به گزارش خبرنگار حوزه کلینیک گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران؛ بسیاری از افراد درد در پایین‌ترین قسمت کمر یا همان دنبال‌چه را تجربه کرده‎‌‌‌اند، این قسمت بازمانده ژنتیکی است که به آن «دنبالچه» گفته می‌شود؛ دنبالچه از سه تا پنج استخوان مهره بسیار کوچک تشکیل شده است که می‌توانند به هم جوش خورده یا از هم جدا باشند.

در گذشته تصور می‌شد استخوان‌های دنبالچه در تمام موارد به هم جوش خورده‌اند و هیچ حرکتی میان آن‌ها وجود ندارد، اما امروزه می‌دانیم که تمامی دنبالچه از یک استخوان یک تکه تشکیل نشده و اغلب دارای چند مهره مجزا است که با استفاده از رباط‌ها و مفاصل فیبری موجود، به صورت محدود حرکت می‌کنند.

این عارضه در خانم ها بیشتر از مردان شایع است، و معمولاً به دلیل آسیب موضعی (مانند زمین خوردن) یا زایمان رخ می‌دهد. در موارد نادری هم وجود دارد که در آن‌ها وجود تومور یا عفونت درد دنبالچه را در پی دارد

علائم اختلال در استخوان دنبالچه

درد استخوان دنبالچه معمولا هنگام نشستن تا حد زیادی بدتر می شود، همچنین معمولا با لمس شدن یا هنگامی که فشاری روی آن قرار می‌گیرد بدتر می‌شود، با تغییر وضعیت از حالت نشسته به ایستاده دردناک تر شده و معمولا با یبوست تشدید شده و پس از دفع مدفوع بهبود پیدا می‌کند.

اولین قدم برای درمان اصلاح سبک زندگیست

معمولاً استفاده از ترکیبی از درمان‌ها برای کاهش درد و اصلاح فعالیت‌ها روزمره  جهت جلوگیری اعمال فشار به دنبالچه کفایت می‌کند اما در موارد نادری چاره‌ای جز انجام عمل جراحی برای برداشتن دنبالچه وجود ندارد، که البته این جراحی تنها زمانی انجام می‌شود که بعد ازدست کم چند ماه درمان غیرجراحی و اصلاح فعالیت‌ها تأثیری بر مقداردرد و رفع آن  نداشته باشد.

علت بروز این درد‌ هنوز به طور کامل مشخص نیست اما در کل، اگر دنبالچه آسیب ببیند و یا فشار اضافی بر آن وارد شود؛ استخوان‌های آن قسمت بیش از دامنه حرکتی طبیعی‌ خود، که بسیار محدود است حرکت میکنند که در نهایت درد موضعی و التهاب این قسمت را بر همراه دارد؛ آسیب دیدن رباط‌ها یا دیسک هم می‌تواند دلیل درد باشد.

پزشک معمولا درد دنبالچه را با گرفتن تاریخچه کامل پزشکی بیمار و انجام یک معاینه فیزیکی تشخیص می‌دهد و از آزمایش‌های تشخیصی مانند عکس رادیولوژی و ام‌آر‌آی را هم برای رد سایر علت‌هایی که می‌توانند عامل درد باشند به کار میبرد.

درمان‌های ساده اما راهگشا برای درد دنبالچه

درمان‌های مورد استفاده برای درد دنبالچه موضعی و غیرتهاجمی هستند مثل تجویز داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب، گذاشتن یخ یا کیسه سرد  روی ناحیه درد و تکرار آن چند بار در روز، گرم کردن یا گذاشتن یک کیسه داغ  روی ناحیه درد پس از چند روز اول، اجتناب از نشستن طولانی مدت یا وارد کردن هرگونه فشار به ناحیه درد، تا حد ممکن، استفاده از یک بالش برای جلوگیری از فشار آمدن به دنبالچه در هنگام نشستن و یا اگر یبوست یا دفع مدفوع باعث بروز یا افزایش درد شد، به بیمار توصیه می‌شود که مصرف فیبر و آب را افزایش دهد.

 توجه داشته باشید برای بعضی‌ها بالش‌های حلقه‌ای شکل  به خوبی جواب می‌دهند، اما برای بعضی دیگر این بالش‌ها مناسب نبوده و مانع فشار آمدن به دنبالچه آن‌ها نمی‌شوند. بسیاری از افراد بالش‌های فوم V شکل یا U شکل (که وسطشان خالی است تا دنبالچه با چیزی در تماس نباشد) را ترجیح می‌دهند؛ در مجموع هر گونه بالش یا طرز نشستنی که مانع از فشار آمدن به دنبالچه می‌شود بر بهبودی آن کمکمی‌کند.

