به گزارش خبرنگار احزاب و تشکلهای گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، آن طور که از اخبار رسانه‌های اصلاح‌طلب پیداست، تصویب اساسنامه پارلمان اصلاحات به انتخابات مجلس امسال نمی‌رسد و شاید اصلاح‌طلبان تا انتخابات ۱۴۰۰ بتوانند طرحشان را به سرانجام برسانند.

واقعیت پشت پرده محافل اصلاح‌طلبی بیانگر آن است که مخالفان و موافقان طرح به حدی با یکدیگر به چالش خورده‌اند که بعید است به این زودی‌ها شاهد انسجام اصلاح‌طلبان باشیم، طرحی که علاوه بر مخالفان و موافقان آن، بسیاری از چهره‌های اصلاح‌طلبی درباره آن روزه سکوت گرفته‌اند و حرفی درباره آن نمی‌زنند و باید دید کدام گروه موفق خواهند شد نظر خود را به کرسی بنشاند و با صلاحدید خود سرنوشت جریان اصلاحات را تغییر دهند.

سرگذشت شورایعالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان

شورایعالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان از جمله سازوکار انتخاباتی اصلاح‌طلبان بود که در ترکیبی از شورای هماهنگی جبهه اصلاحات و شورای مشورتی رئیس دولت اصلاحات به عنوان یک شورای واحد برای انتخابات مجلس شورای اسلامی در ۷ اسفندماه ۹۴ تشکیل شد، شورایی که با گرفتن موافقت رئیس دولت اصلاحات در انتخابات شورای شهر هم به کار خود ادامه داد و اگر چه ابتدای کار همه به ادامه کار آن امیدوار بودند، اما در ادامه داستان اعتراضات به آن حسابی بالا گرفت و برخی از پیشنهاددهندگان شورای‌عالی سیاستگذاری هم به سمت مخالفان رفتند. افرادی همچون کمالی دبیرکل حزب کار، حجت‌الاسلام رهامی، حجت‌الاسلام منتجب‌نیا و احمد حکیمی‌پور و تعداد دیگری از احزاب اصلاح‌طلب که تا پیش از نوشتن این گزارش بار‌ها و بار‌ها مخالفت خود را اعلام کرده‌اند.

کواکبیان از جمله منتقدین جدی شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان بود که به نوعی می‌توان او را موسس پارلمان اصلاحات دانست و حزبی نبودن شورای عالی سیاستگذاری، یکی از جدی‌ترین ایرادات دبیرکل حزب مردمسالاری به این شوراست.

البته کواکبیان در این مسیر تنها نیست و از منتجب‌نیا هم می‌توان به‌عنوان یکی از منتقدان جدی شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان نام برد، انتقاداتی که بعد‌ها شاید بتوان یکی از دلایل آن را جدا شدن او از حزب اعتمادملی دانست: «اینکه تشکیل شورای عالی سیاستگذاری نا‌موفق بوده و دو میوه تلخ را به جامعه ارائه کرده برای من جای تردید نیست. باید حتما ساختار تغییر کند، نه تغییر جزئی. باید ساختار دیگری برای اصلاح‌طلبان باشد و در این امر شک و تردیدی نیست و بسیاری از صاحب‌نظران نیز بر این عقیده هستند. من فکر می‌کنم که بهترین و طبیعی‌ترین راه این است که بار را به دوش احزاب بگذارند و احزاب قدرتمند را وارد صحنه کنند و دیگر آقا بالاسر برای آن‌ها درست نکنیم.»

شاید جدی ترین نقطه اختلاف اصلاح‌طلبان در نهایی شدن لیست امید در مجلس و شوراهای اسلامی شهر و روستا بدانیم چراکه اگرچه انتخابات سال ۹۴ و بستن لیست امید در مجلس با دقت نظر خاصی از سوی شورایعالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان صورت پذیرفت و باعث پیروزی مجدد شد، اما  نمایندگان لیست امید در مجلس نتوانسته‌اند آنچنان که باید در خانه ملت قوی حاضر شوند و در انتخابات سال ۹۶ هم برای لیست شورای شهر اجماع خوبی شکل نگرفت و این مسئله هزینه‌های بسیاری را برای جریان اصلاحات به همراه داشت.

