بیش تر از دیگر آئین های استقبال از ماه محرم آئین طشت گذاری در مساجد محلات، تکایا و مکان های معنوی و بقاع متبرکه که 10 روز قبل از آغاز ماه محرم برگزار می شود جلب توجه می کند که باتوجه به اینکه در سایر استان های کشور نیز این مراسم برگزار می شود ولی در دیار حسینی و پایتخت حسینیت اردبیل حال و هوای دیگری داشته و با زینت و انسجام خاصی برگزار می گردد.

همه ساله با فرا رسیدن ماه محرم مردم غیور و حسینی استان اردبیل کوی و برزن را با پرچم ها و علم های حسینی زینت می دهند و در این ایام از کوچه ها نوای حزن و غم و نوحه به گوش می رسد که در این میان برخی از بانوان اردبیلی نیز از یک هفته مانده به ماه محرم الحرام و ماه صفر خانه های خود را آماده استقبال از این مراسم و ایام می کنند و به غبارروبی و شست و رفت مشغول می شوند که این امر نیز می تواند نکته جالب توجهی در آیین استقبال از محرم باشد.

طشت‌ گذاری؛ هویت مکتب عزاداری مردم اردبیل

آغاز آيين عزاداری ماه محرم در استان اردبيل به ويژه مرکز استان همزمان با 27 ذی الحجه و با مراسم طشت ‌گذاری در اردبيل برگزار می ‌شود که انجام مراسم طشت‌ گذارى از گذشته تاکنون در استان اردبیل به منزله اعلام رسمى شروع سوگوارى است.

از روز آغاز آئین طشت گذاری تمامی مردم استان اردبیل خود را برای سپری ایامی به سوگ و عزای سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) محیا می سازند و از آن روز مساجد و تكايا سياه پوش مى ‏شوند و در بازار و كاروانسراها و خيابان ‌ها پرچم ‌هاى سياه به اهتزاز درمى‏ آيد و در کنار این امر جشن و شادمانى‏ ها تعطيل مى‏ گردد و تفريحات معمولى نیز به ندرت در سطح شهر به چشم می خورد.

طی اين مراسم سوگواران پس از مديحه‌ سرايی و عزاداری طشت‌ هايی را به ياد تشنه کامی شهيدان کربلا پر از آب کرده و با زيارت کردن اين طشت‌ ها آب آن را به عنوان تبرک بر سر و صورت خود می‌ ريزند.

کارشناس مذهبی در خصوص آئین طشت‌ گذاری در استان اردبیل در گفتگو با خبرنگار گروه استانهای باشگاه خبرنگاران جوان از اردبیل گفت: این آیین که حال و هوای خاص و اوج عشق به ساحت سیدالشهدا (ع) و تشنه لبان کربلا را گویاست در مدت 3 روز و در تمام شهرها و روستاها به انجام می‌ رسد تا از ابتدای محرم مردم به شکل رسمی عزاداری خود را در مساجد، تکایا و حسینیه ‌ها انجام دهند و مردم استان اردبیل از چند روز پيش از طشت‌ گذارى آن‌ ها را تميز شسته و با قلع سفيد و در جايى خارج از مسجد آماده حمل به داخل مسجد می‌ کنند.

بیوک جامعی در خصوص تفاوت طشت ‌گذاری مسجد جامع با سایر محله ‌ها و مساجد شهر بیان کرد: فقط در طشت‌ گذاری مسجد جامع است که شش طشت به نشان شش محله گذاشته می ‌شود و ریش‌ سفیدان پنج محله اصلی دیگر نیز حضور می‌ یابند.

وی ادامه داد: در طشت‌ گذاری مساجد دیگر فقط عزاداران یک محله یا یک مسجد به نشان همدلی حضور می ‌یابند و تعداد طشت ‌ها هم ثابت نیست و در هر حال باید گفت باشکوه ‌ترین آیین طشت‌ گذاری متعلق به مسجد جامع شهر است.

آئینی که با تمدن مردم اردبیل گره خورده است

کارشناسان دینی و اجتماعی استان معتقد هستند علت توجه ویژه مردم اردبیل به موضوع آب در عزاداری های کربلا به دلیل آمیختگی فرهنگی و عقیدتی با دین اسلام و برجسته کردن مهمترین نمادهای واقعه کربلا است.

باتوجه به اینکه آب نماد تشنگی و در عین حال مظلومیت خاندان امام حسین (ع) است و از این رو توجه به آن حتی در روزهای آغازین ماه محرم تمرکز بر این مظلومیت و توجه ویژه به علت حادثه کربلا است.