اگر درد شدید تر باشد سراغ درمان هایی مثل تزریق موضعی یک عامل بی‌حس کننده (لیدوکائین) و استروئید (برای کاهش التهاب) میرویم که می‌تواند تا حدودی علائم این عارضه را تسکین دهد. البته، توصیه می‌شود که این تزریق با استفاده از فلوئوروسکوپ به عنوان راهنما انجام شود. تسکین حاصل از این روش می‌تواند از یک هفته تا چند سال دوام داشته باشد. انجام این تزریق در سال نباید از سه بار بیشتر شو

دردرمان این اختلال انجام حرکات فیزیوتراپی و ایجاد کشش ملایم رباط‌های متصل به دنبالچه می‌تواند مفید باشد. یک فیزیوتراپ در این زمینه آموزش دیده‌ و می‌توانند بیمار را برای انجام حرکات کششی مناسب راهنمایی کنند.

تمرینات پیشنهادی برای درمان درد انتهای کمر

در ابتدا به پشت دراز کشیده و عضلات باسن خود را جمع کنید؛ این وضعیت را برای 30 ثانیه حفظ کرده و سپس ریلکس کنید. به پشت در حالتی دراز بکشید که زانوهای شما خم شوند سپس عضلات پشت و شکم خود را سفت کرده و بخش پایین کمر و باسن خود را از زمین بلند کنید؛ این وضعیت را برای پنج ثانیه حفظ کرده و سپس به موقعیت اولیه باز گردید؛ در ضمن می‌توانید این حرکت را با صاف کردن یک زانو و خم کردن زانوی دیگر هم انجام دهید.

به پشت خود دراز کشیده، به آرامی و به تدریج عضلات کف لگن خود را مشابه حالتی که جلوی ادرار خود را می گیرید، سفت نمایید؛ به صورت عادی تنفس کرده و این وضعیت را برای 5 ثانیه حفظ کنید.
 
به پهلو دراز کشیده و زانوهای خود را خم کنید و پاشنه ها را بر روی یکدیگر قرار دهید ناحیه کمر و باسن خود را صاف کنید. قوزک های پا را در کنار یکدیگر نگه داشته و یک زانو را از روی زانوی دیگر بلند کنید و زمانی که احساس کردید احتمال برگشت شما به پشت وجود دارد، زانوی خود را به آرامی پایین بیاورید؛ این وضعیت را برای 5 ثانیه حفظ کنید.

  در حالت زانو زده بر روی چهار دست و پا قرار گرفته و شانه خود را بی حرکت نگه دارید. کمر خود را به سمت پایین حرکت داده و سپس به آرامی زاویه آن را به سمت بالا حرکت دهید؛ این حرکت را به آرامی تکرار کنید؛ این وضعیت را برای 5 ثانیه حفظ کنید.

  به پشت دراز کشیده و زانوهای خود را خم کنید، بخش استخوانی جلوی لگن خود را پیدا کرده واین ناحیه را یک اینچ به داخل فرو ببرید تا عضلات زیر آن را با انگشت لمس نمایید. هم اکنون به آرامی عضلات پایین شکم خود را جمع کنید؛ به صورت عادی نفس کشیده و این وضعیت را برای 5 ثانیه حفظ نمایید. 

یک پای خود را صاف کرده و به سمت جلو در محل مفصل لگن خم شوید و بالا تنه خود را به سمت انگشتان بکشید. این وضعیت را برای 5 ثانیه حفظ نمایید.

 
به پشت دراز کشیده و از پشت ران، پای خود را با دست بگیرید. به آرامی پای خود را صاف کنید. این وضعیت را برای 5 ثانیه حفظ کنید.

برای انجام دادن این ورزش در حالت ایستاده به سمت جلو خم شده، یک پای خود را صاف کرده و بالا تنه خود را به سمت انگشتان پا بکشید.

در این حالت لازم است انگشتان پا به سمت بالا باشد. این وضعیت را برای 5 ثانیه حفظ نمایید.

 اگر پزشک پس از انجام معاینه، عکسبرداری رادیولوژی و ام‌آرآی به این نتیجه برسد که عفونت و تومور علل درد دنبالچه نیستند، در این صورت درمان غیرجراحی طولانی مدت برای تسکین درد و اصلاح فعالیت‌ها گزینه معقولی خواهد بود. 

پس از آنکه درد به حدی کاهش یافت که دیگر حرکت باعث درد بیش از اندازه نشود، انجام روزانه فعالیت‌های هوازی (ایروبیک) سبک  هم اضافه خواهد شد، چون افزایش جریان خون مواد مغذی بهبود دهنده را به ناحیه درد می‌رساند و باعث می‌شود قابلیت خوددرمانی طبیعی بدن بهتر پیشروی کند.

انتهای پیام/