عارف: من از مخالفین تشکیل شورای عالی سیاست گذاری اصلاح طلبان در سال ۹۴ بودم

این انتقادات تا جایی پیش رفت که محمدرضا عارف، رئیس شورایعالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان در دیداری خود را از مخالفان تشکیل شورایعالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان نامید و تاکید کرد: « من از مخالفین تشکیل شورای عالی سیاست گذاری اصلاح طلبان در سال ۹۴ بودم، ولی مسئولیت این شورا توسط اعضا به گردن من گذاشته شد، تشکیل شورای عالی اصلاح طلبان پیشنهاد شورای هماهنگی جبهه اصلاحات بود و قبل از انتخابات مجلس دهم برخی از اعضای شورای هماهنگی در چندین نوبت در ملاقات‌های مختلفی که با من داشتند اصرار به تشکیل شورای عالی اصلاح طلبان و پذیرش مسئولیت در این شورا را مطرح کردند که در نهایت پذیرفتم.»

عارف که این روزها در مجلس به خاطر سکوتش همواره مورد انتقاد محافل اصلاح‌طلبان گرفته است، سکوت کردن را هنر دانست و گفت که در جریان انتخابات بیشترین هزینه را در جریان بستن لیست امید متحمل شدم در حالیکه کوچک‌ترین اعمال نظری هم در تهیه لیست نداشتم البته هیچ شخص و اشخاصی هم نفوذی در انتخاب افراد لیست امید نداشتند و لیست بر اساس سازوکار مشخص و از قبل تعیین شده بسته شد.

این اظهارات عارف در حالی مطرح شده است که همه او را به طور مستقیم و غیرمستقیم مسئول ناکارآمدی لیست امید اصلاح‌طلبان در مجلس شورای اسلامی و شورای اسلامی شهر و روستاها می‌دانند.

پاییز ۹۶؛ آغازجدایی طراحان از شورای عالی سیاستگذاری

آذرماه ۹۶ بود که مصطفی کواکبیان دبیرکل حزب مردم سالاری به همراه چند تن دیگر از سران احزاب اصلاح طلب با تاکید بر ناکارآمدی و عدم پیشبرد اهداف توسط شورایعالی سیاست گذاری اصلاح طلبان به ریاست محمد رضا عارف از این شورا خارج و طرحی را با عنوان پارلمان اصلاحات به شورای عالی هماهنگی جبهه اصلاحات ارائه کردند که با استقبال برخی از احزاب و شخصیت‌های اصلاح طلب رو به رو شد.

در ابتدا افرادی همچون احمد حکیمی‌پور، دبیرکل حزب اتحاد ملت ایران از منتقدان جدی شورایعالی سیاست‌گذاری تاکید کرد که طرح پارلمان اصلاحات برای رفع مشکلات شورایعالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان پیشنهاد شده و این طرح درصدد ایجاد ساختاری برای افزایش انسجام، همبستگی و تصمیمات راهبردی است تا مانعی برای پرهیز از شخص محوری‌ها در تصمیم‌گیری‌های جریان اصلاحات باشد.

اصلاح طلبان، منتقدان جدی پارلمان اصلاحات

گذشته از نظرات موافقان، پارلمان اصلاحات مخالفانی هم دارد که معقتدند اگر شورایعالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان فراگیرتر شود و اصلاحاتی در آن صورت گیرد تا شامل همه افراد ملی و گروه‌ها باشد، کافی است و نیازی به تشکیل پارلمان اصلاحات نیست.

گرامی مقدم: پارلمان اصلاحات اختلاف‌ها را گسترش خواهد داد

اسماعیل گرامی مقدم، سخنگوی حزب اعتمادملی در گفت‌وگویی در مورد وضعیت ایجاد پارلمان اصلاحات در جریان اصلاحات گفت: تا جایی که بنده اطلاع دارم در شورای هماهنگی اصلاح طلبان طرح‌های مختلفی حول موضوع پارلمان در حال بررسی است که پس از تکمیل و تصویب آن به شورای عالی سیاست‌گذاری هم ارائه می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه من به شخصه مخالف موضوع پارلمان اصلاحات هستم و تصویب آنرا موضوعی بعید می‌دانم، گفت: به احتمال زیاد پارلمان اصلاحات نه تنها باعث کمتر شدن اختلاف بین اصلاح طلبان نمی‌شود بلکه اختلاف‌ها را گسترش خواهد داد. حال با توجه به اطلاع بنده قرار است که پس از ایجاد پارلمان و از درون آن شورای عالی سیاست‌گذاری ایجاد شود.