با اذعان به این امر که پرداخت به این موضوع از عناصر دیگری از جمله کوزه های آب در تعزیه و عزاداری های ماه محرم استفاده می شود این رسم در طول تاریخ شش قرن اخیر تغییراتی داشته و حتی در مناطق مختلف با رسومات متنوعی همراه است.

آبى كه در طشت مى‏ ريزند در نظر مردم شهر اردبیل مظهر مظلوميت حضرت حسين(ع) و اهل‌ بیت او در كربلا تصور مى ‏شود و به عقيده آنان جایگاه اطراف طشت از جمله مراكز توسل و استجابت دعا در پيشگاه خدا است که از اين رو در مقابل آن به خدا متوسل مى‏ شوند و حاجات خود را مى‏ خواهند و گاهى بيماران صعب‌ العلاج و كسانى را كه به طور كامل درمانده شده ‏اند در آنجا دخيل مى ‏بندند.

این آیین که همه ساله در آستانه ماه عزای حسینی و پاسداشت نهضت خونین کربلا در شهر حسینی اردبیل برگزار می ‌شود با حال و هوای معنوی برگزار شده و اهالی این استان آرام آرام خود را مهیای برگزاری آیین ‌های سنتی و معنوی همچون طشت ‌گذاری و دیگر برنامه ‌های بزرگداشت این ایام می‌ کنند.

طشت‌گذاری و آمادگی برای یک ماه عزاداری

رئیس سازمان تبلیغات اسلامی استان اردبیل در خصوص برنامه‌ های عزاداری و سوگواری همزمان با آغاز ماه محرم در استان در گفتگو با خبرنگار گروه استانهای باشگاه خبرنگاران جوان از اردبیل گفت: سازمان تبلیغات اسلامی استان همه ساله قبل از فرا رسیدن ماه محرم الحرام جلسه هیئت امنای مساجد، مداحان و شعرای آئینی و روحانیت معظم را برگزار و بحث آسیب ‌های موجود در عزاداری به آنان را گوش‌ زد می ‌کند و همچنین شیوه‌ عزاداری صحیح که برداشت ‌های غیرمتعارب از آن‌ ها نشود از طریق این سازمان به مجموعه‌ های ذی ربط اعلام می‌گردد.

حجت‌الاسلام مهدی ستوده با اشاره به نظارت کامل سازمان تبلیغات اسلامی استان به عزاداری‌ ها و مراسمات سوگواری در سطح استان، افزود: سازمان تبلیغات اسلامی استان اردبیل در طول دهه اول ماه محرم الحرام، هم به شکل ظاهری و هم به شکل محتوایی عزاداری‌ ها اعم از شعر، آهنگ ‌های مداحی، روضه‌ خوانی مداحان و شعرای آئینی و در واقع می‌ توان گفت که به متن روضه، شعر شاعر و مداحی مداحان دقت و نظارت کافی را دارد.

وی با بیان اینکه حضور پرفروغ مردم ولایتمدار و حسینی استان اردبیل همه ساله در مراسم تاسوعا و عاشورای حسینی مقابل دیدگان تمام دنیا از طریق رسانه‌ های ملی انعکاس می‌یابد، تصریح کرد: انعکاس برنامه‌ های عزاداری استان اردبیل از رسانه ‌های ملی و خصوصا مرکز سبلان قابل تحسین و تقدیر است که امید می‌ رود امسال نیز با حضور همگان بتوانیم حماسه‌ ای دیگر بیافرینیم.

آئین طشت گذاری جزء آئین‌هایی است که مردم استان اردبیل همه ساله قبل از آغاز ماه محرم و در آستانه این ماه با شور و غرور خاصی آن را برگزار می‌کنند که در این میان نکته‌ای که بسیار قابل توجه است این بوده که این آئین با گذشت سالیان دور و دراز نه تنها در بین تعدد فرهنگ و رسوم مردم پایتخت حسینیت به فراموشی سپرده نشده و از حدت و شدت آن کاسته نشده است بلکه شاهد هستیم که سال به سال این مراسم در آستانه ورود به ماه محرم‌الحرام با شکوه و جلال خاصی در میان مردم شهرها و روستاهای استان اردبیل برگزار می‌شود و به نوعی فرهنگ و تمدن عزاداری مردم این دیار با این آئین کهن و دیرینه و البته دیرنده آمیخته شده و گره خورده است.

انتهای پیام/س