برآبادی، مسئول حوزه پژوهش و مطالعات اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بیرجند ؛ با بیان اینکه سابقه ساخت و استفاده از مشک به قبل از اسلام برمی گردد، گفت: از آنجا که معیشت عشایر مبتنی بر دامداری و کوچ است در این شیوه از زندگی همواره متناسب با محیط طبیعی و نیاز‌های آن، ابزار و تکنیک‌های سنتی نقش مهمی ایفا می کنند.

وی افزود:در ساخت لبنیات و نگهداری آن و همچنین ذخیره و جابجایی آب، با توجه به انعطاف و سهولت در حمل و ویژگی‌های ساختاری مشک، در رفع نیاز‌های اقتصادی و معیشتی روستاییان و عشایر، تأثیر گذار است.

برآبادی با بیان اینکه مشک سازی در تمامی روستا‌ها، شهر‌ها و مناطق عشایری خراسان جنوبی رایج است، ادامه داد: خیک یا مَشک ظرف چرمینی است که ازپوست دام به ویژه بز، گوسفند و گوساله است که برای حمل و نگهداری آب، دوغ، روغن وغیره در بین ایلات و عشایر از آن استفاده می‌شود.

مسئول حوزه پژوهش و مطالعات اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی گفت: نحوه ساخت و شکل و رنگ اغلب مشک‌ها در استان خراسان جنوبی مشابه بوده و تفاوت‌ها بیشتر، در مواد اولیه جهت موزدایی پوست و گیاهان مورد استفاده برای طعم دادن، رنگ آمیزی و بوزدایی مشک است.

برآبادی افزود: مراحل ساخت مشک به صورت کلی شامل: ذبح گوسفند و پوست کندن، خشک کردن یا نمک سود کردن پوست، موزدایی، تمیز کردن نهایی پوست و آماده سازی جهت رنگرزی، رنگرزی پوست، بستن سوراخ‌های پوست و ساخت سر مشک، بو گیری و رفع منافذ پوست می‌باشد که تقریباً در تمامی شهرستان‌های استان با اندک تفاوت‌هایی در حال انجام است.

وی بیان کرد: تنوع استفاده از پوست‌های مختلف با روش‌های فرآوری و مواد گوناگون، فن و دانش مشک سازی را بسیار جالب و با ارزش نموده به گونه‌ای که در هر قسمت از فرایند تولید و عمل آوری پوست تا عملیات پایانی تولید و استفاده و نگهداری مشک، دانش‌های بسیاری نهفته و پنهان می‌باشد، که از ارزش‌های این فن بومی است.

برآبادی گفت:با گسترش رجوع به سنت‌ها که در سال‌های اخیر بیشتر شده است رغبت مردم برای تأمین مواد غذایی سالم و ارگانیک و طبیعی، بدون مواد نگهدارنده و با طعم و مزه اصلی آن باعث رونق مجدد ساخت وفروش انواع آن در استان شده است.
وی با بیان اینکه در روستای پَردان شهرستان زیرکوه، برای چشم زخم نمادی بر روی مشک طراحی و اجرا می‌شود، افزود: این ویژگی منحصر به فرد درمشک‌های روستای پردان زیرکوه موجب ثبت این مشک در فهرست ملی میراث فرهنگی ناملموس کشوردر تیرماه سال جاری شد.
انتهای پیام/ب

رونق فن مشک سازی در خراسان جنوبی