و خوی تا می‌توانید از سبزی و میوه استفاده کنید.

ویتامین گروه B را که در گوشت قرمز، جگر، تخم مرغ، غلات، دانه‌های خوراکی و ماهی یافت می‌شود، در رژیم غذایی‌تان بیفزایید. مصرف قهوه و شکر را در روز کاهش دهید چرا که شکر از تاثیر ویتامین گروه B در بدن می‌کاهد و علائم افسردگی را شدت می‌بخشد.

همچنین هفته‌ای 3 بار و هر بار 30 دقیقه ورزش کنید. خود را از فعالیت‌های اجتماعی دور نکنید و با دوستان و همفکران خود تبادل ‌نظر کنید. حضور در اجتماع در مقابله با افسردگی فصلی نقش مؤثری دارد بنابراین از پیله تنهایی خود بیرون بیاید و با دوستان خود صحبت کنید.

برای تغییر حالت عمومی‌تان، بیشتر از روزهای گذشته در اجتماع حضور یابید و بالاخره اینکه با اتخاذ شیوه‌های سالم زندگی و روش‌های مناسب پیشگیرانه از هرگونه حالت کسالت بار و انزوا گرایانه و با نگاه مثبت به زیبایی‌های بی‌نظیر فصول، زمانی را در لذت بردن از آنها سپری کنید و اگر با تمام پیشنهادی گفته شده تغییری در درون‌تان مشاهده نشد به روانپزشک مراجعه کنید.

و اما پاییز هزار رنگ ممکن است باعث بروز بیماری افسردگی در افراد مستعد شود که با رعایت توصیه های پزشکی می توان بیشتر از زیبایی های این فصل لذت برد.

گزارش از نگار هنرمند

انتهای پیام/ع