مرعشی: اختلاف نظر درباره طرح پارلمان اصلاحات وجود دارد

البته برخی اصلاح‌طلبان اگرچه مخالف طرح پارلمان اصلاحات نبودند، اما آن را موجب افزایش اختلاف نظر‌ها در جبهه اصلاحات می‌دانند.

حسین مرعشی، سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی از جمله این افراد بود که در جمع خبرنگاران در پاسخ به اینکه بحث‌هایی درباره‌ی مخالفت اعضای شورای عالی سیاست گذاری اصلاح‌طلبان با «پارلمان اصلاحات» مطرح می‌شود، ادامه داد: اختلاف نظر‌هایی وجود دارد.

قائمی: پارلمان اصلاحات بازی  انتخاباتی شورایعالی سیاست‌گذاری  است

طولانی شدن جریان تصویب طرح پارلمان اصلاحات منجر به روندی شد که قربانعلی قائمی، عضو حزب مشعب شده از اعتماد ملی و فعال اصلاح‌طلب در این رابطه به خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفت: به‌طور معمول صحبت‌های من برای بعضی از دوستان هم‌اندیش خوشایند نیست، اما باید گفت که پارلمان اصلاحات بیش از آنکه بر مبنای تاسیس پارلمانی فراگیر پایه‌گذاری شده باشد، نوعی بازی شورای عالی سیاست‌گذاری انتخاباتی اصلاح طلبان است.

این فعال اصلاح‌طلبان مهمترین ایراد سازوکار انتخاباتی اصلاح‌طلبان را عدم پاسخگویی در قبال مسئولیت این شورا در معرفی نامزدهای انتخاباتی به مردم دانست و تاکید کرد شورای عالی سیاستگذاری انتخاباتی اصلاح‌طلبان نمی‌تواند مسئولیت خودش را در قبال انتخاباتی که سیاستگذاری و اجرایی کرده و مردم را به رای دادن درباره کاندیدای مورد نظر خود در انتخابات ریاست جمهوری و افراد حاضر در لیست‌های امید در انتخابات مجلس و شورا‌ها تشویق کرده، پاسخ دهد و حتی نمایندگان لیست امید در کشور را هم به خوبی به مردم معرفی کند.

فعال اصلاح طلب در پایان با اشاره مجدد به موضوع پارلمان اصلاحات خاطر نشان کرد: من مجددا تأکید می‌کنم و با همه احترامی که برای عزیزان حاضر در این شورا قائلم، ولی باید بگویم که پارلمان اصلاحات یک بازی سیاسی بیشتر نیست.

طرح پارلمان اصلاحات در چه مرحله ای است؟

به گفته حسین کمالی، دبیرکل حزب اسلامی کار جزییات تشکیل پارلمان اصلاحات به کمیته سیاسی شورای هماهنگی جبهه اصلاحات موکول شد اما اگرچه قرار بود تا اسفند سال گذشته به سرانجام برسد اما چهره‌های اصلاح‌طلبی از طولانی شدن روند تصویب طرح پارلمان اصلاحات خبر می‌دهند.

 حسن رسولی عضو شورایعالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان می‌گوید: «پارلمان اصلاحات هنوز به مرحله نهایی نرسیده است. پارلمان اصلاحات یک نظریه است که از قبل هم مطرح شده بود. علاوه بر این، پارلمان اصلاحات به عنوان طرح دیگری از اجماع‌سازی فضای فعلی مطرح است. اگر بتوانیم از یک سازوکار فراگیر برخوردار باشیم از دیدگاه من پارلمان اصلاحات اقدام مناسبی است.»

