عبدخدایی با تاکید بر اینکه اگر طالقانی امروز هم بودند، استعمارستیز بودند، گفت: طالقانی در همه عمر خود استعمارستیز بود.

محمدمهدی عبدخدایی یکی از همرزمان آیت‌الله طالقانی در گفت‌وگوی مشروح با خبرنگار حوزه احزاب و تشکل‌های باشگاه خبرنگاران جوان به تشریح زندگی مجاهدانه آیت‌الله طالقانی پرداخت و گفت: در سال ۱۳۳۴ که ایران می‌خواست وارد پیمان نظامی بغداد یا سنتو شود، گروه پنج نفره‌ای که شامل  شهید نواب صفوی، شهید سید عبدالحسین، سید محمد واحدی، خلیل طهماسبی و من بود، تصمیم به حذف نخست وزیر گرفتیم چراکه پیش از آن به وی تذکر داده بودیم که وارد این پیمان‌نامه نظامی نشود.

وی با اشاره به جریان ترور ناموفق حسین اعلاء به دست گروه فداییان اسلام تصریح کرد: شخصی به نام مظفر ذوالقدر از اعضای فداییان اسلام در مراسم ختم مصطفی، پسر آیت الله کاشانی اقدام به تیراندازی به حسین اعلاء کرد، اما گلوله در اسلحه گیر کرد و او با انتهای اسلحه به سر حسین اعلاء ضربه زد که عکسش به صورت باندپیچی شده موجود است.

این عضو حزب فداییان اسلام تصریح کرد: پس از این داستان من به همراه نواب صفوی و دیگر اعضای فداییان اسلام فراری شدیم که فردای آن روز مرحوم شهید نواب صفوی به من ماموریت داد که به آیت‌الله طالقانی اطلاع دهم که شب به منزلش می‌رویم.

عبدخدایی ادامه داد: وقتی به در منزل آیت‌الله طالقانی رسیدیم و به او گفتم که ما امشب به منزل شما می‌آییم، مرحوم طالقانی به من گفتند تیرتان که به سنگ خورد و من هم که در مظان اتهام هستم. در پاسخ به او گفتم که آقای نواب گفتند که آسیدمحمود طالقانی سید جوانمردی است که وی به من اعلام کرد بیایید، خانه من خانه شماست، لذا به خانه مرحوم طالقانی رفتیم و دراینجا مخفی شدیم.

ملاقات طالقانی با سحابی برای کمک به اعضای فداییان اسلام

وی خاطرنشان کرد: مرحوم طالقانی برای اینکه ما مکان دیگری برای اختفا پیدا کنیم، با عزت‌الله سحابی سحابی در منزل خودشان ملاقات کردند. شب پنجم مرحوم نواب صفوی با سیدمحود واحدی به منزل مظفر ذوالقدر رفتند و من با خلیل طهماسبی در منزل مرحوم طالقانی ماندیم. به خاطر دارم فردای آن روز که آیت الله طالقانی قصد داشتند که به مسجد هدایت واقع در خیابان استامیول برای نماز بروند، به من گفتند که در خانه بمانید تا من برگردم.

2 بار برای ماندن در منزل طالقانی استخاره کردم و بد آمد

عبدخدایی با اشاره به تردید خود برای ماندن در منزل آیت الله طالقانی اظهار کرد: برای ماندن خود در منزل آیت‌الله طالقانی دوبار استخاره کردم و جواب آن بد آمد در نتیجه به همراه خلیل طهماسبی به منزل اقای ذوالقدر رفتیم، هرچند در این زمان اطلاع نداشتیم که یک ساعت پیش از این که ما به آنجا برسیم، نواب صفوی به همراه سیدمحمد واحدی دستگیر شدند و حتی  به درون آن خانه هم رفتم، اما من را نشناختند، از آن خانه بیرون آمدم و به منزل دایی خود رفتم و به مدت هشت ماه به طور مخفی زندگی کردم.

وی ادامه داد: بعد از هشت ماه به تهران برگشتم و به منزل آیت‌الله طالقانی رفتم و به خاطر دارم که وی در حال ترجمه کتاب امام علی عبدالفتاح مقصود بود که مقدمه آن را برای من خواند.

به مرحوم طالقانی احساس دین می‌کنم

عبدخدایی با بیان اینکه به مرحوم طالقانی احساس دِین می‌کند، تصریح کرد: ظلم ستیزی یکی از ویژگی‌های برجسته آیت‌الله طالقانی بود.

وی با اشاره به وقایع ۱۵ خرداد ۴۲ و دستیگری فعالان انقلابی از جمله خودش به همراه مرحوم طالقانی اظهار کرد: در اوایل مرداد سال ۴۳ بود به خاطر دارم یک روز به من گفتند که مرحوم طالقانی با من در زندان کار دارند، وقتی پیش وی رسیدم گفتند که در حین بازجویی‌ها در ساواک شنیده‌اند که من آزاد می‌شوم و از من پرسید چه می‌خواهی به ساواک بگویی و در جواب به مرحوم طالقانی گفتم که واقعا نمیدانم.