اما پس از گذشت چند ماه احمد شریف، عضو شورای هماهنگی جریان اصلاحات از اجرایی نبودن پارلمان برای انتخابات پایان امسال مجلس سخن به میان آورده و گفته است: انتظار این بود که طرح پارلمان اصلاحات تا انتخابات مجلس شورای اسلامی حاضر شود، ولی با توجه به تاخیر در تصویب، این طرح برای انتخابات مجلس شورای اسلامی شکل نخواهد گرفت و به احتمال زیاد تا انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ تدوین خواهد شد.

این فعال سیاسی اصلاح طلب در ادامه از نظر اعضای شورای هماهنگی جبهه اصلاحات درباره عدم موازی کاری با شورای عالی سیاست گذاری و جبهه هماهنگی می گوید و اظهار می کند: اعضا شورای هماهنگی جبهه اصلاحات معتقد هستند در صورت موازی کاری و خروجی مشابه پارلمان نیز نتیجه‌ای در پی نخواهد داشت.    

ترکیب بندی پارلمان اصلاحات به چه شکلی خواهد بود ؟  

طی مطالب منتشر شده در رسانه های اطلاح طلب در مورد این طرح ، پارلمان اصلاحات ۶۰۰ نفر عضو دارد که ۲۹۰ نفر از آنها متناظر با نمایندگان مجلس است؛ یعنی از حوزه‌های موجود به تعدادی که نماینده دارد اصلاح‌طلبانی انتخاب و وارد پارلمان اصلاحات می‌شوند. بخشی از این ۶۰۰ نفر سهمیه احزاب گوناگون هستند و بخش دیگر چهره‌های حقیقی شامل وزرا، استانداران و سایر مسئولان عالی رتبه ادوار گوناگون هستند و سهمی هم رئیس دولت اصلاحات دارد. این پارلمان وظیفه ای جز کار انتخاباتی و بستن لیست ها در مقطع انتخابات نخواهد داشت.

ضرورت چنین سازوکارهایی در جریان اصلاحات چیست؟

اگر اصلاح‌طلبان خواهان پیروزی خود در انتخابات آتی مجلس هستند، با توجه به این که شورای هماهنگی جبهه اصلاحات از 20حزب تشکیل شده، باید برنامه هایشان را سراسری کرده و همگی به لیست واحد رای داده و به  این موضوع اعتقاد داشته باشند، با این فرض دیگر نباید ترس از باخت در انتخابات آینده مجلس را در خود ببینند. اصلاح‌طلبان از حالا برای شرکت در انتخابات بعدی مجلس شورای اسلامی کمر همت بسته‌اند تا بتوانند مجلس را این بار هم در دست بگیرند و تلاش‌های آنها را می‌توان از نتایج استیضاح‌های اخیر وزرا مشاهده کرد، چرا که اینگونه رفتارهای نمایندگان در مجلس به مخاطب پیام می‌رساند که اصلاح‌طلبان به جز آنکه قصد دارند تا وضعیت جامعه را به سمت بهتری سوق دهند، می‌خواهند اعتماد مردم را به خود و دولت تقویت کنند.

صادق زیباکلام هم  هشدار داده است که با این شرایط کنونی شاهد مشارکت پایین در انتخابات مجلس و ریاست جمهوری خواهیم بود و این به معنای شکست جریان اصلاحات در هر دو انتخابات خواهد بود.

در پایان شاید این گفته محسن هاشمی رفسنجانی که چند ماه پیش گفته بود  انجام و به سرانجام رسیدن تشکیل پارلمان باید  توسط سران جبهه اصلاحات اراده شود و به گفته خودش  چنین چیزی را مشاهده نکرده بود را مدنظر قرار داد و یکی از دلایل عدم تشکیل پارلمان اصلاحات را عدم اراده جدی بزرگان و سران این جبهه برای این کار دانست.

در هر صورت جریان اصلاحات نیاز به تغییر خط مشی را حس کرده و در تکاپو است تا این موقعیت خود در حاکمیت را از دست ندهد. امروز تئوریسین های بزرگ جریان اصلاحات به نتیجه رسیده اند کار به جز با وحدت رویه پیش نخواهد رفت اما شاید در پیداکردن و تمسک به حلقه وصل یا نخ تسبیح خود دچار تردید شدند و هنوز نتوانستند به نتیجه برسند.

گزارش از محمد عزیزمحمدی

انتهای پیام /