خبر آزادی خود را از مرحوم طالقانی شنیدم

عبدخدایی ادامه داد: من را به ساواک بردند و خواستند از من التزام بگیرند، که سرهنگی به نام مستعار دانش در آنجا بود که به او گفتم چرا می‌خواهی شخصیت من را خرد کنی.او در جواب به من گفت که مگر دادن التزام به معنای خورد شدن شخصیت است، من به این سرهنگ پاسخ دادم که بله من هشت سال زندان کشیدم و چهارسال آن را در زندان برازجان بودم و بدترین اقدامات نسبت به من اعمال شده است، اما من یک تقاضای عفو نکردم و شما با دو خط التزام می‌خواهید شخصیت من را توسط خودم خورد کنید که پس از آن سرهنگ کاغذ التزام را پاره کرد و گفت: نمی‌خواهد التزام بدهید.

این عضو فداییان اسلام تصریح کرد: وقتی از زندان آزاد شدم، مرحوم طالقانی هنوز در زندان بودند و بعد‌ها که مرحوم طالقانی از زندان آزاد شدند به دیدار او رفتم، به خاطر دارم در یکی از دیدار‌، پسر 9 ساله من شعر مسلمانی مگر این است.. را در حضور مرحوم طالقانی خواند و ایشان از من پرسید که آیا این شعر را ضبط کردید که من جواب منفی دادم و وی ادامه داد که با این شعری که فرزندت خواند ما هم مسلمان نیستیم چراکه در برابر نظام شاهنشاهی و دستگاه‌ها آنچنان عکس‌العمل و شدت نشان نمی‌دهیم لذا من تا روزی که مرحوم طالقانی  زنده بود، ارادت داشتم و هنوز هم همین حس را نسبت به او دارم.

مرحوم طالقانی چهره‌ای جریان ساز بود

عبدخدایی با بیان اینکه مرحوم طالقانی چهره‌ای جریان ساز بود، تصریح کرد: آیت الله طالقانی شخصیتی بود که می‌توانست طرح نویی بدهد در حالی که هیچ کس جرات نداشت درباره مارکسیسم کتاب ننوشته بود، وی کتابی را با عنوان اسلام و مالکیت نوشت و یا در زمانی که فردی سفرنامه حج ننوشته بود، کتابی به نام به سوی خدا می‌رویم را نوشت.

وی ادامه داد: بعد از کودتای ۲۸ مرداد او کتاب تنبیه الامه و تنزیه ملت علامه محمدحسین نائینی را با مقدمه منتشر کردیم و به خاطر دارم که به همراه مرحوم نواب صفوی به منزلش رفته بودیم و از وی پرسیدم که چرا در این زمان این کتاب را منتشر کردید واو گفت که اکنون دیکتاتوری و اعمال قدرت بیداد می‌کند و حالا باید این کتاب منتشر شود تا مردم بفهمند مفهوم مشروطه به چه معناست.

طالقانی افکار و اندیشه‌های التقاطی را قبول نداشت

این عضو فداییان اسلام با اشاره به سیال بودن اندیشه‌های شهید طالقانی تصریح کرد: طالقانی ظلم ستیز بود و این مساله بر هر مساله دیگری رجحان داشت و در آن زمان به دلیل اینکه قبل از انقلاب به منافقین ظلم شده بود.مرحوم طالقانی مانند یک پدر از آنان حمایت می‌کرد، اما علت  حمایت از این التقاطی‌ها، اهمیت اصل ظلم ستیزی برای او بود.

طالقانی در زندان عده‌ای از منافقان را طرد کرد

وی ادامه داد: اگرچه افکار و اندیشه‌های التقاطی را قبول نداشت و حتی در زندان هم که بود با آیت‌الله مهدوی کنی و دیگران عده‌ای از این منافقین را طرد کرده بود، اما روحیه وی ظلم ستیز بود و این روحیه به طالقانی اجازه می‌داد که هرکه مورد ظلم قرار می‌گرفت، از آنها حمایت کند.

عبدخدایی با تاکید بر اینکه اگر طالقانی امروز هم بودند، استعمارستیز می شد، تصریح کرد: طالقانی در همه عمر خود هم دیکتاتورستیز و استعمارستیز بود، از این رو نشریه گنج شایگان که در زمان بازرگان در ۱۳۳۲ منتشر شد، اولین سرمقاله‌ای که در آن کار شد این بود که ملت ایران مستشار مسیحی نمی‌خواهد، روحیه ضداستعماریش بسیار مشهود بود.

طالقانی اگر امروز بود، آمریکاستیز می‌شد

وی ادامه داد: با توجه به اینکه اکنون استعمار فرانو آمریکا دنیا تصرف کرده است، قطعا با آمریکا مخالفت می‌کردند و حامی کالای و تولیدکنندگان داخلی بودند. یکی از مواردی که از مصدق حمایت می‌کردند، همین مساله بود؛ چراکه در آن زمان هم انگلستان ما را تحریم کرد و پول‌های ما را آمریکا بلوکه کرد، طلا‌های ما روسیه نداد و وجه ظلم ستیزی و استعمارستیزی او ایجاب می‌کرد که امروز هم با آمریکا مخالف باشند.

هنوز در نحوه ارتحال مرحوم طالقانی اختلاف وجود دارد

عبدخدایی در پایان با بیان اینکه شیوه فوت طالقانی محل اختلاف است، تصریح کرد: مشخص نشد که وی به مرگ طبیعی رحلت کرده یا به شهادت رسیده است، چراکه فرزندان او ممکن است معتقد به شهادتش نباشند و هنوز این مساله مشخص نشده است.

انتهای پیام/